Νέα μελέτη δείχνει ότι σταγόνες για τη μύτη ίσως μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του καρκίνου του εγκεφάλου. Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο για τη χορήγηση θεραπείας.
Οι επιστήμονες ανέπτυξαν σταγόνες για τη μύτη που μπορεί να καταπολεμήσει τα καρκινικά κύτταρα του όγκου στον εγκέφαλο
Το γλοιοβλάστωμα είναι ο πιο επιθετικός και συχνός πρωτογενής καρκίνος του εγκεφάλου στους ενήλικες. Πρόκειται για όγκο με πολύπλοκο μοριακό υπόβαθρο και χαρακτηριστικά αντίστασης σε θεραπείες, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων, σύμφωνα με το Neuro-Oncology. Σύγχρονες θεραπείες περιλαμβάνουν χειρουργική αφαίρεση, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία (π.χ. τεμοζολομίδη), ενώ ερευνώνται νέες μέθοδοι όπως ανοσοθεραπείες, στοχευμένες θεραπείες και τεχνολογίες νανοφαρμακευτικών φορέων.
Σε αυτό το πλαίσιο, ερευνητές ανέπτυξαν ρινικές σταγόνες που διασχίζουν τα νεύρα της μύτης και φτάνουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα, προκειμένου να καταπολεμήσουν τον πιο δύσκολο καρκίνο του εγκεφάλου.
Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα των δοκιμών, που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό PNAS, αποκαλύπτουν ότι το φάρμακο έφτασε με ασφάλεια στον στόχο του, βοηθώντας στην προστασία ποντικιών από αυτούς τους συνήθως θανατηφόρους όγκους.
«Πρόκειται για μια προσέγγιση που προσφέρει ελπίδα για πιο ασφαλείς και αποτελεσματικές θεραπείες για το γλοιοβλάστωμα και ενδεχομένως για άλλους καρκίνους που αντιστέκονται στην ανοσοθεραπεία, και αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα προς την κλινική εφαρμογή», αναφέρει ο νευροχειρουργός Alexander Stegh από το Washington University.
«Αυτό επαναπροσδιορίζει το πώς μπορεί να επιτευχθεί η ανοσοθεραπεία σε όγκους που κατά τα άλλα είναι δύσκολο να προσεγγιστούν».
Οι όγκοι γλοιοβλαστώματος είναι εξαιρετικά επιθετικοί, δύσκολο να εντοπιστούν νωρίς και απενεργοποιούν τη φυσιολογική ανοσολογική απόκριση του σώματος, γεγονός που τους καθιστά δύσκολο να στοχευτούν με τις παραδοσιακές αντικαρκινικές θεραπείες.
Επιπλέον, είναι πολύ δύσκολο να προσεγγιστούν, καθώς σχηματίζονται στον εγκέφαλο ή αλλού κατά μήκος του ευαίσθητου κεντρικού νευρικού συστήματος.
Αυτός ο επικίνδυνος καρκίνος επηρεάζει τις λειτουργίες του εγκεφάλου προκαλώντας πρήξιμο στους γύρω υγιείς ιστούς, τους συμπιέζει και τους αποσπά την παροχή αίματος.
Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί προς το παρόν το πρώτο στάδιο θεραπείας του γλοιοβλαστώματος.
Η μελέτη αυτή προχωρά την έρευνα στην αναζήτηση θεραπείας για τον καρκίνο
Στο παρελθόν, ερευνητές είχαν βρει έναν τρόπο να ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα των ποντικιών ώστε να εντοπίζει την παρουσία του καρκίνου, ενεργοποιώντας γονίδια ιντερφερόνης μέσα στα καρκινικά κύτταρα (STING). Τα γονίδια ιντερφερόνης ενεργοποιούνται συνήθως όταν το σώμα ανιχνεύσει ιογενή λοίμωξη.
Δυστυχώς, τα φάρμακα που επιτυγχάνουν αυτό το αποτέλεσμα αποδομούνται γρήγορα μέσα στο σώμα, απαιτώντας πολλαπλές επεμβατικές χορηγήσεις απευθείας στον όγκο.
Η Akanksha Mahajan, νευροεπιστήμονας από το Washington University, και οι συνεργάτες της ανέπτυξαν έναν απλούστερο τρόπο να μεταφέρουν τα φάρμακα εκεί όπου χρειάζονται, χρησιμοποιώντας τη νανοτεχνολογία.
«Πραγματικά θέλαμε να μειώσουμε όσο γίνεται την ταλαιπωρία των ασθενών που ήδη είναι βαριά άρρωστοι και σκέφτηκα ότι θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τις πλατφόρμες σφαιρικού νουκλεϊκού οξέος για να μεταφέρουμε αυτά τα φάρμακα με μη επεμβατικό τρόπο», εξηγεί η Mahajan.
Μετέτρεψαν τα μόρια ενεργοποίησης του STING σε σφαιρικό γενετικό υλικό, ώστε να διατηρούνται σταθερά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Για να το επιτύχουν αυτό, οι ερευνητές τύλιξαν το γενετικό υλικό γύρω από έναν πυρήνα νανοσωματιδίου χρυσού.
Στη συνέχεια, η ομάδα δοκίμασε το φάρμακο σε ποντίκια με γλοιοβλάστωμα. Διαπίστωσαν ότι οι γενετικές οδηγίες που είχαν “τοποθετήσει” πάνω στον χρυσό κατάφεραν με επιτυχία να ενεργοποιήσουν την οδό STING, αναστέλλοντας την ανάπτυξη των όγκων.
«Με αυτή την έρευνα, δείξαμε ότι τα σχολαστικά σχεδιασμένα νανοδομές, που ονομάζονται σφαιρικά νουκλεϊκά οξέα, μπορούν να ενεργοποιήσουν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα ισχυρές ανοσολογικές οδούς μέσα στον εγκέφαλο», αναφέρει ο Stegh.
Υπάρχει πολύς δρόμος ακόμα αλλά και πολλές ελπίδες
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος μέχρι να ξεκινήσουν οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους και ότι αυτή η τακτική θα χρειαστεί να ενισχυθεί με άλλες μεθόδους επίθεσης, καθώς τα καρκινικά κύτταρα μπορούν να παρακάμψουν την οδό STING.
Ωστόσο, όταν οι ρινικές σταγόνες συνδυάστηκαν με άλλα φάρμακα που έχουν στόχο την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, οι ερευνητές κατάφεραν να προκαλέσουν μακροχρόνια ανοσία ενάντια στο γλοιοβλάστωμα στα ποντίκια.
Το γλοιοβλάστωμα είναι ο πιο συχνός κακοήθης καρκίνος του εγκεφάλου.
«Όταν η γιαγιά μου εμφάνισε μεταστατικούς όγκους στον εγκέφαλο αφού είχε διαγνωστεί με τελικό στάδιο καρκίνου του μαστού, έζησα από κοντά την αδυσώπητη επίδραση που είχε η ασθένεια επάνω της και σε όλους γύρω της», έχει δηλώσει στο παρελθόν ο Stegh.
«Ο αγώνας της με ενέπνευσε να αντιμετωπίσω αυτή την ύπουλη ασθένεια και η εκπαίδευση και η κατάρτισή μου με οδήγησαν στο να πρωτοστατήσω στην καλύτερη κατανόηση της γενετικής των όγκων του εγκεφάλου».