Νέα πρωτοποριακή θεραπεία υπόσχεται να αντιστρέψει τη βαρηκοΐα σε άτομα με βλάβες στο ακουστικό νεύρο, προσφέροντας ελπίδα σε χιλιάδες ανθρώπους που βασίζονται σε ακουστικά βαρηκοΐας. Η κλινική δοκιμή ξεκίνησε ήδη στο Ηνωμένο Βασίλειο και τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Επαναστατική γονιδιακή θεραπεία αποκαθιστά την ακοή σε κωφούς με μία μόνο ένεση
Κλινική δοκιμή με βλαστοκύτταρα ανοίγει τον δρόμο για αποκατάσταση ακοής χωρίς ακουστικά βαρηκοΐας
Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, περίπου 11,7% των Ελλήνων παρουσιάζουν κάποια μορφή απώλειας ακοής, αλλά μόλις το 2,6% χρησιμοποιεί ακουστικά βαρηκοΐας, ποσοστό που δείχνει μεγάλη ανεκπλήρωτη ανάγκη για φροντίδα. Για περίπου 270 χιλιάδες Έλληνες, τα ακουστικά βαρηκοΐας αποτελούν σημαντικό μέσο για να μπορούν να λειτουργούν στην καθημερινότητά τους και να μην μειώνεται υπερβολικά η ποιότητα ζωής τους.
Ωστόσο, τα ακουστικά δεν αποκαθιστούν την ακοή – ενισχύουν μόνο τους ήχους – και παρά τον σύγχρονο και διακριτικό σχεδιασμό τους, πολλοί εξακολουθούν να νιώθουν στίγμα με το να φορούν. Νέα κλινική δοκιμή στο Ηνωμένο Βασίλειο, που χαρακτηρίζεται ως παγκόσμια πρωτοπορία, πρόκειται να διερευνήσει μια επαναστατική θεραπεία που ίσως εξαλείψει την ανάγκη για ακουστικά βαρηκοΐας για ορισμένους ανθρώπους, χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα που εισάγονται βαθιά στο κατεστραμμένο αυτί.
Αίτια απώλειας ακοής
Σύμφωνα με δημοσίευση του 2025 με τίτλο The Ongoing Challenges of Hearing Loss: Stigma, Socio-Cultural Differences, and Accessibility Barriers, η μικτή απώλεια ακοής μπορεί να προκύψει όταν υπάρχουν προβλήματα τόσο στο έξω ή/και το έσω αυτί. Μπορεί να οφείλεται σε τραύματα στο κεφάλι, σοβαρές ωτικές λοιμώξεις, συγγενείς δυσμορφίες του αυτιού ή αλλοιώσεις στα οστά του έσω αυτιού.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η απώλεια ακοής δεν προκαλείται μόνο από την ηλικία και τον θόρυβο. Ερευνητές έχουν εντοπίσει νέες αιτίες, όπως μικρές βλάβες στα νεύρα του αυτιού ή δυσλειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος. Κάποιες αιτίες μπορούν να προληφθούν, ενώ άλλες ενδέχεται να αντιμετωπιστούν στο μέλλον με νέες θεραπείες, όπως ενέσεις γονιδίων. Παράγοντες της καθημερινότητας, όπως ο έντονος ήχος, ορισμένα φάρμακα ή οι λοιμώξεις, παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο – ιδίως στους ηλικιωμένους.
Κύρια αίτια περιλαμβάνουν:
- Βλάβες στα ακουστικά νεύρα που επηρεάζουν την ακοή, ακόμη και αν οι εξετάσεις είναι φυσιολογικές
- Έντονος θόρυβος στην εργασία ή από μουσική και μηχανήματα
- Επιβλαβή φάρμακα ή χημικές ουσίες που επηρεάζουν την ακοή
- Ηλικιακή έκπτωση της ακοής, επιδεινούμενη από άλλες σωματικές ή κοινωνικές καταστάσεις
- Προβλήματα του ανοσοποιητικού που προκαλούν φλεγμονή στο έσω αυτί
- Συγγενείς παθήσεις που υπάρχουν από τη γέννηση
- Λοιμώξεις ή αποφράξεις στο μέσο ή έξω αυτί
Διαβήτης: Το περίεργο σημάδι στην ακοή που θα μπορούσε να είναι σύμπτωμα της νόσου
Νέα θεραπεία με βλαστοκύτταρα για σοβαρή απώλεια ακοής
Επιστήμονες εταιρείας που προέκυψε από το Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ, ξεκινούν κλινική δοκιμή σε 20 ασθενείς με σοβαρή βαρηκοΐα, ελπίζοντας ότι τα βλαστοκύτταρα θα αναπτυχθούν σε υγιή κύτταρα του ακουστικού νεύρου και θα αντικαταστήσουν εκείνα που έχουν υποστεί μη αναστρέψιμη βλάβη από την ηλικία, γενετικά αίτια ή λοιμώξεις όπως ιλαρά και παρωτίτιδα.
«Τα κύτταρα εγχέονται στον μικρό χώρο μεταξύ του έσω ωτός και του εγκεφάλου και οι δοκιμές δείχνουν ότι… το σημαντικότερο είναι πως δεν μετατρέπονται σε άλλου είδους κύτταρα», εξηγεί ο Βρετανός καθηγητής ωτολογίας Doug Hartley, σύμφωνα με το Daily Mail.
Σε πειράματα σε ζώα, η ένεση ήταν ασφαλής και βελτίωσε σημαντικά την ακοή. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν θεραπείες για αυτόν τον τύπο νευρικής βλάβης. Αν και παλαιότερα οι ειδικοί θεωρούσαν πως η κύρια αιτία ηλικιακής βαρηκοΐας ήταν η απώλεια των ευαίσθητων τριχωτών κυττάρων, πλέον θεωρείται ότι σημαντικότερο ρόλο παίζει η καταστροφή των κυττάρων του ακουστικού νεύρου.
Πειραματική θεραπεία με βλαστοκύτταρα υπόσχεται πλήρη αντιστροφή της βαρηκοΐας
Οι επιστήμονες ξεκίνησαν δοκιμή του Rincell-1, μιας πειραματικής ένεσης βλαστοκυττάρων, που στοχεύει να αντιστρέψει πλήρως την απώλεια ακοής σε άτομα με βλάβες στο ακουστικό νεύρο. Η δοκιμή γίνεται σε τρία νοσοκομεία του NHS, με 20 ασθενείς να λαμβάνουν τη θεραπεία υπό γενική αναισθησία κατά τη διάρκεια κοχλιακής εμφύτευσης.
«Τα κύτταρα που χρησιμοποιούμε έχουν ήδη “αποφασίσει” να γίνουν ακουστικά νευρικά κύτταρα. Τα εγχέουμε στον μικρό χώρο μεταξύ έσω ωτός και εγκεφάλου και, το σημαντικότερο, δεν μετατρέπονται σε άλλου είδους κύτταρα», εξηγεί ο καθηγητής. Αυτό είναι κρίσιμο, καθώς μια βασική ανησυχία για τις θεραπείες με βλαστοκύτταρα είναι η πιθανότητα ανάπτυξης καρκινικών κυττάρων.
Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται το 2027 και, εφόσον είναι θετικά, η θεραπεία θα μπορούσε να εφαρμοστεί και σε ασθενείς με ήπια έως μέτρια ηλικιακή βαρηκοΐα που δεν χρειάζονται κοχλιακά εμφυτεύματα. «Αν πετύχει, μπορεί να αλλάξει τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων με βλάβες στο ακουστικό νεύρο», δήλωσε ο Βρετανός καθηγητής και ακουολόγος Kevin Munro.
Πότε το πρόβλημα ακοής συνδέεται με υψηλή χοληστερίνη;
Ωστόσο, ο Βρετανός ΩΡΛ και καθηγητής Nish Mehta επισημαίνει ότι οι κίνδυνοι παραμένουν. «Το άνοιγμα του έσω ωτός για την έγχυση μπορεί να καταστρέψει τα υγιή κύτταρα, με αποτέλεσμα την πλήρη απώλεια της φυσικής ακοής σε κάποιους ασθενείς», δήλωσε. Περίπου το ένα τρίτο όσων υποβάλλονται σε κοχλιακή εμφύτευση χάνουν ό,τι έχει απομείνει από την φυσική τους ακοή.
Πηγές: Daily Mail, EFHOH, EHIMA, ARXIV, BMC, MDPI, Frontiers, WHO, MDPI