Δύο ειδικοί του ΕΚΠΑ αναλύουν τα νέα δεδομένα που αναμένεται να αναδιαμορφώσουν τα διεθνή θεραπευτικά πρωτόκολλα για τον καρκίνο του μαστού.
Ο καρκίνος του μαστού παραμένει μία από τις πλέον συχνές μορφές κακοήθειας παγκοσμίως, με τη συνεχή πρόοδο της επιστημονικής έρευνας να συμβάλλει καθοριστικά στη βελτίωση της πρόγνωσης και της ποιότητας ζωής των ασθενών. Το ετήσιο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παθολογικής Ογκολογίας (European Society of Medical Oncology – ESMO) αποτελεί κορυφαίο διεθνές γεγονός, όπου παρουσιάζονται τα πλέον πρόσφατα δεδομένα που διαμορφώνουν το μέλλον της ογκολογικής θεραπείας.
Το ESMO 2025, που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο από τις 17 έως τις 21 Οκτωβρίου 2025, ανέδειξε σειρά μελετών με ιδιαίτερη σημασία για τον καρκίνο του μαστού, οι οποίες αναμένεται να επιφέρουν ουσιαστικές αλλαγές στα θεραπευτικά πρωτόκολλα και στις στρατηγικές αντιμετώπισης της νόσου.
Ποιος σωματότυπος συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, σύμφωνα με μεγάλη μελέτη
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής του Νοσοκομείου “Αλεξάνδρα” της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αγγελική Ανδρικοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής), παρουσιάζουν και συνοψίζουν τα σημαντικά ευρήματα που ανακοινώθηκαν στο συνέδριο, προσφέροντας μία ολοκληρωμένη εικόνα των νέων εξελίξεων στον τομέα του καρκίνου του μαστού.
Τα αποτελέσματα ερευνών
Σε περίπου 20% των ασθενών με καρκίνο του μαστού τα κύτταρά τους περιέχουν υποδοχείς για έναν παράγοντα που λέγεται HER2, εναντίον του οποίου εδώ και αρκετά χρόνια χορηγούνται στοχευμένες θεραπείες. Στο συνέδριο ESMO 2025 παρουσιάστηκαν σημαντικές μελέτες που αφορούν αυτή την κατηγορία ασθενών με καρκίνο του μαστού (HER2 θετική νόσος).
Για την αντιμετώπιση των ασθενών με όγκους μεγέθους μεγαλύτερο από 2cm (Τ2) ή με διηθημένους λεμφαδένες μασχάλης, η καθιερωμένη αντιμετώπισή τους περιλαμβάνει εισαγωγική (νεοεπικουρική) χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με θεραπεία στοχεύουσα τον HER2 υποδοχέα και ακολουθεί χειρουργική αντιμετώπιση.
«Γνωρίζουμε πλέον πως ο μέγιστος στόχος είναι αυτός της πλήρους παθολογονατομικής ανταπόκρισης δηλαδή της εξάλειψης της νόσου καθώς οι ασθενείς που το επιτυγχάνουν έχουν και καλύτερη πρόγνωση», αναφέρουν οι ειδικοί.
Οι ασθενείς με HER2-θετικό πρώιμο καρκίνο μαστού επιτυγχάνουν πλήρη παθολογονατομική ανταπόκριση σε ποσοστό 40-60% με υψηλότερα ποσοστά στις ασθενείς που δεν εκφράζουν ορμονικούς υποδοχείς.
Στο ESMO 2025 ανακοινώθηκε η μελέτη DESTINY-Breast11 σύμφωνα με την οποία η νεοεπικουρική θεραπεία με το σύζευγμα αντισώματος-φαρμάκου τραστουζουμάμπη δερουξτεκάνη (T-DXd; Enhertu) επιτυγχάνει μεγαλύτερα ποσοστά πλήρους ανταπόκρισης έναντι της κλασικής χημειοθεραπείας με ανθρακυκλίνη και κυκλοφωσφαμίδη και τα δύο ακολουθούμενα από χημειοθεραπεία με ταξάνη και θεραπεία έναντι του HER2 υποδοχέα με τραστουζουμάμπη και περτουζουμάμπη.
Συγκεκριμένα, η νεοεπικουρική θεραπεία με τραστουζουμάμπη δερουξτεκάνη αύξησε το ποσοστό πλήρους ανταπόκρισης από 56.3% σε 67.3% έναντι της χημειοθεραπείας με ανθρακυκλίνη σε ασθενείς με νόσο υψηλού κινδύνου για υποτροπή (στάδιο ≥T3 ή με διηθημένους λεμφαδένες (N1–3)).
Σημαντικό επίσης είναι πως το όφελος ήταν εμφανές ακόμη και στις γυναίκες με HER2-θετική νόσο και θετικούς ορμονικούς υποδοχείς, που γνωρίζουμε πως ανταποκρίνονται λιγότερο στη νεοεπικουρική θεραπεία, με ποσοστό πλήρους ανταπόκρισης 61.4% με την τραστουζουμάμπη δερουξτεκάνη έναντι 52.3% με ανθρακυκλίνη.
Σημειώθηκε και μία τάση μείωσης και του κινδύνου υποτροπής κατά 44% στους 24 μήνες παρακολούθησης της μελέτης από την προσθήκη της τραστουζουμάμπης δερουξτεκάνης στην νεοεπικουρική θεραπεία εάν και τα δεδομένα είναι ακόμη ανώριμα. Αλλά και στην επικουρική θεραπεία η τραστουζουμάμπη δερουξτεκάνη έδειξε πολύ ελπιδοφόρα αποτελέσματα. Πλέον η εγκεκριμένη θεραπεία για ασθενείς που δεν επιτυγχάνουν πλήρη ανταπόκριση είναι η θεραπεία με ένα σύζευγμα αντισώματος-φαρμάκου, το οποίο περιέχει το HER2-στοχεύον αντίσωμα τραστουζουμάμπη συνδεδεμένο με έναν αναστολέα μικροσωληνίσκων, η τραστουζουμάμπη εμτανσίνη (T-DM1; Kadcyla).
Ωστόσο σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης DESTINY-Breast05 που ανακοινώθηκε στο ESMO 2025 η επικουρική θεραπεία με τραστουζουμάμπη δερουξτεκάνη μείωσε κατά 53% τον κίνδυνο υποτροπής συγκριτικά με την καθιερωμένη θεραπεία με τραστουζουμάμπη εμτανσίνη. Αξιοσημείωτη είναι η προφυλακτική δράση του φαρμάκου και στο κεντρικό νευρικό σύστημα καθώς μείωσε κατά 36% τον κίνδυνο ανάπτυξης εγκεφαλικών μεταστάσεων που γνωρίζουμε πως σχετίζεται με δυσμενέστερη πρόγνωση.
Αναφορικά με το προφίλ ασφάλειας προσοχή χρειάζεται η ανάπτυξη διάμεσης πνευμονίτιδας που σχετίζεται με το φάρμακο καθώς παρατηρήθηκε στο 9.6% των ασθενών που έλαβαν τραστουζουμάμπη δερουξτεκάνη έναντι του 1.6% στο σκέλος της τραστουζουμάμπης εμτανσίνης.
Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα η επικουρική θεραπεία με τραστουζουμάμπη δερουξτεκάνη μπορεί να αποτελέσει τη νέα καθιερωμένη επικουρική θεραπεία στους ασθενείς με HER2-θετικό πρώιμο καρκίνο μαστού που δεν παρουσιάζουν πλήρη ανταπόκριση στην νεοεπικουρική θεραπεία ενώ το φάρμακο μετακινείται όλο και νωρίτερα στον θεραπευτικό αλγόριθμο πριν την μεταστατική νόσο.
Σε περίπου 20% των ασθενών με καρκίνο του μαστού δεν εκφράζονται υποδοχείς οιστρογόνων ή προγεστερόνης ή ο παράγοντας HER2. Αυτοί οι όγκοι χαρακτηρίζονται ως τριπλά αρνητικοί. Η εισαγωγή των συζευγμένων αντισωμάτων με φάρμακο αλλάζει την κλινική πρακτική για την αντιμετώπιση του τριπλά αρνητικού καρκίνου του μαστού.
Στην πρώτη γραμμή θεραπείας της μεταστατικής νόσου με αρνητική έκφραση PD-L1 (CPS <10) όπου η ανοσοθεραπεία δεν έχει αποδείξει σημαντικό όφελος η καθιερωμένη έως τώρα θεραπεία ήταν η χημειοθεραπεία.
Στο ESMO 2025 ανακοινώθηκε η μελέτη ASCENT-03 σύμφωνα με την οποία η θεραπεία με ένα σύζευγμα αντισώματος-φαρμάκου που αποτελείται από ένα μονοκλωνικό αντίσωμα έναντι του TROP2 (trophoblast cell surface antigen 2) υποδοχέα και ένα χημικοθεραπευτικό φάρμακο αναστολέα τοποϊσομεράσης I, η σακιτουζουμάμπη γκοβιτεκάνη προσέφερε όφελος έναντι της χημειοθεραπείας.
Συγκεκριμένα, η θεραπεία με σακιτουζουμάμπη γκοβιτεκάνη αύξησε το διάστημα χωρίς υποτροπή από 6.9 σε 9.7 μήνες μειώνοντας τον κίνδυνο υποτροπής κατά 38% συγκριτικά με την κλασική χημειοθεραπεία. Η διάρκεια ανταπόκρισης ήταν 12.2 μήνες στους ασθενείς που έλαβαν με σακιτουζουμάμπη γκοβιτεκάνη έναντι μόλις 7.2 μήνες στους ασθενείς που έλαβαν χημειοθεραπεία με ανάλογο προφίλ τοξικότητας. Δεδομένου των αντίστοιχων θετικών αποτελεσμάτων του συνδυασμού σακιτουζουμάμπης γκοβιτεκάνης και ανοσοθεραπείας με πεμπρολιζουμάμπη σε ασθενείς με PD-L1 θετικό μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού από την μελέτη ASCENT-04/KEYNOTE-D19 που ανακοινώθηκε στο συνέδριο ASCO 2025 φαίνεται πως ο θεραπευτικός αλγόριθμος της μεταστατικής νόσου τροποποιείται σημαντικά.