Θέλετε να μειώσετε τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου; Υπάρχει μια βιταμίνη που, σύμφωνα με νέα μελέτη, μπορεί να περιορίσει τον κίνδυνο έως και 58% και αξίζει να την εντάξετε στην καθημερινότητά σας.
Γαστρεντερολόγος αποκαλύπτει πότε η κόπωση και το φούσκωμα δείχνουν σοβαρή πάθηση
Η βιταμίνη που μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος πιο συχνός καρκίνος στην Ελλάδα και μία από τις κύριες αιτίες θανάτου από καρκίνο, με περισσότερα από 7.000 νέα περιστατικά και περίπου 3.400 θανάτους μόνο το 2018. Η νόσος προσβάλλει κυρίως άτομα άνω των 50 ετών, ενώ παράγοντες όπως το οικογενειακό ιστορικό, οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής της.
Παρά την υψηλή της συχνότητα, η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να σώσει ζωές, καθώς ο προληπτικός έλεγχος επιτρέπει την ανίχνευση προκαρκινικών αλλοιώσεων. Στο πλαίσιο αυτό, το Εθνικό Πρόγραμμα για την Πρόληψη του Καρκίνου του Παχέος Εντέρου προσφέρει δωρεάν εξετάσεις σε πολίτες ηλικίας 50-69 ετών, με στόχο τη μείωση της θνησιμότητας και την προαγωγή της υγείας του πληθυσμού.
Παγκοσμίως, διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο 1,2 εκατομμύρια νέα περιστατικά καρκίνου του παχέος εντέρου, καθιστώντας τον τον δεύτερο πιο κοινό καρκίνο στους άνδρες και τον τρίτο στις γυναίκες.
Οι επιστήμονες αναζητούν συνεχώς τρόπους για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης ασθενειών όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ο οποίος περιλαμβάνει τους καρκίνους του παχέος και του ορθού. Σε μια ανασκόπηση προηγούμενων μελετών, οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στη σχέση μεταξύ της βιταμίνης D και του καρκίνου του παχέος εντέρου. Η ανασκόπηση δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2025 στο περιοδικό «Nutrients».
Τι έδειξε η μελέτη για τη σύνδεση καρκίνου και βιταμίνης D;
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η βιταμίνη D έχει αποδειχθεί ότι προσφέρει πολλά οφέλη στο σώμα μας, όπως η υποστήριξη της επικοινωνίας μεταξύ των νευρικών κυττάρων, η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και η πρόληψη των αναπνευστικών λοιμώξεων.
Παίζει ρόλο στη διατήρηση της υγείας του εντέρου, των επιπέδων θυρεοειδικών ορμονών, των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και ακόμη και στον περιορισμό των βλαβερών επιπτώσεων της γήρανσης. Η βιταμίνη D δρα επίσης ως αντιοξειδωτικό, μειώνοντας τη φλεγμονή, καταστέλλοντας αυτοάνοσες αντιδράσεις και υποστηρίζοντας τη λειτουργία των κυττάρων του ανοσοποιητικού.
Οι ερευνητές παραθέτουν επίσης προηγούμενη μελέτη που υποδηλώνει ότι η βιταμίνη D αναστέλλει την ανεξέλεγκτη κυτταρική ανάπτυξη και τον σχηματισμό νέων αιμοφόρων αγγείων που «τρέφουν» τα καρκινικά κύτταρα (μια διαδικασία που ονομάζεται αγγειογένεση) και προάγει την απόπτωση (τον θάνατο ανώμαλων κυττάρων).
Τι βρήκαν λοιπόν οι ερευνητές σχετικά με τη βιταμίνη D και τον καρκίνο του παχέος εντέρου; Αν και υπήρχαν κάποια αντικρουόμενα ευρήματα, αναφέρουν ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης D συνδέεται ισχυρά με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου, εν μέρει επειδή αυτή η ανεπάρκεια επιδεινώνει τη φλεγμονή του εντέρου, η οποία προωθεί την εξέλιξη του καρκίνου.
Χειρουργός παχέος εντέρου προειδοποιεί για άγνωστο σύμπτωμα του καρκίνου στους κάτω των 50
Η βιταμίνη D είναι σύμμαχος στην αντιμετώπιση του καρκίνου – Τι λένε οι μελέτες
Συγκεκριμένα, μια μετα-ανάλυση 31 πρωτότυπων μελετών ανέφερε ότι, σε σύγκριση με άτομα με τη χαμηλότερη διατροφική πρόσληψη βιταμίνης D (10 ng/mL), εκείνα με τη μεγαλύτερη ποσότητα (80 ng/mL) εμφάνισαν μείωση κατά 25% στον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.
Η μελέτη Nurses’ Health Study, μια μεγάλη μακροχρόνια μελέτη στις ΗΠΑ που χρησιμοποιείται συχνά για να εντοπίζονται συσχετίσεις μεταξύ τρόπου ζωής και κινδύνου ασθενειών, έδειξε ότι οι γυναίκες με τη μεγαλύτερη πρόσληψη βιταμίνης D είχαν μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 58%, σε σύγκριση με όσες είχαν τη χαμηλότερη πρόσληψη.
Η μελέτη Iowa Women’s Health Study διαπίστωσε ότι εκείνες με την υψηλότερη πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D μείωσαν τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου περίπου στο μισό. Παρόμοια αποτελέσματα είχε και η ισπανική μελέτη PREDIMED, όπως και μελέτες που χρησιμοποίησαν συμπληρώματα βιταμίνης D (αντί για λήψη μέσω τροφής).
Οι πολύποδες και τα αδενώματα είναι πρόδρομοι του καρκίνου του παχέος εντέρου και εντοπίζονται και αφαιρούνται συνήθως κατά τη διάρκεια κολονοσκοπήσεων. Οι ερευνητές βρήκαν ενδείξεις ότι η βιταμίνη D μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη των πολυπόδων. Για παράδειγμα, μια καναδική μελέτη με 1.409 συμμετέχοντες διαπίστωσε ότι η συμπλήρωση βιταμίνης D μείωσε την πιθανότητα εμφάνισης πολύποδων κατά 33% και τον κίνδυνο εμφάνισης επικίνδυνων αδενωματωδών πολυπόδων κατά 43%.
Παράγοντες κινδύνου για ανεπάρκεια βιταμίνης D
Με βάση τα δεδομένα της ανασκόπησης, η βιταμίνη D φαίνεται να βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου και ίσως ενισχύει την επιβίωση των ατόμων που νοσούν. Δυστυχώς, η βιταμίνη D είναι ένα από τα πιο συχνά ανεπαρκή θρεπτικά συστατικά. Παγκοσμίως, η ανεπάρκεια βιταμίνης D εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ 30% και 50%, με ακόμα υψηλότερα ποσοστά σε συγκεκριμένους πληθυσμούς.
Οι παράγοντες κινδύνου για ανεπάρκεια βιταμίνης D περιλαμβάνουν το να είναι κάποιος γυναίκα, να ζει σε περιοχές με ψυχρό κλίμα, να έχει σκουρόχρωμο δέρμα και να κατοικεί σε χώρες χαμηλού ή μεσαίου εισοδήματος όπου η διατροφή και τα συμπληρώματα ενδέχεται να είναι περιορισμένα.
Πέρα από τη γενετική προδιάθεση στον καρκίνο του παχέος εντέρου, άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν τη μεγάλη ηλικία, τον καθιστικό τρόπο ζωής και μια διατροφή πλούσια σε ανθυγιεινά λίπη και κόκκινο κρέας αλλά φτωχή σε φυτικές ίνες. Επίσης, η ανισορροπία της μικροχλωρίδας του εντέρου, η παχυσαρκία, η ευπάθεια και ο σακχαρώδης διαβήτης αυξάνουν τον κίνδυνο.
Η βιταμίνη του ήλιου και οι καθημερινές μας επιλογές
Η βιταμίνη D ονομάζεται και βιταμίνη του ήλιου, επειδή το σώμα μας την παράγει μέσω της έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία τύπου Β (UVB), δηλαδή την ηλιακή ακτινοβολία. Αν όμως ζείτε σε περιοχές με κρύο χειμώνα, μπορεί να είναι δύσκολο ή και αδύνατο να λάβετε επαρκή έκθεση στον ήλιο κατά τη διάρκεια αυτών των μηνών.
Ακόμα και τους θερμότερους μήνες, πρέπει να εξισορροπήσετε τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος με την ανάγκη για έκθεση στον ήλιο. Επίσης, απαιτείται επαρκής έκθεση επιφάνειας δέρματος, όπως πρόσωπο, χέρια και πόδια. Η ρύπανση, το σκούρο δέρμα και πιθανώς το αντηλιακό μειώνουν την απορρόφηση του ηλιακού φωτός, περιορίζοντας έτσι την παραγωγή βιταμίνης D.
Επειδή είναι πιθανό να υπερβάλετε και να καταλήξετε με τοξικότητα από βιταμίνη D, πριν ξεκινήσετε τη λήψη συμπληρωμάτων, είναι καλό να γνωρίζετε τα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα σας.
Καρκίνος του παχέος εντέρου: Οι 3 αλλαγές στο σώμα που προειδοποιούν – Πότε να δείτε τον γιατρό σας
Αυτό μπορεί να γίνει μέσω αιματολογικής εξέτασης που ζητείται από τον προσωπικό σας ιατρό.