Το να έχετε ισχυρή προσωπικότητα μπορεί να είναι δίκοπο μαχαίρι — χαρακτηριστικά όπως η αυτοπεποίθηση μπορεί να εμπνεύσουν σεβασμό, αλλά μπορεί και να παρερμηνευθούν ως εκφοβιστικά, εξίσου εύκολα. Έρευνες δείχνουν ότι ορισμένες ενδείξεις δύναμης ενεργοποιούν ορισμένες ευαισθησίες και αντιδράσεις, και αφήνουν τους άλλους αβέβαιους για το αν πρέπει να συμμαχήσουν, να αποφύγουν ή να ανταγωνιστούν.
8 συνήθειες που σταματάνε αμέσως οι έξυπνοι άνθρωποι γιατί μειώνουν την ευφυΐα τους
Προσωπικότητα: Γιατί η δύναμη που πηγάζει από μέσα μας μπορεί να παρερμηνευθεί ως εκφοβισμός
Μια «ισχυρή προσωπικότητα» είναι συνήθως ένας όρος που περιγράφει κάποιον που φέρεται με σαφήνεια, αυτοπεποίθηση και έχει σταθερές πεποιθήσεις. Ωστόσο, αυτά τα ίδια χαρακτηριστικά μπορούν να ενεργοποιήσουν αντιδράσεις μάχης ή φυγής στους ανθρώπους γύρω τους. Ψυχολόγοι παρατηρούν ότι οι άνθρωποι είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι σε ενδείξεις κύρους ή απειλής – όταν αντιλαμβανόμαστε δύναμη, ενστικτωδώς αποφασίζουμε αν θα συμμαχήσουμε αν θα αποφύγουμε ή αν θα ανταγωνιστούμε.
Αυτό σημαίνει ότι τα χαρακτηριστικά που σας βοηθούν να ηγηθείτε ή να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας, μπορεί επίσης να κάνουν συναδέλφους, φίλους ή ακόμη και αγνώστους να νιώθουν κάπως αμήχανα. Ποια είναι τα 5 σημάδια που δείχνουν ότι κάποιος έχει μια ισχυρή προσωπικότητα; Πώς μπορεί να ερμηνευθούν ως εκφοβιστικά αντί για εντυπωσιακά;
Δείκτες ανθεκτικής προσωπικότητας
Σύμφωνα με μελέτη του 2022 με τίτλο «Relation between resilience and personality traits: The role of hopelessness and age», τα άτομα ήταν πιο ανθεκτικά όταν είχαν λιγότερο άγχος και αρνητικότητα (χαμηλός νευρωτισμός), ήταν πιο εξωστρεφή και ανοιχτά (υψηλή εξωστρέφεια και δεκτικότητα) και ένιωθαν λιγότερη απελπισία. Η μελέτη επίσης έδειξε ότι οι νεαροί ενήλικες εμφάνιζαν υψηλότερη ανθεκτικότητα από τους μεγαλύτερους σε ηλικία, αλλά η ίδια η ηλικία δεν ήταν ισχυρός παράγοντας όταν λαμβάνονταν υπόψη η απελπισία και τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας.
Άλλες πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η ανθεκτική προσωπικότητα δεν ορίζεται μόνο από ένα χαρακτηριστικό, αλλά από έναν συνδυασμό ιδιοτήτων που βοηθούν τους ανθρώπους να προσαρμόζονται στο στρες, να ανακάμπτουν από δυσκολίες και να διατηρούν την ευεξία. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ορισμένους βασικούς δείκτες που εμφανίζονται σταθερά σε μελέτες:
- Ψυχολογική ευελιξία – η ικανότητα να προσαρμόζει κανείς τις σκέψεις και τα συναισθήματα όταν αλλάζουν οι καταστάσεις.
- Υγιής αυτοεκτίμηση – η αίσθηση αυτοπεποίθησης και ικανότητας, που ενισχύει την αντιμετώπιση δυσκολιών.
- Χαρακτηριστικά προσωπικότητας – χαμηλός νευρωτισμός και υψηλότερη δεκτικότητα, ευσυνειδησία και εξωστρέφεια συνδέονται με ανθεκτικότητα.
- Συναισθηματική νοημοσύνη – η ενσυναίσθηση και η επίγνωση συναισθημάτων βοηθούν στη διαχείριση των προκλήσεων.
- Προσαρμοστικοί τρόποι αντιμετώπισης – στρατηγικές όπως η αναπλαισίωση προβλημάτων, η αναζήτηση υποστήριξης και η αισιοδοξία.
8 έξυπνοι τρόποι να πείτε «όχι», χωρίς τύψεις
5 σημάδια ότι έχετε μια ισχυρή προσωπικότητα και οι γύρω σας σάς φοβούνται
1. Μιλάτε με ειλικρίνεια και διεκδικητικότητα
Τα άτομα με υψηλή διεκδικητικότητα δεν διστάζουν να υπερασπιστούν τις απόψεις τους, και προτιμούν την άμεση γλώσσα από τις ασαφείς διατυπώσεις. Αν και οι ψυχολόγοι θεωρούν τη διεκδικητικότητα ως τη μέση υγιή οδό ανάμεσα στην παθητικότητα και την επιθετικότητα, όσοι αποφεύγουν τις συγκρούσεις μπορεί να εκλάβουν τη σαφήνεια ως επιβολή.
Ο Αμερικανός ψυχίατρος, Grant Brenner, M.D., γράφει σύμφωνα με το VegOut ότι η ειλικρινής, ταχύτατη ανατροφοδότηση ή οι άμεσες διορθώσεις βρίσκονται συχνά στις «μεθόδους με τις οποίες εκφοβίζουμε τους άλλους χωρίς να το καταλαβαίνουμε».
Γιατί μπορεί να εκφοβίζει: Ο άμεσος λόγος αφαιρεί το «κοινωνικό μαξιλάρι» στο οποίο βασίζονται οι άλλοι, αναγκάζοντάς τους σε άμεσες απαντήσεις και αυξάνοντας την εγρήγορση απέναντι σε κοινωνικές απειλές.
Τι να προσέξετε: Πείτε το «μαλακά» (π.χ. «Έτσι το βλέπω εγώ. Πες μου αν διαφωνείς, μη διστάσεις») ή προσκαλέστε ρητά τις απόψεις των άλλων για να διατηρείται η ισορροπία στη συζήτηση.
2. Εκπέμπετε κυριαρχία με τη γλώσσα του σώματός σας
Ένα ακλόνητο βλέμμα, ίσια στάση και ευρεία χρήση του χώρου επικοινωνούν με αξιοπιστία υψηλή θέση σε όλες τις κουλτούρες. Πειραματικές μελέτες δείχνουν ότι η άμεση οπτική επαφή μπορεί να μετατραπεί από «σήμα σύνδεσης» σε «σήμα κυριαρχίας» σε αντιπαραθετικά περιβάλλοντα, κάνοντας τους συμμετέχοντες λιγότερο επιρρεπείς σε πειθώ. Ακόμα και μια μικρή κλίση του κεφαλιού προς τα κάτω αυξάνει την αναλογία πλάτους προς ύψος του προσώπου, «κάνοντας τους ανθρώπους να φαίνονται πιο ισχυροί» και πιο εκφοβιστικοί.
Γιατί μπορεί να εκφοβίζει: Από την οπτική της εξέλιξης, η παρατεταμένη οπτική επαφή ή η επιβλητική στάση σηματοδοτούν πιθανή επιθετικότητα, ενεργοποιώντας το συμπαθητικό σύστημα προτού υπάρξει συνειδητή επίγνωση.
Τι να προσέξετε: Διακόψτε περιοδικά την οπτική επαφή, χαλαρώστε τη στάση σας ή καθρεφτίστε τις κινήσεις των άλλων ώστε να προβάλλετε αυτοπεποίθηση με προσιτότητα.
3. Θέτετε και τηρείτε τα προσωπικά όρια σαφή
Οι ψυχολόγοι συνδέουν σταθερά την οριοθέτηση με μειωμένο στρες και πιο υγιείς σχέσεις, αλλά σημειώνουν επίσης ότι «η καθιέρωση ορίων μπορεί να μοιάζει με απόρριψη» για όσους δεν είναι συνηθισμένοι σε αυτήν. Το να πείτε «Δεν μπορώ μετά τις 7 μ.μ.» ή να αρνηθείτε αιτήματα της τελευταίας στιγμής μπορεί να ακουστεί απότομο ακόμη και όταν εκφράζεται ευγενικά.
Γιατί μπορεί να εκφοβίζει: Τα όρια αναδιανέμουν την ισχύ, υπενθυμίζοντας στους άλλους ότι εσείς ελέγχετε την πρόσβαση στον χρόνο και την ενέργειά σας. Όσοι δεν είναι προετοιμασμένοι για άρνηση μπορεί να το εκλάβουν ως κριτική.
Τι να προσέξετε: Προσφέρετε μια σύντομη εξήγηση (πχ. «Κρατάω τα απογεύματα για να περνάω χρόνο με την την οικογένειά μου») ή μια εναλλακτική λύση ώστε να παρουσιάζονται τα όρια ως φροντίδα εαυτού, όχι ως τιμωρία.
4.Εξακολουθείτε να έχετε αυτοπεποίθηση, ακόμα και υπό πίεση
Η αυθεντική αυτοπεποίθηση είναι ελκυστική αλλά μπορεί και να πολώσει. Έρευνα από το Greater Good Science Center του Berkeley δείχνει ότι οι υψηλόβαθμοι επαγγελματίες που εκπέμπουν αυτοπεποίθηση δημόσια εμπνέουν θαυμασμό αλλά και «κακοπροαίρετο φθόνο», ειδικά όταν προκαλούν συγκρίσεις. Η αυτοπεποίθηση είναι ένδειξη υψηλής προσωπικής αποτελεσματικότητας, κάτι που αυξάνει την αντιλαμβανόμενη κοινωνική ισχύ.
Γιατί μπορεί να εκφοβίζει: Η αταραξία μπορεί να κάνει τους άλλους να φοβούνται ότι οι δικές τους ανασφάλειες θα κριθούν αυστηρά, εντείνοντας την αίσθηση κατωτερότητας και πυροδοτώντας αμυντικές αντιδράσεις.
Τι να προσέξετε: Ισορροπήστε την ικανότητα με ζεστασιά. Το να εκφράσετε μικρές ευαλωτότητες (πχ. «Αγχώθηκα κι εγώ πριν την παρουσίαση») ή ειλικρινείς φιλοφρονήσεις μειώνουν την ανισότητα και χαλαρώνουν την ατμόσφαιρα.
5. Έχετε υψηλά standards και περιμένετε από τους άλλους να ανταποκρίνονται
Η έρευνα για τις κυρίαρχες προσωπικότητες συνδέει την τελειομανία, την ωμότητα και την επιμονή με το κίνητρο για εξουσία. Τα υψηλά πρότυπα τροφοδοτούν την επιτυχία αλλά μπορεί να εκληφθούν ως σιωπηρή κριτική. Μελέτη του Πανεπιστημίου του Τορόντο διαπίστωσε ότι οι εκδηλώσεις κυριαρχίας αποσκοπούν στην απόκτηση πόρων «μέσω εκφοβισμού και εξαναγκασμού» όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο.
Γιατί μπορεί να εκφοβίζει: Οι φιλόδοξοι στόχοι αυξάνουν το κόστος της αποτυχίας, δημιουργώντας άγχος για το κύρος και αποφυγή σε ομαδικά περιβάλλοντα.
Ποιες προσωπικότητες έχουν μεγαλύτερη επιτυχία στο Tinder; Τι αποκαλύπτει νέα μελέτη
Τι να προσέξετε: Ξεχωρίστε την εργασία από την αξία του ατόμου. Παρουσιάστε τις προσδοκίες ως συλλογικούς στόχους (πχ. «Ας φτάσουμε όλοι μαζί αυτόν τον στόχο») και γιορτάστε την πρόοδο ώστε η φιλοδοξία να ενθαρρύνει αντί να καταπιέζει.
Πηγές: VegOut, Nature Communications Psychology, Open Journals Financial Services Review, Frontiers, ScienceDirect, PMC, ResearchGate, PMC, Taylor & Francis Online, ResearchGate