Τροφικές αλλεργίες είναι η μη φυσιολογική ανοσοποιητική αντίδραση του οργανισμού σε τροφές που είναι ακίνδυνα στους περισσότερους ανθρώπους. Αυτό συμβαίνει επειδή παράγονται αντισώματα από το σώμα μας ενάντια στην πρωτεΐνη της τροφής (το αλλεργιογόνο) έτσι ώστε να απελευθερώνονται ισταμίνη και άλλα αμυντικά χημικά στοιχεία στον οργανισμό μας όταν τρώμε την τροφή προκαλώντας φλεγμονή.
Τροφικές αλλεργίες: Τι να ταΐζετε το 9 μηνών μωρό για να μειώσετε 45% τον κίνδυνο
Τι προκαλεί την τροφική αλλεργία και πώς αντιμετωπίζεται
Τα χημικά αυτά στοιχεία είναι που ενεργοποιούν αντιδράσεις οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν το αναπνευστικό μας σύστημα, την γαστρεντερική οδό, το δέρμα ή το καρδιαγγειακό σύστημα. Υπάρχουν και άλλες ανεπιθύμητες αντιδράσεις στις οποίες όμως εμπλέκεται ο μεταβολισμός και όχι το ανοσοποιητικό σύστημα.
Αυτές είναι γνωστές ως «δυσανεξίες» σε κάποιο τρόφιμο και περιλαμβάνουν αντιδράσεις λόγω τροφικών δηλητηριάσεων και ενζυμικές ανεπάρκειες που αποτρέπουν τη σωστή πέψη ορισμένων ουσιών, όπως η λακτόζη (δισακχαρίτης του γάλακτος). Ενώ οι αλλεργίες τείνουν να εμφανίζονται σε οικογένειες, είναι αδύνατο να προβλεφθεί εάν ένα παιδί θα κληρονομήσει την τροφική αλλεργία ενός γονέα ή εάν τα αδέρφια θα έχουν παρόμοια κατάσταση.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα μιας τροφικής αλλεργίας μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά. Ακριβώς επειδή μια αρχική αντίδραση προκαλεί λίγα προβλήματα δεν σημαίνει ότι όλες οι αντιδράσεις θα είναι παρόμοιες. Ένα τρόφιμο που πυροδότησε μόνο ήπια συμπτώματα σε μια περίπτωση μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρά συμπτώματα την άλλη. Η πιο σοβαρή αλλεργική αντίδραση είναι η αναφυλαξία.
Τα συμπτώματα μιας αλλεργικής αντίδρασης μπορεί να αφορούν το δέρμα, τη γαστρεντερική οδό, το καρδιαγγειακό σύστημα και την αναπνευστική οδό. Μπορούν να εμφανιστούν με έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους τρόπους:
- Έμετος και/ή κράμπες στο στομάχι
- Κνίδωση
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Συριγμός
- Επαναλαμβανόμενος βήχας
- Καταπληξία
- Σφιχτός, βραχνός λαιμός. δυσκολία στην κατάποση
- Πρήξιμο της γλώσσας, που επηρεάζει την ικανότητα ομιλίας ή αναπνοής
- Αδύναμος παλμός
- Χλωμός χρωματισμός του δέρματος
- Ζάλη ή αίσθημα λιποθυμίας
- Αναφυλαξία — μια αλλεργική αντίδραση, απειλητική για τη ζωή, που μπορεί να βλάψει την αναπνοή σας, να προκαλέσει πτώση της αρτηριακής σας πίεσης και να επηρεάσει τον καρδιακό σας ρυθμό. Η αναφυλαξία μπορεί να εμφανιστεί μέσα σε λίγα λεπτά από την έκθεση στην τροφή. Μπορεί να είναι θανατηφόρa και πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα με ένεση επινεφρίνης (αδρεναλίνη).
Τα περισσότερα συμπτώματα που σχετίζονται με τα τρόφιμα εμφανίζονται εντός δύο ωρών από την κατανάλωση. Συχνά ξεκινούν μέσα σε λίγα λεπτά. Σε ορισμένες πολύ σπάνιες περιπτώσεις, η αντίδραση μπορεί να καθυστερήσει τέσσερις έως έξι ώρες ή και παραπάνω. Οι καθυστερημένες αντιδράσεις παρατηρούνται συνήθως σε παιδιά που αναπτύσσονται έκζεμα ως σύμπτωμα τροφικής αλλεργίας και σε άτομα με σπάνια αλλεργία στο κόκκινο κρέας.
Τα πιο κοινά αλλεργιογόνα
Ενώ οποιοδήποτε τρόφιμο μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες αντιδράσεις, 9 τρόφιμα αντιπροσωπεύουν περίπου το 90% όλων των αντιδράσεων:
- Αυγά
- Γάλα και gαλακτοκομικά
- Φιστίκια
- Καρύδια
- Ψάρι
- Οστρακόδερμa
- Σιτάρι
- Σόγια
- Σουσάμι
Άτομα που είναι αλλεργικά σε ένα συγκεκριμένο τρόφιμο μπορεί επίσης να έχουν δυνητικά αντίδραση σε σχετικά τρόφιμα. Για παράδειγμα, όσοι είναι αλλεργικοί στις γαρίδες μπορεί να αντιδράσουν στο καβούρι και τον αστακό. Η εκμάθηση για τα μοτίβα διασταυρούμενης αντιδραστικότητας και τι πρέπει να αποφεύγεται είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους τα άτομα με τροφικές αλλεργίες πρέπει να λαμβάνουν φροντίδα από έναν πιστοποιημένο αλλεργιολόγο.
Διάγνωση
Για να κάνουν μια διάγνωση, οι αλλεργιολόγοι κάνουν λεπτομερείς ερωτήσεις σχετικά με το ιατρικό ιστορικό και τα συμπτώματά σας. Να είστε έτοιμοι να απαντήσετε σε ερωτήσεις σχετικά με:
- Τι και πόσο φάγατε
- Πόσος χρόνος χρειάστηκε για να εμφανιστούν τα συμπτώματα
- Ποια συμπτώματα είχατε και πόσο κράτησαν.
Μετά τη λήψη του ιστορικού σας, ο αλλεργιολόγος σας μπορεί να ζητήσει δερματικές εξετάσεις ή/και εξετάσεις αίματος, οι οποίες δείχνουν εάν υπάρχουν στο σώμα σας αντισώματα ανοσοσφαιρίνης Ε (IgE) ειδικά για τα τρόφιμα:
- Οι δερματικές δοκιμές δίνουν αποτελέσματα σε περίπου 20 λεπτά. Ένα υγρό που περιέχει μια μικροσκοπική ποσότητα του τροφικού αλλεργιογόνου τοποθετείται στο δέρμα του βραχίονα ή της πλάτης σας. Το δέρμα σας τρυπιέται με έναν μικρό, αποστειρωμένο καθετήρα, επιτρέποντας στο υγρό να διαρρεύσει κάτω από το δέρμα. Το τεστ, το οποίο δεν είναι επώδυνο, αλλά μπορεί να είναι άβολο, θεωρείται θετικό εάν αναπτυχθεί ένα σπυράκι (που μοιάζει με το χτύπημα από τσίμπημα κουνουπιού) στο σημείο όπου τοποθετήθηκε το ύποπτο αλλεργιογόνο. Ως έλεγχος, θα λάβετε επίσης ένα τσίμπημα δέρματος με ένα υγρό που δεν περιέχει το αλλεργιογόνο. Αυτό δεν θα πρέπει να προκαλέσει αντίδραση, καθώς έτσι γίνεται η σύγκριση μεταξύ των δύο ουσιών δοκιμής.
- Οι εξετάσεις αίματος, οι οποίες είναι λίγο λιγότερο ακριβείς από τις δερματικές εξετάσεις, μετρούν την ποσότητα της IgE αντίσωμα στα συγκεκριμένα τρόφιμα που ελέγχονται. Τα αποτελέσματα είναι συνήθως διαθέσιμα σε περίπου μία εβδομάδα.
Διαχείριση και θεραπεία
Ο πρωταρχικός τρόπος για να διαχειριστείτε μια τροφική αλλεργία είναι να αποφύγετε την κατανάλωση τροφής που σας προκαλεί προβλήματα. Ελέγξτε προσεκτικά τις ετικέτες των συστατικών των προϊόντων διατροφής και μάθετε εάν αυτό που πρέπει να αποφύγετε αναγράφεται με πολλούς τρόπους.
Ορισμένα προϊόντα μπορεί επίσης να φέρουν ετικέτα με δηλώσεις προφύλαξης, όπως «μπορεί να περιέχει», «ενδέχεται να περιέχει», «κατασκευάζεται σε κοινόχρηστο εξοπλισμό», «κατασκευάζεται σε κοινόχρηστη εγκατάσταση» ή κάποια άλλη ένδειξη πιθανής μόλυνσης από αλλεργιογόνα.
Πολλοί με τροφικές αλλεργίες αναρωτιούνται αν η κατάστασή τους είναι μόνιμη. Δεν υπάρχει οριστική απάντηση. Οι αλλεργίες στο γάλα, τα αυγά, το σιτάρι και τη σόγια μπορεί να εξαφανιστούν με την πάροδο του χρόνου, ενώ οι αλλεργίες στα φιστίκια, τους ξηρούς καρπούς, τα ψάρια και τα οστρακοειδή τείνουν να είναι δια βίου.
Αντίστροφα εμβόλια: Η νέα προσέγγιση που μπορεί να φέρει επανάσταση στη θεραπεία των αυτοάνοσων
Τι να κάνετε όταν τρώτε έξω
Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν τρώτε σε εστιατόρια. Ενημερώστε το προσωπικό του εστατορίου για την αλλεργία σας. Τονίστε την ανάγκη για επιφάνειες προετοιμασίας, τηγάνια, κατσαρόλες και σκεύη που δεν έχουν μολυνθεί από το αλλεργιογόνο σας.