Αν τα πόδια σας νιώθουν ανήσυχα τη νύχτα, μπορεί να μην πρόκειται για μια περαστική ενόχληση. Νέα έρευνα δείχνει πιθανή σύνδεση μεταξύ του Συνδρόμου Ανήσυχων Ποδιών και αυξημένου κινδύνου εμφάνισης νόσου Πάρκινσον αργότερα στη ζωή. Ποια τα συμπεράσματά της;
Γιατί κουνάμε τα πόδια μας ασυναίσθητα – Τι μπορεί να δείχνει για την ψυχολογία μας
Νέα μελέτη συνδέει το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών με τη νόσο Πάρκινσον
Αν στριφογυρίζει κανείς στο κρεβάτι ή νιώθει έντονη ανάγκη να περπατήσετε τη στιγμή που θα έπρεπε να κοιμάται, ίσως αντιμετωπίζετε το Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών (RLS) — μια κινητική διαταραχή που προκαλεί δυσφορία στα πόδια και επηρεάζει το 7,12% του παγκοσμίου πληθυσμού, σύμφωνα με μετα-ανάλυση του 2023. Νέα μελέτη από τη Νότια Κορέα, που δημοσιεύθηκε στο JAMA Network Open, δείχνει μια πιθανή σύνδεση μεταξύ του RLS και αυξημένου κινδύνου εμφάνισης της νόσου Πάρκινσον.
Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι ορισμένα φάρμακα μπορεί να επιβραδύνουν αυτή την εξέλιξη. Αν και η ακριβής αιτία του RLS παραμένει άγνωστη, οι ειδικοί πιστεύουν πως ίσως σχετίζεται με δυσλειτουργία της ντοπαμίνης ή ακόμη και με γενετικούς παράγοντες.
Κοινές συννοσηρότητες στη νόσο Πάρκινσον
Σύμφωνα με άρθρο του 2024 με τίτλο «Global, regional, national epidemiology and trends of Parkinson’s disease from 1990 to 2021», άτομα με Πάρκινσον συχνά πεθαίνουν ή εμφανίζουν άλλες ασθένειες όπως πνευμονία εισρόφησης, άνοια, καρκίνο και καρδιολογικά προβλήματα. Αυτές οι ιατρικές παθήσεις ανήκουν στις πιο συχνές που σχετίζονται με τη νόσο Πάρκινσον παγκοσμίως.
Πόνος στο πέλμα και τον αστράγαλο: 5 πιθανές κοινές αιτίες – Πώς να ανακουφιστούμε
Άλλες πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η νόσος Πάρκινσον (PD) δεν αποτελεί μόνο μια κινητική διαταραχή – συνοδεύεται από ένα φάσμα προβλημάτων υγείας που επηρεάζουν σχεδόν όλα τα συστήματα του σώματος. Μελέτες των τελευταίων ετών επισημαίνουν αρκετές συννοσηρότητες που εμφανίζονται συχνότερα σε άτομα με Πάρκινσον σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, γεγονός που υποδηλώνει κοινές βιολογικές οδούς και παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής.
Συχνές συννοσηρότητες περιλαμβάνουν:
- Γνωστικές και ψυχιατρικές διαταραχές — κατάθλιψη, άγχος, ψύχωση και άνοια είναι ιδιαίτερα συχνές.
- Καρδιαγγειακές και μεταβολικές παθήσεις — υπέρταση, καρδιοπάθεια και διαβήτης συχνά συνυπάρχουν με τη νόσο Πάρκινσον.
- Αναπνευστικά προβλήματα — το άσθμα και η ΧΑΠ αυξάνουν την ευαλωτότητα σε λοιμώξεις και νοσηλείες.
- Γαστρεντερικές διαταραχές — παλινδρόμηση, γαστρίτιδα και δυσκοιλιότητα είναι συχνές και ενδέχεται να προηγούνται των κινητικών συμπτωμάτων, αντικατοπτρίζοντας την πρώιμη εμπλοκή του εντέρου–εγκεφάλου.
- Πόνος και μυοσκελετικά προβλήματα — αρθρίτιδα και χρόνιος πόνος στη μέση είναι συχνοί και επηρεάζουν έντονα την ποιότητα ζωής.
- Συνύπαρξη με Αλτσχάιμερ και άλλες διαταραχές πρωτεϊνών — παρατηρείται επικαλυπτόμενη παθολογία αμυλοειδούς ή tau σε πολλούς εγκεφάλους με Πάρκινσον.
Πώς μπορεί να συνδέονται η νόσος Πάρκινσον και το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών
Ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από σχεδόν 10.000 άτομα με Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών (RLS) και διαπίστωσαν ότι ήταν πιο πιθανό να εμφανίσουν νόσο Πάρκινσον αργότερα στη ζωή σε σχέση με όσους δεν είχαν το σύνδρομο.
Το εύρημα αυτό συμφωνεί με προηγούμενες μελέτες, όπως εκείνη σε 3,5 εκατομμύρια βετεράνους των ΗΠΑ, που έδειξε ότι οι ασθενείς με RLS είχαν υπερδιπλάσια πιθανότητα διάγνωσης με Πάρκινσον. Η νέα μελέτη στόχευσε στη διευκρίνιση αυτής της σύνδεσης και στην εξερεύνηση της εμπλοκής της ντοπαμίνης – χαρακτηριστικό στοιχείο της νόσου Πάρκινσον.
Η θεραπεία με ντοπαμίνη μπορεί να κρατάει το κλειδί
Ασθενείς με σύνδρομο ανήσυχων ποδιών που έλαβαν θεραπεία με αγωνιστές ντοπαμίνης — φάρμακα που ενισχύουν τη ντοπαμίνη στον εγκέφαλο — εμφάνισαν Πάρκινσον καθυστερημένα σε σύγκριση με όσους δεν έλαβαν θεραπεία. Όσοι δεν ακολούθησαν φαρμακευτική αγωγή είχαν υψηλότερο κίνδυνο, ενώ οι θεραπευμένοι εμφάνισαν μειωμένο κίνδυνο. Αυτό οδήγησε τους ερευνητές στο να προτείνουν πως η σύνδεση μεταξύ RLS και Πάρκινσον ίσως δεν οφείλεται αποκλειστικά στη ντοπαμίνη, υποδηλώνοντας την ύπαρξη και άλλων βιολογικών παραγόντων.
Οι ειδικοί παραμένουν επιφυλακτικοί με τα αποτελέσματα της μελέτης
Παρά το μεγάλο μέγεθος του δείγματος, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι το RLS προκαλεί Πάρκινσον. Ο Αμερικανός νευρολόγος Dr. Mark S. Baron από το Southeast Parkinson’s Disease Research, Education and Clinical Center τόνισε σύμφωνα με το Newsweek ότι οι διαγνώσεις βασίστηκαν σε κωδικοποιήσεις γενικών γιατρών και όχι ειδικών. Επίσης επεσήμανε ότι η διαταραχή ύπνου REM — πρώιμο σημάδι Πάρκινσον — συχνά διαγιγνώσκεται λανθασμένα ως RLS, κάτι που ενδέχεται να αλλοιώνει τα αποτελέσματα.
Η προστατευτική δράση των φαρμάκων ντοπαμίνης μπορεί επίσης να έχει παραπλανήσει. Δεδομένου ότι τα φάρμακα αυτά καλύπτουν τα συμπτώματα, ενδέχεται απλώς να καθυστερούν τη διάγνωση, χωρίς να μειώνουν τον κίνδυνο. Παρόλο που το RLS μπορεί να αποτελεί πρώιμο σημάδι της νόσου Πάρκινσον, οι ερευνητές τονίζουν ότι δεν έχει αποδειχθεί αιτιακή σχέση και απαιτείται περαιτέρω έρευνα.
Πηγές: Newsweek, JAMA Network Open, The Lancet Regional Health Europe, JAMA Neurology, Neurology Journals, MDPI, Frontiers, Frontiers