Η έγκαιρη ανίχνευση υπήρξε από καιρό η καλύτερη άμυνα μας απέναντι στον καρκίνο τραχήλου της μήτρας, ωστόσο πολλοί εξακολουθούν να χάνουν τακτικούς ελέγχους με τεστ Παπ λόγω δυσφορίας ή άλλων εμποδίων. Τώρα, ένα τεστ HPV για το σπίτι υπόσχεται να αλλάξει τα δεδομένα, επιτρέποντας στις γυναίκες να λαμβάνουν δείγμα με βαμβακοφόρο στυλεό, με ακρίβεια αντίστοιχη της κλινικής διαδικασίας. Με την έγκριση του FDA και σχεδίαση από την Teal Health, αυτή η προσέγγιση μπορεί να γεφυρώσει κενά ετών στον προληπτικό έλεγχο. Καθώς τα κιτ κυκλοφορούν τον επόμενο μήνα στην Αμερική, το ερώτημα είναι πώς θα αλλάξει αυτή η εξέλιξη το μέλλον της υγείας των γυναικών;
Πρωτοποριακή εξέταση αίματος διαγιγνώσκει 12 διαφορετικούς καρκίνους με ακρίβεια 99%
Καρκίνος τραχήλου της μήτρας: Νέο τεστ από το σπίτι μπορεί να αντικαταστήσει τον γυναικολογικό έλεγχο και τα τεστ Παπ
Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος για καρκίνο τραχήλου της μήτρας βασίζεται εδώ και δεκαετίες στα τεστ Παπ στις κλινικές, ένα εργαλείο που έχει μειώσει αισθητά τα ποσοστά της νόσου – ωστόσο, εμπόδια όπως η δυσφορία, η περιορισμένη πρόσβαση και τα συστημικά κενά σημαίνουν πως πολλές γυναίκες χάνουν ακόμα το ετήσιο τσεκ απ.
Πλέον, με την πρόσφατη έγκριση του FDA για το πρώτο τεστ HPV από το σπίτι, το τοπίο αλλάζει. Πλέον μπορούν να συλλέξουν απλό δείγμα με βαμβακοφόρο στυλεό από την άνεση του σπιτιού τους, χωρίς επίσκεψη στο ιατρείο, επιτυγχάνοντας ωστόσο ακρίβεια αντίστοιχη με αυτή της κλινικής μεθόδου. Ανεπτυγμένη από την Teal Health, αυτή η νέα επιλογή υπόσχεται να προσεγγίσει πληθυσμούς με ανεπαρκή έλεγχο, να μειώσει τα πρακτικά εμπόδια και να ενδυναμώσει τα άτομα να ελέγχουν την υγεία τους με δικούς τους όρους.
Καρκίνος τραχήλου της μήτρας: Συμπτώματα
Ο καρκίνος τραχήλου της μήτρας συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα στα πρώιμα στάδιά του, γι’ αυτό η τακτική εξέταση είναι τόσο σημαντική. Καθώς όμως η νόσος εξελίσσεται, μπορεί να εμφανιστούν προειδοποιητικά σημάδια.
- Πρώιμα συμπτώματα (συχνά ασυμπτωματικά): Καμία εμφανής ένδειξη. Οι προκαρκινικές αλλοιώσεις ανιχνεύονται μόνο με τεστ Παπ ή έλεγχο HPV.
- Τοπικά συμπτώματα σε προχωρημένο στάδιο: Παράτυπη κολπική αιμορραγία (μετά από σεξουαλική επαφή, μεταξύ περιόδων ή μετά την εμμηνόπαυση), ασυνήθιστο υδαρές ή αιματηρό έκκριμα, πυελικός πόνος ή πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή.
- Μη πυελικά συμπτώματα σε προχωρημένο στάδιο: Πόνος/πίεση στην πλάτη ή τα πόδια, δυσκολίες στην ούρηση ή στην αφόδευση (επώδυνη ούρηση, δυσκοιλιότητα), πρήξιμο στα πόδια λόγω λεμφικής απόφραξης.
- Συστηματικά συμπτώματα προχωρημένης νόσου: Ανεξήγητη απώλεια βάρους, κόπωση και απώλεια όρεξης.
Πώς γίνεται η διάγνωση του καρκίνου τραχήλου της μήτρας;
Η διάγνωση του καρκίνου τραχήλου της μήτρας πραγματοποιείται μέσα από μία σταδιακή, τεκμηριωμένη διαδικασία που ξεκινά με μοριακό ή κυτταρολογικό έλεγχο και συνεχίζει με οπτική αξιολόγηση και επιβεβαίωση μέσω ιστολογικής εξέτασης. Τα βασικά στάδια περιλαμβάνουν:
- Έλεγχος: Η κυτταρολογία τεστ Παπ ανιχνεύει μη φυσιολογικά κύτταρα με περίπου 72% ευαισθησία, ενώ ο έλεγχος DNA για υψηλού κινδύνου HPV ανιχνεύει αλλοιώσεις CIN2+ με ~96% ευαισθησία.
- Κολποσκόπηση: Υπό μεγέθυνση με χρήση οξικού οξέος ή ιωδίου Lugol, η κολποσκόπηση επιτρέπει την απεικόνιση ύποπτων περιοχών με έως και 90% ευαισθησία για την ανίχνευση CIN2+.
- Κατευθυνόμενη βιοψία και απόξεση ενδοτραχήλου: Στοχευμένες βιοψίες τύπου punch και δειγματοληψία από τον ενδοτραχηλικό σωλήνα παρέχουν ιστό για ιστοπαθολογική ανάλυση, ανιχνεύοντας αλλοιώσεις CIN2+ σε ποσοστά 62,5–100% ανάλογα με την έκταση των βλαβών.
- Νέες μοριακές δοκιμές: Αυτοματοποιημένος έλεγχος HPV16/18 συνδυασμένος με διαλογή μέσω μεθυλίωσης DNA σε HPV-θετικές γυναίκες ηλικίας ≥30 ετών ανιχνεύει το 85,9% των υπαρχουσών περιπτώσεων CIN2+ και ενισχύει τη διαστρωμάτωση κινδύνου.
Ο FDA εγκρίνει το πρώτο τεστ HPV για το σπίτι
Τα τεστ Παπ είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη του καρκίνου τραχήλου της μήτρας, καθώς μπορούν να εντοπίσουν κυτταρικές αλλοιώσεις πριν αυτές εξελιχθούν σε καρκίνο. Δυστυχώς, συστημικά εμπόδια ή η δυσφορία με τη διαδικασία σημαίνουν ότι πολλοί άνθρωποι δεν υποβάλλονται στον απαραίτητο έλεγχο. Όμως, ο FDA ενέκρινε το πρώτο τεστ για καρκίνο τραχήλου που γίνεται στο σπίτι, μία λιγότερο επεμβατική και ενδεχομένως πιο προσβάσιμη εναλλακτική των τεστ Παπ.
Το νέο τεστ, που έλαβε έγκριση από τον FDA, αναπτύχθηκε από την startup εταιρεία Teal Health με έδρα το Σαν Φρανσίσκο. Όπως και τα παραδοσιακά τεστ Παπ, τα τεστ της Teal Health ελέγχουν για τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων ή HPV, ο οποίος προκαλεί σχεδόν όλους τους καρκίνους τραχήλου της μήτρας. Ωστόσο, το τεστ της, το Teal Wand, απαιτεί μόνο ένα κολπικό δείγμα με σφουγγαράκι αντί για την εισαγωγή κολποδιαστολέα ώστε να συλλεχθούν κύτταρα από τον τράχηλο.
Σημαντικές εξελίξεις στην αντιμετώπιση του τοπικά προχωρημένου καρκίνου του τραχήλου της μήτρας
Σε δήλωσή της, η Αμερικανή Kara Egan, CEO και συνιδρύτρια της Teal Health, ανέφερε ότι η έγκριση «δεν αφορά απλώς ένα καινοτόμο προϊόν — αφορά τελικά την προσφορά στις γυναίκες μίας επιλογής που ταιριάζει στη ζωή τους — κάτι που μπορεί να γίνει γρήγορα και με άνεση από το σπίτι», σύμφωνα με το Gizmodo.
«Διότι όταν κάνουμε την υγειονομική φροντίδα πιο εύκολα προσβάσιμη, βοηθάμε τις γυναίκες να παραμείνουν υγιείς, για τον εαυτό τους και για όσους βασίζονται σε αυτές καθημερινά», συνέχισε η Egan.
Ο εμβολιασμός και ο προληπτικός έλεγχος θα μπορούσαν να εξαλείψουν τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, περίπου 11.500 νέες περιπτώσεις καρκίνου τραχήλου της μήτρας διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο και 4.000 άνθρωποι πεθαίνουν από αυτόν. Στην Ελλάδα, σχεδόν 700 γυναίκες διαγιγνώσκονται ετησίως με τη νόσο και 282 πεθαίνουν από αυτήν, σύμφωνα με το ICO/IARC. Ωστόσο, ο καρκίνος του τραχήλου θα μπορούσε να «εξαλειφθεί εντός της ζωής μας», δήλωσε στους New York Times η Αμερικανή Dr. Alexi Wright, διευθύντρια της έρευνας για τα αποτελέσματα γυναικολογικής ογκολογίας στο Dana-Farber Cancer Institute και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Harvard.
«Διαθέτουμε τα μέσα για να το πετύχουμε. Αυτό που μας λείπει είναι ο πλήρης εμβολιασμός κατά του HPV και ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο τραχήλου της μήτρας, ενώ συχνά δεν φτάνουμε στα άτομα που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο». Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, οι θάνατοι από καρκίνο τραχήλου στις Η.Π.Α. έχουν μειωθεί κατά πάνω από το μισό από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, αν και η μείωση έχει σταθεροποιηθεί τα τελευταία χρόνια. Μελέτη του 2022 έδειξε ότι το 23% των ατόμων δεν είχε κάνει τους απαραίτητους ελέγχους το 2019, σε σύγκριση με 14% το 2005.
Αν και οι λόγοι διαφέρουν, άλλη μελέτη εντόπισε την έλλειψη ασφάλισης και το κόστος ως συχνούς παράγοντες. Επιπλέον, τα ποσοστά καρκίνου τραχήλου είναι κατά 25% υψηλότερα σε αγροτικές περιοχές, ενώ το ποσοστό θανάτου είναι κατά 42% υψηλότερο, πιθανότατα λόγω έλλειψης πόρων και παρόχων υγειονομικής φροντίδας. Για ορισμένους, η δυσφορία αποτελεί επίσης σημαντικό εμπόδιο. Το 2023, πολλοί συμμετέχοντες σε μελέτη του Michigan Medicine δήλωσαν ότι τα τεστ για το σπίτι «παρέχουν μία άνετη, βολική και ευέλικτη επιλογή χωρίς τραύμα».
Τεστ για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας από το σπίτι: Τεκμηριωμένη ακρίβεια και αυξημένη συμμετοχή
Τα τεστ από το σπίτι αποτελούν αποτελεσματικές εναλλακτικές για να καλυφθεί το κενό στον προληπτικό έλεγχο. Μελέτη διαπίστωσε ότι η αποστολή κιτ με ταχυδρομείο σε άτομα που καθυστερούσαν να κάνουν έλεγχο για καρκίνο τραχήλου της μήτρας οδήγησε σε αύξηση συμμετοχής κατά 50% σε σύγκριση με τη συνήθη φροντίδα. Επιπλέον, είναι εξίσου ακριβής με τα κλινικά τεστ. (Η Teal Health διαθέτει επίσης τη μελέτη SELF-CERV.)
750.000 γυναίκες πεθαίνουν ετησίως από καρκίνο του μαστού και του τραχήλου της μήτρας
Η Teal Health σχεδιάζει να διαθέσει τα κιτ τον επόμενο μήνα, ξεκινώντας από την Καλιφόρνια. Η εταιρεία συνεργάζεται επίσης με μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες με την ελπίδα να καλυφθούν τα κόστη. Εκτός από την παραγγελία τεστ μέσω της πλατφόρμας της Teal Health, οι Αμερικανές μπορούν να κανονίσουν και τη μετέπειτα φροντίδα τους μέσω αυτής, εφόσον χρειαστεί.
Πηγές: Gizmodo, CDC, WHO, NIH, PubMed, NIH (2), PubMed (2), Nature