Απλές καθημερινές συνήθειες μπορεί να ωφελούν τον εγκέφαλό σας περισσότερο απ’ όσο νομίζετε — ειδικά όσο μεγαλώνετε. Νέα μελέτη δείχνει ότι ένα ευχάριστο για πολλούς hobby μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για άνοια έως και κατά 39%. Τι συμπεραίνει;
Τρώτε τυρί; Πώς μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνό σας για άνοια – Νέα μελέτη απαντά
Ποιο είναι το δημοφιλές hobby που μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο και να μειώσει τις πιθανότητες για άνοια
Οι καθημερινές συνήθειες δεν είναι μόνο ωφέλιμες για την ψυχική υγεία. Υπάρχουν ολοένα και περισσότερες ενδείξεις που λένε ότι μπορεί να προστατεύουν και τη λειτουργία του εγκεφάλου σε βάθος χρόνου. Η ανάγνωση είναι ένα ισχυρό παράδειγμα: μελέτες δείχνουν ότι το να διαβάζει κανείς τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα μπορεί να μειώσει τη γνωστική έκπτωση, ενώ ο Αμερικανός νευρολόγος Dr. Richard Restak χαρακτηρίζει την ανάγνωση ως «το πιο αποτελεσματικό hobby» για την ενίσχυση της γνωστικό απόθεμα. Τώρα, νέα έρευνα στο International Journal of Geriatric Psychiatry προσθέτει ότι το να ακούμε μουσική συνδέεται με σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά άνοιας στους άνω των 70.
Οφέλη και κίνδυνοι από την ακρόαση μουσικής σε νέους και ηλικιωμένους
Η ακρόαση μουσικής μπορεί να επηρεάζει διαφορετικά τους ανθρώπους ανάλογα με την ηλικία τους, και πρόσφατες μελέτες δείχνουν τόσο οφέλη όσο και πιθανούς κινδύνους. Σύμφωνα με εργασία του 2024 με τίτλο «The benefits of caregiver singing and receptive music in dementia care: a qualitative study of caregivers’ experiences», οι φροντιστές δήλωσαν ότι το να τραγουδούν σε άτομα με άνοια ή το να τους βάζουν μουσική να ακούσουν συχνά τα βοηθούσε να νιώθουν πιο ήρεμοι, χαρούμενοι και συνδεδεμένοι. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι η μουσική διευκόλυνε την επικοινωνία, βοηθώντας τους φροντιστές να δημιουργήσουν ένα πιο θετικό και υποστηρικτικό περιβάλλον.
Άλλες έρευνες σε νεαρούς δείχνουν ότι η μουσική βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσης, στη μείωση του στρες και στη βελτίωση της συγκέντρωσης, ενώ στους ηλικιωμένους μπορεί να ενισχύει τη συναισθηματική ευεξία, την κοινωνική επαφή και ακόμη και να μειώνει τον κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης. Ωστόσο, κάποιες μελέτες προειδοποιούν επίσης ότι η υπερβολική ακρόαση συναισθηματικά φορτισμένης μουσικής μπορεί να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης.
Άσκηση: Σε ποια ηλικία μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για άνοια έως και κατά 45% – Νέα μελέτη
- Η μουσική βοηθά τους νέους να διαχειρίζονται τα συναισθήματα και να μειώνουν το στρες
- Σε ηλικιωμένους, η τακτική ακρόαση μουσικής ή οι ομαδικές μουσικές δραστηριότητες συνδέονται με καλύτερη διάθεση και ποιότητα ζωής
- Η ακρόαση μουσικής τις περισσότερες μέρες ενδέχεται να συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο άνοιας
- Κάποια μοτίβα ακρόασης (π.χ. μουσική που εστιάζει στη θλίψη) μπορεί να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης
Γιατί το να ακούνε μουσική οι ηλικιωμένοι μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο άνοιας;
Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν 10.893 συμμετέχοντες από την Αυστραλία ηλικίας 70 ετών και άνω. Κανείς από αυτούς δεν είχε άνοια όταν ξεκίνησε η μελέτη. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μοντέλα αναλογικών κινδύνων Cox για να υπολογίσουν αν τα επίπεδα ενασχόλησης με τη μουσική (με το να ακούνε, με το να παίζουν κάποιο μουσικό όργανο, είτε και με τα δύο) συνδέονταν με τον κίνδυνο άνοιας από το τρίτο έτος της μελέτης και μετά.
Διαπίστωσαν ότι η «σταθερή» ακρόαση μουσικής συσχετιζόταν με 39% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας, συγκριτικά με όσους δήλωσαν ότι η συχνότητα που άκουγαν μουσική ήταν «ποτέ», «σπάνια» ή «μερικές φορές». Η ενασχόληση με μουσικό όργανο συνδεόταν με 35% μικρότερο κίνδυνο, ενώ όσοι συνδύαζαν την ακρόαση και το παίξιμο μουσικής εμφάνισαν 33% μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης της νόσου.
Η ακρόαση, το παίξιμο μουσικής, καθώς και ο συνδυασμός των δύο, συνδέθηκαν επίσης με χαμηλότερα επίπεδα γνωστικής έκπτωσης στη μελέτη. Τα ευρήματα ήταν πιο έντονα στους συμμετέχοντες που είχαν πάνω από 16 χρόνια εκπαίδευσης. «Αυτά τα αποτελέσματα αναδεικνύουν τη μουσική ως μια υποσχόμενη και προσβάσιμη στρατηγική για τη μείωση της γνωστικής έκπτωσης και την καθυστέρηση της εμφάνισης άνοιας στην τρίτη ηλικία», αναφέρεται στην έρευνα.
Σημαίνουν τα αποτελέσματα ότι η μουσική αποτρέπει την άνοια με βεβαιότητα;
Όχι. Η μελέτη κατέδειξε μόνο μια σύνδεση — δεν αποδεικνύεται αιτιακή σχέση. Δεν μπορούμε να πούμε με βάση αυτά τα δεδομένα ότι η μουσική είναι ο λόγος που τα άτομα με αυτό το hobby είχαν μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης άνοιας. «Καθώς δεν υπάρχει ακόμη διαθέσιμη θεραπεία για την άνοια, είναι κρίσιμης σημασίας η αναγνώριση στρατηγικών που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη ή την καθυστέρηση της εμφάνισής της», ανέφερε η κύρια συγγραφέας της μελέτης και καθηγήτρια Joanne Ryan, σύμφωνα με το Huffington Post.
Ομίχλη εγκεφάλου στην εμμηνόπαυση: Πώς να την αναγνωρίσετε και να την αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά
«Τα δεδομένα δείχνουν ότι η γήρανση του εγκεφάλου δεν εξαρτάται μόνο από την ηλικία και τη γενετική — μπορεί να επηρεαστεί από περιβαλλοντικούς παράγοντες και τις επιλογές του τρόπου ζωής του ατόμου. Η μελέτη μας δείχνει ότι παρεμβάσεις βασισμένες στον τρόπο ζωής, όπως η ακρόαση ή/και το παίξιμο μουσικής, μπορούν να προάγουν τη γνωστική υγεία», κατέληξε.
Πηγές: Huffington Post, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Frontiers, Fisher Center for Alzheimer’s Research Foundation, ARXIV, Taylor & Francis