Το θεϊκό δώρο της αρχαίας Αιγύπτου δεν είναι απλώς ένα αρωματικό — έχει χρησιμοποιηθεί ως μπαχαρικό αλλά και στην παραδοσιακή ιατρική, και η σύγχρονη έρευνα αρχίζει να επιβεβαιώνει τις πιθανές ευεργετικές του ιδιότητες. Μπορεί να ρυθμίσει το σάκχαρο στο αίμα, να καταπολεμήσει τη φλεγμονή και να ενισχύσει τον εγκέφαλο. Ποιο είναι;
Ποιο είναι το θεϊκό δώρο της αρχαίας Αιγύπτου και ποια τα οφέλη του γι ατην υγεία
Το θεϊκό δώρο της αρχαίας Αιγύπτου εκτιμάται εδώ και πολύ καιρό για τη «ζεστή γεύση», για το άρωμα που δίνει στο φαγητό, αλλά και για τον ρόλο του στην παραδοσιακή ιατρική. Σήμερα, οι επιστήμονες ανακαλύπτουν πως οι φυσικές ενώσεις που περιέχει μπορεί να προσφέρουν πιθανά οφέλη για την υγεία αλλά και να αλληλεπιδρούν με ορισμένα φάρμακα. Δείτε τι αποκαλύπτει η σύγχρονη έρευνα για το πώς επιδρά στον οργανισμό, πώς να το συμπεριλάβετε στη διατροφή σας και πότε να το αποφεύγετε.
Μπορεί να αλληλεπιδράσει με φάρμακα;
Ναι, πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η κανέλα — ειδικά σε συμπυκνωμένες μορφές όπως τα συμπληρώματα διατροφής ή τα έλαια — μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός μεταβολίζει ορισμένα φάρμακα. Η κύρια ένωση, η κινναμαλδεΰδη, μπορεί να ενεργοποιήσει ηπατικά ένζυμα που επιταχύνουν ή επιβραδύνουν τον μεταβολισμό των φαρμάκων, πιθανώς μειώνοντας την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων ή αυξάνοντας τις παρενέργειες.
Σύμφωνα με άρθρο του 2020 με τίτλο «Mechanisms of Herb-Drug Interactions Involving Cinnamon and CYP2A6», οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι δύο ενώσεις της κανέλας — η κινναμαλδεΰδη και η 2-μεθοξυ-κινναμαλδεΰδη — μπορούν να επιβραδύνουν τον ρυθμό με τον οποίο ο οργανισμός διασπά ορισμένα φάρμακα, όπως η νικοτίνη και η λετροζόλη.
Η μελέτη προέβλεψε επίσης ότι η κατανάλωση κανέλας σε υψηλές δόσεις (περίπου 275 mg κινναμαλδεΰδης) μπορεί να κάνει αυτά τα φάρμακα να παραμένουν στον οργανισμό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (πάνω από 4 φορές περισσότερο), αυξάνοντας τον κίνδυνο ισχυρότερων επιδράσεων ή παρενεργειών.
Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος με την κινεζική κανέλα (cassia) λόγω της περιεκτικότητάς της σε κουμαρίνη, η οποία μπορεί να αραιώσει το αίμα. Η μαγειρική χρήση (ελαφριά πασπάλισμα στο φαγητό) θεωρείται γενικά ασφαλής, αλλά οι υψηλές δόσεις πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή.
- Μεγαλύτερος κίνδυνος: αντιπηκτικά, αντικαταθλιπτικά, φάρμακα για τον διαβήτη, ΜΣΑΦ, ορμονικά φάρμακα.
- Η κινεζική κανέλα περιέχει περισσότερη κουμαρίνη → ισχυρότερη αντιπηκτική δράση.
- Η κανέλα Κεϋλάνης περιέχει πολύ λιγότερη κουμαρίνη και θεωρείται γενικά πιο ασφαλής.
- Μόνο εργαστηριακές μελέτες — χρειάζονται ακόμη μελέτες σε ανθρώπους.
- Αφήστε διάστημα 2–4 ωρών ανάμεσα στα συμπληρώματα διατροφής και τα φάρμακα για να μειωθεί ο κίνδυνος αλληλεπίδρασης.
Κανέλα: Οφέλη για την υγεία
Η κανέλα είναι ένα μπαχαρικό που προέρχεται από τον φλοιό των δέντρων Cinnamomum. Περιέχει φυσικές ενώσεις — όπως η κινναμαλδεΰδη — που μπορεί να βελτιώσουν την υγεία σας. Δείτε τι δείχνουν τα επιστημονικά δεδομένα για τα πιθανά της οφέλη.
1. Ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα
Η κανέλα μπορεί να βοηθήσει το σώμα να ανταποκρίνεται καλύτερα στην ινσουλίνη. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για άτομα με προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2. Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής με κανέλα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου νηστείας στο αίμα και την αιμοσφαιρίνη A1C, έναν δείκτη μακροχρόνιου ελέγχου του σακχάρου στο αίμα.
Mελέτη εξέτασε άτομα με προδιαβήτη. Οι συμμετέχοντες που έλαβαν συμπληρώματα διατροφής με κανέλα για 12 εβδομάδες είχαν καλύτερα επίπεδα σακχάρου κατά τη νηστεία και μετά τα γεύματα. Απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να διαπιστωθεί εάν η κανέλα μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της εξέλιξης του προδιαβήτη σε διαβήτη. Η κανέλα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται αντί της φαρμακευτικής αγωγής σας ή άλλων θεραπειών. Ωστόσο, μπορεί να βοηθήσει όταν προστίθεται σε ένα θεραπευτικό πλάνο. Πάντα να συμβουλεύεστε τον θεράποντα ιατρό σας.
2. Μπορεί να βελτιώσει την καρδιαγγειακή υγεία
Η έρευνα για την κανέλα και την υγεία της καρδιάς είναι αντικρουόμενη. Όμως, συνολικά, δείχνει ότι η κανέλα μπορεί να βελτιώσει παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις. Υπάρχει έρευνα που δείχνει ότι οι ενώσεις της κανέλας μπορεί να υποστηρίζουν την καρδιαγγειακή υγεία. Το κάνουν αυτό βελτιώνοντας την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα χοληστερίνης σε ορισμένα άτομα.
Εργαστηριακές και ζωικές μελέτες έχουν δείξει ότι η κανέλα μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αθηροσκλήρωση (λιπώδεις εναποθέσεις στις αρτηρίες). Όμως, οι μελέτες σε ανθρώπους είναι ανεπαρκείς. Δύο κλινικές δοκιμές σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 δεν διαπίστωσαν ότι η κανέλα βοήθησε στη φλεγμονή ή στην αρτηριακή πλάκα.
Οι ερευνητές εξακολουθούν να διερευνούν σημαντικές λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, δεν γνωρίζουμε ακόμη ποιος τύπος κανέλας είναι πιο αποτελεσματικός, πόση πρέπει να λαμβάνει κανείς και για πόσο χρονικό διάστημα. Χρειάζονται περισσότερες υψηλής ποιότητας μελέτες προτού μπορούμε να πούμε με σιγουριά αν η κανέλα μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ή τη θεραπεία καρδιακών παθήσεων.
3. Πιθανώς ενισχύει την υγεία του εγκεφάλου
Εργαστηριακές και ζωικές μελέτες δείχνουν ότι η κανέλα μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη και τη μάθηση. Όμως, αυτές οι μελέτες χρησιμοποιούν ένα ευρύ φάσμα δοσολογιών, και οι περισσότερες υπερβαίνουν τη συνιστώμενη δοσολογία για τον άνθρωπο. Ζωική έρευνα δείχνει επίσης ότι η κανέλα μπορεί να προστατεύει από εγκεφαλικές παθήσεις όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η νόσος Πάρκινσον. Δεν υπάρχουν μελέτες που να δείχνουν ότι μπορεί να προλάβει ή να θεραπεύσει εγκεφαλικές παθήσεις σε ανθρώπους. Επομένως, χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
4. Μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή και τον κίνδυνο λοιμώξεων
Είναι πλούσια σε αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ενώσεις. Και οι δύο μπορούν να βοηθήσουν σε διάφορες ιατρικές παθήσεις. Αυτός ίσως είναι ο λόγος που η κανέλα χρησιμοποιείται εδώ και καιρό στην παραδοσιακή ιατρική για τη θεραπεία του κρυολογήματος και άλλων ήπιων ασθενειών. Σε μικρή μελέτη, άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα έλαβαν 2 g κανέλας ημερησίως, επιπλέον της κανονικής τους φαρμακευτικής αγωγής. Μετά από 8 εβδομάδες είχαν λιγότερες διογκωμένες αρθρώσεις.
Εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι η κανέλα έχει αντιμικροβιακές ιδιότητες (δηλαδή σκοτώνει μικρόβια). Για αυτόν τον λόγο, μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της κακοσμίας του στόματος, μεταξύ άλλων. Και υπάρχουν ενδείξεις ότι η κανέλα μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη ορισμένων βακτηριακών λοιμώξεων.
5. Αντιμετωπίζει την αλλεργική ρινίτιδα (εποχική αλλεργία)
Μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας (π.χ. εποχική αλλεργία). Σε μελέτη, άτομα που χρησιμοποίησαν ρινικό σπρέι με εκχύλισμα φλοιού κανέλας δύο φορές την ημέρα για 7 ημέρες είχαν λιγότερα συμπτώματα ρινικής συμφόρησης και δακρύρροιας. Άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι το ρινικό σπρέι με κανέλα ήταν αποτελεσματικό στη θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας, χωρίς παρενέργειες. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας πριν ξεκινήσετε μια νέα θεραπεία, κι ας φαίνεται αβλαβής ή χωρίς παρενέργειες.
Άλλα πιθανά οφέλη της κανέλας
Αν και χρειάζονται περισσότερες μελέτες, οι επιστήμονες εξετάζουν εάν η κανέλα μπορεί να:
- Επιβραδύνει την ανάπτυξη ορισμένων καρκινικών κυττάρων
- Βοηθήσει στα συμπτώματα της ημικρανίας
- Απομακρύνει τα κουνούπια
Πώς να το χρησιμοποιήσετε
Μπορείτε να προσθέσετε την κανέλα στην καθημερινότητά σας με μερικούς απλούς τρόπους:
- Τριμμένη κανέλα: Πασπαλίστε τη σε βρώμη, γιαούρτι, αρτοσκευάσματα ή στον πρωινό σας καφέ. Μπορείτε επίσης να τη χρησιμοποιήσετε για να αρωματίσετε αλμυρά φαγητά.
- Ξυλάκια κανέλας: Προσθέστε ένα ή δύο ξυλάκια σε σούπες, μαγειρευτά, τσάγια ή ροφήματα με μπαχαρικά. Ένα μόνο ξυλάκι προσθέτει έντονη γεύση.
- Τσάι κανέλας: Μπορείτε να αγοράσετε έτοιμο τσάι με κανέλα ή να φτιάξετε το δικό σας αφήνοντας ξυλάκια κανέλας σε ζεστό νερό. Είναι μια αναζωογονητική επιλογή για να ξεκινήσετε τη μέρα σας ή μια χαλαρωτική επιλογή για να την τελειώσετε.
- Συμπληρώματα διατροφής με κανέλα: Κυκλοφορούν σε μορφή κάψουλας ή σκόνης και προσφέρουν πιο συμπυκνωμένη δόση. Ωστόσο, φροντίστε να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν ξεκινήσετε τη λήψη τους, ειδικά αν έχετε ιατρικές παθήσεις ή αν παίρνετε φάρμακα.
Είδη κανέλας
Δεν είναι όλες οι κανέλες ίδιες. Υπάρχουν δύο τύποι:
- Κανέλα Κεϋλάνης (Ceylon): Συχνά αποκαλείται «πραγματική» κανέλα και προέρχεται κυρίως από τη Σρι Λάνκα. Έχει πιο ήπια και γλυκιά γεύση.
- Κινεζική κανέλα (Cassia): Είναι ο πιο κοινός τύπος. Έχει πιο έντονη γεύση και είναι πιο οικονομική. Ωστόσο, περιέχει μια ένωση που ονομάζεται κουμαρίνη, η οποία μπορεί να είναι επιβλαβής σε μεγάλες ποσότητες (περισσότερα παρακάτω).
Πόση πρέπει να καταναλώνετε;
Δεν υπάρχουν επίσημες οδηγίες για τη λήψη κανέλας ως θεραπεία για κάποια πάθηση. Αλλά αν αποφασίσετε να την καταναλώσετε, στοχεύστε σε ημερήσια δόση περίπου ½ έως 1 κουταλάκι του γλυκού. Αν χρησιμοποιείτε συμπληρώματα διατροφής με κανέλα, δόσεις 1 mg έως 6 mg την ημέρα θεωρούνται γενικά ασφαλείς. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας πριν ξεκινήσετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα διατροφής. Μπορεί να αντενδείκνυται για την περίπτωσή σας.
Επίσης, λάβετε υπόψη ότι η ιδανική δόση μπορεί να διαφέρει ανάλογα με παράγοντες όπως το σωματικό σας βάρος. Άτομα με μικρότερο σωματότυπο μπορεί να χρειάζονται μικρότερες δόσεις, ενώ άτομα με μεγαλύτερο σωματότυπο ίσως χρειάζονται υψηλότερες. Είναι καλή ιδέα να ζητήσετε τη συμβουλή ενός ειδικού για να καθορίσετε τη σωστή δόση για εσάς.
Πιθανές παρενέργειες και κίνδυνοι
Για τους περισσότερους, μικρές ποσότητες κανέλας είναι ασφαλείς για κατανάλωση. Οι περισσότεροι δεν εμφανίζουν καμία παρενέργεια. Παρ’ όλα αυτά, είναι σημαντικό να έχετε υπόψη τα εξής:
- Η υπερβολική κατανάλωση κινεζικής κανέλας μπορεί να είναι επιβλαβής. Τόσο η κανέλα Κεϋλάνης όσο και η κινεζική περιέχουν κουμαρίνη. Αλλά η κινεζική περιέχει μεγαλύτερες ποσότητες. Σε υψηλές δόσεις, η κουμαρίνη μπορεί να προκαλέσει ηπατική βλάβη. Επομένως, αν χρησιμοποιείτε κινεζική κανέλα, μην υπερβαίνετε το ένα κουταλάκι του γλυκού την ημέρα.
- Η κανέλα μπορεί να αλληλεπιδράσει με φάρμακα. Η κανέλα μπορεί να αλληλεπιδράσει με αντιπηκτικά όπως η βαρφαρίνη, γι’ αυτό καλό είναι να μιλήσετε με ειδικό αν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή.
- Ορισμένα προϊόντα κανέλας μπορεί να περιέχουν μόλυβδο. Ορισμένες μάρκες τριμμένης κανέλας έχουν ανακληθεί στις ΗΠΑ λόγω πιθανών επικίνδυνων επιπέδων μολύβδου. Βεβαιωθείτε ότι είναι ποιοτικά τα προϊόντα που επιλέγετε.
- Αποφύγετε την «πρόκληση της κανέλας». Μια επικίνδυνη πρόκληση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης περιλαμβάνει την κατανάλωση μιας κουταλιάς σκόνης κανέλας. Η εισπνοή μεγάλης ποσότητας σκόνης κανέλας μπορεί να βλάψει τους πνεύμονες και να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας.
Πηγές: GoodRx, PubMed, PubMed, PubMed, PubMed, Oxford Academic, NIH, ScienceDirect, PMC