Η υγεία του εντέρου σας δεν επηρεάζει μόνο την πέψη — επηρεάζει επίσης την ενέργεια και τη διάθεση. Αν νιώθετε φουσκωμένοι, κουρασμένοι ή έχετε έντονες επιθυμίες για ζάχαρη, ίσως είναι ώρα να «αποκρυπτογραφήσετε» τι προσπαθεί να σας πει το σώμα σας.
Το Νο1 φρούτο για καλύτερο μικροβίωμα του εντέρου
Συμπτώματα που δείχνουν ότι το γαστρεντερικό σας σύστημα δεν λειτουργεί ομαλά
Έχετε νιώσει ποτέ αδιαθεσία στο στομάχι; Είτε πρόκειται για επίμονο φούσκωμα, συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα ή ασυνήθιστη λιγούρα για ζάχαρη, πολλοί τείνουν να αγνοούν αυτά τα σημάδια, γιατί εθωρούν ότι οφείλονται στο προηγούμενο γεύμα τους ή στα επίπεδα του στρες. Ωστόσο, το έντερό σας μπορεί να θέλει να σας «πει» κάτι άλλο.
Όπως εξηγεί ο Dr Shubham Vatsya, Senior Consultant στην Γαστρεντερολογία και Ηπατολογία στο Fortis Hospital, το έντερο δεν επηρεάζει μόνο την πέψη — επηρεάζει την ενέργεια, την υγεία του δέρματος, τις ορμόνες και ακόμη και τη διάθεση, και γι’ αυτό πολύ λένε ότι είναι ο «δεύτερος εγκέφαλος». Ποια είναι τα πέντε προειδοποιητικά σημάδια που δεν πρέπει ποτέ να αγνοήσετε, σύμφωνα με τον ειδικό;
Για ποιον λόγο έχουμε προβλήματα στο γαστρεντερικό
Σύμφωνα με μελέτη του 2021 με τίτλο «Worldwide Prevalence and Burden of Functional Gastrointestinal Disorders: Results of the Rome Foundation Global Study», οι λειτουργικές εντερικές διαταραχές — όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και η λειτουργική δυσπεψία — επηρεάζουν περίπου το 2% έως 6% των ενηλίκων στις περισσότερες από τις 26 χώρες που εξετάστηκαν. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι τα άτομα με αυτές τις διαταραχές επισκέπτονται πιο συχνά γιατρούς και αναφέρουν χαμηλότερη ποιότητα ζωής σε σύγκριση με εκείνους χωρίς συμπτώματα.
Άλλες πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι οι παθήσεις του στομάχου και του εντέρου προκύπτουν από πολλές αιτίες που σχετίζονται:
- Γονίδια και μικρόβια του εντέρου: Ορισμένες γενετικές διαφορές μας καθιστούν πιο επιρρεπείς σε εντερικά προβλήματα (όπως η παλινδρόμηση, το ΣΕΕ, τα έλκη) και κάποια ευεργετικά βακτήρια όπως το Butyricicoccus φαίνεται να προστατεύουν το έντερο.
- Ανώμαλη ισορροπία του μικροβιώματος: Όταν τα καλά και τα κακά μικρόβια είναι εκτός ισορροπίας (γνωστό ως δυσβίωση), μπορεί να προκληθεί φλεγμονή, κολίτιδα, ΣΕΕ και ακόμη και καρκίνος του παχέος εντέρου.
- Προβλήματα με τα χολικά οξέα: Όταν υπάρχουν πολλά πρωτογενή και λίγα δευτερογενή χολικά οξέα, αυτό βλάπτει το εντερικό τοίχωμα, ενισχύει τη φλεγμονή και αυξάνει τον κίνδυνο παθήσεων όπως η ΙΦΝΕ και ο καρκίνος του εντέρου.
- Εντερικές τοξίνες (όπως η colibactin): Ορισμένα βακτήρια E. coli παράγουν τοξίνη που καταστρέφει το DNA στα κύτταρα του παχέος εντέρου, γεγονός που μπορεί να εξηγεί γιατί κάποιοι νεαροί ενήλικες εμφανίζουν καρκίνο του παχέος εντέρου.
- Διατροφή και τρόπος ζωής: Η κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων ή η χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών μειώνει τους προστατευτικούς παράγοντες όπως το Butyricicoccus και αποδυναμώνει το φράγμα του εντέρου, αυξάνοντας την πιθανότητα φλεγμονών και εντερικών παθήσεων.
5 κοινά συμπτώματα που σχετίζονται με προβλήματα στο στομάχι και το έντερο
1. Συχνό φούσκωμα και αέρια
Το να νιώθετε φούσκωμα περιστασιακά είναι φυσιολογικό, ιδιαίτερα μετά από ένα βαρύ ή βραδινό γεύμα. Αλλά αν αισθάνεστε «πρησμένοι» τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας, ίσως το έντερό σας να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.
«Το συχνό φούσκωμα μπορεί να είναι σημάδι εντερικής φλεγμονής, τροφικών δυσανεξιών ή ακόμη και υπερανάπτυξης βακτηρίων στο λεπτό έντερο», εξηγεί ο Dr Vatsya. «Μπορεί να υποδηλώνει καταστάσεις όπως βακτηριακή υπερανάπτυξη του λεπτού εντέρου, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή ανεπάρκεια ενζύμων», πρόσθεσε.
Αν καταφεύγετε συχνά σε αντιόξινα ή βοτανικά ροφήματα χωρίς αποτέλεσμα, το σώμα σας μπορεί να σας δείχνει ένα πιο σοβαρό πρόβλημα. Ο Dr Vatsya προσθέτει ότι διαγνωστικές εξετάσεις, όπως η εξέταση αναπνοής υδρογόνου ή ανάλυση κοπράνων, μπορούν να εντοπίσουν την αιτία.
3 χυμοί που προστατεύουν το συκώτι, τον εγκέφαλο και το γαστρεντερικό
2. Ακανόνιστες συνήθειες του εντέρου
Οι συνήθειές σας στην τουαλέτα αποκαλύπτουν πολλά για την υγεία του εντέρου σας και αποτελούν έναν από τους πιο ξεκάθαρους δείκτες για το πώς λειτουργεί το γαστρεντερικό σας. Ιδανικά, αν έχετε μία έως δύο καλοσχηματισμένες κενώσεις την ημέρα, τότε το έντερό σας λειτουργεί σωστά.
«Η δυσκοιλιότητα, η διάρροια ή ακόμη και βλέννα ή άπεπτες τροφές στα κόπρανα είναι όλα σημάδια ότι τα εντερικά βακτήρια ενδέχεται να είναι εκτός ισορροπίας», λέει ο Dr Vatsya. «Καταστάσεις όπως η νόσος του Κρον, η ελκώδης κολίτιδα ή η κοιλιοκάκη συχνά εμφανίζονται πρώτα μέσω αλλαγών στα κόπρανα», πρόσθεσε.
Προειδοποιεί να αποφεύγεται η αυτοθεραπεία με καθαρτικά ή φάρμακα χωρίς συνταγή κατά της διάρροιας, καθώς μπορεί απλώς να καλύψουν τα συμπτώματα και να μην λύσουν το πρόβλημα.
3. Νοητική σύγχυση και κόπωση
Αισθάνεστε κουρασμένοι ή νοητικά εξουθενωμένοι, ακόμη και μετά από έναν καλό ύπνο; Το πρόβλημα μπορεί να σχετίζεται με την υγεία του εντέρου σας. «Όταν η εντερική επένδυση φλεγμαίνει ή παρουσιάζει διαρροή, τοξίνες μπορούν να περάσουν στο αίμα, προκαλώντας ήπια φλεγμονή», λέει ο Dr Vatsya. «Αυτό έχει συσχετιστεί με νοητική σύγχυση, χαμηλή συγκέντρωση και ακόμη και αλλαγές διάθεσης».
Ο άξονας εντέρου-εγκεφάλου είναι υπαρκτός, και αν αντιμετωπίζετε πεπτικά προβλήματα μαζί με πνευματική κόπωση, ο Dr Vatsya συνιστά να ελεγχθείτε για διατροφικές ανεπάρκειες, ειδικά σε βιταμίνη B12, σίδηρο και μαγνήσιο.
4. Δερματικά προβλήματα όπως ακμή, ροδόχρους ή έκζεμα
Αν έχετε δοκιμάσει πολλά δερματολογικά προϊόντα χωρίς ορατά αποτελέσματα, ίσως το πρόβλημα να μην είναι στο δέρμα σας, αλλά στο έντερό σας. «Υπάρχει στενή σύνδεση μεταξύ εντέρου και δέρματος, γνωστή ως άξονας εντέρου-δέρματος», εξηγεί ο Dr Vatsya. «Καταστάσεις όπως η ακμή, το έκζεμα ή η ροδόχρους ακμή συχνά επιδεινώνονται όταν το μικροβίωμα του εντέρου διαταράσσεται», πρόσθεσε.
Αυτό μπορεί να οφείλεται σε φλεγμονώδεις τροφές, ανισορροπία στη χλωρίδα του εντέρου ή ακόμη και σε κρυμμένες τροφικές ευαισθησίες. Η αποκατάσταση της εντερικής υγείας συχνά βελτιώνει τα δερματικά προβλήματα.
5. Ανεξήγητες αλλαγές στο βάρος και έντονες επιθυμίες για φαγητό
Παρατηρείτε διακυμάνσεις στο βάρος σας χωρίς προφανή λόγο; Ή μήπως οι λιγούρες για ζάχαρη έχουν ξεφύγει; Τα εντερικά βακτήρια μπορεί να είναι η αιτία. «Ορισμένα μικρόβια τρέφονται με ζάχαρη και μπορούν στην κυριολεξία να χειραγωγήσουν τις επιθυμίες σας», λέει ο Dr Vatsya.
«Την ίδια στιγμή, ένα έντερο δεν λειτουργεί ιδανικά μπορεί να οδηγήσει σε δυσαπορρόφηση θρεπτικών στοιχείων ή σε ινσουλινοαντίσταση, και τα δύο επηρεάζουν το βάρος». Αν τρώτε το ίδιο αλλά παίρνετε ή χάνετε βάρος γρήγορα, ίσως ήρθε η ώρα να ψάξετε πιο σοβαρά.
Πότε να επισκεφθείτε ειδικό;
Τα εντερικά προβλήματα είναι εύκολο να αγνοηθούν, ειδικά όταν τα συμπτώματα εμφανίζονται και εξαφανίζονται. Αλλά ο Dr Vatsya τονίζει ότι το κλειδί είναι να δείτε αν επιμένουν. «Αν κάποιο από αυτά τα ζητήματα συνεχίζεται για πάνω από μερικές εβδομάδες παρά τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, είναι καλύτερο να συμβουλευθείτε έναν ειδικό», συμβουλεύει. «Συχνά προτείνουμε εξετάσεις όπως ενδοσκόπηση, ανάλυση μικροβιώματος εντέρου ή εξέταση κοπράνων για να εντοπιστεί η ρίζα του προβλήματος», πρόσθεσε.
Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει αλλαγές στη διατροφή, προβιοτικά, πεπτικά ένζυμα ή σε ορισμένες περιπτώσεις, φαρμακευτική αγωγή. Το έντερό σας δεν χωνεύει απλώς την τροφή — διαχειρίζεται ορμόνες, ανοσία, διάθεση και ακόμη και την υγεία του δέρματος.
Πώς επηρεάζεται το έντερο από τη ζέστη – 5 τρόποι να το προστατεύσουμε
Έτσι, την επόμενη φορά που θα αισθανθείτε φούσκωμα για μέρες, δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε ή είστε συνεχώς κουρασμένοι παρότι κοιμάστε καλά και αρκετά, ίσως ήρθε η ώρα να ακούσετε τι προσπαθεί να σας πει πραγματικά το έντερό σας. «Το έντερό σας είναι ένας από τους πιο “θορυβώδεις” αγγελιοφόρους του σώματός σας. Αν αγνοείτε τα σημάδια του, τελικά θα αρχίσει κι αυτό να σας αγνοεί», λέει ο Dr Vatsya.
Πηγές: FE, Nature, PMC, PMC, ScienceDirect, Frontiers, Gastroenterology