Η εμφάνιση ψυχικών διαταραχών αυξήθηκε κατά ένα τρίτο την τελευταία 15ετία στην Ευρώπη. Η έκθεση του ΠΟΥ/Ευρώπης αποκαλύπτει μεγάλες ελλείψεις στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
Ανησυχητικά στοιχεία για την ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων στην Ευρώπη φέρνει στο φως νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ/Ευρώπης). Σύμφωνα με τα δεδομένα, ένα στα επτά παιδιά και εφήβους στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ ζει με κάποια ψυχική διαταραχή, ενώ η αυτοκτονία παραμένει η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των νέων ηλικίας 15–29 ετών.
Η έκθεση, που παρουσιάστηκε από το Περιφερειακό Γραφείο του ΠΟΥ για την Ευρώπη μέσω του Γραφείου Ποιότητας Φροντίδας και Ασφάλειας Ασθενών στην Αθήνα και της Ομάδας Ψυχικής Υγείας και Ευημερίας (MHW), καταγράφει για πρώτη φορά ολοκληρωμένα στοιχεία για την ψυχική υγεία παιδιών και νέων, αποκαλύπτοντας σοβαρά κενά στην ποιότητα και την προσβασιμότητα των υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε ολόκληρη την ήπειρο.
Κάθε χρόνο στην Ελλάδα καταγράφονται 500 αυτοκτονίες-Το 95% θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί
Η κατάσταση, όπως τονίζεται, έχει επιδεινωθεί την τελευταία δεκαπενταετία, με την αύξηση κατά ένα τρίτο των ψυχικών διαταραχών, ενώ οι διαθέσιμες υπηρεσίες εξακολουθούν να μην καλύπτουν τις αυξανόμενες ανάγκες.
Οι προκλήσεις ψυχικής υγείας αυξάνονται
Σύμφωνα με την έκθεση, ένα στα επτά παιδιά και εφήβους στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ ζει με κάποια ψυχική διαταραχή. Τα κορίτσια επηρεάζονται δυσανάλογα, καθώς μία στις τέσσερις έφηβες ηλικίας 15–19 ετών αντιμετωπίζει κάποια ψυχική διαταραχή. Η αυτοκτονία παραμένει η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των νέων ηλικίας 15–29 ετών.
Η εμφάνιση ψυχικών διαταραχών έχει αυξηθεί κατά ένα τρίτο τα τελευταία 15 χρόνια, ενώ οι παρεχόμενες υπηρεσίες δεν συμβαδίζουν με τις αυξανόμενες ανάγκες.
Στοιχεία για την Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ
- 1 στις 4 χώρες δεν διαθέτει κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας για παιδιά, εφήβους και νέους.
- 1 στις 5 χώρες δεν διαθέτει ειδικά διαμορφωμένη πολιτική για την ψυχική υγεία αυτών των ομάδων.
- Η ποιότητα της φροντίδας παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις στην Περιφέρεια.
- Στις χώρες της Περιφέρειας αντιστοιχεί ένας ψυχίατρος ανά 76.000 παιδιά και εφήβους.
Έκκληση για δράση και βελτίωση της ποιότητας της φροντίδας
Η έκθεση καλεί σε άμεση και συντονισμένη δράση για την κάλυψη των υφιστάμενων κενών και τη διασφάλιση πρόσβασης όλων των παιδιών και νέων σε ποιοτική, εξατομικευμένη φροντίδα ψυχικής υγείας.
Η έκθεση ορίζει εννέα βασικές δράσεις για την επίτευξη προόδου:
- Ανάπτυξη και συντονισμός εθνικών σχεδίων δράσης, καθώς και νομοθετικών ρυθμίσεων.
- Ενσωμάτωση κινήτρων και χρηματοδοτήσεων για τη βελτίωση της ποιότητας.
- Καθορισμός προτύπων ποιότητας, πρωτοκόλλων και κλινικών κατευθυντήριων γραμμών.
- Υιοθέτηση κουλτούρας συνεχούς βελτίωσης της ποιότητας της φροντίδας σε όλα τα συστήματα παροχής υπηρεσιών υγείας.
- Επανασχεδιασμός των μοντέλων παροχής υπηρεσιών με βάση τις ανάγκες των παιδιών, των νέων και των φροντιστών.
- Προώθηση της ενεργούς συμμετοχής και της ενδυνάμωσης των παιδιών, των νέων, των οικογενειών και των κοινοτήτων.
- Επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του πληθυσμού.
- Μέτρηση των αποτελεσμάτων που έχουν σημασία για τα παιδιά και τις οικογένειές τους.
- Ενίσχυση της έρευνας και της ανταλλαγής εμπειριών γύρω από αποδεδειγμένα αποτελεσματικές μεθόδους.
«Η έκθεση αυτή αποτελεί ένα ηχηρό κάλεσμα για δράση στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ. Κάθε παιδί και νέος έχει δικαίωμα σε υποστηρικτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας και σε ποιοτική φροντίδα. Ενεργώντας τώρα, οι χώρες μπορούν να οικοδομήσουν ανθεκτικά συστήματα που θα βοηθήσουν τις επόμενες γενιές να ευημερήσουν», δήλωσε ο Δρ João Breda, Επικεφαλής του Γραφείου του ΠΟΥ για την Ποιότητα της Φροντίδας και την Ασφάλεια των Ασθενών στην Αθήνα, Ειδικός Απεσταλμένος και Επικεφαλής του Γραφείου του ΠΟΥ στην Ελλάδα.
«Για πρώτη φορά, ο ΠΟΥ/Ευρώπης συγκεντρώνει αναλυτικά και εμπεριστατωμένα δεδομένα για την ψυχική υγεία παιδιών και νέων σε μία ενιαία έκθεση. Οι ερευνητές, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι επαγγελματίες υγείας μπορούν να αξιοποιήσουν αυτά τα στοιχεία για τον σχεδιασμό υπηρεσιών, τη διαμόρφωση πολιτικών και την παρακολούθηση και αξιολόγηση των παρεμβάσεων. Η έκθεση αυτή αποτελεί ορόσημο – στρέφει την προσοχή σε μια κρίσιμη προτεραιότητα που θα καθορίσει το μέλλον της Περιφέρειάς μας», υπογράμμισε η Δρ Ledia Lazëri, Περιφερειακή Σύμβουλος για την Ψυχική Υγεία, ΠΟΥ/Ευρώπης.
Η έκθεση αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο έργο του ΠΟΥ/Ευρώπης για τη μεταρρύθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και τη διασφάλιση ισότιμης και υψηλής ποιότητας φροντίδας για όλους.