Καθώς ετοιμαζόμαστε να αντιμετωπίσουμε ένα ακόμα κύμα καύσωνα, οι ειδικοί μας καλούν να παραμείνουμε σε εγρήγορση για ένα προειδοποιητικό σύμπτωμα που θα μπορούσε να είναι ένδειξη θερμοπληξίας. Τι μας συμβουλεύουν;
Καύσωνας: Συστάσεις προστασίας από τον ΙΣΑ
Ποιο είναι το σύμπτωμα στα χέρια που μπορεί να είναι ένδειξη θερμικής εξάντλησης και θερμοπληξίας
Καθώς ετοιμαζόμαστε να αντιμετωπίσουμε ένα ακόμη κύμα καύσωνα, μας προτρέπουν να προσέχουμε για ασυνήθιστα συμπτώματα στα χέρια που μπορεί να είναι σοβαρή ένδειξη θερμοπληξίας. Με τις θερμοκρασίες να αυξάνονται σε όλη την Ευρώπη και ορισμένες περιοχές να φτάνουν ακόμη και πάνω από τους 40°C, η ευαισθητοποίηση για τις ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη είναι πιο σημαντική από ποτέ.
Το NHS τονίζει ότι, ενώ η θερμική εξάντληση μπορεί συχνά να αντιμετωπιστεί με δροσιά μέσα σε 30 λεπτά, και αν εξελιχθεί σε θερμοπληξία, αποτελεί επείγον ιατρικό περιστατικό που απαιτεί άμεση θεραπεία. «Η θερμική εξάντληση συνήθως δεν χρειάζεται επείγουσα ιατρική φροντίδα αν μπορείτε να δροσιστείτε μέσα σε 30 λεπτά», αναφέρει το NHS σύμφωνα με το Mirror, «αν εξελιχθεί σε θερμοπληξία, πρέπει να αντιμετωπιστεί ως επείγον περιστατικό».
Αιτίες θερμοπληξίας
Σύμφωνα με το άρθρο του 2022 με τίτλο «Exertional heat stroke: pathophysiology and risk factors», η θερμοπληξία—συχνά θανατηφόρα για αθλητές—προκαλείται από υπερβολική υπερθέρμανση στις υψηλές θερμοκρασίες ή κατά την έντονη δραστηριότητα, προκαλώντας δυσλειτουργία του εγκεφάλου, εκτεταμένες βλάβες οργάνων μέσω φλεγμονής και θρόμβωσης, και φέρει ποσοστό θνησιμότητας περίπου 27%, με τους επιζώντες να αντιμετωπίζουν μερικές φορές μακροχρόνια νευρολογικά και καρδιακά προβλήματα.
Οι συγγραφείς αναφέρουν επίσης ότι βασικοί παράγοντες κινδύνου είναι η αφυδάτωση, το φύλο, η ηλικία, η σύσταση σώματος και πρόσφατες ασθένειες, ενώ η πιο αποτελεσματική θεραπεία είναι η αντιμετώπιση με δροσιά όσο το δυνατόν πιο γρήγορα γίνεται.
Η θερμική εξάντληση συμβαίνει όταν το σώμα σας ζεσταίνεται υπερβολικά και δεν μπορεί να δροσιστεί σωστά, συνήθως επειδή χάνετε πολύ νερό και αλάτι μέσω του ιδρώτα. Αυτό εμφανίζεται συχνά σε ζεστό, υγρό καιρό ή κατά τη διάρκεια έντονης σωματικής δραστηριότητας—ιδιαίτερα αν δεν πίνετε αρκετά υγρά. Παράγοντες που συμβάλλουν περιλαμβάνουν:
- Υπερβολική εφίδρωση, μη κατανάλωση αρκετών υγρών → αφυδάτωση και χαμηλά επίπεδα αλατιού που δυσκολεύουν τη ρύθμιση της θερμοκρασίας.
- Ζεστός, υγρός αέρας που εμποδίζει την εξάτμιση του ιδρώτα, αφήνοντας το σώμα ζεστό.
- Έντονη άσκηση ή παρατεταμένος χρόνος στη ζέστη, που υπερφορτώνει τους μηχανισμούς δροσιάς του σώματος.
- Βαριά, στενά ή μη ρούχα που «δεν αναπνέουν» και παγιδεύουν τη θερμότητα αντί να την απελευθερώνουν.
- Λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων (όπως διουρητικά, αντιισταμινικά ή αντικαταθλιπτικά), ή ύπαρξη προβλημάτων υγείας (όπως προχωρημένη ηλικία, παχυσαρκία ή ασθένεια), που δυσχεραίνουν την ψύξη του σώματος.
Κράμπες από τη ζέστη: Βασικό πρώιμο σημάδι της θερμικής εξάντλησης
Ένας λιγότερο γνωστός δείκτης θερμικής εξάντλησης είναι οι κράμπες στα χέρια και τα πόδια, ενώ μπορεί να εμφανιστούν και κράμπες στην κοιλιά. Ειδικοί από το Cleveland Clinic προειδοποιούν ότι τέτοιες κράμπες μπορεί να εμφανιστούν όταν το σώμα υπερθερμανθεί υπερβολικά.
Πρησμένα πόδια από τη ζέστη: Πότε το οίδημα κρύβει κινδύνους για την υγεία σας
Σημειώνουν ότι «οι κράμπες από τη ζέστη είναι επώδυνοι μυϊκοί σπασμοί που εμφανίζονται όταν το σώμα σας υπερθερμανθεί». Αυτοί οι σπασμοί θεωρούνται ήπια μορφή ασθένειας που σχετίζεται με τη ζέστη και αποτελούν προειδοποιητικό σημάδι θερμικής εξάντλησης.
«Όταν ιδρώνετε πολύ, το σώμα σας χάνει αλάτι και θρεπτικά συστατικά (ηλεκτρολύτες) μέσω του ιδρώτα. Η γρήγορη κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων νερού βοηθά στην ενυδάτωση, αλλά επίσης αραιώνει τα θρεπτικά συστατικά στο σώμα σας. Αυτό μπορεί να προκαλέσει σύσπαση και κράμπες στους μύες σας», προσθέτουν οι ειδικοί.
Άλλα συμπτώματα θερμικής εξάντλησης που πρέπει να προσέξετε περιλαμβάνουν:
- Κούραση
- Ζάλη
- Πονοκέφαλο
- Αίσθημα ναυτίας ή εμετό
- Υπερβολική εφίδρωση και δέρμα που γίνεται χλωμό και υγρό ή εμφάνιση εξανθήματος λόγω ζέστης, με τη μεταβολή του χρώματος του δέρματος να είναι πιο δύσκολο να παρατηρηθεί σε σκουρόχρωμο δέρμα
- Γρήγορη αναπνοή ή καρδιακός παλμός
- Υψηλή θερμοκρασία
- Έντονη δίψα
- Αδυναμία
«Τα συμπτώματα της θερμικής εξάντλησης είναι συνήθως τα ίδια σε ενήλικες και παιδιά, αν και τα παιδιά μπορεί να γίνουν ευέξαπτα», δηλώνει το NHS.
Τι να κάνετε αν κάποιος έχει θερμική εξάντληση
Σε περίπτωση που κάποιος εμφανίζει σημάδια θερμικής εξάντλησης, είναι κρίσιμο να τον δροσίσετε και να τον ενυδατώσετε. Το NHS προτείνει να ακολουθήσετε τα εξής τέσσερα βήματα:
- Μεταφέρετέ τον σε δροσερό μέρος
- Αφαιρέστε όλα τα περιττά ρούχα, όπως σακάκι ή κάλτσες
- Δώστε του να πιει ένα δροσερό νερό ή ρόφημα πλούσιο σε ηλεκτρολύτες
- Δροσίστε το δέρμα του – ψεκάστε ή σκουπίστε το με δροσερό νερό και κάντε του αέρα. Επίσης, καλές επιλογές είναι τα παγωμένα επιθέματα, τυλιγμένα σε ύφασμα και τοποθετημένα στις μασχάλες ή στον αυχένα
Είναι σημαντικό να μείνετε μαζί του μέχρι να αναρρώσει, κάτι που θα πρέπει να συμβεί εντός 30 λεπτών. Το NHS επιπλέον αναφέρει ότι, αν εσείς ή κάποιος άλλος παρουσιάσετε σημάδια θερμοπληξίας, πρέπει να καλέσετε το 166 ή να πάτε στα επείγοντα.
Τα σημάδια είναι:
- Εξακολουθεί να νιώθει άσχημα μετά από τα 30 λεπτά ξεκούρασης σε δροσερό μέρος και ενυδάτωσης
- Να έχει πολύ υψηλή θερμοκρασία
- Να έχει ζεστό δέρμα που δεν ιδρώνει και μπορεί να φαίνεται κόκκινο (αυτό μπορεί να είναι πιο δύσκολο να διαπιστωθεί σε σκουρόχρωμο δέρμα)
- Να έχει γρήγορο καρδιακό παλμό
- Να αναπνέει γρήγορα ή να δυσκολεύεται στην αναπνοή
- Να είναι σε σύγχυση και να έχει έλλειψη συντονισμού
- Να πάθει επιληπτική κρίση ή σπασμούς
- Να έχει απώλεια συνείδησης
Το καρδιαγγειακό σύστημα καταπονείται σε συνθήκες καύσωνα-Οδηγός προστασίας
Αν ο ασθενής χάσει τις αισθήσεις του ενώ περιμένετε βοήθεια, συνιστάται να τον τοποθετήσετε σε θέση ανάνηψης.
Πηγές: Mirror, Red Cross, Mayo Clinic, ScienceDirect, PubMed, Johns Hopkins, BMJ Medicine