Πολλοί στρέφονται στα συμπληρώματα διατροφής ως μια γρήγορη λύση για να τονώσουν ή να ενισχύσουν τον οργανισμό τους, αλλά μια ουσιαστική ερώτηση παραμένει. Είναι πράγματι απαραίτητα;
Είναι καλύτερο να παίρνουμε συμπληρώματα το πρωί ή το βράδυ; Τι συμβουλεύουν οι επιστήμονες
Είναι απαραίτητα τα συμπληρώματα διατροφής ή είναι καλύτερη η πρόσληψη θρεπτικών συστατικών από τη διατροφή;
Στον σημερινό απαιτητικό τρόπο ζωής, πολλοί δυσκολεύονται να τηρήσουν μια ισορροπημένη διατροφή και συχνά καταφεύγουν στα συμπληρώματα διατροφής ως εύκολη λύση. Αν και γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή, είναι σημαντικό να αναρωτηθεί κανείς αν είναι όντως απαραίτητα – ή αν μια ισορροπημένη διατροφική είναι ο καλύτερος τρόπος για να προάγουμε την υγεία μακροπρόθεσμα.
Είναι καλύτερη η πρόσληψη θρεπτικών συστατικών από μια ισορροπημένη διατροφή ή από συμπληρώματα;
Σύμφωνα με μελέτη του 2025 με τίτλο «Nutritional Supplements: Necessity or Overhyped?», συμπληρώματα όπως η βιταμίνη B12, τα ωμέγα-3 και οι πολυβιταμίνες μπορεί να βοηθήσουν άτομα με συγκεκριμένες ελλείψεις, αλλά δεν πρέπει να αντικαθιστούν τις υγιεινές τροφές. Η μελέτη τονίζει ότι η καλή υγεία προκύπτει από ισορροπημένη διατροφή, άσκηση και ψυχική ευεξία, με χρήση συμπληρωμάτων μόνο υπό ιατρική καθοδήγηση.
Άλλες πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η λήψη θρεπτικών συστατικών από τις τροφές είναι γενικά καλύτερη από τα συμπληρώματα. Οι μη επεξεργασμένες τροφές παρέχουν ένα «πακέτο θρεπτικών συστατικών» (βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες, φυτοχημικά) που δρουν συνδυαστικά με τρόπους που τα συμπληρώματα δεν μπορούν να αναπαραγάγουν πλήρως. Τα συμπληρώματα μπορεί να είναι χρήσιμα σε ειδικές περιπτώσεις, όπως ελλείψεις ή ιατρικές ανάγκες, αλλά δεν αντικαθιστούν μια ισορροπημένη διατροφή.
- Η τροφή είναι πρώτη σε προτεραιότητα – τα θρεπτικά συστατικά από τις ολόκληρες τροφές απορροφώνται και αξιοποιούνται πιο αποτελεσματικά.
- Τα συμπληρώματα βοηθούν μόνο όταν υπάρχει ανάγκη – π.χ. βιταμίνη B12 για τους vegans, φυλλικό οξύ στην εγκυμοσύνη, σίδηρος στην αναιμία.
- Κίνδυνοι από υψηλές δόσεις – ορισμένα συμπληρώματα μπορεί να προκαλέσουν βλάβες αν ληφθούν σε υπερβολική ποσότητα.
- Τα καλύτερα αποτελέσματα – συνδυασμός υγιεινής διατροφής με στοχευμένα συμπληρώματα όταν υπάρχει ιατρική σύσταση.
Είναι τα συμπληρώματα πραγματικά απαραίτητα;
Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν την ανάγκη για συμπληρώματα διατροφής – όπως η ποιότητα της διατροφής, οι επιλογές τρόπου ζωής, η ηλικία, οι ιατρικές παθήσεις και οι ειδικές θρεπτικές ανάγκες.
Για άτομα που ακολουθούν μια ποικίλη και καλά ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, άπαχες πρωτεΐνες και υγιεινά λιπαρά, τα συμπληρώματα μπορεί να μην είναι απαραίτητα. Οι ολόκληρες τροφές προσφέρουν την πλήρη γκάμα θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται το σώμα μας – συχνά σε υψηλότερες συγκεντρώσεις και με πρόσθετα οφέλη όπως φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά.
Ωστόσο, η υπερβολική κατανάλωση ανθυγιεινών τροφών, λόγω της εύκολης πρόσβασης, συχνά εμποδίζει τα άτομα από το να καλύψουν τις διατροφικές τους ανάγκες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ελλείψεις, που συχνά συνοδεύονται από δυσάρεστα συμπτώματα και επηρεάζουν τη συνολική ποιότητα ζωής. Σε τέτοιες περιπτώσεις, τα συμπληρώματα μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας.
Επιπλέον, ορισμένες ομάδες ανθρώπων ενδέχεται να ωφεληθούν από τα συμπληρώματα – όπως οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες και θηλάζουσες, άτομα με διατροφικούς περιορισμούς και όσοι αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες ιατρικές παθήσεις.
Είναι κρίσιμο να σημειωθεί ότι τα συμπληρώματα δεν πρέπει ποτέ να καταναλώνονται χωρίς συμβουλή ειδικού. Αν παρουσιάζετε περίεργα συμπτώματα ή υποψιάζεστε ότι δεν λαμβάνετε αρκετό από κάποιο θρεπτικό συστατικό, κάντε εξετάσεις. Ένας ειδικός μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε αν χρειάζεστε συμπληρώματα και να σας καθοδηγήσει ως προς τη σωστή δοσολογία.
Τι να λάβετε υπόψη πριν ξεκινήσετε να παίρνετε συμπληρώματα διατροφής
1. Αξιολογήστε τη διατροφή σας
Πριν ξεκινήσετε να παίρνετε συμπληρώματα, εξετάστε τις τρέχουσες διατροφικές σας συνήθειες. Αν δεν καταναλώνετε ποικιλία τροφών πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά, αλλάξτε τη διατροφή σας. Κάντε και μια διατροφική αξιολόγηση για να εντοπίσετε πιθανές ελλείψεις.
2. Συμβουλευτείτε ειδικό
Μιλήστε με γιατρό ή διαιτολόγο πριν ξεκινήσετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα διατροφής. Θα σας δώσουν εξατομικευμένες συμβουλές με βάση τις ανάγκες και τις διατροφικές σας συνήθειες.
3. Ποιότητα και ασφάλεια
Δεν είναι όλα τα συμπληρώματα ίδια. Ελέγξτε για λανθασμένη επισήμανση. Επιλέξτε αξιόπιστα σκευάσματα.
4. Επιλέξτε σωστές δόσεις
Ορισμένες βιταμίνες και μέταλλα μπορεί να είναι βλαβερά σε υπερβολικές ποσότητες. Ακολουθήστε τη δοσολογία που σας έχει συστήσει ο γιατρός σας.
5. Ελέγξτε για αλληλεπιδράσεις
Τα συμπληρώματα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με φάρμακα ή άλλα συμπληρώματα, επηρεάζοντας την αποτελεσματικότητα ή προκαλώντας παρενέργειες. Ενημερώστε πάντα τον γιατρό σας για ό,τι παίρνετε.
Πρέπει να παίρνετε συμπληρώματα καθημερινά;
Εστιάστε στην πρόσληψη θρεπτικών συστατικών μέσω μιας ισορροπημένης διατροφής πλούσιας σε ολόκληρες, μη επεξεργασμένες τροφές. Τα συμπληρώματα πρέπει να συμπληρώνουν – όχι να αντικαθιστούν – μια υγιεινή διατροφή. Επίσης, οι διατροφικές ανάγκες μπορεί να αλλάξουν λόγω ηλικίας, κατάστασης υγείας, αλλαγών στον τρόπο ζωής ή εγκυμοσύνης. Να επανεκτιμάτε τακτικά τη διατροφή και τη χρήση συμπληρωμάτων σε συνεργασία με τον γιατρό σας.
Αν και τα συμπληρώματα μπορούν να βοηθήσουν στην κάλυψη συγκεκριμένων ελλείψεων, δεν είναι απαραίτητα για όλους. Η προτεραιότητα θα πρέπει πάντα να είναι μια υγιεινή διατροφή.
Πηγές: NDTV, Frontiers, Tufts University School of Medicine, AHAIASA Jourals Circulation, MDPI, PMC, PMC, ScienceDirect, Indian Journal of Health Sciences and Biomedical Research KLEU