Ο καρκίνος του ήπατος μπορεί να προληφθεί μέχρι και στο 60% των περιστατικών, αν αντιμετωπιστούν εγκαίρως οι παράγοντες κινδύνου. Ποιες οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και ποιες οι νέες θεραπείες που μπορούν να μειώσουν δραστικά τον κίνδυνο και να σώσουν εκατομμύρια ζωές;
Ποιες στατίνες μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου του ήπατος κατά 57%
Προβλέπεται διπλασιασμός των περιπτώσεων καρκίνου του ήπατος έως το 2050 – Πώς μπορούν να προληφθούν
Έως και το 60% των περιστατικών καρκίνου του ήπατος μπορούν να προληφθούν, εφόσον αντιμετωπιστούν βασικοί παράγοντες κινδύνου όπως η ιική ηπατίτιδα, η κατάχρηση αλκοόλ και η συσσώρευση λίπους στο ήπαρ λόγω παχυσαρκίας.
«Μια τεράστια ευκαιρία για τις χώρες να προλάβουν περιστατικά και να σώσουν ζωές», δήλωσε ο Dr. Stephen Chan από το Chinese University of Hong Kong, πρώτος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο The Lancet, σύμφωνα με δημοσίευση του UPI.
Ο καρκίνος του ήπατος είναι ο 6ος συχνότερος παγκοσμίως και η 3η αιτία θανάτου από καρκίνο, με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για σχεδόν διπλασιασμό των περιστατικών έως το 2050. «Είναι ένας από τους πιο δύσκολους καρκίνους στη θεραπεία», ανέφερε ο ερευνητής Dr. Jian Zhou από το Fudan University, σημειώνοντας πως «χωρίς επείγουσα δράση, οι θάνατοι θα διπλασιαστούν τα επόμενα 25 χρόνια».
Μέθοδοι πρόληψης του καρκίνου του ήπατος
Σύμφωνα με μελέτη του 2023 με τίτλο «Risk factors and prevention of liver cancer: A bibliometric and visual analysis», οι ερευνητές ανέλυσαν σχεδόν 2.400 μελέτες από το 2012 έως το 2023, για να καταγράψουν την πορεία της έρευνας γύρω από την πρόληψη του καρκίνου του ήπατος. Διαπίστωσαν ότι το ενδιαφέρον για το θέμα αυξάνεται σταθερά – ιδιαίτερα από το 2018 – με τις περισσότερες μελέτες να εστιάζουν σε βασικούς παράγοντες κινδύνου όπως η ηπατίτιδα B και C, η κατανάλωση αλκοόλ, η παχυσαρκία και ο παγκόσμιος αντίκτυπος του καρκίνου του ήπατος.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι πολλά περιστατικά καρκίνου του ήπατος μπορούν να προληφθούν, εφόσον αντιμετωπιστούν γνωστοί παράγοντες κινδύνου. Οι πιο αποτελεσματικές μέθοδοι περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, εμβολιασμό και, όλο και περισσότερο, φαρμακευτικές θεραπείες με προληπτικά οφέλη. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η πρόληψη πρέπει να στοχεύει τόσο στην προστασία του ήπατος από χρόνια βλάβη όσο και στην αποτροπή της εμφάνισης καρκίνου από την αρχή.
Διαβήτης τύπου 2: Για ποιους καρκίνους αυξάνει τον κίνδυνο έως και 75% – Σοκαριστική μελέτη
Κύριες οδηγίες πρόληψης:
- Εμβολιαστείτε για την ηπατίτιδα Β και αντιμετωπίστε έγκαιρα χρόνιες λοιμώξεις από ηπατίτιδα Β ή C.
- Περιορίστε το αλκοόλ, σταματήστε το κάπνισμα και διατηρήστε υγιές σωματικό βάρος για να μειώσετε την επιβάρυνση του ήπατος.
- Υιοθετήστε προστατευτική διατροφή όπως η μεσογειακή ή ψευδο-χορτοφαγική δίαιτα και αποφύγετε τα επεξεργασμένα κρέατα.
- Προσέχετε τις τοξίνες όπως οι αφλατοξίνες (από μουχλιασμένους ξηρούς καρπούς ή σιτηρά).
- Ορισμένα φάρμακα, όπως η μετφορμίνη, οι στατίνες, η ασπιρίνη και οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1, μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο – ειδικά σε άτομα με διαβήτη ή ιική ηπατίτιδα.
- Νέες θεραπείες, όπως mRNA-based CRISPR για την ηπατίτιδα B, βρίσκονται υπό ανάπτυξη.
- Οι πολυφαινόλες από το πράσινο τσάι και η διατροφική περιοριστική προσέγγιση δείχνουν επίσης ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε αρχικά στάδια.
Πολλά περιστατικά καρκίνου του ήπατος μπορούν να αποφευχθούν
Μία από τις αιτίες για καρκίνο του ήπατος που μπορούν να προληφθούν είναι η μεταβολική ηπατική νόσος με συσσώρευση λίπους (MASLD) – μια αργή, σταδιακή συσσώρευση λίπους στο ήπαρ που σχετίζεται συχνά με την παχυσαρκία. Σύμφωνα με τους ερευνητές, έως και το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού έχει κάποιο επίπεδο MASLD, και όσο αυξάνονται τα ποσοστά παχυσαρκίας, τόσο αναμένεται να αυξάνονται και τα περιστατικά της νόσου.
Μέχρι το 2040, προβλέπεται ότι το 55% των Αμερικανών θα πάσχει από MASLD, αυξάνοντας τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του ήπατος, αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης.
«Ο καρκίνος του ήπατος κάποτε θεωρούνταν ότι εμφανίζεται κυρίως σε ασθενείς με ιική ηπατίτιδα ή ηπατική νόσο σχετιζόμενη με το αλκοόλ», σημείωσε ο Dr. Hashem El-Serag από το Baylor College of Medicine στο Χιούστον. «Ωστόσο, σήμερα τα αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας αποτελούν έναν συνεχώς αυξανόμενο παράγοντα κινδύνου για τον καρκίνο του ήπατος, κυρίως λόγω της αύξησης των περιστατικών περίσσειας λίπους γύρω από το ήπαρ».
Από την άλλη πλευρά, η πρόοδος που έχει σημειωθεί στην καταπολέμηση της ιικής ηπατίτιδας Β (HBV) και C (HCV) σημαίνει ότι η επίδρασή τους στα ποσοστά καρκίνου του ήπατος μειώνεται. Οι συγγραφείς σημειώνουν σε σχετικό δελτίο τύπου ότι «το ποσοστό περιστατικών καρκίνου του ήπατος που σχετίζεται με την HBV αναμένεται να μειωθεί από 39% το 2022 σε 37% το 2050, ενώ τα περιστατικά που σχετίζονται με την HCV προβλέπεται να μειωθούν από 29% σε 26% την ίδια περίοδο».
Η καλύτερη εμβολιαστική κάλυψη κατά της ηπατίτιδας Β και ο έγκαιρος έλεγχος και θεραπεία της ηπατίτιδας C μπορούν να οδηγήσουν σε ακόμη μεγαλύτερη μείωση των ποσοστών καρκίνου του ήπατος, σύμφωνα με την ομάδα. Η διάγνωση και θεραπεία του MASLD θα συνέβαλε επίσης σημαντικά.
«Μια προσέγγιση για τον εντοπισμό ασθενών με υψηλό κίνδυνο καρκίνου του ήπατος θα ήταν η ενσωμάτωση του ελέγχου της ηπατικής βλάβης στην καθημερινή ιατρική φροντίδα για άτομα με MASLD, όπως άτομα με παχυσαρκία, διαβήτη και καρδιαγγειακά νοσήματα», ανέφερε ο El-Serag στο δελτίο τύπου. Η καλύτερη ενημέρωση του κοινού για υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση μπορεί επίσης να βοηθήσει, πρόσθεσε.
Δύο «ασαφή» συμπτώματα στην τουαλέτα που μπορεί να υποδεικνύουν καρκίνο του ήπατος
Ακόμα και μια μείωση των περιστατικών κατά 2% έως 5% ετησίως θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόληψη 9 έως 17 εκατομμυρίων νέων περιστατικών καρκίνου του ήπατος παγκοσμίως έως το 2050. Αυτό μεταφράζεται σε έως και 15 εκατομμύρια ζωές που μπορούν να σωθούν, σύμφωνα με τους συγγραφείς της έκθεσης.
Πηγές: UPI, The Lancet, PubMed Central, NIH, NIH, Scientific Reports, PubMed, Frontiers, PubMed Central