Μία διακριτική αλλαγή στο περπάτημα μπορεί να είναι πρώιμη ένδειξη για άνοια. Ποια είναι και τι άλλο μπορεί να την προκαλεί;
Η μικρή αλλαγή στον περίπατο που μειώνει τη βιολογική ηλικία έως και 16 χρόνια
Το σύμπτωμα στο περπάτημα που μπορεί να είναι ένδειξη άνοιας
Ένα διακριτικό σημάδι άνοιας μπορεί μερικές φορές να εμφανιστεί ενώ ένα άτομο περπατά, και οι ειδικοί προειδοποιούν ότι μπορεί να εξελιχθεί σε «ανησυχητικό» εάν παραμείνει χωρίς παρακολούθηση. Η άνοια είναι ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από σταδιακή έκπτωση της εγκεφαλικής λειτουργίας, συνήθως συνδεδεμένη με απώλεια μνήμης και αλλαγές στη συμπεριφορά.
Ωστόσο, πέρα από αυτά τα γνωστά συμπτώματα, η πάθηση μπορεί επίσης να εκδηλωθεί με σωματικές αλλαγές, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν το πόσο ασφαλής είναι η κίνηση του ατόμου στην καθημερινότητά του.
Ποια τα σωματικά συμπτώματα
Σύμφωνα με δημοσίευση του 2023 με τίτλο «The Association Between Somatic Symptom Disorders and Neurocognitive Disorders: A Systematic Review», αυτή η συστηματική ανασκόπηση διερεύνησε τις σχέσεις ανάμεσα στην εμφάνιση σωματικών συμπτωμάτων και στην μετέπειτα ανάπτυξη νευροεκφυλιστικών ασθενειών, καταλήγοντας ότι τα άτομα με επίμονα ανεξήγητα σωματικά συμπτώματα μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εξέλιξης σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι σωματικά συμπτώματα όπως πόνος, κόπωση, γαστρεντερικά προβλήματα, κακός ύπνος και απώλεια όρεξης μπορεί να συνδέονται με προβλήματα μνήμης και άνοια, ειδικά όταν συνδυάζονται με άγχος ή κατάθλιψη. Οι γιατροί συχνά παραβλέπουν αυτά τα σημάδια, καθώς μπορεί να φαίνονται σαν φυσιολογική γήρανση, και τα άτομα με άνοια μπορεί να μην εξηγούν ξεκάθαρα την ενόχλησή τους.
Κύρια σημεία:
- Ο συνδυασμός σωματικών συμπτωμάτων και προβλημάτων διάθεσης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας.
- Ο πόνος και η σωματική δυσφορία συχνά περνούν απαρατήρητα σε ασθενείς με άνοια.
- Οι αλλαγές στον ύπνο και στην όρεξη μπορεί να εμφανιστούν πριν από εμφανή απώλεια μνήμης.
- Υπάρχει άμεση ανάγκη για καλύτερα εργαλεία ελέγχου σε ηλικιωμένους.
Πότε μπορεί να είναι η «περιπλάνηση» ένδειξη της νόσου
Σύμφωνα με την Alzheimer’s Society, μερικοί με άνοια έχουν την τάση να περπατούν συχνά. Ενώ αυτό μπορεί να μην προκαλεί προβλήματα στο σπίτι, γίνεται ανησυχητικό όταν το άτομο φεύγει μόνο του από το σπίτι ή αποπροσανατολίζεται.
«Το περπάτημα δεν είναι πρόβλημα από μόνο του – μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από το στρες και την ανία και αποτελεί καλή άσκηση. Όμως, όπως με κάθε συμπεριφορά, εάν ένα άτομο με άνοια περπατά συνεχώς – και ενδεχομένως φεύγει από το σπίτι του – αυτό μπορεί να είναι ένδειξη ότι έχει μία ανεκπλήρωτη ανάγκη. Μπορείτε να συμβάλετε στη βελτίωση της ευημερίας του, με το να κατανοήσετε τι χρειάζεται και να βρείτε λύσεις», εξηγεί η φιλανθρωπική οργάνωση, σύμφωνα με το Mirror.
Το συχνό περπάτημα, είτε είναι περπάτημα μέσα στο σπίτι είτε έξοδος οποιαδήποτε ώρα της ημέρας ή της νύχτας, μπορεί να αυξήσει τους κινδύνους για την ασφάλεια, ειδικά όταν τα προβλήματα προσανατολισμού και μνήμης δυσκολεύουν το να βρει το άτομο τον δρόμο της επιστροφής. «Μπορεί να μην καταλαβαίνετε γιατί το άτομο που φροντίζετε περπατά συνεχώς», σημειώνει η οργάνωση.
Αυτή η συμπεριφορά συχνά αποκαλείται «περιπλάνηση», αλλά η φιλανθρωπική οργάνωση προειδοποιεί ότι ο όρος μπορεί να είναι παραπλανητικός. «Υπονοεί ότι το άτομο περπατά χωρίς σκοπό, ενώ συχνά θα έχει λόγο για να το κάνει. Αντί να απορρίπτετε αυτήν τη συμπεριφορά, είναι σημαντικό να σκεφτείτε γιατί μπορεί να περπατά και πώς μπορείτε να τον/τη βοηθήσετε να διατηρήσει την ανεξαρτησία, την ασφάλεια και την αξιοπρέπειά του/της».
Η οργάνωση συμβουλεύει να κρατάτε ημερολόγιο για να παρακολουθείτε τα μοτίβα και οποιεσδήποτε εξηγήσεις δίνει το άτομο, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό υποκείμενων αιτιών και στη βελτίωση της φροντίδας.
«Ένα άτομο με άνοια μπορεί να ξεκινήσει μια διαδρομή με έναν συγκεκριμένο στόχο στο μυαλό και στη συνέχεια, λόγω της βραχυπρόθεσμης απώλειας μνήμης, να ξεχάσει πού πήγαινε και να χαθεί. Παρομοίως, μπορεί να ψάχνει ένα αντικείμενο που έχει χάσει ή να νομίζει ότι κάποιος άλλος το έχει πάρει. Μπορείτε να το προλάβετε αυτό διατηρώντας μερικά από τα αγαπημένα του προσωπικά αντικείμενα σε εμφανές σημείο».
Άλλοι λόγοι για την περιπλάνηση περιλαμβάνουν:
- Σύγχυση σχετικά με την ώρα
- Ανακούφιση από πόνο ή ανησυχία
- Ανακούφιση από ανία
- Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας
- Συνέχιση μιας συνήθειας ή ενδιαφέροντος
- Διατήρηση ανεξαρτησίας
- Αναζήτηση ενός ατόμου ή κάποιου πράγματος από το παρελθόν
- Αίσθηση ότι έχει χαθεί
Τα σημάδια στο περπάτημα που δείχνουν ότι μπορεί ένα παιδί να έχει αυτισμό
Εάν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε εμφανίζει αυτές τις συμπεριφορές ή άλλα σημάδια άνοιας, είναι σημαντικό να μιλήσετε με γιατρό για καθοδήγηση και υποστήριξη.
Πηγές: Mirror, ScienceDirect, Sage Journals, AccScience Publishing, PubMed Central