Η συναισθηματική ανωριμότητα στις ενήλικες γυναίκες μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους. Ποια είναι τα 6 σημάδια που δείχνουν ότι μια γυναίκα είναι ανώριμη συναισθηματικά και τι μπορεί να φταίει;
Οι πιο αποτελεσματικές φράσεις για να ηρεμήσετε το παιδί σας σε όλες τις ηλικίες
Όταν οι ενήλικες φέρονται σαν έφηβοι: Κατανόηση της συναισθηματικής ανωριμότητας
Όλοι έχουμε συναντήσει κάποιον που ξεσπά όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως θέλει – ίσως έναν σύντροφο, ένα μέλος της οικογένειας ή κάποιον από τη δουλειά. Αποφεύγει την ευθύνη, ρίχνει το φταίξιμο αλλού, μουτρώνει ή εκρήγνυται και μετά φέρεται σαν να μη συνέβη τίποτα. Λαχταρά επαφή, αλλά απωθεί τους άλλους, αφήνοντας πίσω του σύγχυση και πληγές. Είναι φυσικό να αναρωτιέται κανείς πώς ένας ενήλικας μπορεί να φέρεται με τέτοια συναισθηματική ανωριμότητα.
Η συναισθηματική ανωριμότητα συχνά δεν πηγάζει από έλλειψη νοημοσύνης ή κακές προθέσεις, αλλά από αθεράπευτο πόνο και ανικανοποίητες ανάγκες. Όπως παρατήρησε κάποιος αφού είδε δύο μοναχούς στα σαράντα τους να καβγαδίζουν για το πώς να σκουπίσουν ένα μονοπάτι, «τα ράσα και τα βιογραφικά δεν εγγυώνται τη συναισθηματική ενηλικίωση – η δεξιότητα το κάνει». Σε αυτό το άρθρο θα δούμε πώς εκδηλώνεται η συναισθηματική ανωριμότητα στις ενήλικες γυναίκες, γιατί αναπτύσσεται και πώς η συμπόνια – τόσο προς τους άλλους όσο και προς τον εαυτό μας – μπορεί να γίνει μονοπάτι για αυθεντική συναισθηματική ανάπτυξη.
Αντίληψη της συναισθηματικής ανωριμότητας στους ενήλικες
Σύμφωνα με μελέτη του 2024 με τίτλο «Impact of Emotional Immaturity on Mental Well-being and Physiological Symptomology in Emerging Adults», άτομα με πιο έντονη συναισθηματική ανωριμότητα παρουσίασαν χαμηλότερη ψυχική ευημερία και περισσότερα σωματικά συμπτώματα. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι η χαμηλή ανοχή στη δυσφορία εξηγούσε εν μέρει αυτή τη σύνδεση, με τις γυναίκες να εμφανίζουν ισχυρότερη επίδραση.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η συναισθηματική ανωριμότητα στους ενήλικες μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις, ακόμη και το πώς αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως «ενήλικες». Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι ενήλικες συχνά ορίζουν την ωριμότητα με βάση την ηλικία και τους ρόλους, αλλά και με βάση τον συναισθηματικό έλεγχο, την ανεξαρτησία και την ποιότητα των σχέσεων.
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι:
- Μελέτη του 2024 διαπίστωσε ότι η συναισθηματική ανωριμότητα μειώνει την ψυχική ευημερία και αυξάνει τα σωματικά συμπτώματα, με τις γυναίκες να εμφανίζουν εντονότερες επιδράσεις.
- Το να νιώθει κανείς συναισθηματικά ώριμος – «σαν ενήλικας» – συνδέεται με καλύτερη ψυχική υγεία και ικανοποίηση από τη ζωή.
- Οι άνθρωποι σήμερα ορίζουν την ενηλικίωση περισσότερο βάσει ψυχολογικών και συναισθηματικών χαρακτηριστικών παρά με παραδοσιακά ορόσημα, όπως ο γάμος ή η καριέρα.
- Η συναισθηματική ωριμότητα προβλέπει υγιέστερες ρομαντικές σχέσεις, ενώ η ανωριμότητα συσχετίζεται με ανασφαλή μοτίβα προσκόλλησης.
Σκεφτείτε το σαν να κρατά κάποιος μια τσαγιέρα με καυτό τσάι – αλλά με συναισθήματα
Φανταστείτε κάποιον που κρατά ένα γεμάτο φλιτζάνι με καυτό τσάι. Κάθε φορά που η ζωή τον ταρακουνά – μέσω συγκρούσεων, στρες ή απογοήτευσης – το τσάι χύνεται, και καίει τόσο τον ίδιο όσο και τους γύρω του. Η συναισθηματική ανωριμότητα λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο – κάτω από μια ήρεμη εξωτερική εμφάνιση, υπάρχει ένα φλιτζάνι γεμάτο με συναισθήματα, τόσο ώστε ακόμη και μικρά ερεθίσματα προκαλούν έντονες αντιδράσεις.
Δεν έχει μάθει ακόμη πώς να σταθεροποιεί το «συναισθηματικό του φλιτζάνι» και ίσως να μη συνειδητοποιεί πόσο γεμάτο είναι – επειδή έτσι ήταν πάντα. Η νευροεπιστήμη στηρίζει αυτή την ιδέα: μελέτες δείχνουν ότι άτομα με ασθενείς δεξιότητες ρύθμισης συναισθημάτων εμφανίζουν πιο έντονες αντιδράσεις του μεταιχμιακού συστήματος ακόμη και σε ήπιο στρες, προκαλώντας αυξήσεις στην κορτιζόλη και τον θυμό. Η μεταφορά αυτή έχει στόχο να επαναπροσδιορίσει την ανωριμότητα ως δεξιότητα που περιμένει ακόμη να καλλιεργηθεί και να εξασκηθεί, όχι ως αδυναμία.
Πώς μπορεί να μοιάζει η συναισθηματική ανωριμότητα στις γυναίκες
Ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι. Η συναισθηματική ανωριμότητα μπορεί να πάρει πολλές μορφές και δεν είναι πάντα δραματική. Μερικές φορές είναι πιο διακριτική – αρκετή όμως για να δυσκολέψει τις υγιείς σχέσεις.
1. Είναι αμυντικές και μετατοπίζουν την ευθύνη
Δυσκολεύεται να δεχτεί την κριτική χωρίς να αντιδράσει. Ακόμα και ήπια ανατροφοδότηση μπορεί να προκαλέσει δάκρυα, σαρκασμό ή θυμό. Σπάνια αναλαμβάνει ευθύνη για τα λάθη – συνήθως κατηγορεί άλλους ή τις περιστάσεις. Σε μελέτη του 2024, η υπερβολική ρίψη ευθυνών προβλέφθηκε έντονα από δυσκολίες στη χρήση της γνωστικής αναδόμησης – δεξιότητα που μπορεί να διαβρωθεί από την παραμέληση στην παιδική ηλικία.
Ποια είναι τα ωραιότερα ονόματα του κόσμου – Τα top δύο είναι ελληνικά
2. Έχουν ακραίες συναισθηματικές αντιδράσεις
Αλλαγές στη διάθεση, σιωπηρή τιμωρία, ξεσπάσματα. Αυτές οι αντιδράσεις μοιάζουν συχνά δυσανάλογες με την κατάσταση. Δεν έχει σημασία τόσο το τι συνέβη, αλλά το τι πυροδότησε μέσα της. Έρευνα γύρω από το «mindfulness-trait» δείχνει ότι άτομα με χαμηλή επίγνωση της παρούσας στιγμής παρουσιάζουν μεγαλύτερες διακυμάνσεις διάθεσης έπειτα από καθημερινό στρες.
3. Αποφεύγουν την ευθύνη
Μπορεί να περιμένει από τους άλλους να «διορθώσουν» τα πράγματα – συναισθηματικά, οικονομικά, οργανωτικά – χωρίς να ανταποδώσει με τον ίδιο τρόπο. Υπάρχει συχνά η αίσθηση ότι οι άλλοι οφείλουν να την κατανοήσουν, ακόμη κι όταν η ίδια δεν το κάνει.
4. Απαξιώνουν τις σχέσεις
Οι άνθρωποι βλέπουν τον εαυτό τους με απόλυτο τρόπο: τέλειοι ή απαίσιοι. Οι φίλοι εξιδανικεύονται και μετά αποκόπτονται απότομα. Οι ρομαντικοί σύντροφοι λατρεύονται – και στη συνέχεια κατηγορούνται για όλο της τον πόνο όταν κάτι πάει στραβά.
5. Δυσκολεύονται να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους
Μπορεί να καταρρεύσει μετά από απόρριψη, να βράζει μέσα της από αγανάκτηση ή να προσκολλάται σε κάποιον που απομακρύνεται. Ο εσωτερικός της κόσμος καθορίζεται περισσότερο από αντίδραση παρά από σκέψη.
6. Εστιάζουν στον εαυτό τους και στις δικές τους εμπειρίες
Σε ομαδικά πλαίσια, συχνά μετατοπίζει την προσοχή στις δικές της δυσκολίες – ακόμα και όταν άλλοι μοιράζονται κάτι ευάλωτο. Μπορεί να δείχνει συμπονετική, αλλά μόνο μέχρι το σημείο που απειλείται η αίσθηση σημασίας ή ελέγχου της.
Για να είμαστε σαφείς – δεν πάμε να ασκήσουμε κριτική ή να κάνουμε διάγνωση. Όλοι έχουμε υπάρξει συναισθηματικά ανώριμοι κάποια στιγμή. Αυτά τα μοτίβα δεν κάνουν κάποιον κακό ή απαράδεκτο. Τον κάνουν άνθρωπο – και, συχνά, πληγωμένο.
Τι μπορεί να το προκαλεί;
Η συναισθηματική ανωριμότητα στην ενήλικη ζωή συχνά ξεκινά πολύ πριν την ενηλικίωση. Υπάρχουν αρκετές κοινές ρίζες που εξηγούν πώς συμβαίνει αυτό:
- Συναισθηματική παραμέληση στην παιδική ηλικία: Το να μεγαλώνει κάποιος σε ένα σπίτι όπου τα συναισθήματα αγνοούνται και να είναι αποδέκτης φράσεων όπως «σταμάτα να κλαις», «είσαι υπερβολικά ευαίσθητος», διδάσκει την καταπίεση αντί για υγιή επεξεργασία. Μελέτη του 2023 στο Frontiers in Behavioral Neuroscience συνδέει τέτοια παραμέληση με μειωμένες δεξιότητες συναισθηματικής ρύθμισης στην πρώιμη ενήλικη ζωή.
- Υπερπροστατευτική ανατροφή ή συγχώνευση ρόλων: Όταν ένα παιδί διαρκώς βοηθιέται ή παίρνει υπερβολική επιβεβαίωση, δεν μαθαίνει ποτέ τι είναι αυτορρύθμιση. Ως ενήλικας, μπορεί να περιμένει από τους άλλους να διαχειρίζονται τα συναισθήματά του/της αντί για τον ίδιο ή την ίδια. Η έρευνα δείχνει ότι η υπερπροστατευτικότητα προβλέπει υψηλότερο άγχος και χαμηλότερη αυτονομία όταν η οικογενειακή επικοινωνία είναι περιορισμένη.
- Αθεράπευτο τραύμα ή απώλεια: Το τραύμα μπορεί να «παγώσει» τη συναισθηματική ανάπτυξη στην ηλικία που συνέβη. Εμπειρίες εγκατάλειψης, κακοποίησης ή χάους συχνά οδηγούν τους ενήλικες να επιστρέφουν σε παιδικές στρατηγικές επιβίωσης υπό πίεση – ένα μοτίβο που οι θεραπευτές αποκαλούν «συναισθηματική ηλικιακή παύση».
- Πολιτισμικά μηνύματα: Σε πολλές κοινωνίες, οι γυναίκες εξακολουθούν να επιβραβεύονται για το ότι είναι ευγενικές ή εξαρτημένες, ενισχύοντας τη συναισθηματική εξάρτηση αντί για την αυτοανάπτυξη. Μελέτες κοινωνικής ψυχολογίας επιβεβαιώνουν ότι οι έμφυλοι ρόλοι συνεχίζουν να διαμορφώνουν τα μοτίβα συναισθηματικής διαχείρισης στην ενήλικη ζωή.
Χρησιμοποιείτε emoji στις συνομιλίες σας; Τι μπορεί να προκαλέσουν στη σχέση με τον σύντροφό σας
Η ανίχνευση αυτών των ριζών συχνά αποκαλύπτει ότι πρώιμα μηνύματα γύρω από την τελειότητα, την αποδοχή ή την ασφάλεια εξακολουθούν να αντηχούν στους φόβους και τις αντιδράσεις της ενήλικης ζωής.
Πηγές: Hack Spirit, PJPR, MDPI, Springer Nature Link, IJIP