Το βότανο της Αρτέμιδος μπορεί να είναι μικρό, αλλά έχει ισχυρή δράση. Κάποιοι αγαπούν το φρέσκο άρωμά του που θυμίζει εσπεριδοειδή, ενώ άλλοι όχι. Πέρα από την έντονη γεύση του, συνδέεται και με εκπληκτικά οφέλη για την υγεία. Μπορεί να καταπραΰνει τη φλεγμονή, ναυποστήριξει την υγεία του εγκεφάλου και να μειώσει τον κίνδυνο για επιληπτικές κρίσεις. Ποιο είναι;
Ποιο είναι το βότανο της Αρτέμιδος και ποια τα οφέλη του για την υγεία
Το βότανο της Αρτέμιδος είναι ένα μικρό πράσινο βότανο. Συνήθως το απολαμβάνουμε φρέσκο σε συνταγές, καθώς έτσι αναδεικνύεται η γεύση του με νότες από εσπεριδοειδή. Εδώ και χιλιάδες χρόνια χρησιμοποιείται ανά τον κόσμο στη μαγειρική, αλλά τα οφέλη του δεν περιορίζονται μόνο στη γεύση. Είναι πλούσιο σε ενώσεις που μπορούν να υποστηρίξουν την υγεία με εκπληκτικούς τρόπους. Μπορεί να καταπολεμήσει τη φλεγμονή μέχρι και να προστατεύσει τον εγκέφαλο.
Γιατί κάποιοι δεν μπορούν να το γευτούν; Γιατί λένε ότι έχει γεύση σαπουνιού;
Μερικοί πιστεύουν ότι ο κόλιανδρος έχει γεύση σαπουνιού λόγω μιας γενετικής παραλλαγής στο γονίδιο του οσφρητικού υποδοχέα OR6A2, το οποίο ανιχνεύει συγκεκριμένες αλδεΰδες στα φύλλα του κόλιανδρου που βρίσκονται επίσης σε σαπούνια και σε ορισμένα έντομα. Όταν υπάρχει αυτή η παραλλαγή, ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται τη μυρωδιά του φρέσκου βοτάνου ως δυσάρεστη ή σαν να ήταν σαπούνι, ενώ όσοι δεν έχουν αυτήν την παραλλαγή το γεύονται ως φρέσκο με βοτανικές νότες.
Σύμφωνα με δημοσίευση του 2023 με τίτλο «Coriander (cilantro): A most divisive herb», το 3% έως και το 21% των ανθρώπων –ανάλογα με την καταγωγή τους– δηλώνουν ότι ο κόλιανδρος έχει γεύση σαπουνιού εξαιτίας αυτής της παραλλαγής στο γονίδιο OR6A2. Η μελέτη εξηγεί επίσης ότι οι σπόροι κόλιανδρου δεν προκαλούν αυτή την αντίδραση, καθώς οι ενώσεις με γεύση σαπουνιού εντοπίζονται κυρίως στα φρέσκα φύλλα.
Άλλες πρόσφατες έρευνες, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων γενετικών μελετών του 2012 και του 2022, συμπεραίνουν πως αυτή τη σύνδεση πράγματι ισχύει και δείχνουν ότι και άλλα γονίδια γεύσης και όσφρησης μπορεί να παίζουν μικρότερο ρόλο. Η αποστροφή προς τον κόλιανδρο είναι πιο συχνή στους Βόρειους Ευρωπαίους και τους Ανατολικοασιάτες από ό,τι στους Νοτιοασιάτες ή τους Ισπανόφωνους, και η πολιτιστική έκθεση μπορεί επίσης να επηρεάσει το αν κάποιος μπορεί να απολαύσει το βότανο ή όχι.
Είναι ένα βότανο που είτε θα το αγαπήσερε ή θα το μισήσετε
Για πολλούς, ο κόλιανδρος προσθέτει μια φρέσκια νότα στις σαλάτες ή στο σπιτικό γκουακαμόλε. Αλλά για άλλους, έχει μια αβάστακτη γεύση.
«Υπολογίζεται ότι το 4-14% του πληθυσμού των ΗΠΑ έχουν αυτή τη γενετική παραλλαγή, κάνοντας τον κόλιανδρο να έχει γεύση σαπουνιού», είχε δηλώσει η Αμερικανή Brooke Baevsky, ιδιωτική σεφ, σύμφωνα με ανάρτηση στο Martha Stewart. «Για όλους τους άλλους, το πράσινο φυλλώδες βότανο έχει γεύση σαν οποιοδήποτε άλλο φρέσκο βότανο».
Οφέλη για την υγεία
1. Μειώνει τη φλεγμονή
Οι φυσικές ενώσεις του κόλιανδρου μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής, η οποία συνδέεται με αυτοάνοσες, νευροεκφυλιστικές, γαστρεντερικές και καρδιακές παθήσεις, καθώς και με ορισμένους καρκίνους. Οι φλεγμονώδεις παθήσεις αποτελούν σημαντικό ζήτημα παγκοσμίως. Σύμφωνα με το Cleveland Clinic, ευθύνονται για περισσότερους από τους μισούς θανάτους παγκοσμίως.
2. Είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά
Είναι πλούσιος σε βιταμίνη C, και οι σπόροι του περιέχουν ενώσεις που λειτουργούν ως αντιοξειδωτικά. «Λόγω των βιοδραστικών ιδιοτήτων του εκχυλίσματος κόλιανδρου, αυτό το βότανο μπορεί να θεωρηθεί πολύτιμο λειτουργικό τρόφιμο κατά της παχυσαρκίας, του μεταβολικού συνδρόμου και του διαβήτη», εξήγησαν Ιταλοί ερευνητές σε μελέτη του 2023.
3. Ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα
Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες της χρόνιας φλεγμονής, και ο κόλιανδρος μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχό του. «Ο διαβήτης τύπου 2 και η φλεγμονή συνδέονται στενά, με τη μία πάθηση να επιδεινώνει την άλλη», σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο της Utah. Για τα άτομα με διαβήτη, ο έλεγχος του σακχάρου είναι απαραίτητος για την αποφυγή βλάβης στους ιστούς, τα νεύρα και την καρδιά.
4. Μειώνει τον κίνδυνο επιληπτικών κρίσεων
Ο κόλιανδρος περιέχει μια ένωση που ονομάζεται δοδεκενάλη, η οποία μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη επιληπτικών κρίσεων ηρεμώντας τα υπερδραστήρια κύτταρα.
«Συγκεκριμένα, βρήκαμε ότι ένα συστατικό του κόλιανδρου, που ονομάζεται δοδεκενάλη, συνδέεται με ένα συγκεκριμένο τμήμα των διαύλων καλίου για να τα ανοίξει, μειώνοντας τη διέγερση των κυττάρων», εξήγησε ο Βρετανός Dr. Geoff Abbott, καθηγητής στο U.C. Irvine, σύμφωνα με το Independent.
«Αυτή η συγκεκριμένη ανακάλυψη είναι σημαντική, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε πιο αποτελεσματική χρήση του κόλιανδρου ως αντιεπιληπτικού ή σε τροποποιήσεις της δοδεκενάλης για την ανάπτυξη ασφαλέστερων και πιο αποτελεσματικών αντιεπιληπτικών φαρμάκων».
5. Ενισχύει την ψυχική υγεία
Μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι ο κόλιανδρος μπορεί να έχει αγχολυτικά αποτελέσματα παρόμοια με τη διαζεπάμη. Αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί αυτό στους ανθρώπους, υποδηλώνει πιθανά οφέλη για το στρες και τη διάθεση.
6. Έχει αντιβακτηριακές ιδιότητες
Ο κόλιανδρος είναι πολύτιμος εδώ και χιλιάδες χρόνια, με στοιχεία χρήσης του πριν από 8.000 χρόνια και ακόμα και στον τάφο του Τουταγχαμών. Αρχαία κινεζικά ελιξίρια υποστήριζαν ότι μπορούσε να χαρίσει αθανασία. Σήμερα, η πραγματική του υπερδύναμη μπορεί να είναι οι αντιβακτηριακές του ιδιότητες. «Και, το καλύτερο είναι ότι έχει ωραία γεύση!» είπε ο Abbott.
Πηγές: Independent, Cleveland Clinic, PMC, University of Utah, PMC, Cornell University, MDPI, MDPI, Nature Communications, ScienceDirect