Έχουμε βρεθεί όλοι εκεί — σινάχι, βαρύ κεφάλι και επίμονος βήχας που δεν λέει να σταματήσει. Αλλά πώς μπορείτε να καταλάβετε αν πρόκειται απλώς για ένα κρυολόγημα ή για ιγμορίτιδα; Η κατανόηση της διαφοράς μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε σωστά τα συμπτώματα και να ξέρετε πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να καλέσετε τον γιατρό σας
Κρυολόγημα ή ιγμορίτιδα; Ποια η διαφορά στα συμπτώματα – Ποια η θεραπεία τους
Σινάχι, πονοκέφαλος, επίμονος βήχας — είναι συχνά δύσκολο να καταλάβετε αν αντιμετωπίζετε ένα απλό κρυολόγημα ή κάτι πιο σοβαρό. Σύμφωνα με τον Αμερικανό ρινολόγο Dr. Troy Woodard, πολλά από τα συμπτώματα είναι κοινά, αλλά ορισμένα βασικά σημάδια μπορούν να αποκαλύψουν αν πρόκειται για ιογενές κρυολόγημα ή για βακτηριακή ιγμορίτιδα.
- Διάρκεια: «Τα κρυολογήματα συνήθως βελτιώνονται από μόνα τους», λέει ο Dr. Woodard σύμφωνα με το Cleveland. «Αλλά αν αρχίσετε να αισθάνεστε χειρότερα μετά από 10 ή 14 ημέρες, αυτό είναι συνήθως το σημείο όπου εξελίσσεται σε βακτηριακή ιγμορίτιδα».
- Πίεση στα ιγμόρεια: Επίμονος πόνος στο πρόσωπο, ευαισθησία ή πίεση υποδεικνύουν ότι ο ερεθισμός και η διόγκωση στις ρινικές διόδους έχουν προχωρήσει πέρα από ένα απλό κρυολόγημα.
- Χρώμα βλέννας: Η καθαρή έκκριση δείχνει κρυολόγημα, ενώ η κίτρινη ή πράσινη βλέννα συνήθως δείχνει ιγμορίτιδα.
- Κακοσμία: Άσχημη οσμή από την αποστράγγιση προς τον λαιμό μπορεί να αποτελεί επίσης ένδειξη λοίμωξης.
Όπως σημειώνει ο Dr. Woodard, «πολλά από τα συμπτώματα είναι κοινά, αλλά στις ιγμορίτιδες, οι διαχωριστικοί παράγοντες είναι συνήθως η πίεση στο πρόσωπο και οι αποχρώσεις της βλέννας που σας δείχνουν ότι έχει γίνει βακτηριακή».
Μπορεί ένα κοινό κρυολόγημα να οδηγήσει σε ιγμορίτιδα;
Ναι — ένα κοινό κρυολόγημα (δηλαδή ιογενής λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού) μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να οδηγήσει σε ιγμορίτιδα (ή αλλιώς ρινοκολπίτιδα), αν και αυτό δεν συμβαίνει συχνά.
Σύμφωνα με άρθρο του 2020 με τίτλο «Common Cold and Acute Rhinosinusitis: Up-to-Date Management in 2020», οι περισσότερες ιγμορίτιδες ξεκινούν ως ιογενή κρυολογήματα που προκαλούν φλεγμονή στις ρινικές διόδους. Μόνο ένας μικρός αριθμός αυτών των ιογενών περιπτώσεων εξελίσσεται σε βακτηριακές λοιμώξεις που μπορεί να χρειαστούν αντιβιοτικά.
Άλλες πρόσφατες έρευνες εξηγούν πώς και γιατί μπορεί το κρυολόγημα να εξελιχθεί σε ρινοκολπίτιδα:
- Ιογενής προέλευση: Οι περισσότερες περιπτώσεις οξείας ρινοκολπίτιδας ξεκινούν με ιογενή λοίμωξη — τους ίδιους ιούς που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα.
- Φλεγμονή και απόφραξη: Το κρυολόγημα προκαλεί διόγκωση στις ρινικές διόδους, η οποία μπορεί να μπλοκάρει την αποστράγγιση των ιγμορείων και να παγιδεύσει βλέννα.
- Βλάβη στα κροσσωτά κύτταρα και τον φραγμό: Οι ιοί μπορούν να βλάψουν τον βλεννογόνο και να επηρεάσουν τα κροσσωτά κύτταρα που φυσιολογικά καθαρίζουν τη βλέννα, δημιουργώντας περιβάλλον στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν βακτήρια.
- Δευτερογενής βακτηριακή λοίμωξη: Όταν η βλέννα παγιδεύεται και τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται, μπορεί να αναπτυχθεί πραγματική βακτηριακή ιγμορίτιδα.
Τι προκαλεί το κάθε ένα;
Ένα κρυολόγημα προκαλείται από έναν ιό που επηρεάζει το άνω αναπνευστικό σύστημα — τη μύτη, το στόμα, τον λαιμό και τους πνεύμονες. Μερικές φορές, η υπερβολική βλέννα από το κρυολόγημα μπορεί να μπλοκάρει τα ιγμόρεια και να οδηγήσει σε λοίμωξη.
Μία ιγμορίτιδα συμβαίνει όταν η επένδυση των ιγμορείων φλεγμαίνει και δεν μπορεί να αποστραγγιστεί σωστά, «δημιουργώντας το ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη βακτηρίων», εξηγεί ο Dr. Woodard. Ενώ πολλές ιγμορίτιδες ξεκινούν ως ιογενείς, μπορούν επίσης να προκληθούν από βακτήρια, μύκητες ή αλλεργίες — οτιδήποτε προκαλεί αρκετή βλέννα ώστε να φράξει τα ιγμόρεια.
Ορισμένα άτομα είναι πιο επιρρεπή στο να εμφανίσουν ιγμορίτιδα. Μπορεί να έχετε τάση για χρόνια ιγμορίτιδα αν έχετε:
- Περιβαλλοντικές αλλεργίες
- Ρινικούς πολύποδες (μικρές αναπτύξεις στον ρινικό βλεννογόνο)
- Μία ανοσοανεπάρκεια που αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σας σύστημα
Συμπτώματα κρυολογήματος και ιγμορίτιδας
Το κρυολόγημα και η ιγμορίτιδα συχνά έχουν κοινά συμπτώματα. Και οι δύο καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν:
- Σινάχι
- Μπούκωμα στη μύτη
- Κατάρροη προς τον λαιμό (postnasal drip)
- Πονοκέφαλο
- Βραχνάδα
- Φτέρνισμα
- Κόπωση ή εξάντληση
- Πόνους στο σώμα
- Δακρύρροια
Ρινική καταρροή: Πώς να σταματήσετε το μπούκωμα με σπιτικές θεραπείες
Τι από τα δύο μπορεί να προκαλέσει πυρετό;
Αν και και οι δύο καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, αυτό το σύμπτωμα είναι συνήθως ένδειξη κρυολογήματος.
«Οι ιοί συνδέονται πιο συχνά με πυρετούς», επιβεβαιώνει ο Dr. Woodard. «Πρέπει να είναι πολύ σοβαρή η ιγμορίτιδα για να προκαλέσει πυρετό».
Έχουμε ήδη αναφέρει τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας, αλλά σε αναφερθούμε ξανά για λόγους ευκολίας. Εκτός από τα παραπάνω συμπτώματα, οι ιγμορίτιδες συνήθως προκαλούν:
- Πυκνή κίτρινη ή πράσινη βλέννα
- Πίεση στο πρόσωπο γύρω από τη μύτη, τα μάτια και το μέτωπο (μπορεί να χειροτερεύει όταν κινείτε το κεφάλι σας ή σκύβετε)
- Πίεση ή πόνο στα δόντια
- Κακοσμία ή άσχημη γεύση στο στόμα
Πώς να τα αντιμετωπίσετε
Αφού οι ιοί δεν μπορούν να καταπολεμηθούν με αντιβιοτικά, η θεραπεία επικεντρώνεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. «Στα κρυολογήματα και άλλους ιούς, η λήψη αντιβιοτικού δεν θα σας βοηθήσει να αισθανθείτε καλύτερα πιο γρήγορα», σημειώνει ο Dr. Woodard. «Στην πραγματικότητα, η λήψη αντιβιοτικού όταν δεν το χρειάζεστε μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη βλάβη».
Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών συμβάλλει στην αντοχή στα αντιβιοτικά, καθιστώντας μελλοντικές λοιμώξεις πιο δύσκολες στη θεραπεία. Αντίθετα, ο Dr. Woodard συνιστά ξεκούραση, ενυδάτωση και πλύσεις με φυσιολογικό ορό για να αραιωθεί και να αποβληθεί η βλέννα όσο το σώμα σας αναρρώνει φυσικά.
Οι ίδιες συνήθειες φροντίδας μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε μια ιγμορίτιδα — αλλά μπορεί να χρειαστεί να δείτε και έναν ειδικό. Κλείστε ραντεβού αν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν εντός 10 ημερών ή αν έχετε επίμονα συμπτώματα όπως:
- Πυρετό
- Αποχρωματισμένη έκκριση
- Πίεση στο πρόσωπο
- Πρήξιμο στο πρόσωπο
- Δυσκαμψία στον αυχένα
Πονόδοντος: Πότε μπορεί να είναι ένδειξη ότι έχουμε κρυολογήσει
«Οι ιγμορίτιδες μερικές φορές υποχωρούν από μόνες τους, αλλά τα αντιβιοτικά μπορεί να μειώσουν τη διάρκειά τους», σημειώνει ο Dr. Woodard. «Όπως και με τα κρυολογήματα, η σωστή ενυδάτωση και οι ρινικές πλύσεις μπορούν επίσης να ανακουφίσουν τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας».
Πηγές: Cleveland Clinic, PMC, PMC, MDPI