Ένα απρόσμενο πρώιμο στοιχείο της νόσου Πάρκινσον μπορεί πράγματι να ξεκινήσει από τη μύτη σας, πολύ πριν εμφανιστούν τρόμοι ή προβλήματα κίνησης. Πολλοί παραβλέπουν αυτή τη διακριτική αλλαγή, ωστόσο είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα πρώιμα συμπτώματα που παρατηρούν οι ειδικοί.
Ασθενής με Πάρκινσον παίζει κλαρινέτο κατά τη διάρκεια εγχείρησης εγκεφάλου [ΒΙΝΤΕΟ]
Πρώιμο Πάρκινσον: Ποιο είναι το σύμπτωμα που μπορεί να εμφανιστεί στη μύτη
Ένα απρόσμενο σύμπτωμα της νόσου Πάρκινσον μπορεί να εμφανιστεί στη μύτη, πολύ πριν από τους τρόμους και τα προβλήματα στην κίνηση. Πολλοί παραβλέπουν αυτή την ανεπαίσθητη αλλαγή, ωστόσο πρόκειται για ένα από τα πιο κοινά πρώιμα συμπτώματα που παρατηρούν οι ειδικοί.
Η νόσος Πάρκινσον μπορεί να εκδηλωθεί με πάνω από 40 διαφορετικούς τρόπους, και παρόλο που οι τρόμοι είναι το πιο γνωστό και το πιο κοινό σύμπτωμα, η σειρά με την οποία εμφανίζονται τα συμπτώματα στον κάθε έναν μπορεί να είναι διαφορετική. Ενώ τα κύρια συμπτώματα επηρεάζουν την κίνηση, υπάρχει και μια ανεπαίσθητη πρώιμη ένδειξη που μπορεί να εμφανιστεί χρόνια πριν. Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, NHS, τα βασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- τρόμος – συνήθως ξεκινά στο χέρι ή στο μπράτσο και είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί όταν το άκρο είναι χαλαρό και σε ηρεμία,
- βραδυκινησία – οι κινήσεις είναι πολύ πιο αργές από το φυσιολογικό, συχνά προκαλώντας αργό, συρόμενο βάδισμα με μικρά βήματα και δυσκολία στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων,
- μυϊκή δυσκαμψία ή ένταση – μπορεί να δυσκολέψει την κίνηση, να επηρεάσει τις εκφράσεις του προσώπου και να προκαλέσει επώδυνες μυϊκές κράμπες (δυστονία).
Παράλληλα με αυτές τις σωματικές αλλαγές, η νόσος Πάρκινσον μπορεί επίσης να προκαλέσει ψυχολογικά συμπτώματα όπως άγχος, κατάθλιψη και γνωστικές δυσκολίες.
Κοινά συμπτώματα που συχνά παραβλέπονται αλλά μπορεί να σχετίζονται με το Πάρκινσον
Πολλά πρώιμα σημάδια της νόσου Πάρκινσον μπορεί να είναι ανεπαίσθητα και είναι εύκολο να αγνοηθούν. Σύμφωνα με το άρθρο του 2022 με τίτλο «A Practical Approach to Early-Onset Parkinsonism», οι συγγραφείς εξηγούν ότι τα συμπτώματα του Πάρκινσον που ξεκινούν σε νεαρή ηλικία μπορεί να οφείλονται σε διάφορες αιτίες, όπως γενετικοί παράγοντες και άλλες ιατρικές παθήσεις, γι’ αυτό οι ειδικοί πρέπει να τα αξιολογούν με προσοχή.
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η νόσος συχνά ξεκινά με μη κινητικά συμπτώματα πολύ πριν εμφανιστούν οι τρόμοι. Εάν εμφανίζονται αρκετά από τα παρακάτω συμπτώματα ταυτόχρονα – ειδικά χωρίς άλλη προφανή αιτία – ίσως αξίζει να συζητηθούν με έναν ειδικό.
Μπορεί το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών να είναι σύμπτωμα της νόσου Πάρκινσον; Τι λέει νέα μελέτη
Πιθανά πρώιμα σημάδια που συχνά περνούν απαρατήρητα:
- Απώλεια όσφρησης ή μειωμένη ευαισθησία στις οσμές
- Προβλήματα ύπνου, ειδικά εάν το άτομο «ζωντανεύει» τα όνειρά του (διαταραχή συμπεριφοράς REM ύπνου)
- Πεπτικές ή αυτόνομες αλλαγές, όπως χρόνια δυσκοιλιότητα, επιτακτική ανάγκη για ούρηση ή ζάλη όταν σηκώνεστε
- Αλλαγές στη διάθεση ή στις γνωστικές λειτουργίες, περιλαμβανομένης ανεξήγητης κόπωσης, άγχους ή ήπιων προβλημάτων μνήμης
- Πολύ ήπιες κινητικές αλλαγές, όπως μικρότερο γραφικό χαρακτήρα ή πιο απαλός, μονότονος τόνος φωνής
Ανοσμία: Το «κρυφό» σύμπτωμα που επηρεάζει σχεδόν όλους τους ασθενείς με Πάρκινσον
Για ορισμένους, ένα από τα πρώτα προειδοποιητικά σημάδια είναι η μειωμένη όσφρηση, γνωστή ως ανοσμία. Το NHS έχει αναφέρει ότι αυτό το σύμπτωμα «μερικές φορές εμφανίζεται αρκετά χρόνια πριν αναπτυχθούν άλλα συμπτώματα», περιλαμβανομένων των κινητικών. Ο οργανισμός Parkinson’s UK αναφέρει ότι έως και το 95% των ανθρώπων με τη νόσο εμφανίζουν απώλεια ή μείωση της όσφρησης «σε κάποιο βαθμό», όπως αναφέρει το Surrey Live.
Αν και μπορεί να θεωρείται «κρυφό» σύμπτωμα, η επίδρασή του είναι σημαντική για όσους δεν μπορούν να ανιχνεύσουν τις μυρωδιές των τροφών, κάτι που μπορεί να προκαλέσει πρόσθετες επιπλοκές. Η φιλανθρωπική οργάνωση σημειώνει, «η απώλεια όσφρησης μπορεί να επηρεάσει τους ανθρώπους με διαφορετικούς τρόπους», σύμφωνα με το Mirror.
«Βασιζόμαστε στην όσφρηση για να γευτούμε το φαγητό, επομένως η μειωμένη όσφρηση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ή αύξηση βάρους. Μπορεί επίσης να επηρεάσει τη διάθεση, τις σχέσεις και τη συνολική ποιότητα ζωής. Επιπλέον, η απώλεια όσφρησης μπορεί να επηρεάσει την ασφάλειά σας – για παράδειγμα, να μην μπορείτε να μυρίσετε αν κάτι καίγεται στην κουζίνα. Δεν ανταποκρίνεται στη φαρμακευτική αγωγή για τη νόσο Πάρκινσον, επομένως είναι απίθανο να βελτιωθεί ακόμη και με αυτή τη θεραπεία».
Άλλα συμπτώματα της νόσου
Άλλα συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον, όπως αναφέρονται από το NHS, περιλαμβάνουν:
- προβλήματα ισορροπίας – αυξάνεται ο κίνδυνος πτώσης και τραυματισμών
- νευρικός πόνος – μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστες αισθήσεις όπως κάψιμο, ψύχος ή μούδιασμα
- προβλήματα στην ούρηση – όπως η ανάγκη να σηκώνεστε συχνά τη νύχτα ή ακούσια απώλεια ούρων (ακράτεια)
- δυσκοιλιότητα
- δυσκολίες στην κατάποση (δυσφαγία) – αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υποσιτισμό και αφυδάτωση
- υπερβολική παραγωγή σάλιου
- προβλήματα ύπνου (αϋπνία) – αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας
- σεξουαλικά προβλήματα – όπως ανικανότητα στύσης ή δυσκολία σεξουαλικής διέγερσης και οργασμού
- ζάλη, θολή όραση ή λιποθυμία όταν σηκώνεστε από καθιστή ή ξαπλωμένη θέση – προκαλείται από απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης
- υπερβολική εφίδρωση (υπεριδρωσία)
Πηγές: Mirror, Frontiers, SageJournals, Springer Open, MDPI, NPJ, PMC