Σύμφωνα με νέες επιστημονικές μελέτες, η κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για άνοια. Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι δεν έχει σημασία μόνο η ποσότητα, αλλά και το μοτίβο και ο χρόνος κατανάλωσης. Τι συμπεραίνει; Πόσα ποτήρια μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο;
Τα απολυμαντικά χεριών συνδέονται με καρκίνο; Υπό εξέταση η αιθανόλη από την ΕΕ
Ακόμη και η μέτρια κατανάλωση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας, προειδοποιεί νέα μελέτη
Νέα μελέτη διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ όσον αφορά τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Παρόλο που παλαιότερες μελέτες πρότειναν ότι η μέτρια κατανάλωση μπορεί να προσφέρει οφέλη για την υγεία, τα νεότερα δεδομένα δείχνουν άλλη εικόνα. Οι μελέτες πλέον αποδεικνύουν ότι ακόμη και μικρές ποσότητες αλκοόλ συνδέονται με διάφορες μορφές καρκίνου και άλλα προβλήματα υγείας.
Η νέα έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο BMJ Evidence-Based Medicine, ανέλυσε δεδομένα από σχεδόν 560.000 ενήλικες ηλικίας 56–72 ετών, καθώς και γενετικές πληροφορίες από 2,4 εκατομμύρια άτομα, και διαπίστωσε ότι η κατανάλωση αλκοόλ σε οποιοδήποτε επίπεδο σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας.
Η κατάχρηση ουσιών και ο εθισμός ως παράγοντες κινδύνου για άνοια
Σύμφωνα με μελέτη του 2025 με τίτλο «Alcohol use and risk of dementia in diverse populations», τα άτομα με μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν άνοια. Η μελέτη δεν βρήκε καμία ένδειξη ότι η μέτρια κατανάλωση προστατεύει τον εγκέφαλο – αντιθέτως, όσο περισσότερο αλκοόλ καταναλώνουν οι άνθρωποι, τόσο υψηλότερος είναι ο κίνδυνος για άνοια.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η κατάχρηση ουσιών αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Η νεότερη έρευνα αναδεικνύει ότι δεν έχει σημασία μόνο η ποσότητα αλλά και το μοτίβο και ο χρόνος κατανάλωσης.
- Το ιστορικό διαταραχών χρήσης ουσιών αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας, ακόμη και όταν λαμβάνεται υπόψη η ύπαρξη ψυχιατρικών παθήσεων.
- Η κατανάλωση αλκοόλ έχει αιτιώδη σύνδεση με την άνοια, χωρίς καμία προστατευτική επίδραση ακόμη και για μέτριους καταναλωτές.
- Η απώλεια συνείδησης λόγω αλκοόλ διπλασιάζει τον κίνδυνο άνοιας, γεγονός που υποδεικνύει ότι τα επεισόδια οξείας μέθης είναι ιδιαίτερα επιβλαβή.
- Η χρήση ουσιών στη μέση ηλικία προβλέπει μελλοντική γνωστική έκπτωση και άνοια, αναδεικνύοντας τη σημασία της πρόληψης από νωρίς.
- Οι γυναίκες ενδέχεται να είναι πιο ευάλωτες στην αλκοολική άνοια, ακόμη και σε χαμηλότερα επίπεδα κατανάλωσης.
Ακόμη και μικρές ποσότητες αλκοόλ μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο άνοιας, προειδοποιούν οι ερευνητές
Τα αυτοαναφερόμενα δεδομένα της μελέτης έδειξαν ότι τα άτομα με βαριά κατανάλωση, εκείνοι με διαταραχή χρήσης αλκοόλ αλλά δεν πίνουν πια είχαν τον υψηλότερο κίνδυνο άνοιας – κάτι που φαινομενικά έδειχνε ότι η ελαφριά κατανάλωση μπορεί να είναι προστατευτική. Ωστόσο, οι γενετικές αναλύσεις δεν υποστήριξαν αυτό το εύρημα. Αντιθέτως, έδειξαν ότι οποιοδήποτε επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας. Οι ερευνητές σημείωσαν ότι ορισμένοι που απέχουν μπορεί να είχαν μειώσει την κατανάλωση λόγω πρώιμων συμπτωμάτων άνοιας, κάτι που θα μπορούσε να εξηγήσει το παραπλανητικό προστατευτικό αποτέλεσμα.
Τι συμβαίνει στο σώμα σας όταν σταματάτε να πίνετε αλκοόλ – Ισχύει και για όσους πίνουν λίγο
«Υπάρχει 15% υψηλότερος κίνδυνος άνοιας για τρία ποτά την εβδομάδα σε σύγκριση με ένα ποτό την εβδομάδα, διαχρονικά», λέει η Βρετανίδα και επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης Anya Topiwala, ανώτερη κλινική ερευνήτρια στο University of Oxford, σύμφωνα με το HuffPost. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι ο διπλασιασμός του γενετικού κινδύνου για διαταραχή χρήσης αλκοόλ αύξανε τον κίνδυνο άνοιας κατά 16%.
Καμία ποσότητα αλκοόλ δεν είναι πραγματικά ασφαλής
Σε άρθρο του Σεπτεμβρίου για το University of Oxford, η ειδικός ανέφερε ότι τα ευρήματα «αμφισβητούν την κοινή πεποίθηση ότι χαμηλά επίπεδα αλκοόλ είναι ευεργετικά για την υγεία του εγκεφάλου». Πρόσθεσε, «Τα γενετικά δεδομένα δεν προσφέρουν καμία υποστήριξη για προστατευτική επίδραση – στην πραγματικότητα δείχνουν το αντίθετο. Ακόμη και η ελαφριά ή μέτρια κατανάλωση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας, γεγονός που δείχνει ότι η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ στον πληθυσμό μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της άνοιας».
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι κανένα επίπεδο αλκοόλ δεν είναι χωρίς κινδύνους. Όπως δήλωσε ο Dr. Ryan Marino, γιατρός επειγόντων και τοξικολόγος στο Case Western Reserve University, σύμφωνα με την ίδια πηγή, «δεν υπάρχει ποσότητα αλκοόλ που να είναι ασφαλής για κατανάλωση». «Το αλκοόλ είναι άμεσα τοξικό για κάθε κύτταρο και ιστό στο ανθρώπινο σώμα. Είναι γνωστό καρκινογόνο. Αυτό δεν σημαίνει ότι ένα ποτήρι κρασί ή κάποιο άλλο ποτό θα βλάψει απαραίτητα κάποιον, αλλά δεν έχει οφέλη για την υγεία – επομένως οι πιθανοί κίνδυνοι είναι πάντα μεγαλύτεροι», εξήγησε.
Παρά το γεγονός ωστόσο ότι η κατάχρηση αλκοόλ αναμφισβήτητα είναι εξαιρετικά βλαπτική για την υγεία, σε προηγούμενες μελέτες εντοπίστηκε ουδέτερη ή και προστατευτική επίδραση της χαμηλής κατανάλωσης αλκοόλ με τη νοητική λειτουργία, επομένως χρειαζόμαστε περισσότερες μελέτες που να διερευνούν τη σχέση της χαμηλής κατανάλωσης με τη νοητική λειτουργία.
Ο Dr. Aashish K. Didwania, αναπληρωτής διευθυντής για την εκπαίδευση στο Τμήμα Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Northwestern University Feinberg, σημείωσε επίσης ότι η βαριά κατανάλωση αλκοόλ είναι επικίνδυνη. Διευκρίνισε ότι ένα τυπικό ποτό αντιστοιχεί σε 355ml μπύρας, 150ml κρασιού ή 44ml αποσταγμένων ποτών, και ότι η βαριά κατανάλωση σημαίνει πάνω από επτά ποτά την εβδομάδα για τις γυναίκες και πάνω από 14 για τους άνδρες, ενώ η μέτρια κατανάλωση είναι κάτω από αυτά τα όρια.
Στρατηγικές που μπορείτε να δοκιμάσετε εάν θέλετε να μειώσετε την κατανάλωση αλκοόλ
Εκτός από τη συμμετοχή σε διάφορες τάσεις και προκλήσεις αποχής όπως το «Dry January», έχει αυξηθεί η δημοτικότητα των μη αλκοολούχων ποτών για ενήλικες.
Ο Didwania πρότεινε μια λίστα με βήματα που μπορείτε να λάβετε υπόψη εάν θέλετε να πίνετε λιγότερο αλκοόλ:
- Πρώτα, κάντε μια ειλικρινή αξιολόγηση της κατανάλωσής σας. Εάν διαπιστώσετε ότι βρίσκεστε σε υψηλό επίπεδο κατανάλωσης, αυτό μπορεί να σας παρακινήσει να μειώσετε πιο άμεσα, καθώς οι κίνδυνοι για την υγεία είναι πολύ μεγαλύτεροι.
- Πείτε το σε κάποιον – βοηθά να υπάρχει λογοδοσία προς έναν σύντροφο ή τον ιατρό σας.
- Προσέξτε πότε πίνετε – εάν γίνεται πάντα στα ίδια περιβάλλοντα όπου ένα ποτό γίνεται τρία, αποφύγετε τα ή αλλάξτε τα ριζικά.
- Αντικαταστήστε τα αλκοολούχα ποτά με μη αλκοολούχα. Υπάρχει πλέον πληθώρα επιλογών όπως craft μπύρες, κρασιά και κοκτέιλ χωρίς αλκοόλ.
- Δοκιμάστε μια προσωρινή πρόκληση αποχής και επαναλάβετε την τακτικά.
Αλκοόλ και καρκίνος: Νέα δεδομένα ανατρέπουν όσα πιστεύαμε
Όπως πάντα, συζητήστε με τον προσωπικό σας ιατρό οποιαδήποτε ανησυχία μπορεί να έχετε σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ.
Πηγές: HuffPost, PMC, BMJ Journals, JAMA Network, ScienceDirect, BMC Geriatrics