Έχετε αναρωτηθεί αν υπάρχει μια συγκεκριμένη φράση που όταν την εκστομήσετε έχει τη δύναμη να καταστρέψει φιλίες; Ειδικοί αποκαλύπτουν ότι κάποιες «απρόσεκτες» συμπεριφορές μπορεί να προκαλέσουν περισσότερη ζημιά απ’ όση μπορεί να νομίζετε. Ποιες είναι;
Πώς θα καταλάβετε έναν ναρκισσιστή – 11 κρυφά σημάδια
Ποια είναι η φράση που μπορεί να καταστρέψει μια φιλία
Αν έχετε την τάση να αγχώνεστε εύκολα, ίσως παρατηρείτε ότι μια καθυστέρηση ή μια μικρή αλλαγή στα σχέδια μπορεί να σας κάνει να σκέφτεστε το χειρότερο. Ακόμα και σε μια σταθερή σχέση, μπορεί να αρχίσετε να αναρωτιέστε: «Είπα κάτι λάθος; Μήπως έχει θυμώσει με μένα;». Για παράδειγμα, όταν κάποιος διαβάσει τα μηνύματά σας αλλά δεν απαντήσει, το μυαλό σας θα ξεκινήσει να αναζητά το γιατί. Κάποιες φορές, μπορεί να καταλήξει στο ότι εσείς κάνατε κάτι λάθος.
Αυτή η τάση να υπεραναλύετε και να δημιουργείτε αρνητικά σενάρια μπορεί τελικά να επιβαρύνει τη φιλία σας, καθώς οι συνεχείς ερωτήσεις σας του τύπου «έχεις θυμώσει μαζί μου;» ενδέχεται να προκαλέσουν ένταση και φθορά στη σχέση σας.
Παράγοντες που κάνουν φίλους να απομακρύνονται, σύμφωνα με έρευνα
Σύμφωνα με την έρευνα του 2021 με τίτλο «Relationship dissolution in the friendships of emerging adults: How, when, and why», οι ερευνητές ανέλυσαν 9.487 απαντήσεις από 179 νέους ενήλικες και εντόπισαν τρεις βασικούς τρόπους με τους οποίους οι φιλίες μπορεί να διαλυθούν: πλήρης τερματισμός της φιλίας, απομάκρυνση ή διαμερισματοποίηση συγκεκριμένων πλευρών της, με τις συμπεριφορές αυτές να συμβαίνουν συνήθως ως αντίδραση σε κάποιο λάθος του φίλου.
Διαπίστωσαν επίσης ότι όσοι έδιναν προτεραιότητα στην κάλυψη των δικών τους αναγκών ήταν πιο πιθανό να τερματίσουν φιλίες, ενώ εκείνοι που εστίαζαν στη διατήρηση της σχέσης ήταν λιγότερο πιθανό να απομακρυνθούν ή να κόψουν τους δεσμούς.
Άλλες έρευνες δείχνουν ότι οι φιλίες τελειώνουν συνήθως για κάποιον από τους παρακάτω λόγους:
- Εγωισμός / ανισορροπία προσπάθειας – η φιλία τελειώνει όταν κάποιος σταματά να ενδιαφέρεται ή να προσφέρει.
- Ρομαντική παρέμβαση – η ζήλια ή η έλξη διαταράσσει τον δεσμό.
- Απομάκρυνση (απόσταση ή αλλαγή προτεραιοτήτων) – η μειωμένη επικοινωνία προκαλεί συναισθηματική αποξένωση.
- Προδοσία / σύγκρουση αξιών – η εμπιστοσύνη χάνεται ή μεγάλες διαφωνίες τελειώνουν τη σχέση.
- Εξωτερική αποδοκιμασία – συμβαίνει όταν φίλοι ή οικογένεια έχουν ενστάσεις που μπορεί να διαλύσουν τη φιλία.
Γιατί η υπερανάλυση της φιλίας μπορεί να την καταστρέψει – Πώς να επικοινωνείτε αποτελεσματικά
«Μπορεί να είναι στρεσογόνο για τους φίλους σας να νιώθουν ότι πρέπει να προσέχουν κάθε επικοινωνία μαζί σας για να μη σας ανησυχήσουν», λέει η Anna Poss, ψυχοθεραπεύτρια από το Σικάγο, σύμφωνα με το HuffPost. «Η δυσαρέσκεια μπορεί να αυξηθεί σε σχέσεις όπου κάποιος πρέπει συνεχώς να καθησυχάζει τον άλλο – αυτού του είδους η συναισθηματική εργασία μπορεί να είναι εξαντλητική».
Άλλο αρνητικό στοιχείο είναι ότι υποθέτετε παράλογα πως ένας φίλος είναι θυμωμένος, απομακρύνεστε, η απόσταση μεγαλώνει και τελικά βάζετε τέλος σε μια πολύτιμη φιλία. «Το να υποθέτετε ότι μια αλλαγή συμπεριφοράς κάποιου οφείλεται σε εσάς είναι κάτι που προσωποποιεί ένα ζήτημα που πιθανώς δεν έχει καμία σχέση με εσάς», ανέφερε.
Αυτός ο τρόπος σκέψης είναι κάπως ναρκισσιστικός – δεν περιστρέφονται τα πάντα στη ζωή του φίλου σας γύρω από εσάς. Ειδικά στη διάρκεια μιας δύσκολης περιόδου, οι άνθρωποι συχνά είναι απλώς απασχολημένοι και όχι θυμωμένοι μαζί σας. Η Αμερικανή ψυχοθεραπεύτρια Kristin Davin εξηγεί, «Δεν κοινωνικοποιούμαστε όπως πριν την COVID, όταν η συζήτηση και η επαφή ήταν πιο φυσικές».
Μην το πείτε ποτέ ξανά – Αυτή η φράση καταστρέφει σχέσεις και φιλίες
Αντί να αφήνετε τις υποψίες να σας κυριεύουν, η Davin προτείνει μια απλή προσέγγιση. Πείτε: «Γεια, παρατήρησα ότι έχουμε να τα πούμε καιρό. Πώς είσαι; Ήθελα να σου μιλήσω και εύχομαι να ‘σαι καλά. Νιώθω ότι κι εγώ μπορεί να μην έκανα αρκετά!»
Μπορεί να υπάρχει βαθύτερος λόγος που υποθέτουμε ότι κάποιος έχει θυμώσει μαζί μας
Αν ανησυχείτε διαρκώς ότι έχετε εκνευρίσει τους άλλους, είναι σημαντικό να εξετάσετε γιατί αυτή η υπόθεση σάς φαίνεται το πιο πιθανό σενάριο. Τελικά, η ευθύνη να «αποπρογραμματίσετε» αυτές τις αρνητικές σκέψεις ανήκει σε εσάς – είναι άδικο να περιμένετε συνεχώς από τους φίλους και την οικογένειά σας να σας καθησυχάζουν ότι όλα είναι καλά.
Αυτό το μοτίβο μπορεί να πηγάζει από ένα αγχώδες στυλ προσκόλλησης, το οποίο είναι ο τρόπος που συνδεόμαστε συναισθηματικά και σχετιζόμαστε με τους άλλους, συνήθως διαμορφωμένο από την παιδική ηλικία. Οι άνθρωποι με αγχώδη προσκόλληση συχνά χρειάζονται περισσότερη διαβεβαίωση και έχουν την τάση να υπεραναλύουν καταστάσεις, λέει η Brittany Bouffard, ψυχοθεραπεύτρια από το Ντένβερ.
«Αν είχατε έναν γονιό ή κάποιον που σας φρόντιζε, για τον οποίο έπρεπε συνεχώς να ανησυχείτε αν όλα ήταν εντάξει ή αν κάνατε κάτι λάθος, ίσως ακόμα ανησυχείτε με αυτόν τον τρόπο στις στενές σχέσεις σας σήμερα», εξηγεί. Αυτό το στυλ μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αυτοκατηγορία. «Εκτός αν ξέρετε ότι συνέβη κάτι δύσκολο ανάμεσα σε εσάς και τον φίλο σας, προσπαθήστε να πείσετε τον εαυτό σας και το άγχος σας ότι πιθανώς όλα είναι εντάξει. Ξεκινήστε με αυτήν την υπόθεση και μετά συζητήστε το με τον φίλο σας αν δεν μπορείτε να το ξεπεράσετε», συμβουλεύει η Bouffard.
Ένας άλλος λόγος υπερβολικής ανησυχίας μπορεί να είναι η ανασφάλεια ή η προβολή, επειδή εσείς αισθάνεστε ένοχοι για παραμέληση της φιλίας. Όπως σημειώνει η ψυχοθεραπεύτρια Kristin Davin, «Ίσως νιώθετε ότι έχετε κατακλυστεί από τη ζωή, είστε αγχωμένοι ή απλά νιώθετε ‘κάπως’. Όταν αναγνωρίζουμε ότι ίσως εμείς έχουμε παραμελήσει έναν φίλο, συχνά θεωρούμε ότι ισχύει το ίδιο και για εκείνον – ότι είναι κι εκείνος ανασφαλής ή αγχωμένος».
Φυσικά, μερικές φορές η σιωπή ενός φίλου μπορεί πράγματι να σηματοδοτεί προβλήματα. Η Αμερικανή ψυχολόγος Irene S. Levine είπε «Μερικές φορές μια σχέση μπορεί να πλησίαζε έτσι κι αλλιώς στο τέλος της, και μια παύση στην επικοινωνία δίνει τη δυνατότητα σε έναν ή και στους δύο να αποσυρθούν».
Ωστόσο, το ghosting σπάνια είναι ο καλύτερος τρόπος για να τερματίσετε μια φιλία. Ανάλογα με την οικειότητα, μια αργή απομάκρυνση – σταδιακά να επικοινωνείτε και να βλέπετε κάποιον λιγότερο – μπορεί να είναι αποδεκτή, αλλά, όπως λέει η ψυχολόγος Andrea Bonior σύμφωνα με την ίδια πηγή, αυτό λειτουργεί μόνο αν υπάρχει κατανόηση από κοινού.
«Μη αφήνετε τον άλλον να περιμένει, αν βλέπετε ότι δεν απομακρύνεται και ο ίδιος», είπε. «Σε αυτή την περίπτωση, έχετε υποχρέωση να κάνετε μια πιο άμεση (ακόμα κι αν είναι άβολη!) συζήτηση για το πώς βλέπετε τη ζωή σας να πηγαίνει προς άλλη κατεύθυνση».
Μερικές φορές, ο φίλος σας μπορεί όντως να είναι θυμωμένος και να περιμένει μια συγγνώμη. Αν υποψιάζεστε ότι είπατε ή κάνατε κάτι λάθος, ή αφήσατε κάτι άλυτο, αναλάβετε την ευθύνη και ζητήστε συγγνώμη νωρίτερα παρά αργότερα. «Διαφορετικά, κινδυνεύετε να θυμώνει ο φίλος σας, να αναστατώνεται και να απογοητεύεται όλο και περισσότερο μαζί σας», προειδοποίησε η Levine.
Τι να κάνετε αντί να αναρωτιέστε «Μήπως έχει θυμώσει με μένα;»
Αντί να κατηγορείτε άσκοπα τον εαυτό σας, η Anna Poss προτείνει να κάνετε ένα βήμα πίσω και να προσεγγίσετε την κατάσταση με περιέργεια: Μήπως κάτι έχει αλλάξει στη ζωή του φίλου σας, το οποίο δεν γνωρίζετε; Μήπως είναι απλά πολύ απασχολημένος; Αν παρατηρήσετε μια ξεκάθαρη αλλαγή στην επικοινωνία ή στη δυναμική της σχέσης, είναι καλύτερο να επικοινωνήσετε παρά να μένετε εγκλωβισμένοι στο άγχος.
Η Irene S. Levine επισημαίνει «Πολλές φορές, όταν νιώθουμε ότι κάποιος απομακρύνεται, αυτό μπορεί να μην έχει καμία σχέση με εμάς. Ο φίλος σας ίσως αντιμετωπίζει προσωπικά προβλήματα ή προβλήματα με άλλους που διστάζει ή ντρέπεται να συζητήσει». Πολλοί αντιμετωπίζουν αόρατες δυσκολίες, όπως απώλειες, εργασιακά προβλήματα, κατάθλιψη ή στρες, και συχνά έχουν μειωμένη κοινωνική ενέργεια στο τέλος της ημέρας. Το κλειδί είναι να είστε προνοητικοί και έτοιμοι να κάνετε τη συζήτηση, ακόμα κι αν νιώθετε ευάλωτοι.
Η Poss συμβουλεύει να ξεκινήσετε απλά, ρωτώντας τον φίλο σας πώς είναι. «Μπορείτε να αναφέρετε ότι παρατηρήσατε μια αλλαγή και θέλετε να βεβαιωθείτε ότι είναι καλά. Πείτε του ότι είστε διαθέσιμοι να ακούσετε και να στηρίξετε αν υπάρχει κάποιο ζήτημα», είπε. «Κι αν ο άλλος είναι θυμωμένος μαζί σας, αυτό του δίνει την ευκαιρία να σας το πει και να σας δώσει τις πληροφορίες που χρειάζεστε για να επιλύσετε το θέμα».
Οι 7 συμπεριφορές που χαλάνε τις φιλίες σας
Οι ειδικοί προτείνουν να…
- Κάνετε ένα βήμα πίσω και σκεφτείτε αν η αλλαγή στη συμπεριφορά του φίλου σας μπορεί να οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες ή έλλειψη χρόνου, αντί σε κάτι προσωπικό.
- Επικοινωνήσετε προληπτικά, αντί να αφήνετε το άγχος σας να διογκώνεται.
- Αναγνωρίσετε ότι ο φίλος σας μπορεί να αντιμετωπίζει προσωπικά ζητήματα που διστάζει να μοιραστεί με εσάς.
- Κατανοήσετε ότι το στρες και η κόπωση που σχετίζονται με την πανδημία μπορεί να μειώσουν τα αποθέματα κοινωνικής ενέργειας.
- Προσεγγίσετε τη συζήτηση με περιέργεια και ανοιχτότητα, ακόμα κι αν σας κάνει να νιώθετε ευάλωτοι.
- Ξεκινήσετε ρωτώντας απλά πώς είναι ο φίλος σας.
- Εκφράσετε ότι παρατηρήσατε μια αλλαγή και θέλετε να μάθετε αν είναι καλά.
- Προσφέρετε την υποστήριξή σας και τη διάθεσή σας να ακούσετε.
- Δώσετε στον φίλο σας τον χώρο να εκφράσει αν είναι αναστατωμένος, ώστε να έχετε την ευκαιρία να λύσετε οποιοδήποτε ζήτημα.
Πηγές: BuzzFeed, PMC, ResearchGate, PsychologyToday, WeryWell Mind