Μπορεί να σας φαίνεται αθώο ή ακόμη και… ανακουφιστικό, αλλά το σκάλισμα της μύτης ίσως είναι πολύ πιο επικίνδυνο απ’ όσο νομίζατε. Τα επιστημονικά δεδομένα συνδέουν αυτή τη φαινομενικά αβλαβή συνήθεια όχι μόνο με αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων, αλλά και με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να προστατεύσουμε τη μύτη μας για να αποφύγουμε την ασθένεια που «κλέβει» τη μνήμη μας;
Το Αλτσχάιμερ ξεκινά από τη γλώσσα: Τα 5 σημάδια που πρέπει να προσέξετε
Πώς το σκάλισμα της μύτης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι το σκάλισμα της μύτης θα μπορούσε ενδεχομένως να αυξήσει τον κίνδυνο εισόδου επιβλαβών μικροοργανισμών στο σώμα, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες να αναπτύξετε νόσο Αλτσχάιμερ.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Biomolecules υποδηλώνει ότι η φαινομενικά ακίνδυνη πράξη του σκαλίσματος της μύτης θα μπορούσε να παίξει ρόλο στην ενεργοποίηση της πιο κοινής μορφής άνοιας, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Από τα πάνω από 55 εκατομμύρια κρούσματα άνοιας που καταγράφονται από τον ΠΟΥ, το Αλτσχάιμερ αντιπροσωπεύει μεταξύ 60% και 70%.
Γιατί λοιπόν ακριβώς το σκάλισμα της μύτης είναι κακό; Η έρευνα -που διεξήχθη από τους Xian Zhou, Paayal Kumar, Deep J. Bhuyan, Slade O, Jensen, Tara L. Roberts και Gerald W. Münch- εξηγεί ότι η ρινική μας κοιλότητα είναι επενδεδυμένη με τρίχες και κύτταρα που παράγουν βλέννα, τα οποία βοηθούν στην παγίδευση και την αποβολή ξένων σωματιδίων, όπως σκόνη, αλλεργιογόνα και παθογόνα.
Όταν αυτά τα σωματίδια συσσωρεύονται, μπορεί να προκληθεί ξηρή βλέννα -ή μύξα– η οποία, σύμφωνα με τη μελέτη, μπορεί τελικά να εμποδίσει την αναπνοή. Εξ ου και η επιθυμία να σκαλίζετε τη μύτη σας. Η εργασία υποδηλώνει ότι ενώ το σκάλισμα της μύτης μπορεί να προσφέρει προσωρινή ανακούφιση βελτιώνοντας τη ροή του αέρα, είναι ασφαλέστερο να επιλέξετε δύο άλλες μεθόδους.
Η μελέτη προειδοποιεί: «Το σκάλισμα της μύτης γενικά δεν είναι ασφαλές, τόσο εντός όσο και εκτός των περιβαλλόντων υγειονομικής περίθαλψης». Αντί να σκαλίζετε τη μύτη σας, οι επιστήμονες συνιστούν απλώς να τη φυσάτε ως έναν πιο υγιεινό τρόπο φροντίδας. Προτείνουν επίσης τη χρήση ρινικών πλύσεων με αλατούχο διάλυμα ως εναλλακτική λύση στο σκάλισμα της μύτης, κάτι που η έρευνα δείχνει ότι μπορεί να είναι επιβλαβές.
5 τρόποι για να έχετε υγιή εγκέφαλο μέχρι τα γεράματα
Στοιχεία σχετικά με τους κινδύνους του σκαλίσματος της μύτης
Μια μελέτη του 2006 διαπίστωσε ότι τα άτομα που σκάλιζαν τη μύτη τους ήταν πιο πιθανό να έχουν Staphylococcus aureus στα ρουθούνια τους από εκείνα που δεν το έκαναν. Αυτό το βακτήριο μπορεί να προκαλέσει ένα ευρύ φάσμα κλινικών ασθενειών, σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ (NIH).
Σε μια άλλη περίπτωση, μια γυναίκα με μακρύ ιστορικό σκαλίσματος και φυσήματος της μύτης παρουσιάστηκε στα επείγοντα με οξύ παραλήρημα και διάφορα σωματικά προβλήματα. Οι επαγγελματίες υγείας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μύτη της ήταν πιθανότατα η πηγή της μόλυνσης.
Πιο πρόσφατα, το σκάλισμα της μύτης έχει αναγνωριστεί ως παράγοντας κινδύνου για την COVID-19. Μια μελέτη σε 404 εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης στην Ολλανδία διαπίστωσε ότι η συχνότητα εμφάνισης του SARS-CoV-2 ήταν περίπου τέσσερις φορές υψηλότερη σε όσους σκάλιζα τη μύτη τους σε σύγκριση με εκείνους που δεν το έκαναν.
Πώς συνδέεται το σκάλισμα της μύτης με τη νόσο Αλτσχάιμερ;
Μια μελέτη έχει αναδείξει μια σύνδεση μεταξύ της συνήθειας του σκαλίσματος της μύτης και της εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι συμπεριφορές όπως η πείνα/ο υποσιτισμός και το σκάλισμα της μύτης συνδέονται θετικά με την όψιμη έναρξη της νόσου Αλτσχάιμερ.
«Ωστόσο, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε μια θεμελιώδη αρχή των επιδημιολογικών μελετών: μπορούν μόνο να αποδείξουν τη συσχέτιση, όχι την αιτιώδη συνάφεια», προειδοποιούν.
Η ξεχωριστή μελέτη του Xian Zhou και των συναδέλφων του, που αναφέρθηκε αρχικά, κατέληξε στο συμπέρασμα πως το σκάλισμα της μύτης αυξάνει τη μεταφορά παθογόνων μικροοργανισμών από το χέρι στη μύτη, αλλάζοντας το ρινικό μικροβίωμα από συμβιωτικό σε παθογόνο, με πιθανές συνέπειες μιας χρόνιας χαμηλού επιπέδου εγκεφαλικής λοίμωξης μέσω του οσφρητικού συστήματος, επακόλουθης νευροφλεγμονής και νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσου Αλτσχάιμερ.
Τα πρώιμα συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ
Όσον αφορά τη νόσο Αλτσχάιμερ, ο Εθνικός Οργανισμός Υγείας της Βρετανίας (NHS) περιγράφει ότι η πάθηση αναπτύσσεται σταδιακά σε διάστημα αρκετών ετών, συχνά συγχέεται με άλλα προβλήματα ή απλώς αποδίδεται στη γήρανση.
«Μερικές φορές αυτά τα συμπτώματα συγχέονται με άλλες παθήσεις και μπορεί αρχικά να αποδοθούν στην τρίτη ηλικία», αναφέρει χαρακτηριστικά. Το NHS κατηγοριοποιεί τη νόσο Αλτσχάιμερ σε τρία κύρια στάδια: πρώιμο, μεσαίο και όψιμο, με το αρχικό στάδιο να παρουσιάζει σημάδια που θα πρέπει να ωθούν τα άτομα να αναζητήσουν ιατρική συμβουλή.
Πώς το σκάλισμα της μύτης μπορεί να προκαλέσει βλάβη
Οι ειδικοί στο Ιατρικό Κέντρο Wexner του Πανεπιστημίου του Οχάιο προειδοποιούν ότι το σκάλισμα της μύτης μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη. «Όταν το σκάλισμα της μύτης γίνεται συνήθεια, τότε μπορεί να ξεκινήσει ένα πρόβλημα», εξήγησε ο Bradley Otto, διευθυντής ρινολογίας στο Ιατρικό Κέντρο Wexner του Πανεπιστημίου του Οχάιο, και κατέληξε:
Αλτσχάιμερ: Πρωτοποριακή εξέταση αίματος δείχνει τη νόσο στα αρχικά στάδια
«Δεν χρειάζεται ιδιαίτερο ξύσιμο στην επιφάνεια της μύτης σας για να αιμορραγήσετε πολύ. Εάν έχετε μακριά νύχια ή άγαρμποι, μπορείτε να ξύσετε αυτό το βλεννογόνο και να προκαλέσετε κρούστα που στη συνέχεια μπορεί να επιτρέψει στα βακτήρια από το ρινικό δέρμα να συσσωρευτούν εκεί».
Πηγές: Mirror, Scientific Reports, World Health Organization, Biomolecules, Infection Control & Hospital Epidemiology, NIH, PLoS One, Psychological Medicine, NHS, Ohio State University Wexner Medical Center