Νομίζετε ότι μπορείτε να συζητήσετε λογικά με έναν ναρκισσιστή; Μάλλον όχι—εκτός αν γνωρίζετε το αδύνατο σημείο του. Αν και η ηθική ίσως δεν τους επηρεάζει, νέα έρευνα υποδηλώνει ότι η δημόσια εικόνα τους παίζει άμεσο ρόλο στη συμπεριφορά τους. Πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι οι ναρκισσιστές ήταν πιο πιθανό να ενεργήσουν ηθικά όταν τους υπενθυμιζόταν πώς η ανειλικρίνεια θα μπορούσε να βλάψει τη φήμη τους. Αντί να απευθυνθείτε στο συναίσθημα, οι ειδικοί λένε ότι είναι πιο αποτελεσματικό να διατυπώνετε το μήνυμά σας με επίκεντρο το πώς τους βλέπουν οι άλλοι.
Το No1 σημάδι ότι ο σύντροφός σας είναι ναρκισσιστής
Είναι η φήμη των ναρκισσιστών ο καταλύτης που μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά τους και να τους κάνει ειλικρινείς;
Όταν πρόκειται να αντιμετωπίσετε την ανειλικρίνεια ή τον χειρισμό από κάποιον με ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά, οι παραδοσιακές προσεγγίσεις συχνά αποτυγχάνουν. Το να επιχειρηματολογήσετε με βάση τη λογική, τη δικαιοσύνη ή την ενσυναίσθηση μπορεί να μοιάζει με το να χτυπάτε τοίχο—διότι για τους ναρκισσιστές, η ηθική ίσως να μην αποτελεί κίνητρο.
Αλλά τι θα συνέβαινε αν υπήρχε τρόπος να ενθαρρύνετε πιο ηθική συμπεριφορά μιλώντας σε μια «γλώσσα» που κατανοούν—τη φήμη; Πρόσφατη ψυχολογική μελέτη υποδηλώνει ότι οι ναρκισσιστές μπορεί να ανταποκρίνονται περισσότερο σε μηνύματα που διατυπώνουν τις συνέπειες με όρους κοινωνικής εικόνας αντί για ηθικές αρχές. Και αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε να αλλάξει εντελώς τον τρόπο που επικοινωνούμε μαζί τους.
Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας: Συμπτώματα και συμπεριφορές
Η Ναρκισσιστική Διαταραχή Προσωπικότητας (NPD) είναι μια ψυχική πάθηση που χαρακτηρίζεται από διαρκές πρότυπο μεγαλομανίας, συνεχή ανάγκη για θαυμασμό και έλλειψη ενσυναίσθησης για τους άλλους. Τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας συχνά παρουσιάζουν συμπεριφορές που μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά τις σχέσεις και την καθημερινή τους λειτουργία.
Βασικά συμπτώματα και συμπεριφορές
- Έχουν μεγαλομανία για τον εαυτό τους: Μπορεί να υπερεκτιμούν τις ικανότητες και τα επιτεύγματά τους, αναμένοντας να αναγνωρίζονται ως ανώτεροι χωρίς ανάλογες επιτυχίες.
- Ασχολούνται με φαντασιώσεις: Επίμονες σκέψεις για απεριόριστη επιτυχία, δύναμη, εξυπνάδα, ομορφιά ή ιδανικό έρωτα είναι συχνές.
- Πιστεύουν ότι είναι μοναδικοί: Συχνά πιστεύουν ότι είναι ξεχωριστοί και μπορούν να κατανοηθούν μόνο από, ή να σχετίζονται μόνο με, άλλα ξεχωριστά ή υψηλού κύρους άτομα.
- Έχουν ανάγκη για υπερβολικό θαυμασμό: Η συνεχής επιθυμία για προσοχή και θαυμασμό από τους άλλους είναι χαρακτηριστική.
- Νιώθουν ότι δικαιούνται πράγματα: Μπορεί να έχουν παράλογες προσδοκίες για ιδιαίτερα ευνοϊκή μεταχείριση ή αυτόματη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις τους.
- Εκμεταλλεύονται τους άλλους στις διαπροσωπικές σχέσεις: Η εκμετάλλευση άλλων για την επίτευξη προσωπικών σκοπών είναι κοινή συμπεριφορά.
- Έχουν έλλειψη ενσυναίσθησης: Συχνά δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν ή να ταυτιστούν με τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων.
- Ζηλεύουν ή τους ζηλεύουν: Μπορεί να ζηλεύουν τους άλλους ή να πιστεύουν ότι οι άλλοι τους ζηλεύουν.
- Έχουν αλαζονική συμπεριφορά και στάση: Η επίδειξη υπεροπτικής συμπεριφοράς ή στάσης παρατηρείται συχνά.
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν σε ένταση και να εκδηλώνονται διαφορετικά ανάλογα με το άτομο. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η διάγνωση της ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο ειδικό ψυχικής υγείας, λαμβάνοντας υπόψη το πλήρες πλαίσιο της συμπεριφοράς και του ιστορικού του ατόμου.
Η αγάπη πληγώνει — Ποιες οι συνέπειες της ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας στις σχέσεις
Άρθρο του 2012 «Narcissistic Personality Disorder: Impact on Relationships» προσφέρει μία λεπτομερή ανάλυση του πώς τα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά επηρεάζουν βαθιά τις προσωπικές, επαγγελματικές και οικογενειακές σχέσεις. Η έρευνα περιγράφει ότι τα άτομα με Ναρκισσιστική Διαταραχή Προσωπικότητας (NPD)—που χαρακτηρίζεται από αίσθηση δικαιώματος, έλλειψη ενσυναίσθησης, μεγαλομανία και εκμετάλλευση—συχνά δυσκολεύονται να δημιουργήσουν ειλικρινείς συναισθηματικές συνδέσεις.
Στις ρομαντικές σχέσεις, οι ναρκισσιστές μπορεί αρχικά να φαίνονται γοητευτικοί και μαγνητικοί, αλλά στη συνέχεια να αποκαλύπτουν ελεγκτική, υποτιμητική ή και επιθετική συμπεριφορά, συμβάλλοντας σε χάος, απιστία και συναισθηματικό τραύμα για τους συντρόφους τους. Στον εργασιακό χώρο, τα ναρκισσιστικά άτομα μπορεί να επιδεικνύουν αρχικά φιλοδοξία αλλά να αποξενώνουν τους συναδέλφους μέσω αλαζονικής και χειριστικής συμπεριφοράς.
Ως γονείς, οι ναρκισσιστές μπορεί να διαταράξουν τη συναισθηματική σύνδεση και υποστήριξη, με αποτέλεσμα ασυνεπή πειθαρχία, λίγη έως καθόλου στοργή και ένα επιβλαβές περιβάλλον για τα παιδιά. Η μελέτη προειδοποιεί επίσης για τη «ναρκισσιστική οργή»—μία εκρηκτική, αυτάρεσκη οργή ως απάντηση σε αντιληπτή κριτική—και τονίζει τη σημασία των θεραπευτικών ορίων και της αντανάκλασης ενσυναίσθησης κατά την υποστήριξη ατόμων με ναρκισσισμό.
Ο νέος τρόπος επικοινωνίας με ναρκισσιστές – Μελέτη αποκαλύπτει πώς να περιορίσετε τη χειριστική συμπεριφορά τους
Αν έχετε τσακωθεί ποτέ με ναρκισσιστή, ήδη γνωρίζετε πόσο δύσκολο είναι να βγάλετε άκρη. Συνήθως καταφεύγουν σε gaslighting και χειρισμό όταν δεν γίνεται το δικό τους—κάνοντάς το εξαιρετικά δύσκολο να περιμένετε την αλήθεια από αυτούς. Όμως οι ψυχολόγοι λένε πως αυτό ίσως πλέον δεν ισχύει. Και η λύση ίσως βρίσκεται στο μήνυμα που τους δίνετε.
Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Personality and Social Psychology Bulletin, οι ναρκισσιστές ενδιαφέρονται βαθιά για το πώς τους αντιλαμβάνονται οι άλλοι, ακόμη και αν είναι επιρρεπείς στην ανειλικρίνεια. Η μελέτη εξέτασε τη χρήση μιας τεχνικής «ανοσοποίησης» στους ναρκισσιστές. Ουσιαστικά, αυτό σημαίνει να πείσετε κάποιον να κάνει κάτι, πείθοντάς τον να μην κάνει κάτι άλλο.
Ήθελαν να δοκιμάσουν αυτό έχοντας συμμετέχοντες να διαβάσουν έναν κώδικα δεοντολογίας και στη συνέχεια να πραγματοποιούν δοκιμές για να δουν πώς θα ενεργούσαν. Εκτός από μία ομάδα, αντί ο κώδικας δεοντολογίας να εξηγεί γιατί πρέπει να έχει κανείς ακεραιότητα, περιείχε πληροφορίες για το τι συμβαίνει σε όσους χειραγωγούν, λένε ψέματα ή απατούν.
Η επίκληση στη φήμη ενός ναρκισσιστή είναι πιο αποτελεσματική από την επίκληση στην ηθική του
Αυτή η «ανοσοποιητική» εκδοχή του κώδικα δεοντολογίας προειδοποιούσε τους φοιτητές ότι τα άτομα που εμπλέκονται σε κακές συμπεριφορές συχνά καταλήγουν με κακή φήμη. Οι δοκιμές που διεξήγαγαν στη συνέχεια στους συμμετέχοντες περιλάμβαναν μέτρηση τόσο των προθέσεων όσο και της πραγματικής ανειλικρινούς συμπεριφοράς. Η αξιολόγηση των προθέσεων βασίστηκε στον Μακιαβελισμό και την ψυχοπάθεια.
Διαπιστώθηκε ότι τα άτομα που «σκόραραν υψηλότερα στον ναρκισσισμό» δήλωσαν επίσης ότι είχαν πιο ηθικές προθέσεις μετά την ανάγνωση του «ανοσοποιητικού» μηνύματος. Και όσον αφορά την πραγματική συμπεριφορά, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα τεστ ρίψης νομίσματος για να διαπιστώσουν αν οι συμμετέχοντες θα απατούσαν ή όχι. Όπως αποδείχθηκε, εκείνοι που αναγνωρίστηκαν ως ναρκισσιστές ήταν λιγότερο πιθανό να απατήσουν κατά τη διάρκεια του τεστ, εφόσον είχαν διαβάσει πρώτα τον «ανοσοποιημένο» κώδικα δεοντολογίας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ότι όσοι δεν σκόραραν ψηλά στον ναρκισσισμό δεν είχαν ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα μετά την έκθεσή τους στο «ανοσοποιητικό» μήνυμα. Στην πραγματικότητα, τους έκανε πιο συνειδητούς στις πιθανές δικαιολογίες για κακή συμπεριφορά. Τι σημαίνουν όλα αυτά σχετικά με την επικοινωνία με έναν ναρκισσιστή;
12 σημάδια ότι οι γιαγιάδες και οι παππούδες των παιδιών σας είναι ναρκισσιστές
Αντί να προσπαθείτε να απευθυνθείτε στην ηθική τους, είναι καλύτερο να αποδεχτείτε ότι αυτό δεν είναι το δυνατό τους σημείο. Αντιθέτως, ίσως είναι πιο αποτελεσματικό να τους προσεγγίσετε μιλώντας για κάτι που είναι πιο πιθανό να τους επηρεάσει: τη φήμη τους. Αν τους ενημερώσετε ότι κινδυνεύει το πώς τους αντιλαμβάνονται οι άλλοι, σε περίπτωση που εμπλακούν σε ορισμένες συμπεριφορές, ίσως τους αποτρέψετε από αυτές.
Πηγές: Daily Mail, SageJournals, Health, Cleveland Clinic, Duke University Health, WebMD, NIH, ResearchGate