Η μάχη του Bruce Willis με τη μετωποκροταφική άνοια (FTD) δεν αύξησε μόνο την ευαισθητοποίηση γύρω από την πάθηση, έφερε και στο προσκήνιο το παράξενο σημάδι της νόσου που σχετίζεται με τη διατροφή. Πώς μπορεί να γίνει το φαγητό ή οι συνήθειες στο φαγητό σύμπτωμα της νευροεκφυλιστικής αυτής νόσου;
6 συμπτώματα άνοιας που δεν πρέπει να αγνοούμε – Γιατί καταγράφεται αύξηση στις διαγνώσεις
Άνοια: Πώς μπορεί να αλλάξει την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής – Ποιο το σημάδι που σχετίζεται με το φαγητό
Η πρόσφατη είδηση ότι ο σταρ των ταινιών δράσης Bruce Willis μετακόμισε από το οικογενειακό του σπίτι λόγω της μετωποκροταφικής άνοιας (FTD), έχει στρέψει ξανά την προσοχή σε αυτήν την καταστροφική πάθηση και στον τρόπο που μπορεί να αλλάξει την καθημερινότητα και τις διατροφικές συνήθειες των ασθενών.
Η σύζυγός του, Emma Hemming, εξήγησε ότι η απόφαση ελήφθη για το καλό των παιδιών τους αλλά και για την ψυχική υγεία του Willis, και από τότε έχει μετατρέψει την αρνητική αντίδραση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε εκστρατεία ενημέρωσης. Η FTD εμφανίζεται όταν το μπροστινό και το πλάι του εγκεφάλου συρρικνώνονται σταδιακά, προκαλώντας προβλήματα μνήμης, δυσκολία στην ομιλία και τη σκέψη, καθώς και έντονες αλλαγές στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά.
Μετωποκροταφική άνοια: Τι είναι και πώς επηρεάζει την ποιότητα ζωής
Η μετωποκροταφική άνοια (FTD) είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου που βλάπτει τους μετωπιαίους και κροταφικούς λοβούς, εμφανίζεται συχνά μεταξύ 45–65 ετών και προκαλεί μεγάλες αλλαγές στην προσωπικότητα, τη γλώσσα και τη συμπεριφορά. Μειώνει το προσδόκιμο ζωής και επηρεάζει βαθιά τόσο τους ασθενείς όσο και τις οικογένειές τους.
Σύμφωνα με εργασία του 2024 με τίτλο A comprehensive review on frontotemporal dementia: its impact on language, speech and behavior, οι ασθενείς με FTD εμφανίζουν συχνά πρώιμα προβλήματα στην ομιλία, στη χρήση λέξεων και στην κατανόηση της γλώσσας, μαζί με σημαντικές αλλαγές στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά, όπως απάθεια, απώλεια ενσυναίσθησης ή καταναγκαστικές πράξεις. Η εργασία τονίζει το πόσο δύσκολη είναι η έγκαιρη διάγνωση της νόσου και την ανάγκη για καλύτερες θεραπείες και υποστήριξη από διαφορετικές ειδικότητες.
Η μετωποκροταφική άνοια είναι «δεύτερη μετά από το Αλτσχάιμερ»
Η διατροφή επίσης μπορεί να επηρεαστεί έντονα – μια χαρακτηριστική περίπτωση του 2006, γνωστή ως «banana lady», περιέγραφε μια ασθενή που ζούσε αποκλειστικά με μπανάνες και γάλα.
Άνοια: Το τεστ των 30 δευτερολέπτων από το σπίτι που δείχνει τη νόσο
Κάποια στιγμή στη ζωή της, η γυναίκα αυτή εμφάνισε εμμονή με τις μπανάνες και έπινε λίτρα γάλακτος καθημερινά. «Μετά τον θάνατό της, η ανάλυση του εγκεφάλου επιβεβαίωσε τη διάγνωση των γιατρών. Η γυναίκα έπασχε από μετωποκροταφική άνοια, μια κοινή μορφή άνοιας που είναι δεύτερη μετά τη νόσο Αλτσχάιμερ», αναφέρθηκε στο Science Daily.
Μερικές φορές οι ασθενείς καταναλώνουν εμμονικά μη βρώσιμα αντικείμενα
Η μελέτη ανέφερε ότι η γυναίκα δεν κατανάλωνε τίποτα άλλο – μια συμπεριφορά που η Ιταλίδα νευροψυχολόγος και ερευνήτρια Marilena Aiello σχολίασε λέγοντας ότι μπορεί να οδηγήσει τα άτομα να «χάνουν βάρος επειδή τρώνε μια περιορισμένη ποικιλία τροφών με εμμονικό τρόπο».
Ο οργανισμός Livewell, που ειδικεύεται στη φροντίδα για το Αλτσχάιμερ και την άνοια, επισημαίνει ότι η απώλεια βάρους στους ασθενείς μπορεί να οφείλεται σε ποικιλία προβλημάτων – συμπεριλαμβανομένης της ανικανότητας να ταΐσουν τον εαυτό τους ή να εκφράσουν την πείνα τους. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να μην καταλαβαίνουν καν ότι πεινούν.
«Η αλήθεια είναι ότι μια μεγάλη αλλαγή στην όρεξη αποτελεί συχνά φυσικό μέρος της ασθένειας», αναφέρει στην ιστοσελίδα του ο οργανισμός. Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο όταν η εμμονή περιλαμβάνει την κατανάλωση μη βρώσιμων αντικειμένων.
Γυναίκα έπιασε τον σύζυγό της να προσπαθεί να φάει ένα μάρμαρο
Η Αμερικανή Dr. Elaine Eshbaugh, καθηγήτρια γηριατρικής και οικογενειακών σπουδών στο University of Northern Iowa, θυμάται έναν γνωστό της φίλης της που προσπαθούσε να φάει ένα μάρμαρο. Αυτό αποτέλεσε ένδειξη ανάγκης για «έντονη επίβλεψη» και οδήγησε στη μεταφορά του ασθενούς σε δομή φροντίδας για άτομα με προβλήματα μνήμης.
«Έχει καταγραφεί πως άτομα με άνοια έχουν πιει καθαριστικά και φάει κάψουλες απορρυπαντικού πλυντηρίου», έγραψε η ειδικός στην ιστοσελίδα της, When Dementia Knocks. «Προφανώς, άτομα που έχουν τάση να καταναλώνουν μη βρώσιμα αντικείμενα χρειάζονται έντονη επίβλεψη και ένα απόλυτα ελεγχόμενο περιβάλλον για την ασφάλειά τους».
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ασθενείς υπερκαταναλώνουν τροφή λόγω εγκεφαλικής δυσλειτουργίας
Από την άλλη πλευρά, η εγκεφαλική νόσος μπορεί να έχει και το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι ασθενείς με μετωποκροταφική άνοια έχει καταγραφεί ότι κλέβουν φαγητό από τα πιάτα άλλων ανθρώπων.
«Αυτές οι συμπεριφορές είναι προβληματικές, φυσικά, σε κοινωνικό επίπεδο – αλλά επίσης επηρεάζουν την υγεία των ασθενών, καθώς τείνουν να παίρνουν βάρος», ανέφερε η Aiello σύμφωνα με το Science Daily. Σε άλλες περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να ξεχνά ότι έχει ήδη φάει, να ανησυχεί για το επόμενο γεύμα ή ακόμη και να μπερδεύει τη δίψα με την πείνα.
Αυτό συμβαίνει όταν έχει υποστεί βλάβη ο υποθάλαμος
Η διαταραχή αυτή μπορεί να σχετίζεται άμεσα με τη μετωποκροταφική άνοια, καθώς επηρεάζει τον υποθάλαμο – ο οποίος ελέγχει την όρεξη, μεταξύ άλλων λειτουργιών.
«Μπορεί να περιλαμβάνει αλλοίωση του αυτόνομου νευρικού συστήματος, που χαρακτηρίζεται από αλλοιωμένη ερμηνεία των σημάτων του σώματος, όπως η πείνα, ο κορεσμός και η όρεξη», ανέφερε η Aiello. «Η βλάβη στον υποθάλαμο μπορεί να προκαλέσει απώλεια των ανασταλτικών σημάτων, οδηγώντας σε συμπεριφορές όπως η υπερκατανάλωση φαγητού».
Αν και δεν έχει γίνει αναφορά στις διατροφικές συνήθειες του Willis, έχει χάσει πλέον την ικανότητα να επικοινωνεί
Σε συνέντευξη στις 27 Αυγούστου στην Αμερικανή δημοσιογράφο, Diane Sawyer , η Emma ανέφερε ότι ο σύζυγός της έχει χάσει τη μνήμη και την ικανότητά του να μιλά. «Ο Bruce είναι γενικά σε πολύ καλή φυσική κατάσταση. Είναι απλώς ο εγκέφαλός του που τον προδίδει», είπε σύμφωνα με το Bored Panda.
«Η γλώσσα χάνεται και, ξέρετε, έχουμε μάθει να προσαρμοζόμαστε kαι έχουμε βρει έναν τρόπο να επικοινωνούμε μαζί του – είναι απλώς ένας διαφορετικός τρόπος».
Το περίεργο σύμπτωμα της άνοιας που εμφανίζεται στα χέρια και πολλοί αγνοούν
Η Emma δεν αναφέρθηκε στις διατροφικές συνήθειες του ηθοποιού, αν και αναφέρθηκε ότι θα φροντίζεται από ομάδα φροντιστών όλο το 24ωρο σε ξεχωριστή κατοικία.
Πηγές: Bored Panda, PMC, Frontiers, ResearchGate, ARXIV, PMC, Nature Scientific Reports, Neurology Journals, PMC