Η υψηλή αρτηριακή πίεση παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό επεισόδιο και ακόμη και γνωστική έκπτωση που μπορεί να προληφθεί. Οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες του 2025 της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας εστιάζουν στην έγκαιρη ανίχνευση, τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και σε εξατομικευμένες θεραπείες. Τι συμβουλεύουν όσους έχουν υπέρταση;
Υπέρταση: 5 τρόποι να ρίξετε την αρτηριακή πίεση πριν πάτε για ύπνο
Νέες κατευθυντήριες οδηγίες 2025 για την υψηλή αρτηριακή πίεση από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία
Αν έχετε βρεθεί ποτέ να αναρωτιέστε τι σημαίνουν οι αριθμοί της αρτηριακής σας πίεσης ή ενδιαφέρεστε για τις πιο πρόσφατες ιατρικές συστάσεις, οι νέες οδηγίες του 2025 είναι εδώ για να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα. Δημοσιευμένες από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (American Heart Association – AHA) και το Αμερικανικό Κολλέγιο Καρδιολογίας (American College of Cardiology – ACC) στις 14 Αυγούστου 2025, αυτές οι επικαιροποιημένες συστάσεις εστιάζουν στην πρόληψη, την ανίχνευση και τη διαχείριση της υψηλής αρτηριακής πίεσης στους ενήλικες.
Με σχεδόν το 39,6% των ενηλίκων στη χώρα μας να επηρεάζεται, το μήνυμα είναι σαφές – αν και η υπέρταση είναι συχνή, είναι επίσης ένας από τους πιο προλήψιμους κινδύνους για σοβαρά προβλήματα υγείας – και αυτές οι οδηγίες στοχεύουν να μας δώσουν τον έλεγχο μέσα από αλλαγές στον τρόπο ζωής και άλλων επιστημονικά τεκμηριωμένων στόχων και πρακτικών εργαλείων.
Διαχείριση υπέρτασης με φυσικές και φαρμακευτικές μεθόδους
Σύμφωνα με άρθρο του 2025 περί Ευρωπαϊκών κατευθυντηρίων οδηγιών με τίτλο «Advances in Hypertension Management: Insights from the Latest European Guidelines», η υψηλή αρτηριακή πίεση επηρεάζει περίπου το 30–45% των Ευρωπαίων και ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία. Η μελέτη εξηγεί ότι οι νέες ευρωπαϊκές οδηγίες παρέχουν στους γιατρούς πιο σαφείς οδηγίες για τη διάγνωση και τη θεραπεία της υπέρτασης, ώστε να προλαμβάνεται καλύτερα η καρδιοπάθεια και οι θάνατοι.
Άλλες φετινές έρευνες δείχνουν ότι τόσο οι φυσικές όσο και οι φαρμακευτικές προσεγγίσεις μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση της υπέρτασης, λειτουργώντας συχνά καλύτερα σε συνδυασμό με έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Φυτικά σκευάσματα και ορισμένες τροφές δείχνουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα στη μείωση της πίεσης, ενώ οι οδηγίες εξακολουθούν να δίνουν έμφαση στη διατροφή, τη σωματική άσκηση και τη φαρμακευτική αγωγή, όταν απαιτείται.
- Τσάι ιβίσκου και σκόρδο: Ισχυρά στοιχεία για μείωση της αρτηριακής πίεσης, παρόμοια με φάρμακα.
- Τζίντζερ και κάρδαμο: Νεότερα βότανα που ενδέχεται να στηρίζουν την καρδιαγγειακή υγεία και να μειώνουν την πίεση.
- Φλαβαν-3-όλες (μαύρη σοκολάτα, τσάι, μήλα, σταφύλια): Βελτιώνουν την πίεση και τη λειτουργία των αγγείων.
- Συμπληρώματα διατροφής (κάλιο, μαγνήσιο, CoQ10, παντζάρι, ιχθυέλαιο): Μπορεί να βοηθήσουν, αλλά δεν αντικαθιστούν τη θεραπεία.
- Διατροφή DASH και τρόπος ζωής: Παραμένει η βάση – χαμηλή σε νάτριο, πλούσια σε κάλιο, ισορροπημένη διατροφή, έλεγχος βάρους, τακτική άσκηση.
Πρώτη προτεραιότητα έχει η πρόληψη
Ο σταθερός πρωταγωνιστής: ο τρόπος ζωής. Σκεφτείτε καρδιοπροστατευτική διατροφή, λιγότερο αλάτι, άσκηση, διαχείριση στρες – γνωστά πράγματα. Αλλά οι νέες οδηγίες ενθαρρύνουν την έγκαιρη φαρμακευτική παρέμβαση, όταν είναι αναγκαία, ώστε να προληφθούν όχι μόνο τα καρδιακά επεισόδια και τα εγκεφαλικά, αλλά και προβλήματα στα νεφρά, ο διαβήτης τύπου 2, ακόμα και η γνωστική έκπτωση και η άνοια. Ο εγκέφαλός σας μπορεί επίσης να είναι μέρος των επιπλοκών.
Υπολογιστής κινδύνου PREVENT
Το PREVENT είναι ένας ολοκαίνουργιος υπολογιστής κινδύνους που έκανε ντεμπούτο το 2023 και τώρα εντάσσεται επίσημα στις οδηγίες. Εκτιμά τον 10ετή και 30ετή κίνδυνο καρδιολογικών προβλημάτων σταθμίζοντας ηλικία, αρτηριακή πίεση, χοληστερίνη και ακόμη και ταχυδρομικό κώδικα – ως αναγνώριση των κοινωνικών παραγόντων υγείας.
Εργαστηριακές εξετάσεις με μεγαλύτερη ακρίβεια
Νεφρά και ορμόνες μπαίνουν στο μικροσκόπιο: η αναλογία λευκωματίνης προς κρεατινίνη στα ούρα είναι πλέον καθιερωμένη εξέταση για όλους τους υπερτασικούς ασθενείς, δεν είναι προαιρετική. Επιπλέον, η αναλογία αλδοστερόνης προς ρενίνη, που χρησιμοποιείται για την ανίχνευση ενός συγκεκριμένου τύπου υπέρτασης με ορμονική αιτία (πρωτοπαθής αλδοστερονισμός), τώρα εφαρμόζεται σε περισσότερους ανθρώπους, ειδικά αν συνυπάρχουν υπνική άνοια ή υπέρταση σταδίου 2.
Η εγκεφαλική υγεία έρχετε στο προσκήνιο
Αποδεικνύεται πως η αρτηριακή πίεση δεν είναι μόνο θέμα καρδιάς και νεφρών – είναι και θέμα εγκεφάλου. Ακόμη και μικρές αυξήσεις μπορούν να επηρεάσουν σταδιακά τη μνήμη και τις γνωστικές λειτουργίες. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι οδηγίες πλέον θέτουν στόχο για συστολική πίεση (ο πάνω αριθμός) κάτω από 130 mm Hg – ιδιαίτερα για την προστασία του εγκεφάλου.
Εξατομικευμένη φαρμακευτική αγωγή
Η εξατομικευμένη φαρμακευτική αγωγή είναι πράγματι κρίσιμη. Για πολλούς ενήλικες, ειδικά όσους αντιμετωπίζουν διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκία ή νεφρική νόσο, ένα μόνο χάπι ίσως να μην είναι αρκετό. Οι νέες ενημερώσεις ενθαρρύνουν την έναρξη με κατηγορίες φαρμάκων όπως οι αναστολείς του ΜΕΑ, οι ανταγωνιστές των υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ, οι αποκλειστές διαύλων ασβεστίου ή οι θειαζίδες.
Σε περιπτώσεις υπέρτασης σταδίου 2 (140/90 mm Hg και άνω), η χρήση συνδυαστικού χαπιού – δύο φάρμακα σε ένα – αποτελεί συχνά την προτιμώμενη λύση. Και για ορισμένα άτομα με παχυσαρκία, η προσθήκη νεότερων επιλογών όπως τα φάρμακα GLP-1 (ναι, αυτά που συχνά αναφέρονται στα πρωτοσέλιδα) μπορεί να είναι λογική.
Η εγκυμοσύνη πρέπει να είναι υπό στενή παρακολούθηση
Η υπέρταση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν είναι αστείο – περιλαμβάνει κινδύνους όπως προεκλαμψία ή ακόμη και πρόωρο τοκετό. Οι οδηγίες ενισχύονται: συνιστούν χορήγηση ασπιρίνης χαμηλής δόσης (81 mg/ημέρα) σε ορισμένες περιπτώσεις, αυστηρότερο έλεγχο της αρτηριακής πίεσης κατά την εγκυμοσύνη (όριο 140/90 mm Hg) και συνεχή παρακολούθηση μετά τον τοκετό – επειδή η υψηλή πίεση μπορεί να παραμείνει και μετά τον τοκετό.
Οδηγίες για τον τρόπο ζωής
Για το προσωπικό σας πλάνο δράσης σκεφτείτε να:
- Αλάτι: Κρατήστε την πρόσληψη κάτω από 2.300 mg/ημέρα – ιδανικά πιο κοντά στα 1.500 mg. Συμβουλή: οι μεγαλύτεροι ένοχοι είναι τα συσκευασμένα και τα φαγητά εστιατορίων, όχι ο αλατιέρα.
- Αλκοόλ: Αποφύγετέ το αν μπορείτε. Αν όχι, μέχρι δύο ποτά/ημέρα για άνδρες και ένα για γυναίκες.
- Στρες: Όχι να το διώξετε – να το διαχειριστείτε. Άσκηση, διαλογισμός, αναπνοές, γιόγκα – βρείτε το δικό σας ηρεμιστικό.
- Βάρος: Ακόμη και μείωση 5% κάνει διαφορά.
- Διατροφή: Ακολουθήστε τη δίαιτα DASH. Σκεφτείτε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, ξηρούς καρπούς, σπόρους, άπαχη πρωτεΐνη, γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών και υγιεινά έλαια.
- Άσκηση: Τουλάχιστον 75–150 λεπτά την εβδομάδα καρδιαγγειακής άσκησης ή/και ενδυνάμωσης. Το έχετε.
- Παρακολούθηση στο σπίτι: Μην βασίζεστε μόνο στις μετρήσεις του ιατρείου – παρακολουθήστε τις μετρήσεις σας και στο σπίτι. Σας βοηθά, και βοηθά και τον γιατρό σας να εξατομικεύσει τη θεραπεία.
«Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι ο πιο συχνός και πιο τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για καρδιακή νόσο», δήλωσε σύμφωνα με το Times of India ο πρόεδρος της επιτροπής σύνταξης των οδηγιών, Daniel W. Jones, M.D., FAHA, κοσμήτορας και ομότιμος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Μισισίπι στο Jackson, Mississippi, και μέλος της επιτροπής σύνταξης των οδηγιών του 2017 για την αρτηριακή πίεση.
Ποια είναι η καλύτερη ώρα να πάρετε τα χάπια της πίεσης – Πρωί ή βράδυ;
«Αντιμετωπίζοντας τους ατομικούς κινδύνους νωρίτερα και προσφέροντας πιο εξατομικευμένες στρατηγικές σε όλη τη διάρκεια της ζωής, οι οδηγίες του 2025 στοχεύουν να βοηθήσουν τους κλινικούς γιατρούς να βοηθήσουν περισσότερους ανθρώπους να διαχειριστούν την αρτηριακή τους πίεση και να μειώσουν τις επιπτώσεις από καρδιοπάθεια, νεφρική νόσο, διαβήτη τύπου 2 και άνοια», δήλωσε σύμφωνα με το Eurekalert.
Πηγές: Times of India, PubMed, medRxiv, ScienceDirect, ScienceDirect, MDPI, MDPI