Η καθημερινή διέγερση με φως και ήχο αναδύεται ως μια αποτελεσματική προσέγγιση βασισμένη σε επιστημονικά δεδομένα, που ενδέχεται να βοηθήσει στην επιβράδυνση της γνωστικής έκπτωσης σε ορισμένα άτομα με νόσο Αλτσχάιμερ. Αυτή η μη επεμβατική θεραπεία φαίνεται να είναι ασφαλής και μπορεί να προσφέρει μετρήσιμα οφέλη σε ανθρώπους με νόσο Αλτσχάιμερ όψιμης έναρξης.
Μακροχρόνια διέγερση με φως και ήχο φαίνεται να καθυστερεί τη γνωστική έκπτωση σε άτομα με Αλτσχάιμερ όψιμης έναρξης – Νέα μελέτη
Νέα ερευνητική εργασία παρουσιάζει δεδομένα από πέντε εθελοντές που συνέχισαν την καθημερινή διέγερση με φως και ήχο στα 40Hz για σχεδόν δύο χρόνια, μετά τη συμμετοχή τους σε πρώιμη κλινική μελέτη του MIT που διερευνούσε μια πιθανή μη επεμβατική θεραπεία για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι τρεις συμμετέχοντες με νόσο Αλτσχάιμερ όψιμης έναρξης διατήρησαν σημαντικά υψηλότερες γνωστικές βαθμολογίες σε σύγκριση με παρόμοιους ασθενείς σε εθνικές βάσεις δεδομένων, ενώ δύο από αυτούς παρουσίασαν επίσης αξιοσημείωτες μειώσεις στα επίπεδα της πρωτεΐνης ταυ, ενός βασικού βιοδείκτη της νόσου Αλτσχάιμερ, σε δείγματα πλάσματος που δόθηκαν για ανάλυση. Και τα τρία άτομα που ωφελήθηκαν ήταν γυναίκες, ενώ οι δύο άνδρες συμμετέχοντες με νόσο Αλτσχάιμερ πρώιμης έναρξης δεν παρουσίασαν σημαντική μακροχρόνια βελτίωση.
Παρότι το δείγμα είναι μικρό, το σύνολο των δεδομένων αντιπροσωπεύει τη παρακολούθηση μέχρι σήμερα αυτής της προσέγγισης, μεγαλύτερης σε διάρκεια, η οποία είναι γνωστή ως GENUS (gamma entrainment using sensory stimuli) και δοκιμάζεται επίσης σε πανεθνική κλινική μελέτη από το Cognito Therapeutics του MIT.
«Αυτή η πιλοτική μελέτη αξιολόγησε τις μακροχρόνιες επιδράσεις της καθημερινής πολυτροπικής GENUS στα 40Hz σε ασθενείς με ήπια νόσο Αλτσχάιμερ», έγραψαν οι συγγραφείς στο Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association, σύμφωνα με το Neuroscience News. «Διαπιστώσαμε ότι η καθημερινή οπτικοακουστική διέγερση στα 40Hz για διάστημα 2 ετών είναι ασφαλής, εφικτή και μπορεί να επιβραδύνει τη γνωστική έκπτωση και την εξέλιξη των βιοδεικτών, ιδιαίτερα σε ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ όψιμης έναρξης».
Η μελέτη καθοδηγήθηκε από τη Diane Chan, νευρολόγο στο Massachusetts General Hospital και πρώην ερευνήτρια στο Picower Institute for Learning and Memory του MIT, με ανώτερη συγγραφέα την Picower Professor Li-Huei Tsai, διευθύντρια του Picower Institute και του MIT Aging Brain Initiative.
Περιοδοντίτιδα και άνοια: Πώς μπορεί να επηρεάσει η στοματική υγεία τον εγκέφαλο
Επιστημονικά τεκμηριωμένες χρήσεις της ηχοθεραπείας
Η ηχοθεραπεία, δηλαδή η χρήση δομημένης ακουστικής διέγερσης και όχι μουσικής, μελετάται ως μη επεμβατική προσέγγιση για τη νόσο Αλτσχάιμερ, κυρίως μέσω ακουστικής διέγερσης γάμμα συχνότητας στα 40 Hz. Πρόσφατη κλινική έρευνα συμπεραίνει ότι αυτού του τύπου η έκθεση σε ήχο μπορεί να επηρεάσει με ασφάλεια την εγκεφαλική δραστηριότητα που συνδέεται με τη μνήμη και τη σκέψη, ωστόσο τα δεδομένα εξακολουθούν να βρίσκονται σε εξέλιξη και δεν είναι ακόμη καταληκτικά.
- Πιλοτική μελέτη Φάσης 2A διαπίστωσε ότι η καθημερινή ακουστική διέγερση στα 40 Hz, σε συνδυασμό με φως, ήταν ασφαλής σε άτομα με ήπια νόσο Αλτσχάιμερ και συγχρόνισε επιτυχώς την εγκεφαλική δραστηριότητα στη στοχευμένη συχνότητα.
- Μακροχρόνια μελέτη παρακολούθησης ανοικτής επισήμανσης ανέφερε ότι η καθημερινή οπτικοακουστική διέγερση στα 40 Hz για σχεδόν δύο χρόνια ήταν καλά ανεκτή και συσχετίστηκε με πιο αργή γνωστική έκπτωση και μείωση βιοδεικτών της νόσου Αλτσχάιμερ στο αίμα σε ορισμένους ασθενείς.
- Μελέτη ανθρώπινης νευροφυσιολογίας έδειξε ότι η ακουστική διέγερση σε συχνότητες γάμμα μπορεί να ενισχύσει την εγκεφαλική απόδοση και τον συντονισμό των νευρωνικών δικτύων, υποστηρίζοντας τη βιολογική βάση της εγκεφαλικής σύζευξης μέσω ήχου, χωρίς να πρόκειται για θεραπευτική δοκιμή.
Προηγούμενες μελέτες για φωτοθεραπεία και ηχοθεραπεία στα 40Hz
Το 2020, το MIT ενέταξε 15 εθελοντές με ήπια νόσο Αλτσχάιμερ σε μια πρώιμη κλινική δοκιμή, με στόχο να αξιολογηθεί αν μία ώρα διέγερσης την ημέρα με φως και ήχο στα 40Hz, που παρεχόταν μέσω πίνακα LED και ηχείου στα σπίτια τους, μπορούσε να προσφέρει ουσιαστικά κλινικά οφέλη.
Αρκετές μελέτες σε ποντίκια είχαν δείξει ότι η αισθητηριακή διέγερση αυξάνει την ισχύ και τον συγχρονισμό των εγκεφαλικών κυμάτων γάμμα στα 40Hz, διατηρεί τους νευρώνες και τις συνάψεις των δικτύων τους, μειώνει πρωτεΐνες της νόσου Αλτσχάιμερ όπως το αμυλοειδές και η ταυ και διατηρεί τη μάθηση και τη μνήμη. Πολλές ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες έχουν καταλήξει σε παρόμοια ευρήματα κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών.
Η δοκιμή του MIT, αν και διακόπηκε πρόωρα λόγω της πανδημίας Covid-19, έδειξε σημαντικά οφέλη μετά από τρεις μήνες. Η νέα μελέτη εξετάζει τα αποτελέσματα σε πέντε εθελοντές που συνέχισαν να χρησιμοποιούν τις συσκευές διέγερσης σε καθεστώς «open label» για δύο χρόνια.
Οι εθελοντές αυτοί επέστρεψαν στο MIT για μια σειρά εξετάσεων 30 μήνες μετά την αρχική τους ένταξη. Επειδή τέσσερις συμμετέχοντες ξεκίνησαν την αρχική δοκιμή ως ομάδες ελέγχου, δηλαδή αρχικά δεν έλαβαν διέγερση στα 40Hz, η χρήση open label ήταν κατά 6 έως 9 μήνες μικρότερη από την περίοδο των 30 μηνών. Οι αξιολογήσεις στους 0, 3 και 30 μήνες περιλάμβαναν μετρήσεις της εγκεφαλικής απόκρισης στη διέγερση, μαγνητικές τομογραφίες εγκεφαλικού όγκου, αξιολόγηση της ποιότητας του ύπνου και μια σειρά πέντε τυποποιημένων γνωστικών και συμπεριφορικών δοκιμασιών.
Δύο συμμετέχοντες έδωσαν δείγματα αίματος. Για σύγκριση με αθεράπευτες ομάδες ελέγχου, οι ερευνητές ανέτρεξαν σε τρεις εθνικές βάσεις δεδομένων ασθενών με νόσο Αλτσχάιμερ, αντιστοιχίζοντας χιλιάδες ασθενείς με βάση κριτήρια όπως ηλικία, φύλο, αρχικές γνωστικές βαθμολογίες και επαναξιολογήσεις σε παρόμοια χρονικά σημεία εντός διαστήματος 30 μηνών.
Αποτελέσματα και προοπτικές
Οι τρεις γυναίκες εθελόντριες με νόσο Αλτσχάιμερ όψιμης έναρξης παρουσίασαν βελτίωση ή βραδύτερη επιδείνωση στις περισσότερες γνωστικές δοκιμασίες, συμπεριλαμβανομένων στατιστικά σημαντικών θετικών διαφορών σε σύγκριση με τις ομάδες ελέγχου σε τρεις από αυτές.
Οι εθελόντριες αυτές έδειξαν επίσης αυξημένη απόκριση των εγκεφαλικών κυμάτων στη διέγερση στους 30 μήνες και βελτίωση σε δείκτες κιρκάδιων ρυθμών. Στις δύο εθελόντριες όψιμης έναρξης που έδωσαν δείγματα αίματος, καταγράφηκαν σημαντικές μειώσεις της φωσφορυλιωμένης ταυ, 47% για τη μία και 19,4% για την άλλη, σε μια εξέταση που πρόσφατα εγκρίθηκε από τον FDA ως ο πρώτος βιοδείκτης πλάσματος για τη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ.
«Ένα από τα πιο πειστικά ευρήματα αυτής της μελέτης ήταν η σημαντική μείωση της pTau217 στο πλάσμα, ενός βιοδείκτη που συσχετίζεται στενά με την παθολογία της νόσου Αλτσχάιμερ, στους δύο ασθενείς όψιμης έναρξης για τους οποίους υπήρχαν διαθέσιμα δείγματα αίματος παρακολούθησης», έγραψαν οι συγγραφείς. «Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι η GENUS θα μπορούσε να έχει άμεσες βιολογικές επιδράσεις στην παθολογία της νόσου Αλτσχάιμερ, γεγονός που δικαιολογεί περαιτέρω μηχανιστική διερεύνηση σε μεγαλύτερες τυχαιοποιημένες μελέτες».
Παρότι τα αρχικά αποτελέσματα της δοκιμής έδειξαν διατήρηση του εγκεφαλικού όγκου στους τρεις μήνες σε όσους έλαβαν διέγερση στα 40Hz, αυτό το εύρημα δεν ήταν στατιστικά σημαντικό στους 30 μήνες. Οι δύο άνδρες εθελοντές με νόσο Αλτσχάιμερ πρώιμης έναρξης δεν παρουσίασαν σημαντικές βελτιώσεις στις γνωστικές δοκιμασίες. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι ασθενείς πρώιμης έναρξης έδειξαν σημαντικά μειωμένη απόκριση των εγκεφαλικών κυμάτων στη διέγερση. Παρότι το δείγμα είναι μικρό, οι συγγραφείς υποθέτουν ότι η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων ασθενών πιθανότατα οφείλεται στη διαφορά στην έναρξη της νόσου και όχι στο φύλο.
«Η GENUS μπορεί να είναι λιγότερο αποτελεσματική σε ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ πρώιμης έναρξης, ενδεχομένως λόγω ευρύτερων παθολογικών διαφορών σε σύγκριση με τη νόσο Αλτσχάιμερ όψιμης έναρξης, οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλλουν σε διαφορετικές αποκρίσεις», έγραψαν οι συγγραφείς. «Μελλοντική έρευνα θα πρέπει να διερευνήσει προγνωστικούς παράγοντες της θεραπευτικής απόκρισης, όπως γενετικούς και παθολογικούς δείκτες».
Άνοια: 10 ερωτήσεις που πρέπει να κάνουμε στον εαυτό μας για να δούμε αν κινδυνεύουμε
Αυτή την περίοδο, η ερευνητική ομάδα μελετά αν η GENUS μπορεί να έχει προληπτική δράση όταν εφαρμόζεται πριν από την έναρξη της νόσου. Η νέα δοκιμή στρατολογεί άτομα ηλικίας 55 ετών και άνω με φυσιολογική μνήμη, τα οποία έχουν ή είχαν στενό συγγενή με νόσο Αλτσχάιμερ, συμπεριλαμβανομένης της πρώιμης έναρξης.
Πηγές: Neuroscience News, PLOS One, PMC, Nature