Το ζαρωμένο δέρμα μπορεί να κάνει την επιδερμίδα σας να φαίνεται λεπτή, χαλαρή ή σαν χαρτί γκοφρέ — και παρόλο που συχνά συνδέεται με τη φθορά από τον ήλιο και τη γήρανση, πολλοί άλλοι παράγοντες μπορεί να παίζουν ρόλο στην εμφάνισή της. Τα καλά νέα είναι πως υπάρχουν πολλοί τρόποι για να το προλάβετε — και πολλές διαθέσιμες θεραπείες αν έχετε ήδη εμφανίσει αυτές τις αλλαγές.
Γιατί το δέρμα αρχίζει γίνεται λεπτό και με ρυτίδες — Πώς μπορείτε να το προλάβετε και τι διαθέσιμες θεραπείες υπάρχουν
Όπως λέει και το ρητό, αν τα μάτια είναι τα παράθυρα της ψυχής, τότε το δέρμα μας μπορεί να είναι το παράθυρο της ηλικίας. Καθώς μεγαλώνουμε, είναι φυσιολογικό το δέρμα να χαλαρώνει – όμως όταν αρχίζει να μοιάζει λεπτό, εύθραυστο ή σαν χαρτί γκοφρέ, η ηλικία δεν είναι πάντα η μόνη αιτία. Σε αντίθεση με τις ρυτίδες που δημιουργούνται από επαναλαμβανόμενες εκφράσεις, το ζαρωμένο δέρμα συχνά προέρχεται από χρόνια έκθεση στον ήλιο.
Οι ακτίνες UV σταδιακά αποδομούν την ελαστίνη – τις ελαστικές ίνες που επιτρέπουν στο δέρμα να κινείται και να επανέρχεται – και με τον καιρό, αυτές οι ίνες επανορθώνονται λιγότερο αποτελεσματικά, όπως ένα λάστιχο που με τη χρήση γίνεται πιο χαλαρό. Η Αμερικανή δερματολόγος του Cleveland Dr. Amy Kassouf εξηγεί τι προκαλεί το ζαρωμένο δέρμα, πώς να το προλάβετε και ποιες είναι οι πιθανές διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές σας.
Αίτια ζαρωμένου δέρματος
Συνηθισμένοι λόγοι περιλαμβάνουν:
- Φθορά από τον ήλιο
- Ηλικία
- Αλλαγές βάρους
- Ξηροδερμία
- Ορισμένα φάρμακα
«Το ζαρωμένο δέρμα αρχίζει συνήθως να εμφανίζεται όταν είστε γύρω στα 40. Αλλά μπορεί να εμφανιστεί ήδη από τα 20 σας αν κάνετε χρόνια χρήση σολάριουμ ή αν έχετε πάρει και χάσει αρκετό βάρος», λέει η Dr. Kassouf, σύμφωνα με το Cleveland Clinic. «Τα φάρμακα είναι μία ακόμη πιθανή αιτία, όπως η μακροχρόνια χρήση πρεδνιζόνης».
Άλλοι παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν περιλαμβάνουν την κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, την έλλειψη ύπνου, την κακή ποιότητα αέρα και το στρες.
Οι ψυχολογικές και συναισθηματικές επιπτώσεις του ζαρωμένου δέρματος
Σύμφωνα με εργασία του 2023 με τίτλο «Perception, understanding, and association between psychological stress and skin aging», νέες γυναίκες που ένιωθαν περισσότερο στρες ήταν πιο πιθανό να παρατηρήσουν πρώιμα σημάδια γήρανσης στο δέρμα, όπως τραχιά, θαμπή ή κουρασμένη όψη. Η μελέτη έδειξε επίσης ότι οι γυναίκες και οι επαγγελματίες υγείας είχαν διαφορετικές απόψεις για το ποιες αλλαγές στο δέρμα σχετίζονται με το στρες.
Άλλες πρόσφατες έρευνες δεν εστιάζουν ειδικά στο ζαρωμένο δέρμα, αλλά πολλές νέες δημοσιευμένες μελέτες δείχνουν ότι τα ορατά σημάδια γήρανσης μπορούν να επηρεάσουν την εικόνα σώματος, την αυτοπεποίθηση και τη συναισθηματική υγεία – ενώ το στρες και το ψυχολογικό τραύμα μπορούν επίσης να επιταχύνουν τη γήρανση του δέρματος. Συνολικά, τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι το ζαρωμένο δέρμα μπορεί να επηρεάζει το πώς νιώθει κάποιος για τον εαυτό του, ακόμη κι αν η κατάσταση δεν έχει μελετηθεί άμεσα.
- Πιλοτική μελέτη του 2023 έδειξε ότι η καθημερινή φροντίδα προσώπου βελτίωσε την εικόνα σώματος σε ηλικιωμένες γυναίκες, όχι όμως την κατάθλιψη ή την αυτοεκτίμηση.
- Ανασκόπηση του 2024 συνέδεσε τις ανησυχίες για την εμφάνιση και τις αλλαγές που σχετίζονται με τη γήρανση με χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και ευεξία.
- Μεγάλη μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο έδειξε ότι το ψυχολογικό τραύμα και το στρες σχετίζονται με πιο γρήγορη γήρανση του προσώπου.
- Εργασία του 2024 έδειξε ότι οι ορμόνες του στρες επιδεινώνουν άμεσα τη βιολογική γήρανση του δέρματος.
- Άλλη μελέτη του 2024 ανέφερε ότι η ορατή γήρανση του δέρματος έχει συχνά ψυχοκοινωνικές συνέπειες, επηρεάζοντας την αυτοπεποίθηση και την ικανοποίηση με την εμφάνιση.
Τι μπορείτε να κάνετε για να το προλάβετε
Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι να προλάβετε το λεπτό και ζαρωμένο δέρμα. Η Dr. Kassouf μοιράζεται τι μπορείτε να κάνετε στο σπίτι.
Περιποίηση προσώπου μετά τα 30: Τα top συστατικά για να προλάβετε τα πρώτα σημάδια γήρανσης
Μείνετε στη σκιά
Το πιο σημαντικό, λέει η Dr. Kassouf, είναι να αποφεύγετε τον ήλιο όσο το δυνατόν περισσότερο. Και να προστατεύετε το δέρμα σας όταν είναι αναπόφευκτο να βγείτε έξω. Αυτό σημαίνει να φοράτε αντηλιακό κάθε μέρα και να επιλέγετε ρούχα με αντηλιακή προστασία όταν βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο. Η Dr. Kassouf λέει ότι πρέπει να επιλέξετε αντηλιακό τουλάχιστον SPF 30. Ιδανικά, SPF 50 ή υψηλότερο βοηθά να διασφαλιστεί κάλυψη ακόμα και όταν δεν εφαρμόζετε αρκετή ποσότητα. Πρέπει επίσης να είναι ευρέος φάσματος, ώστε να καλύπτει τόσο τις ακτίνες UVA όσο και τις UVB.
Ενυδατώστε το δέρμα σας
Η καλή ενυδάτωση του δέρματος με μια ποιοτική ενυδατική κρέμα βοηθά στην αποτροπή τραυματισμών που δημιουργούν ή επιδεινώνουν τη ζαρωμένη υφή. Όταν αναρωτιέστε τι είδους λοσιόν πρέπει να χρησιμοποιήσετε για το ζαρωμένο δέρμα – επιλέξτε ενυδατικές κρέμες που περιέχουν λιπαντικά και συστατικά που προσδίδουν όγκο, όπως τα άλφα ή βήτα υδροξυοξέα (όπως σαλικυλικό οξύ, γαλακτικό οξύ ή γλυκολικό οξύ) – ή μία που έχει υψηλή συγκέντρωση υαλουρονικού οξέος, το οποίο φημίζεται για την ικανότητά του να συγκρατεί υγρασία.
Σκεφτείτε τι τρώτε
Πρέπει να πάρετε συμπληρώματα διατροφής ή βιταμίνες για το ζαρωμένο δέρμα; Η Dr. Kassouf λέει ότι πρέπει να εστιάσετε σε μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά – σκεφτείτε άφθονα φρούτα και λαχανικά, καθώς και τροφές όπως αυγά, τόνο και καστανό ρύζι – τα οποία μπορούν να επηρεάσουν θετικά την υγεία του δέρματος. Μια ισορροπημένη διατροφή είναι επίσης πλούσια σε βιταμίνες όπως A, C, D και E, και σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία μπορούν να συμβάλουν στη συνολική εικόνα του δέρματος. «Πολλά προϊόντα περιέχουν βιταμίνες του συμπλέγματος B και άλλα αντιοξειδωτικά και πλέον φυτικά προσαρμογόνα που βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής και στην αποκατάσταση των ινών κολλαγόνου και ελαστίνης», αναφέρει.
Θεραπείες για το λεπτό, ζαρωμένο δέρμα
Ήδη παρατηρείτε σημάδια ζαρωμένου δέρματος και αναρωτιέστε πώς να το αντιμετωπίσετε; Μπορεί να θέλετε να εξετάσετε τις παρακάτω θεραπευτικές επιλογές:
Καθαριστικά με υδροξυοξέα
Η προσθήκη ενυδατικών παραγόντων και καθαριστικών με υδροξυοξέα στη ρουτίνα περιποίησης όχι μόνο βοηθά στην πρόληψη του ζαρωμένου δέρματος, αλλά και στην αποτροπή περαιτέρω φθοράς εάν το δέρμα σας είναι ήδη χαλαρό.
Τοπικές κρέμες με ρετινόλη
Η Dr. Kassouf προτείνει τη χρήση τοπικών κρεμών ρετινόλης για να μειωθεί η όψη του ζαρωμένου δέρματος. Οι ρετινόλες βοηθούν στην αποκατάσταση της ελαστικότητας και στην ενίσχυση της παραγωγής του κολλαγόνου (που προσφέρει δομή στο δέρμα), καθώς και της ελαστίνης (που προσφέρει ελαστικότητα).
«Όταν ξεκινάτε θεραπεία με ρετινόλη, υπάρχει συχνά μια φάση όπου το δέρμα φαίνεται πιο ξηρό και ξεφλουδισμένο πριν αρχίσει να βελτιώνεται η αίσθησή του», εξηγεί η Dr. Kassouf. «Αυτό είναι προσωρινό και αποτελεί μέρος της αυξημένης ανανέωσης των παλιών, φθαρμένων κυττάρων».
Ενέσιμα fillers
Τα δερματικά fillers μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να δώσουν όγκο στο ξηρό δέρμα, να λειάνουν γραμμές και ρυτίδες και να επαναφέρουν τη χαμένη πυκνότητα. Ένας δερματολόγος εγχέει τα fillers ακριβώς κάτω από το δέρμα – και τα αποτελέσματα μπορεί να διαρκέσουν μήνες. Κάποια είναι ειδικά σχεδιασμένα για συγκεκριμένες γραμμές ή περιοχές και άλλα για γενική αύξηση όγκου. Υπάρχουν διάφοροι τύποι fillers, πολλοί από τους οποίους περιέχουν υαλουρονικό οξύ και άλλους βιοδιεγέρτες, όπως το πολυγαλακτικό οξύ (PLLA), που βοηθούν το σώμα να παράξει κολλαγόνο. Ένας ειδικός μπορεί να καθορίσει ποιο είναι κατάλληλο για εσάς.
Fractional laser
Ένα είδος laser resurfacing, το fractionated laser δημιουργεί μικροσκοπικές οπές στο δέρμα. Αυτές οι οπές συστέλλονται καθώς επουλώνονται και αναπτύσσεται φρέσκο, νέο δέρμα στην επιφάνεια. Αυτό βελτιώνει τον τόνο και την υφή του προσώπου, αλλά και άλλων περιοχών με πιο παχύ δέρμα. «Τα fractionated lasers μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βελτιώσουν την ποιότητα του δέρματος, αλλά έχει επίσης αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος και θεραπεύουν ουλές και άλλες δερματικές παθήσεις», σημειώνει η Dr. Kassouf.
Υπέρηχοι
Αυτή η μη επεμβατική διαδικασία χρησιμοποιεί υπερήχους υψηλής έντασης (HIFU) για να διεισδύσει σε βαθύτερα στρώματα ιστού, διεγείροντας τη νέα παραγωγή κολλαγόνου. Η διαδικασία, που πραγματοποιείται στο ιατρείο από ειδικό, μπορεί να εφαρμοστεί στον λαιμό, τα φρύδια, το πηγούνι και το ντεκολτέ.
Κρυολιπόλυση
Γνωστή και ως «πάγωμα των λιποκυττάρων», αυτή η μη χειρουργική μέθοδος διαμόρφωσης σώματος αφαιρεί τοπικό λίπος μέσω έκθεσης του δέρματος σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Συνήθως δεν βλέπετε άμεσα αποτελέσματα, καθώς η ιδέα είναι ότι με τον χρόνο, τα στοχευμένα λιποκύτταρα θα καταστραφούν μόνιμα. «Η κρυολιπόλυση στοχεύει κυρίως στην απομάκρυνση μικρών περιοχών λίπους που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν – και δεν χρησιμοποιείται συνήθως για τη θεραπεία του ζαρωμένου δέρματος», διευκρινίζει η Dr. Kassouf.
Ραδιοσυχνότητες (RF therapy)
Ίσως θελήσετε να εξετάσετε θεραπείες που χρησιμοποιούν ραδιοσυχνότητες για να θερμάνουν το δέρμα, να ενισχύσουν την παραγωγή κολλαγόνου και να συσφίξουν περιοχές με χαλάρωση. Αυτή η διαδικασία είναι μερικές φορές επώδυνη και δαπανηρή, και υπάρχουν κάποιες μικρές πιθανότητες κινδύνου, λέει η Dr. Kassouf. Έχει επίσης μεταβλητά ποσοστά επιτυχίας και δεν είναι κατάλληλη για όλους.
Ο ιδανικός υποψήφιος για αυτού του είδους τη θεραπεία είναι κάποιος που:
- Έχει μια μικρή περιοχή (όπως ο λαιμός ή τα πλαϊνά της μέσης) που χρειάζεται σύσφιξη.
- Έχει χάσει 4,5 έως 9 κιλά και έχει μικρή περίσσεια δέρματος που χρειάζεται τόνωση.
- Έχει αποκτήσει παιδί και δυσκολεύεται να επαναφέρει τη σφριγηλότητα στην κοιλιά.
- Είναι μεταξύ 40 και 50 ετών και εμφανίζει ήπια, ηλικιακή χαλάρωση του δέρματος.
Αισθητική χειρουργική
Οι ενυδατικές και άλλες κρέμες λειτουργούν καλά σε περιπτώσεις ήπιας χαλάρωσης, αλλά έχουν περιορισμούς. Για παράδειγμα, εάν έχετε χάσει μεγάλη ποσότητα βάρους και έχει απομείνει πολύ ζαρωμένο δέρμα, ένας πλαστικός χειρουργός πιθανότατα θα χρειαστεί να το αφαιρέσει.
Ο δερματολόγος σας μπορεί να προτείνει μια εκλεκτική αισθητική χειρουργική επέμβαση, όπως:
- Λίφτινγκ προσώπου.
- Χειρουργική ανόρθωσης λαιμού.
- Βλεφαροπλαστική.
«Δυστυχώς, κάθε φορά που κάνετε χειρουργείο, θα υπάρχει κάποια ουλή», προειδοποιεί η Dr. Kassouf. «Οι περισσότεροι πλαστικοί χειρουργοί είναι πολύ καλοί στο να κρύβουν αυτές τις ουλές, αλλά ίσως θελήσετε να ζητήσετε και δεύτερη γνώμη πριν προχωρήσετε».
Πηγές: Cleveland Clinic, PMC, MDPI, BMC Medicine, ScienceDirect, Journal of High Institute of Public Health, WILEY Online Library