Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι αβλαβή επειδή μπορεί να είναι φυτικά. Κορυφαίος καρδιολόγος προειδοποιεί ότι πέντε κοινά συμπληρώματα μπορούν να προκαλέσουν καρδιακά επεισόδια και ηπατική ανεπάρκεια αν δεν ληφθούν με προσοχή. Τι μας συμβουλεύει να κάνουμε;
Συμπληρώματα ασβεστίου: Ποια είναι η καλύτερη ώρα για να τα παίρνετε, σύμφωνα με ειδικούς
Αυτά τα 5 συμπληρώματα διατροφής μπορεί να βλάψουν καρδιά και συκώτι – Τι προειδοποιεί ειδικός
Κορυφαίος Αμερικανός καρδιολόγος έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για ορισμένα συμπληρώματα διατροφής και κάψουλες που ενδέχεται να αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και ηπατικής ανεπάρκειας. Ο Dr Evan Levine από το Mount Sinai στη Νέα Υόρκη δήλωσε σύμφωνα με το Daily Mail ότι ορισμένα φυτικά συμπληρώματα και βιταμίνες μπορούν να προκαλέσουν μακροχρόνιες βλάβες στο σώμα.
Επισήμανε επίσης ότι συγκεκριμένες μαλακές κάψουλες μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία της καρδιάς, οδηγώντας ενδεχομένως σε εγκεφαλικά επεισόδια. Περιπου 18 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από καρδιακή προσβολή το 2019 ενώ 2 εκατομμύρια χάνουν τη ζωή τους ετησίως από ηπατικά νοσήματα. Αν και τα συμπληρώματα διατροφής θεωρούνται ωφέλιμα συχνά, η ακατάλληλη χρήση τους μπορεί να προκαλέσει περισσότερο κακό παρά καλό. Ο Dr Levine εντόπισε πέντε συμπληρώματα που ενέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιά και συκώτι.
Γιατί έχουν τα συμπληρώματα παρενέργειες και προκαλούν καρδιοπάθειες και βλάβες στο συκώτι
Σύμφωνα με μελέτη του 2018 με τίτλο «Dietary Supplements and Cardiovascular Diseases», οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι πάνω από το 68% των ενηλίκων στις ΗΠΑ λαμβάνουν συμπληρώματα σε τακτική βάση – κυρίως ιχθυέλαιο, πολυβιταμίνες, βιταμίνη D, CoQ10 και με ταχέως αυξανόμενη χρήση προβιοτικών – και παρόλο που κάποια στοιχεία συνδέουν τα παραπάνω με μείωση της πίεσης, των λιπιδίων, καθώς και με τη συσχέτιση της ανεπάρκειας βιταμίνης D με καρδιοπάθειες (όπως στεφανιαία νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια, κολπική μαρμαρυγή) ή την ανεπάρκεια CoQ10 με μυοκαρδιοπάθειες, τα αποτελέσματα παραμένουν ασαφή λόγω του μικρού αριθμού τυχαιοποιημένων δοκιμών και του πιο υγιεινού τρόπου ζωής των χρηστών.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα συμπληρώματα διατροφής – ειδικά τα φυτικά εκχυλίσματα, οι υψηλές δόσεις βιταμινών και τα ωμέγα-3 – μπορεί μερικές φορές να βλάψουν το ήπαρ και την καρδιά, επειδή συχνά περιέχουν ισχυρές ουσίες, δεν ρυθμίζονται αυστηρά και μπορεί να αλληλεπιδράσουν με φάρμακα:
- Ηπατική βλάβη («ηπατοτοξικότητα»): Μελέτη του 2024 διαπίστωσε ότι περίπου το 5% των ενηλίκων είχε λάβει ένα από τα έξι επικίνδυνα βότανα (όπως εκχύλισμα πράσινου τσαγιού, κουρκουμάς, ashwagandha, red yeast rice, black cohosh, Garcinia cambogia) τον προηγούμενο μήνα – κάποια μπορούν να βλάψουν το ήπαρ άμεσα ή λόγω επιμόλυνσης ή λανθασμένης δοσολογίας.
- Γιατί προκαλείται ηπατική βλάβη: Τα προϊόντα αυτά δεν ελέγχονται όπως τα φάρμακα – οι ετικέτες μπορεί να αναγράφουν διαφορετική δοσολογία από αυτή που περιέχουν τα σκευάσματα ή να περιέχουν επιβλαβείς ουσίες – έτσι ορισμένες παρτίδες περιέχουν επικίνδυνα επίπεδα δραστικών ουσιών.
- Καρδιαγγειακός κίνδυνος: Η υψηλή δόση ιχθυελαίου (πάνω από 1 γρ./ημέρα) έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο κολπικής μαρμαρυγής. Επίσης, το red yeast rice λειτουργεί σαν στατίνες (φάρμακα για τη χοληστερίνη) και μπορεί να προκαλέσει ηπατική βλάβη ή μυϊκή καταπόνηση.
- Βιταμίνες: Υψηλές δόσεις βιταμίνης Ε (300 mg/ημέρα και άνω), ειδικά με αντιπηκτικά, μπορούν να επιδεινώσουν τον κίνδυνο αιμορραγίας ή εγκεφαλικού.
Κοινά συμπληρώματα που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην καρδιά και στο ήπαρ
1. Νιασίνη (βιταμίνη B3)
Η νιασίνη (ή αλλιώς βιταμίνη B3) είναι απαραίτητη για την παραγωγή ενέργειας και τη ρύθμιση του νευρικού συστήματος, του δέρματος και της πέψης. Υπάρχει σε τρόφιμα όπως το κόκκινο κρέας, τα ψάρια, το καστανό ρύζι, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, τα όσπρια και οι μπανάνες. Μερικές φορές, τα συμπληρώματα νιασίνης συνταγογραφούνται για υψηλή χοληστερίνη και αρθρίτιδα.
Μπορούν τα συμπληρώματα κολλαγόνου να καθυστερήσουν τη γήρανση; Τι λένε οι ειδικοί
Ωστόσο, ο Dr. Evan Levine προειδοποιεί ότι οι υψηλές δόσεις μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή στην καρδιά και βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία. Μελέτη του 2024 διαπίστωσε ότι η χρήση νιασίνης μπορεί να διπλασιάσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου προάγοντας τη δημιουργία πλάκας στις αρτηρίες.
Οι ειδικοί συστήνουν 14–18 mg ημερησίως για ενήλικες, αλλά δόσεις μεταξύ 2.000 και 6.000 mg μπορεί να βλάψουν σοβαρά την καρδιά. «Οι υψηλές δόσεις βιταμίνης B3 μπορεί να οδηγήσουν σε τοξικότητα του ήπατος και ηπατίτιδα, προκαλώντας προβλήματα όπως ηπατική ανεπάρκεια», πρόσθεσε ο Dr. Levine.
Τα συμπτώματα υπερβολικής νιασίνης κυμαίνονται από ήπια (ξηροδερμία, τριχόπτωση) έως σοβαρά (ηπατική βλάβη, προβλήματα στα οστά, γενετικές ανωμαλίες στην εγκυμοσύνη).
2. Εκχύλισμα πράσινου τσαγιού
Το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού, πλούσιο σε αντιοξειδωτικά όπως το EGCG, υποστηρίζει την υγεία της καρδιάς, του ήπατος και του εγκεφάλου και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου. Κάθε κάψουλα περιέχει όσο δραστικό συστατικό έχει ένα φλιτζάνι πράσινο τσάι. Ωστόσο, ο Dr. Levine προειδοποιεί ότι οι υψηλές δόσεις μπορεί να είναι τοξικές για το ήπαρ, προκαλώντας βλάβες από ήπια αύξηση των ενζύμων έως σοβαρές βλάβες που απαιτούν μεταμόσχευση.
Έρευνες δείχνουν ότι η υπερβολική EGCG μπορεί να υπερφορτώσει το ήπαρ, ιδιαίτερα σε άτομα με αναιμία, καρδιοπάθειες, διαβήτη ή προηγούμενα ηπατικά προβλήματα. Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) συμβουλεύει ότι δόσεις 800 mg και άνω ημερησίως μπορεί να είναι επικίνδυνες, ιδιαίτερα για όσους παίρνουν αντιπηκτικά ή φάρμακα για την καρδιά.
«Ενώ το ίδιο το πράσινο τσάι είναι ασφαλές, το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού σε υψηλές δόσεις ενέχει κινδύνους για το ήπαρ», σημείωσε ο Dr. Levine.
3+4. Ερυθριτόλη και ξυλιτόλη
Η ερυθριτόλη και η ξυλιτόλη, δημοφιλή γλυκαντικά χωρίς θερμίδες που βρίσκονται σε κετογονικά σνακ, τσίχλες χωρίς ζάχαρη, στοματικά διαλύματα και οδοντόκρεμες, έχουν εγκριθεί από τον FDA και βοηθούν στον έλεγχο του σακχάρου και στη βελτίωση της στοματικής υγείας. Ωστόσο, ο Dr. Levine προειδοποιεί ότι μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο θρόμβων και καρδιακών προσβολών ενισχύοντας τη συσσώρευση αιμοπεταλίων.
Μελέτη του 2024 από την Cleveland Clinic συνέδεσε την κατανάλωση ξυλιτόλης με αυξημένο κίνδυνο θρόμβων και εμφραγμάτων μέσα σε τρία χρόνια, ενώ μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι η υπερβολική κατανάλωση ερυθριτόλης διπλασίασε τον κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβάντων την ίδια περίοδο.
5. Συμπληρώματα σε μαλακή κάψουλα
Οι μαλακές κάψουλες συχνά περιέχουν φθαλικές ενώσεις, χημικά που χρησιμοποιούνται ως πλαστικοποιητές για να διατηρούν τις κάψουλες μαλακές και εύκαμπτες. Αν και πρακτικές, έρευνες δείχνουν ότι μόλις εισέλθουν στο σώμα, οι φθαλικές ενώσεις μπορούν να ερεθίσουν τις αρτηρίες και να προκαλέσουν φλεγμονή, εμποδίζοντας τη ροή του αίματος προς την καρδιά.
Ο Dr. Levine προειδοποιεί ότι η έκθεση – ιδίως μέσω μαλακής κάψουλας για ανακούφιση πόνου, βιταμίνες, καθαρτικά και φάρμακα για το κρυολόγημα – μπορεί να προκαλέσει διόγκωση και στένωση των αρτηριών, αυξάνοντας τον κίνδυνο φραγών ή ανευρυσμάτων. Μελέτη του 2021 συνέδεσε την έκθεση σε φθαλικές ενώσεις με ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακές παθήσεις.
Δείτε πώς η καφεΐνη επηρεάζει το μαγνήσιο στον οργανισμό σας – Τι πρέπει να κάνετε
Αυτά τα χημικά προκαλούν επίσης οξειδωτικό στρες, καταστρέφοντας τα κύτταρα της καρδιάς και σκληραίνοντας τα τοιχώματα των αρτηριών, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος. Επιπλέον, οι φθαλικές ενώσεις ενδέχεται να επιδεινώνουν τα λιπιδαιμικά προφίλ αυξάνοντας τα τριγλυκερίδια και τα επίπεδα LDL, καθιστώντας πιο πιθανό ένα εγκεφαλικό ή καρδιακή νόσο.
Πηγές: Daily Mail, News Medical, PMC, MDPI, BMJ, PMC