Πενταετής εφαρμογή σε δέκα νοσοκομεία οδήγησε σε 45% μείωση των λοιμώξεων CLABSI και βελτίωση της συμμόρφωσης στην υγιεινή χεριών. Αποφεύχθηκαν 933 λοιμώξεις CLABSI σε ενήλικες και παιδιά.
Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα του Πανελλήνιου Προγράμματος για την Πρόληψη και τον Έλεγχο των Νοσοκομειακών Λοιμώξεων και της Μικροβιακής αντοχής (GRIPP-SNF) που υλοποιήθηκε με αποκλειστική δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση στον Φάρο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ). Αφορμή της εκδήλωσης ήταν η συμπλήρωση πέντε ετών της πιλοτικής υλοποίησης του προγράμματος και της παράδοσής του στην Ελληνική Πολιτεία, παρουσία της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας, στελεχών του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και πλήθους επαγγελματιών υγείας που συμμετείχαν στο πρόγραμμα.
Όπως τονίστηκε η πρωτοβουλία GRIPP-SNF από το 2021 έως σήμερα, συνέβαλε στη δημιουργία σύγχρονων συστημάτων παρακολούθησης και στην εφαρμογή διεθνώς αναγνωρισμένων πρακτικών ελέγχου λοιμώξεων σε δέκα μεγάλα νοσοκομεία, με κομβικό ρόλο των νοσηλευτών επιτήρησης. Η συστηματική παρακολούθηση, η τυποποίηση διαδικασιών και η ενίσχυση της υγιεινής των χεριών οδήγησαν σε σημαντική μείωση λοιμώξεων, ενώ παράλληλα περισσότεροι από 1.000 νοσηλευτές έλαβαν δωρεάν εκπαίδευση και πιστοποίηση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν:
- Ο ρυθμός ανάπτυξης λοιμώξεων CLABSI μειώθηκε κατά 45%, από 8,99 σε 4,94 λοιμώξεις ανά 1.000 ημέρες κεντρικής γραμμής, με το χαμηλότερο ρυθμό (4,02) να καταγράφεται στο πρώτο εξάμηνο του 2025.
- Η συμμόρφωση με την υγιεινή των χεριών στα δέκα συμμετέχοντα νοσοκομεία παρουσίασε σημαντική και διατηρήσιμη βελτίωση, αυξάνοντας από 45% πριν την παρέμβαση σε πάνω από 61% μετά την παρέμβαση, με το υψηλότερο ποσοστό (64%) να καταγράφεται το 2025.
- Κατά την περίοδο των 29 μηνών μετά την πρώτη δέσμη παρεμβάσεων εκτιμάται ότι αποφεύχθηκαν 933 λοιμώξεις CLABSI σε ενήλικες και παιδιά.
Παράλληλα, στο πλαίσιο του GRIPP-SNF και σε συνεργασία με τη Νοσηλευτική Σχολή του ΕΚΠΑ, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο έως σήμερα έχει ολοκληρώσει 13 κύκλους και έχει προσφέρει δωρεάν εκπαίδευση και πιστοποίηση σε 1.048 νοσηλευτές στις βασικές αρχές πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων.
Άδωνις Γεωργιάδης: Τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά
«Η ολοκλήρωση της πενταετούς πιλοτικής φάσης του προγράμματος GRIPP αποτελεί ένα ορόσημο για το δημόσιο σύστημα υγείας και μια έμπρακτη απόδειξη ότι η συστηματική επένδυση στη γνώση, την παρακολούθηση και την ποιότητα μπορεί να φέρει μετρήσιμα αποτελέσματα. Θέλω να συγχαρώ θερμά το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για τη σταθερή στήριξη του στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, το Κέντρο Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων (CLEO), τον Οργανισμό Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (Ο.ΔΙ.Π.Υ.) και τη Νοσηλευτική Σχολή του ΕΚΠΑ για την άψογη συνεργασία τους. Τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά: σημαντική μείωση των λοιμώξεων που σχετίζονται με κεντρικές γραμμές, εντυπωσιακή αύξηση της συμμόρφωσης στην υγιεινή των χεριών και εκατοντάδες περιστατικά σοβαρών λοιμώξεων που αποφεύχθηκαν. Εξίσου σημαντική είναι η ενίσχυση των νοσοκομείων με εξειδικευμένους νοσηλευτές επιτήρησης και η εκπαίδευση περισσότερων από χιλίων επαγγελματιών υγείας. Με την παράδοση του προγράμματος στην Πολιτεία, δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε και να επεκτείνουμε το έργο αυτό, εντάσσοντας τις καλές πρακτικές του GRIPP-SNF και στα τρία νέα νοσοκομεία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος σε Θεσσαλονίκη, Κομοτηνή και Σπάρτη. Στόχος μας είναι ένα σύστημα υγείας ασφαλέστερο, πιο αποτελεσματικό και προσανατολισμένο στον ασθενή. Η προσπάθεια αυτή συνεχίζεται με συνέπεια και αποφασιστικότητα προς όφελος όλων των πολιτών», δήλωσε ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης.
Από την πλευρά του ο Υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Το 2022 το ECDC κατέγραψε ότι η Ελλάδα κατείχε δυσμενή θέση σε ό,τι αφορά τις νοσοκομειακές λοιμώξεις και τη μικροβιακή αντοχή σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση του ελέγχου και της πρόληψης των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Πρωταρχικό ρόλο σε αυτό διαδραμάτισε το Πανελλήνιο Πρόγραμμα για την Πρόληψη και τον Έλεγχο των Νοσοκομειακών Λοιμώξεων και της μικροβιακής αντοχής (GRIPP-SNF), την πιλοτική φάση του οποίου χρηματοδότησε το ΙΣΝ. Στα 10 νοσοκομεία που συμμετείχαν στην πιλοτική φάση, μειώσαμε τις μικροβιαιμίες από κεντρική γραμμή κατά 45%, αποτρέψαμε πάνω από 1.000 λοιμώξεις και αυξήσαμε τη συμμόρφωση στην υγιεινή των χεριών κατά 28%. Σήμερα, το Υπουργείο Υγείας υιοθετεί πλήρως τις πρακτικές και τις κατευθυντήριες του προγράμματος και προχωρά στη σταδιακή εφαρμογή του σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας».
O Πρόεδρος του ΙΣΝ, Ανδρέας Δρακόπουλος, ανέφερε: «Όταν το 2017 οραματιστήκαμε τη Διεθνή Πρωτοβουλία για την Υγεία (ΔΠΥ), με στόχο να συμβάλουμε στην επίτευξη ουσιαστικού αντίκτυπου για τη δημόσια υγεία στην Ελλάδα και διεθνώς, σχεδιάσαμε, όχι μόνο σημαντικά έργα υποδομών και εξοπλισμού αλλά και ένα ζωντανό δίκτυο φροντίδας για να αλλάξει στην πράξη η καθημερινότητα των ασθενών και των επαγγελματιών υγείας. Η ολοκλήρωση της πιλοτικής φάσης του Πανελλήνιου Προγράμματος για την Πρόληψη και τον Έλεγχο των Νοσοκομειακών Λοιμώξεων και της Μικροβιακής αντοχής (GRIPP-SNF) και η παράδοση του προγράμματος στην Ελληνική Πολιτεία για τη συνέχιση και επέκτασή του, αποτελεί μια σημαντική στιγμή. Διότι διαπιστώνουμε ότι ακόμη μία δωρεά, από τις περισσότερες από 80 που εντάσσονται στην Πρωτοβουλία, προσθέτει αξία και απτά αποτελέσματα στον τομέα της ιατρικής περίθαλψης. Η διαδρομή μας συνεχίζεται με στόχο οι καλές πρακτικές του Προγράμματος GRIPP-SNF, αλλά και των υπόλοιπων εκπαιδευτικών προγραμμάτων της ΔΠΥ, να ενταχθούν στη λειτουργία των τριών νέων νοσοκομείων ΙΣΝ στη Θεσσαλονίκη, την Κομοτηνή και τη Σπάρτη, τα οποία βρίσκονται υπό κατασκευή και προβλέπεται να παραδοθούν στην Ελληνική κοινωνία εντός του 2027».
Ο Καθηγητής Θεοκλής Ζαούτης, Επικεφαλής του Κέντρου Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων – CLEO, δήλωσε: «Τα αποτελέσματα των 5 ετών υλοποίησης του Προγράμματος GRIPP-SNF μας δίδαξαν πολλά – κυρίως όμως μας δίδαξαν ότι είναι στο χέρι μας να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά και με όφελος τόσο για τους συμπολίτες μας όσο και για το Σύστημα Υγείας ένα πρόβλημα που αποτελεί «σιωπηλή πανδημία», κοστίζει κάθε χρόνο εκατοντάδες ζωές στη χώρα μας, αλλά και σημαντικούς πόρους στην Υγεία. Αυτά τα διδάγματα και την τεχνογνωσία που διαθέτουμε πρέπει να αξιοποιήσουμε από εδώ και πέρα, και μέσα από τη συνεργασία να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε, σε εθνικό πλέον επίπεδο, έως ότου εξαλείψουμε τη σιωπηλή πανδημία».
Το πρόγραμμα GRIPP-SNF και τα επόμενα βήματα
Το πρόγραμμα υλοποιείται σε 10 μεγάλα δημόσια νοσοκομεία πανελλαδικά, από το Κέντρο Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων (CLEO) σε συνεργασία με τον Οργανισμό Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (Ο.ΔΙ.Π.Υ.) και τη Νοσηλευτική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), με στόχο την αντιμετώπιση των νοσοκομειακών λοιμώξεων που επηρεάζουν περίπου το 12% των ασθενών που νοσηλεύονται στην Ελλάδα κάθε χρόνο.
Με την ολοκλήρωση της πιλοτικής φάσης, ο Οργανισμός Διασφάλισης Ποιότητας στην Υγεία (Ο.ΔΙ.Π.Υ.) αναλαμβάνει πλέον τη σκυτάλη για τη συνέχεια και τη διεύρυνση της δράσης. Όπως ανακοίνωσε ο διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού, κ. Χρήστος Νέστορας, το πρόγραμμα θα επεκταθεί σε όλα τα τμήματα των δέκα νοσοκομείων που συμμετείχαν, τα οποία θα λάβουν και πιστοποίηση ποιότητας, ενώ σταδιακά θα εφαρμοστεί σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας. Παράλληλα, θα συνεχιστεί και θα διευρυνθεί το πρόγραμμα δωρεάν εκπαίδευσης σε όλους τους επαγγελματίες υγείας.
Το GRIPP-SNF αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς στοχευμένες παρεμβάσεις, εκπαίδευση και συστηματική παρακολούθηση μπορούν να επιφέρουν ουσιαστική βελτίωση στην ασφάλεια των νοσοκομείων και στην ποιότητα φροντίδας για τους ασθενείς.