Επιστήμονες ανακάλυψαν απρόσμενο τρόπο να καταπολεμήσουν τον προχωρημένο καρκίνο χρησιμοποιώντας μια τροποποιημένη μορφή του κοινού ιού του έρπητα. Αυτή η καινοτόμα θεραπεία βοήθησε να μειωθούν όγκοι και ακόμη και να εξαφανιστούν σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονταν σε άλλες θεραπείες.
Έρπης: Νέα μελέτη αποκαλύπτει γιατί «ξυπνάει» και κάνει υποτροπές
Καρκίνος του δέρματος: Ο κοινός ιός του έρπητα αντιμετωπίζει καρκίνο που ήταν ανθεκτικός σε άλλες θεραπείες
Ο έρπης τελικά αποδεικνύεται ευεργετικός. Περίπου τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού φέρουν τον ιό του απλού έρπητα τύπου 1 (HSV-1), που συνήθως προκαλεί επώδυνες και εμφανείς πληγές γύρω από το στόμα. Ωστόσο, ερευνητές από το University of Southern California έχουν μετατρέψει αυτόν τον κοινό ιό σε ένα ισχυρό εργαλείο.
Μέσω γενετικής τροποποίησης του HSV-1 και συνδυάζοντάς τον με αντικαρκινικό φάρμακο, κατάφεραν να θεραπεύσουν ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο του δέρματος, ο οποίος ήταν ανθεκτικός στις άλλες θεραπείες. Σε πρόσφατη κλινική μελέτη, αυτή η συνδυαστική προσέγγιση μείωσε τους όγκους κατά τουλάχιστον 30% σε περίπου έναν στους τρεις συμμετέχοντες, ενώ σχεδόν ένας στους έξι παρουσίασε πλήρη εξαφάνιση των όγκων.
Ο ιός του έρπητα ως θεραπεία
Ερευνητές έχουν βρει έξυπνους τρόπους να χρησιμοποιήσουν μια εξασθενημένη μορφή του ιού του απλού έρπητα (HSV) για την καταπολέμηση ασθενειών. Για παράδειγμα, μια εκδοχή του ιού που ονομάζεται RP1 χορηγήθηκε με ασφάλεια σε ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο του δέρματος μαζί με ένα άλλο φάρμακο που ενισχύει το ανοσοποιητικό – οδήγησε σε συρρίκνωση των όγκων σε περίπου 1 στους 3 ανθρώπους και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις οι όγκοι εξαφανίστηκαν εντελώς στις πρώτες δοκιμές.
Σε εργαστηριακές και ζωικές μελέτες, οι επιστήμονες δημιούργησαν επίσης ειδικά μικρά αντισώματα (τα Nb14‑32‑Fc) που προσκολλώνται και μπλοκάρουν τον ίδιο τον HSV – μία δόση προστάτευσε όλα τα ποντίκια τόσο από στοματικό όσο και από γεννητικό έρπητα.
Επιπλέον, οι ερευνητές εργάζονται πάνω σε θεραπείες βασισμένες στον HSV για άλλους καρκίνους, όπως όγκους του πεπτικού συστήματος, με μελέτες να δείχνουν ότι ο ιός μπορεί να μολύνει και να συρρικνώσει όγκους σε ποντίκια. Συνολικά, αυτές οι νέες θεραπείες με τη χρήση ιών δείχνουν ότι ο HSV μπορεί να μετατραπεί από επιβλαβής λοίμωξη σε χρήσιμο εργαλείο – που χρησιμοποιείται τόσο για την επίθεση κατά του καρκίνου όσο και για την προστασία από λοιμώξεις – με περισσότερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα να αναμένονται σύντομα.
Μπορεί ο επιχείλιος έρπητας να αυξήσει τις πιθανότητες για Αλτσχάιμερ; Τι δείχνει μελέτη που σοκάρει
Ελπίδα και για τους ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα
«Αυτά τα ευρήματα είναι πολύ ενθαρρυντικά, καθώς το μελάνωμα είναι ο πέμπτος πιο συχνός καρκίνος στους ενήλικες και περίπου οι μισές περιπτώσεις προχωρημένου μελανώματος δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τις διαθέσιμες ανοσοθεραπείας», δήλωσε ο αμερικανός Dr. Gino Kim In, ογκολόγος στο Keck Medicine of USC, σύμφωνα με το NY Post.
Το προχωρημένο μελάνωμα σημαίνει ότι ο καρκίνος του δέρματος έχει εξαπλωθεί και σε άλλα σημεία του σώματος, όπως οι λεμφαδένες, το ήπαρ ή ο εγκέφαλος. Η ανοσοθεραπεία για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού ώστε να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα, η στοχευμένη θεραπεία και η ακτινοθεραπεία είναι οι συνήθεις επιλογές θεραπείας.
«Η επιβίωση για το προχωρημένο μελάνωμα που δεν αντιμετωπίζεται είναι μόνο λίγα χρόνια, επομένως αυτή η νέα θεραπεία προσφέρει ελπίδα σε ασθενείς που μπορεί να έχουν εξαντλήσει τις επιλογές τους για την καταπολέμηση του καρκίνου», δήλωσε ο In.
Τον Ιανουάριο, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε προτεραιότητα επανεξέτασης για το RP1 (το γενετικά τροποποιημένο HSV-1) σε συνδυασμό με το αντικαρκινικό φάρμακο nivolumab για ασθενείς με προχωρημένο μελάνωμα που δεν είχαν ανταποκριθεί σε ανοσοθεραπεία.
Το nivolumab μπλοκάρει μια βασική πρωτεΐνη που χρησιμοποιούν τα καρκινικά κύτταρα για να αποφεύγουν το ανοσοποιητικό σύστημα, ανοίγοντας τον δρόμο ώστε το ανοσοποιητικό να αναγνωρίσει και να επιτεθεί σε αυτά τα κύτταρα.
Το στέλεχος του έρπητα RP1 συνδυάζεται με το nivolumab
Η ιδέα είναι ότι το nivolumab θα ενισχύσει τα αποτελέσματα του RP1, το οποίο στοχεύει, μολύνει και πολλαπλασιάζεται μέσα στα καρκινικά κύτταρα για να τα καταστρέψει — ενώ δεν επηρεάζει τον υγιή ιστό. Ο In δήλωσε στην εφημερίδα The Post ότι το RP1 αναπτύχθηκε με την εξάλειψη συγκεκριμένων γονιδίων του HSV-1 ώστε να μην προκαλεί πλέον πληγές στο στόμα.
«Έγιναν επιπλέον γενετικές τροποποιήσεις στον ιό ώστε να διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα για να πολεμήσει πιο αποτελεσματικά τον καρκίνο και να βοηθήσει τον ιό να αλληλεπιδρά πιο αποδοτικά με τα καρκινικά κύτταρα και να τα σκοτώνει», δήλωσε ο In.
Στη μελέτη του USC, οι ερευνητές έκαναν ενέσεις RP1 σε επιφανειακούς όγκους στο ή κοντά στην επιφάνεια του δέρματος αλλά και σε βαθύτερους όγκους στο σώμα, όπως στο ήπαρ ή στους πνεύμονες. Η συνδυαστική θεραπεία χορηγήθηκε κάθε δύο εβδομάδες για έως και οκτώ κύκλους. Στη συνέχεια, οι ασθενείς που άρχισαν να βλέπουν αποτελέσματα λάμβαναν μόνο nivolumab κάθε τέσσερις εβδομάδες για διάστημα έως δύο χρόνια.
Οι ερευνητές έμειναν έκπληκτοι όταν παρατήρησαν διαφορά στο μέγεθος τόσο των όγκων που είχαν υποβληθεί σε ένεση όσο και εκείνων που δεν είχαν αγγιχτεί. Οι ανεπεξέργαστοι όγκοι συρρικνώθηκαν ή εξαφανίστηκαν το ίδιο συχνά με αυτούς που είχαν δεχτεί ένεση.
«Αυτό το αποτέλεσμα δείχνει ότι το RP1 είναι αποτελεσματικό στην καταπολέμηση του καρκίνου σε όλο το σώμα και όχι μόνο στον όγκο που έχει δεχτεί ένεση», δήλωσε ο In, «κάτι που διευρύνει την εν δυνάμει αποτελεσματικότητα του φαρμάκου, επειδή κάποιοι όγκοι μπορεί να είναι δύσκολο ή αδύνατο να προσεγγιστούν». Το RP1 αναφέρθηκε ότι ήταν καλά ανεκτό από τους συμμετέχοντες.
Ο κοινός ιός που αυξάνει τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ – Πώς μπορείτε να προστατευθείτε
Τα αποτελέσματα της δοκιμής δημοσιεύτηκαν την Τρίτη στο Journal of Clinical Oncology και παρουσιάστηκαν πρόσφατα στην ετήσια συνάντηση της American Society of Clinical Oncology. Ο In και η ομάδα του ξεκίνησαν δοκιμή φάσης 3 για να μελετήσουν τις επιδράσεις αυτής της θεραπείας σε πάνω από 400 ασθενείς με καρκίνο.