Η μικροβιακή αντοχή ξεκινά από την κοινότητα. Έκκληση για υπεύθυνη χρήση των αντιβιοτικών και σωστή ενημέρωση.
Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Ενημέρωσης για τη Μικροβιακή Αντοχή (18–24 Νοεμβρίου) υπενθυμίζει την αυξανόμενη απειλή που προκαλεί η λανθασμένη και υπερβολική χρήση των αντιβιοτικών. Στην Ελλάδα, όπου 4 στους 10 πολίτες δηλώνουν ότι έλαβαν αντιβιοτικά τον τελευταίο χρόνο, τα επίπεδα κατανάλωσης παραμένουν από τα υψηλότερα στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ και το ECDC. Η μικροβιακή αντοχή καθιστά τις λοιμώξεις δυσκολότερες στη θεραπεία και αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, επιβαρύνοντας το σύστημα υγείας.
ΙΣΑ: Ένας στους τέσσερις λαμβάνει αντιβιοτικά, χωρίς να επισκεφθεί πρώτα το γιατρό
Η κατάσταση απαιτεί υπεύθυνη χρήση αντιβιοτικών, σωστή ενημέρωση των πολιτών και συνεχή εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, ιδιαίτερα στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα.
Μικροβιακή απειλή: Σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία
Οι ειδικοί υπενθυμίζουν ότι η πρόληψη ξεκινά από την κοινότητα και την υπεύθυνη στάση όλων μας απέναντι στα φάρμακα. Η μικροβιακή αντοχή-η ικανότητα των μικροβίων να επιβιώνουν παρά τη δράση των φαρμάκων- αποτελεί σήμερα μία από τις σοβαρότερες απειλές για τη δημόσια υγεία. Οι λοιμώξεις που προκαλούνται από ανθεκτικά στελέχη μικροβίων είναι δυσκολότερες στη θεραπεία, αυξάνοντας τη νοσηρότητα, τη θνητότητα και το κόστος περίθαλψης.
Μικροβιακή αντοχή: 39 εκατ. θάνατοι από λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά ως το 2050
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ECDC, η κατανάλωση αντιβιοτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο ανέρχεται σε 20 καθορισμένες ημερήσιες δόσεις (DDD) ανά 1.000 κατοίκους ανά ημέρα, ενώ στην Ελλάδα φθάνει τις 33 καθορισμένες ημερήσιες δόσεις, μία από τις υψηλότερες τιμές στην Ευρώπη.
Η Καθορισμένη Ημερήσια Δόση (Defined Daily Dose – DDD) αποτελεί διεθνές στατιστικό μέτρο σύγκρισης της κατανάλωσης φαρμάκων και αντιστοιχεί στη μέση θεωρητική δόση ενός φαρμάκου που λαμβάνει ημερησίως ένας ενήλικας για την κύρια ένδειξή του.
Με απλά λόγια, η κατανάλωση 33 DDD σημαίνει ότι πάνω από το 3% του πληθυσμού λαμβάνει καθημερινά αντιβιοτικά, γεγονός που αποτυπώνει την υπερβολική χρήση τους.
Παράλληλα, στην Ελλάδα καταγράφονται υψηλά ποσοστά μικροβίων που δεν ανταποκρίνονται στα αντιβιοτικά, όπως η Klebsiella pneumoniae, η οποία είναι ανθεκτική σε ισχυρά φάρμακα (καρβαπενέμες) και θεωρείται από το ECDC σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία.
Η κατάσταση αυτή καθιστά αναγκαία τη συνεχή εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και την ενημέρωση των πολιτών, ώστε να περιοριστεί η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών και να διαφυλαχθεί η αποτελεσματικότητά τους για τις περιπτώσεις που είναι πραγματικά απαραίτητα.
Η Ελληνική Εταιρεία Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας υπογραμμίζει τη σημασία της διεπιστημονικής συνεργασίας και της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, που αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στη μικροβιακή αντοχή.
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, κ. Στάθης Σκληρός, επισημαίνει:
«Η μικροβιακή αντοχή δεν είναι πρόβλημα των νοσοκομείων, ξεκινά από την κοινότητα. Η ενημέρωση των πολιτών και η εκπαίδευση των επαγγελματιών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας είναι καθοριστικές για να περιοριστεί η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών. Χρειάζεται συλλογική ευθύνη και αλλαγή κουλτούρας στην καθημερινή πρακτική.»
Πολλά κοινά προβλήματα υγείας, διευκρινίζει για μια ακόμα φορά ο κος Σκληρός, όπως ο πονόλαιμος, δεν απαιτούν αντιβιοτικά, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις οφείλονται σε ιογενείς λοιμώξεις.
Η ενημέρωση γύρω από τις ορθές πρακτικές συμβάλλει ουσιαστικά στη διατήρηση της αποτελεσματικότητας των αντιβιοτικών για τις περιπτώσεις όπου είναι πραγματικά απαραίτητα.