Καθώς γερνάμε, ο εγκέφαλος συσσωρεύει φυσιολογικά απόβλητα που μπορούν να συμβάλουν στη γνωστική έκπτωση. Όμως οι ερευνητές διερευνούν τώρα τρόπους για να ενισχύσουν τα φυσικά συστήματα καθαρισμού του εγκεφάλου, προσφέροντας ενδεχομένως μια νέα οδό για την πρόληψη της άνοιας. Ενισχύοντας την απομάκρυνση των αποβλήτων του εγκεφάλου, θα μπορούσαμε να επιβραδύνουμε ή ακόμη και να σταματήσουμε την εξέλιξη ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ. Το κλειδί θα μπορούσε να βρίσκεται σε απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής, καθώς και σε πρωτοποριακές θεραπείες που βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.
Κοινό αντιισταμινικό αυξάνει τον κίνδυνο για άνοια – Ποιοι κινδυνεύουν έως και 54% περισσότερο
Πώς να απομακρύνετε τοξίνες και «απόβλητα» από τον εγκέφαλο για να προλάβετε την άνοια
Καθώς γερνάμε, ο εγκέφαλος, όπως και κάθε άλλο μέρος του σώματος, συσσωρεύει απόβλητα-υποπροϊόντα από την καθημερινή δραστηριότητα που, αν αφεθούν ανεξέλεγκτα, θα μπορούσαν να συμβάλουν στη γνωστική έκπτωση. Τι θα γινόταν όμως αν υπήρχε τρόπος να ενισχυθεί η φυσική διαδικασία καθαρισμού του εγκεφάλου;
Ερευνητές αποκαλύπτουν μεθόδους για τη βελτίωση της απομάκρυνσης των «εγκεφαλικών αποβλήτων» με πιο αποτελεσματικό τρόπο, γεγονός που ενδεχομένως να οδηγήσει σε νέες προσεγγίσεις για την πρόληψη της άνοιας. Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει το κλειδί για την επιβράδυνση ή ακόμη και την πρόληψη της εμφάνισης ασθενειών όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.
Άνοια: Συμπτώματα
Η άνοια περιλαμβάνει μια σειρά από συμπτώματα που επηρεάζουν τη μνήμη, τη σκέψη και την καθημερινή λειτουργικότητα. Η αναγνώριση των πρώιμων συμπτωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε έγκαιρη διάγνωση και παρεμβάσεις. Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Απώλεια μνήμης: Ξεχνούν πληροφορίες που έμαθαν πρόσφατα, σημαντικές ημερομηνίες ή γεγονότα.
- Προκλήσεις στον προγραμματισμό και την επίλυση προβλημάτων: Δυσκολεύονται στην ανάπτυξη και την τήρηση ενός σχεδίου ή σε εργασίες που σχετίζονται με αριθμούς.
- Δυσκολία στην ολοκλήρωση οικείων καθηκόντων: Δυσκολεύονται με τις καθημερινές εργασίες στο σπίτι, τη δουλειά ή κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων αναψυχής.
- Σύγχυση με τον χρόνο ή τον τόπο: Χάνουν την αίσθηση των ημερομηνιών, των εποχών και του χρόνου.
- Δυσκολία στην κατανόηση οπτικών εικόνων και χωρικών σχέσεων: Αντιμετωπίζουν προβλήματα με την ανάγνωση, την εκτίμηση της απόστασης και τον προσδιορισμό του χρώματος ή της αντίθεσης.
- Νέα προβλήματα με τις λέξεις στην ομιλία και τη γραφή: Δυσκολεύονται να παρακολουθούν ή να «μπουν» σε μια συζήτηση, επαναλαμβάνουν τον εαυτό τους και δυσκολεύονται με το λεξιλόγιο.
- Χάνουν πράγματα και δυσκολεύονται να θυμηθούν τι έχουν κάνει: Τοποθετούν πράγματα σε ασυνήθιστες θέσεις και δεν μπορούν να τα ξαναβρούν γιατί δεν θυμούνται τι βήματα είχαν ακολουθήσει μέχρι εκείνη τη στιγμή.
- Μειωμένη ή κακή κρίση: Παίρνουν κακές αποφάσεις και δίνουν λιγότερη προσοχή στην περιποίηση και την καθαριότητα.
- Απόσυρση από την εργασία και τις κοινωνικές δραστηριότητες: Αποφεύγουν χόμπι, κοινωνικές δραστηριότητες και άλλες δεσμεύσεις λόγω αλλαγών στις ικανότητές τους.
- Αλλαγές στη διάθεση και την προσωπικότητα: Συγχύζονται και γίνονται καχύποπτοι, καταθλιπτικοί, φοβούνται και αγχώνονται.
Πώς βοηθά ο ύπνος τον εγκέφαλό σας να «αυτοκαθαριστεί»: Τι είναι το γλυμφικό και το λεμφικό σύστημα
Φανταστείτε κάποιον να δημιουργεί ένα έργο τέχνης ή να κάνει κάτι με χειροτεχνίες, και όταν τελειώνει, αφήνει ένα σωρό από χαρτιά, υλικά, μπογιές. Λοιπόν, το ίδιο πράγμα συμβαίνει και στον εγκέφαλό σας.
«Όπως το σπίτι σας συσσωρεύει απόβλητα που πρέπει να πετάξετε, έτσι και ο εγκέφαλός σας παράγει υποπροϊόντα – όπως επιπλέον πρωτεΐνες, κυτταρικά υπολείμματα και τοξίνες – όταν τα κύτταρά του κάνουν τη δουλειά τους», δήλωσε ο νευροεπιστήμονας Ian McDonough ο οποίος εργάζεται ως αναπληρωτής καθηγητής Ψυχολογίας στο Binghamton University, σύμφωνα με το Daily Mail.
Εξήγησε ότι υπάρχουν ειδικά συστήματα στον εγκέφαλό σας, όπως τα μικρογλοία (το συνεργείο καθαρισμού του εγκεφάλου) και δίκτυα όπως το γλυμφικό και το λεμφικό σύστημα, που λειτουργούν για να βοηθήσουν στην απομάκρυνση αυτών των αποβλήτων.
«Κατά τη διάρκεια του ύπνου, το γλυμφικό σύστημα γίνεται ιδιαίτερα ενεργό, ξεπλένοντας τα ανεπιθύμητα υλικά για να διατηρήσει τον εγκέφαλό σας καθαρό και υγιή, κάτι σαν ένα νυχτερινό καθάρισμα που αποτρέπει τη συσσώρευση και την πιθανή βλάβη», δήλωσε ο McDonough. Καθώς μεγαλώνετε, τα συστήματα αυτά επιβραδύνονται.
Πρωτοποριακή θεραπεία για τη γνωστική έκπτωση: Απομάκρυνση των αποβλήτων του εγκεφάλου για την πρόληψη άνοιας
Αλλά σύμφωνα με ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στο VICE, οι ερευνητές έχουν βρει μια θεραπεία για τη γνωστική έκπτωση που περιλαμβάνει τον καθαρισμό αυτών των «εγκεφαλικών αποβλήτων», πολύ πιο αποτελεσματικά από ό,τι κάνει το σώμα σας από μόνο του. Και προφανώς, το μόνο που χρειάζεται είναι μια ώθηση στο λεμφικό σας σύστημα για να γίνει αυτό.
Ενώ αυτό μπορεί να φαίνεται απλό, αυτή η νέα θεραπεία είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο, καθώς είναι η πρώτη φορά που οι ερευνητές έχουν καταφέρει να διασπάσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό – ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον διαχωρισμό του αίματος από τον εγκεφαλικό ιστό. Γιατί λοιπόν αυτό είναι τόσο σημαντικό; Επειδή μπορεί να οδηγήσει στο να μπορέσουμε να προλάβουμε την άνοια.
Ο McDonough εξήγησε ότι η νόσος Αλτσχάιμερ είναι ο πιο κοινός τύπος άνοιας και ότι χαρακτηρίζεται από συσσώρευση επιβλαβών τοξινών. «Αν μπορούσαμε να καθαρίσουμε τα απόβλητα από τον εγκέφαλο, η παθολογία δεν θα είχε ποτέ την ευκαιρία να συσσωρευτεί και να βλάψει τους νευρώνες και επομένως δεν θα συνέβαινε η γνωστική έκπτωση που σχετίζεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ (και κατ’ επέκταση δεν θα γινόταν και διάγνωση Αλτσχάιμερ)», είπε.
Το κοινό συμπλήρωμα που βοηθά στην απώλεια βάρους και στην υγεία του εγκεφάλου
Αλλά ο McDonough εξήγησε ότι όλη αυτή η έρευνα είναι αρκετά πρόσφατη. Και μέχρι στιγμής, δεν έχουμε καλούς τρόπους να καθαρίσουμε τα απόβλητα του εγκεφάλου στους ανθρώπους μέσω μιας διαδικασίας. Εξήγησε ότι αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει άλλος πιθανός τρόπος να επιβραδυνθεί η πιθανή διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής για την υγεία του εγκεφάλου και την πρόληψη της άνοιας μέσω της απομάκρυνσης των αποβλήτων
«Αρκετοί παράγοντες του τρόπου ζωής μπορεί να βοηθήσουν τον εγκέφαλο να καθαρίσει με φυσικό τρόπο τα απόβλητά μας, όπως η αύξηση της ποιότητας του ύπνου κάποιου», δήλωσε ο McDonough. «Κατά τη διάρκεια του ύπνου, το γλυμφικό σύστημα γίνεται ιδιαίτερα ενεργό, ξεπλένοντας τα ανεπιθύμητα υλικά για να διατηρηθεί ο εγκέφαλός σας καθαρός και υγιής, σαν ένα νυχτερινό καθάρισμα που αποτρέπει τη συσσώρευση και την πιθανή βλάβη».
Επιπλέον, εξήγησε ότι έρευνες που έγιναν σε γηράσκοντα ποντίκια έδειξαν ότι η τακτική αερόβια άσκηση μπορεί να ενισχύσει τη λειτουργία του γλυμφικού συστήματος. Ο McDounough είπε ότι αυτό είναι το δίκτυο καθαρισμού του εγκεφάλου και ενισχύεται με την ενίσχυση της ροής του αίματος και του αρτηριακού παλμού.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η άνοια μπορεί επίσης να προληφθεί με περισσότερη εκπαίδευση, διόρθωση της απώλειας ακοής, μείωση της χοληστερίνης, μείωση της κατάθλιψης, αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, μείωση της πιθανότητας εμφάνισης διαβήτη.
«Έκανα επέμβαση ρουτίνας και όταν ξύπνησα μιλούσα μια άλλη γλώσσα» – Τι συνέβη στον 17χρονο;
Άλλα πράγματα όπως η διακοπή του καπνίσματος, η παχυσαρκία, η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, η αύξηση της κοινωνικής δραστηριότητας και η μείωση της έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην πρόληψη του διαβήτη.
Πηγές: Daily Mail, Alzheimer’s Association, Mayo Clinic, VeryWell Health, Alzheimer’s Association (2), CDC, Mayo Clinic (2)