Ο καρκίνος του ήπατος είναι γνωστός ως ένας «σιωπηλός δολοφόνος» επειδή συχνά εξελίσσεται χωρίς εμφανή συμπτώματα. Παρότι παραμένει δύσκολος στη διάγνωση στα αρχικά στάδια, η έγκαιρη αναγνώρισή του μπορεί να κάνει τη διαφορά. Ποια είναι τα συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με τη νόσο;
Τα πρώιμα σιωπηρά σημάδια του καρκίνου του ήπατος
Ο καρκίνος του ήπατος συχνά αποκαλείται «σιωπηλός δολοφόνος», επειδή αναπτύσσεται αθόρυβα, χωρίς να εμφανίζει εμφανή συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Θεωρείται ότι η απώλεια όρεξης είναι ένα πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι του καρκίνου του ήπατος, ωστόσο έρευνες δείχνουν ότι η νόσος αυτή συνήθως ξεκινά με μικρές αλλαγές στο σώμα, οι οποίες μπορεί να μην εντοπιστούν εύκολα.
Ο πιο συχνός τύπος καρκίνου του ήπατος είναι το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, το οποίο είναι γνωστό για τα «σιωπηλά» του συμπτώματα. Οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του ήπατος περιλαμβάνουν χρόνια λοίμωξη από ηπατίτιδα B ή C, κίρρωση λόγω κατανάλωσης αλκοόλ ή λιπώδους νόσου του ήπατος, παχυσαρκία και έκθεση σε ορισμένες τοξίνες.
Η έγκαιρη ανίχνευση των συμπτωμάτων του καρκίνου του ήπατος μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τις εκβάσεις της θεραπείας. Μελέτες έχουν δείξει ότι η έγκαιρη διάγνωση, όταν ακολουθείται από παρεμβάσεις όπως η χειρουργική επέμβαση, η μεταμόσχευση ήπατος ή οι στοχευμένες θεραπείες, μπορεί να αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά επιβίωσης.
Παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του ήπατος
Σύμφωνα με έρευνα του 2025 με τίτλο «Risk factors for hepatocellular carcinoma», το κάπνισμα, η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η λιπώδης νόσος του ήπατος και η μόλυνση από ηπατικά παράσιτα αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του ήπατος. Η μελέτη σημείωσε επίσης ότι η κατανάλωση καφέ, η υγιεινή διατροφή και η χρήση ορισμένων φαρμάκων, όπως η μετφορμίνη ή οι στατίνες, μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ο κίνδυνος καρκίνου του ήπατος προκύπτει κυρίως από μακροχρόνια ηπατική βλάβη που προκαλείται από λοιμώξεις, τον μεταβολισμό, τον τρόπο ζωής και την περιβαλλοντική έκθεση. Οι πιο συχνές και αυξανόμενες αιτίες περιλαμβάνουν:
- Χρόνια ηπατίτιδα B ή C — εξακολουθεί να αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα κινδύνου για ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα.
- Μεταβολική δυσλειτουργία και λιπώδης νόσος του ήπατος (MASLD/NASH) — πλέον κύρια αιτία, καθώς η παχυσαρκία, ο διαβήτης και η υψηλή αρτηριακή πίεση αυξάνονται παγκοσμίως.
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ — προκαλεί κίρρωση και πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο καρκίνου.
- Κάπνισμα — αυξάνει ανεξάρτητα τον κίνδυνο καρκίνου του ήπατος.
- Περιβαλλοντική ρύπανση και τοξίνες — η έκθεση σε ατμοσφαιρική ρύπανση, αφλατοξίνη και βιομηχανικές χημικές ουσίες συνδέεται με υψηλότερα ποσοστά ηπατοκυτταρικού καρκινώματος.
- Γενετικοί και δημογραφικοί παράγοντες — μεγαλύτερη ηλικία, ανδρικό φύλο και χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων μπορούν να αυξήσουν τον ατομικό κίνδυνο.
Πρώιμα συμπτώματα του καρκίνου του ήπατος
1. Ενοχλήσεις στην κοιλιά
Η ενόχληση στην κοιλιά μπορεί να είναι ένα από τα πολύ πρώιμα σημάδια του καρκίνου του ήπατος, και συχνά εμφανίζεται πριν από πιο σοβαρά συμπτώματα όπως ο ίκτερος ή η σημαντική απώλεια βάρους. Ειδικοί λένε ότι η κοιλιακή ενόχληση συχνά αναφέρεται σε ασθενείς με πρώιμο ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, ακόμη και πριν εμφανιστούν τα κλασικά συμπτώματα όπως ο ίκτερος. Η ενόχληση εντοπίζεται συνήθως στο πάνω δεξιά μέρος της κοιλιάς, δηλαδή κάτω από το σημείο όπου βρίσκεται το ήπαρ. Τα συμπτώματα αυτά συχνά αγνοούνται, καθώς αποδίδονται σε άλλα αίτια.
2. Περιστασιακός χαμηλός πυρετός
Το Cancer Research UK αναφέρει ότι συστηματικά συμπτώματα, όπως ο πυρετός, μπορούν μερικές φορές να συνοδεύουν τα πρώιμα στάδια κακοήθειας στο ήπαρ, ειδικά όταν δεν υπάρχει λοίμωξη. Ο ήπιος, μη συνεχόμενος πυρετός πρέπει να αξιολογείται, ιδιαίτερα αν επιμένει και δεν μπορείτε να βρείτε εξήγηση. Οι περιοδικές αιματολογικές εξετάσεις, οι εξετάσεις ηπατικής λειτουργίας και οι απεικονιστικές μελέτες μπορούν να βοηθήσουν στον εντοπισμό ανωμαλιών στο ήπαρ πριν αναπτυχθούν σοβαρά συμπτώματα.
3. Αλλαγές στα ούρα ή τα κόπρανα
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Clinical Gastroenterology ανέδειξε ότι οι αλλαγές στο χρώμα των κοπράνων, μαζί με τα σκουρόχρωμα ούρα, αποτελούν από τα αρχικά συμπτώματα του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος. Τα συμπτώματα αυτά συχνά προηγούνται των πιο εμφανών ενδείξεων και μπορεί να σχετίζονται με πρώιμη δυσλειτουργία του ήπατος. Επιπλέον, η Mayo Clinic σημειώνει ότι οι λευκές κενώσεις οι οι κενώσεις στο χρώμα της κιμωλίας μπορεί να προκύψουν από την αδυναμία του ήπατος να εκκρίνει χολή – μια κατάσταση που μπορεί να σχετίζεται με τον καρκίνο του ήπατος.
4. Επίμονη κόπωση
Το ήπαρ παίζει κεντρικό ρόλο στον μεταβολισμό, την αποτοξίνωση και τη ρύθμιση της ενέργειας του οργανισμού. Όταν υποστεί βλάβη ή αρχίσει να αναπτύσσεται όγκος, διάφορες διαδικασίες που συντηρούν την ενέργεια διαταράσσονται. Μελέτη ανέφερε ότι η κόπωση ήταν ένα από τα πιο συχνά πρώιμα συμπτώματα μεταξύ των ασθενών που διαγνώστηκαν με ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. Η επίμονη κόπωση θα πρέπει να εγείρει ανησυχία για καρκίνο του ήπατος, εάν η εξάντληση είναι ανεξήγητη και δεν βελτιώνεται με την ξεκούραση.
Αντισυλληπτικά χάπια: Αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του ήπατος; Τι έδειξε νέα μελέτη;
Τα πρώιμα σημάδια του καρκίνου του ήπατος περιλαμβάνουν την ανεξήγητη απώλεια βάρους, την κόπωση, τον πόνο στην κοιλιά, τον ίκτερο και την απώλεια όρεξης. Η έγκαιρη ιατρική αξιολόγηση είναι καθοριστική.
Πηγές: Times of India, PMC, BMC Cancer, The American Journal of Gastroenterology, Oxford Academic, ScienceDirect, LLW Journals Hepatology, ASCO Publications, Taylor & Francis Online