Η πρόωρη εμφάνιση και η ταχεία εξάπλωση του νέου υποστέλεχους της γρίπης αυξάνουν τον κίνδυνο για ηλικιωμένους και ευπαθείς ομάδες. Ασπίδα προστασίας ο εμβολιασμός τονίζουν οι ειδικοί.
Οι πρώτες ενδείξεις για την δραστηριότητα της εποχικής γρίπης χτυπούν «καμπανάκι» για τους ειδικούς, καθώς ένα νέο υποστέλεχος του Α(H3N2), ο υποκλάδος Κ, κάνει πλέον δυναμική εμφάνιση, προκαλώντας έντονη ανησυχία.
Το στέλεχος Κ ανήκει στον υπότυπο του ιού της γρίπης Α H3N2, ο οποίος είναι ευαίσθητος σε μεταλλάξεις. Οι ειδικοί τονίζουν ότι η πρόβλεψη της σοβαρότητας κάθε εποχής γρίπης είναι δύσκολη. Ο ίδιος ο ιός δεν φαίνεται να είναι πιο επιθετικός από τα προηγούμενα στελέχη, αλλά η πρόωρη εμφάνιση και η ταχεία εξάπλωσή του αυξάνουν συνολικά τον κίνδυνο για τη φετινή αντιγριπική περίοδο.
Γρίπη: Συναγερμός για αυξημένη μεταδοτικότητα και βαριά νόσηση
Η γρίπη στο νότιο ημισφαίριο φέτος ξεκίνησε νωρίτερα απ’ ό,τι συνήθως, με αρκετές χώρες να αναφέρουν έντονη κυκλοφορία του ιού. Με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, ο ιός εμφανίζεται ικανός να οδηγεί σε βαρύτερη νόσηση και ταχύτερη διασπορά, κυρίως στους ηλικιωμένους και τις ευπαθείς ομάδες που ήδη βρίσκονται στο επίκεντρο του κινδύνου. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όταν οι άνθρωποι τείνουν να περνούν περισσότερο χρόνο σε εσωτερικούς χώρους και κοντά σε άλλους, η γρίπη H3N2,μεταδίδεται εύκολα.
Οι ιοί H3N2 γενικά σχετίζονται με:
- Υψηλότερα ποσοστά επιπλοκών σε ηλικιωμένους ενήλικες
- Πιο σοβαρή αναπνευστική νόσο σε σύγκριση με τον H1N1
- Μεγαλύτερη επιβάρυνση στα νοσοκομεία όταν η κυκλοφορία είναι έντονη
Στην Ελλάδα, η περίοδος της γρίπης διαδράμει από Οκτώβριο έως και Απρίλιο, με έξαρση της δραστηριότητάς της μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου. Την ίδια στιγμή, ο αντιγονικά «μετατοπισμένος» υποκλάδος Κ εγείρει πρόσθετες ανησυχίες, καθώς διαφέρει μερικώς από τα στελέχη που επιλέχθηκαν για το φετινό εμβόλιο, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι οποίοι ωστόσο τονίζουν πώς δεν πρόκειται για έναν νέο ιό.
Παρότι έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από ένα εκατομμύριο εμβολιασμοί, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι απαιτούνται τετραπλάσιοι για ουσιαστική θωράκιση του πληθυσμού, με τις ευάλωτες ομάδες να πρέπει να φτάσουν σε ποσοστό κάλυψης τουλάχιστον 75%.
Πώς καθορίζεται η σύσταση του εμβολίου κάθε χρόνο
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συλλέγει πληροφορίες για τα στελέχη του ιού της γρίπης που κυκλοφορούν κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο, μέσω ειδικού δικτύου εργαστηρίων που έχει δημιουργήσει (πάνω από 110 εργαστήρια σε περισσότερες από 80 χώρες). Με βάση τις πληροφορίες που συλλέγονται από το δίκτυο, το Φεβρουάριο κάθε χρόνου (για το βόρειο ημισφαίριο) ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει προς τις φαρμακοβιομηχανίες τη σύνθεση του εμβολίου της επόμενης χρονιάς.
Τι γνωρίζουμε για τον υπότυπο του ιού της γρίπης Α (H3N2)
Η λοίμωξη H3N2 είναι εξαιρετικά μολυσματική και μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο μέσω των σταγονιδίων του αναπνευστικού. Ο ιός μολύνει άλλους ανθρώπους εάν ένα μολυσμένο άτομο βήχει, φταρνιστεί ή μιλήσει. Ο υπότυπος του ιού της γρίπης Α (H3N2) είναι υπεύθυνος για την εξαιρετικά μεταδοτική ασθένεια του αναπνευστικού που είναι γνωστή ως γρίπη H3N2.
Συμπτώματα της γρίπης H3N2
- Πυρετός, συνήθως με ρίγη
- Βήχας, η οποία μπορεί να διαρκέσει έως και δύο εβδομάδες
- Μύες και πόνος στις αρθρώσεις
- Αίσθημα αδιαθεσίας (οξεία αδιαθεσία)
- καταρροή
- Πονόλαιμος
- Πονοκέφαλο
- Ναυτία
- Κοιλιακό άλγος ή δυσφορία
- Διάρροια
- Κνησμός ή πόνος στα αυτιά
- Πρησμένοι λεμφαδένες (σε παιδιά)
Η ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από τη γρίπη H3N2 μπορεί να προκαλέσει έντονο βήχα που διαρκεί έως και δύο εβδομάδες. Η γρίπη H3N2 μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια και πιθανώς να είναι επικίνδυνη για ορισμένους ασθενείς υψηλού κινδύνου, παρόλο που οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν από τον πυρετό μέσα σε μια εβδομάδα χωρίς να χρειάζεται να νοσηλευτούν. Εάν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν ή φαίνεται να επιδεινώνονται, είναι σημαντικό να παρακολουθείτε τον ασθενή και να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια.
Υπάρχουν κάποια συμπτώματα που όταν εμφανιστούν στα παιδιά θα πρέπει άμεσα να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας. Αυτά τα συμπτώματα είναι:
- υψηλός και παρατεινόμενος πυρετός
- γρήγορη αναπνοή ή δυσκολία στην αναπνοή
- κυάνωση
- άρνηση για λήψη υγρών ή τροφής
- μειωμένη δραστηριότητα, υπνηλία
- διέγερση ή σπασμοί
- επανεμφάνιση του πυρετού ή επιδείνωση του βήχα ύστερα από βελτίωση των συμπτωμάτων της γρίπης καθώς και ενδεχόμενη επιδείνωση υποκείμενου χρόνιου νοσήματος (καρδιολογικού, αναπνευστικού, διαβήτη κλπ.)
Όσον αφορά τους ενήλικες, τα συμπτώματα για τα οποία θα πρέπει άμεσα να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας είναι:
- υψηλός και παρατεινόμενος πυρετός
- δύσπνοια
- πόνος ή αίσθημα πίεσης στο στήθος
- λιποθυμικά επεισόδια
- σύγχυση
- πολλοί ή παρατεινόμενοι έμετοι
Ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως ηλικιωμένοι, άτομα με χρόνια προβλήματα, έγκυοι και επαγγελματίες υγείας πρέπει να εμβολιαστούν και να τηρούν αυστηρά τα μέτρα ατομικής προστασίας. Η λοίμωξη από τη γρίπη H3N2 εξαπλώνεται γρήγορα.
Πώς μεταδίδεται η γρίπη
Η γρίπη μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο όταν ένας ασθενής βήχει, φταρνίζεται ή μιλά και διασπείρει τους ιούς στον αέρα με τη μορφή πολύ μικρών, αόρατων σταγονιδίων. Οι ιοί της γρίπης επίσης μεταδίδονται μέσω των χεριών, όταν κάποιος αγγίζει αντικείμενα και επιφάνειες που έχουν μολυνθεί και στη συνέχεια πιάνει τα μάτια του, τη μύτη ή το στόμα του. Παράγοντες όπως ο ψυχρός καιρός και ο συγχρωτισμός (συγκέντρωση πολλών ατόμων σε κλειστούς χώρους) αυξάνουν τη μετάδοση της γρίπης. Για την αποφυγή της μετάδοσης, τα άτομα θα πρέπει να καλύπτουν το στόμα και τη μύτη τους με χαρτομάντιλο όταν βήχουν ή φτερνίζονται και να πλένουν τακτικά τα χέρια τους.
Για πόσες μέρες μεταδίδεται η γρίπη
Οι ενήλικες μπορεί να μεταδώσουν τη νόσο μία ημέρα πριν αρρωστήσουν έως 5-7 ημέρες από τη στιγμή που θα εκδηλώσουν τα συμπτώματα. Τα παιδιά και οι ασθενείς με σοβαρή ανοσοκαταστολή μπορεί να μεταδίδουν για περισσότερο από μία εβδομάδα.
Πόσο διαρκούν τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα αρχίζουν 1-4 ημέρες μετά την προσβολή από τον ιό και διαρκούν 2-7 ημέρες, ο βήχας όμως μπορεί να επιμένει για αρκετό χρονικό διάστημα.
Πώς μπορώ να γνωρίζω ότι έχω γρίπη
Μπορεί να έχετε γρίπη, εάν παρουσιάσετε ξαφνικά πυρετό, συμπτώματα από το αναπνευστικό (καταρροή, βήχα), έντονους μυϊκούς πόνους και αυτό συμβαίνει τους χειμερινούς μήνες, κυρίως από τον Δεκέμβριο έως το Μάρτιο. Βέβαια, μπορεί να πάθετε γρίπη οποιαδήποτε άλλη εποχή του χρόνου, αυτό όμως είναι σπάνιο.
Τι πρέπει να κάνω εάν αρρωστήσω
Η τήρηση βασικών κανόνων υγιεινής είναι ένας αρκετά αποτελεσματικός τρόπος για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας.. από την γρίπη. Για το λόγο αυτό:
- Αποφύγετε στενή επαφή με άλλα άτομα.
- Αποφύγετε να έρχεστε σε επαφή με άτομα που είναι άρρωστα.
- Κρατήστε απόσταση από τους άλλους όταν είστε εσείς άρρωστοι για να τους προφυλάξετε και να μην αρρωστήσουν.
- Μείνετε στο σπίτι σας όταν είστε άρρωστοι.
- Καλύψτε με χαρτομάντιλο το στόμα και τη μύτη σας όταν βήχετε ή φταρνίζεστε. Με αυτό τον τρόπο προστατεύετε αυτούς που είναι γύρω σας
- Πλένετε συχνά τα χέρια σας. Το συχνό πλύσιμο των χεριών μειώνει σημαντικά την διασπορά των ιών. Με αυτό τον τρόπο προστατεύετε τον εαυτό σας και τους γύρω σας.
- Αποφύγετε να πιάνετε τα μάτια σας, τη μύτη σας ή το στόμα σας. Οι ιοί της γρίπης συχνά μεταδίδονται όταν κάποιος αγγίζει αντικείμενα και επιφάνειες που έχουν μολυνθεί και στη συνέχεια πιάνει τα μάτια του, τη μύτη ή το στόμα του.
Πώς θεραπεύεται η γρίπη
Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες ιώσεις, έτσι και η γρίπη συνήθως “θα κάνει τον κύκλο της”. Χρειάζεται ξεκούραση, πολλά υγρά, αποφυγή του καπνίσματος, λήψη αντιπυρετικών για την αντιμετώπιση του πυρετού και παυσίπονων για την αντιμετώπιση του πόνου των μυών. Τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία θέση στην θεραπεία της γρίπης, διότι τα αντιβιοτικά δεν καταπολεμούν τους ιούς. Μη δίνετε ασπιρίνη σε παιδιά και εφήβους, ιδίως όταν έχουν πυρετό αν δεν συμβουλευθείτε πρώτα γιατρό. Στα άτομα αυτής της ηλικίας που έχουν αρρωστήσει με γρίπη η ασπιρίνη μπορεί, σπάνια, να προκαλέσει ένα σοβαρό νόσημα που λέγεται σύνδρομο Reye.
Υπάρχουν φάρμακα για τη γρίπη
Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες αντιιικών φαρμάκων.
Πώς μπορώ να προστατευθώ από τη γρίπη
Μέχρι σήμερα, ο κύριος τρόπος για να προστατευθεί κανείς από τη γρίπη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός. Κανένα φάρμακο δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον αντιγριπικό εμβολιασμό που είναι το κύριο μέτρο πρόληψης της γρίπης.
Πότε πρέπει να γίνεται ο εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο κατά το χρονικό διάστημα Οκτωβρίου-Νοεμβρίου. Χρειάζονται περίπου 2 εβδομάδες από τον εμβολιασμό ώστε ο οργανισμός να δημιουργήσει προστατευτικά αντισώματα για τη γρίπη. Παρόλο που ο καλύτερος χρόνος για εμβολιασμό είναι η περίοδος Οκτωβρίου-Νοεμβρίου, μπορεί κάποιος να εμβολιαστεί και αργότερα εάν ανήκει στις ευπαθείς ομάδες και για κάποιο λόγο δεν εμβολιάστηκε έγκαιρα.
Γιατί πρέπει να κάνω το εμβόλιο της γρίπης κάθε χρόνο
Οι ιοί της γρίπης αλλάζουν συνεχώς. Γενικά, σε κάθε περίοδο γρίπης κυκλοφορούν στελέχη του ιού που έχουν μικρές διαφορές από αυτά της προηγούμενης περιόδου. Για το λόγο αυτό η σύνθεση του εμβολίου αλλάζει κάθε χρόνο. Ακόμη και στην περίπτωση που η σύνθεση του εμβολίου είναι η ίδια με αυτή της προηγούμενης περιόδου, ο εμβολιασμός πρέπει να επαναλαμβάνεται γιατί η ανοσία που αφήνει το εμβόλιο εξασθενεί μετά από 6 μήνες περίπου επομένως δεν υπάρχει προστασία εναντίον της γρίπης την επόμενη περίοδο.