Νομίζετε ότι μπορείτε να εντοπίσετε έναν ναρκισσιστή μόνο από τον τρόπο που χρησιμοποιεί το κινητό του; Οι ψυχολόγοι λένε ότι υπάρχει μία ψηφιακή συνήθεια που μπορεί να τους προδώσει αμέσως — και είναι πιο συχνή απ’ ό,τι νομίζετε. Η συμπεριφορά σας στα social media μπορεί να συνδέονται πλέον άμεσα με ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά.
Πώς να κάνετε τους ναρκισσιστές να πουν την αλήθεια, σύμφωνα με τους ψυχολόγους
Ναρκισσισμός: Ποια στοιχεία στην επικοινωνία αποκαλύπτουν ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά – Τι λένε οι ειδικοί
Μπορούν οι συνήθειες σας στο κινητό να αποκαλύψουν περισσότερα από τον χρόνο που περνάτε στην οθόνη; Οι ψυχολόγοι λένε πως μία συγκεκριμένη συμπεριφορά μπορεί να είναι ένδειξη ναρκισσιστικών χαρακτηριστικών. Από το συνεχές τσεκάρισμα έως την εμμονή με την online εικόνα, νέες μελέτες δείχνουν ότι ο τρόπος με τον οποίο κάποιος χρησιμοποιεί το κινητό του μπορεί να προσφέρει ένα γρήγορο, ορατό στοιχείο για βαθύτερα στοιχεία προσωπικότητας, όπως συναισθηματικός χειρισμός, χαμηλή ενσυναίσθηση και τάση για εθισμό.
Ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά στην επικοινωνία, σύμφωνα με έρευνα
Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι τα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά διαμορφώνουν την επικοινωνία με ιδιαίτερο τρόπο, οδηγώντας συχνά σε εγωκεντρικές, χειριστικές συμπεριφορές καθώς και συμπεριφορές χωρίς ενσυναίσθηση — τόσο εκτός όσο και εντός διαδικτύου. Οι ναρκισσιστές τείνουν να κυριαρχούν στις συνομιλίες, να υποβαθμίζουν τα συναισθήματα των άλλων και να χρησιμοποιούν πειστικές τακτικές για προσωπικό όφελος.
Αυτές οι συμπεριφορές είναι όλο και πιο ορατές στην ψηφιακή επικοινωνία, ειδικά στα social media, όπου οι ναρκισσιστές συχνά επιδίδονται σε υπερβολική αυτοπροβολή, αναζήτηση προσοχής και ακόμη και τρολάρισμα. Οι συνέπειες για τις διαπροσωπικές σχέσεις περιλαμβάνουν συναισθηματική καταπόνηση, διάβρωση εμπιστοσύνης και συνεχή σύγκρουση.
Σύμφωνα με το άρθρο του 2022 «Narcissism on Interpersonal Circumplex Model: Reactions to Imaginary Abandonment and Rejection», τα άτομα με μεγαλομανή ναρκισσισμό αντιδρούν στην απόρριψη με ψυχρότητα και κυριαρχία, αναμένοντας από τους άλλους να παραμένουν σίγουροι και φιλικοί — δημιουργώντας συχνά επικοινωνιακή ασυμβατότητα. Αντίθετα, τα άτομα με ευάλωτο ναρκισσισμό τείνουν να πληγώνονται και να αποσύρονται, αναμένοντας παρόμοια απόσταση από τους άλλους, κάτι που αντανακλά ένα πιο συναισθηματικά ευαίσθητο και υποτακτικό στυλ. Τα βασικά χαρακτηριστικά επικοινωνίας περιλαμβάνουν:
- Κυριαρχία στη συζήτηση: Επανειλημμένη στροφή της συζήτησης στον εαυτό τους και διακοπή των άλλων
- Σηματοδότηση ανωτερότητας: Καυχησιολογία και υποτίμηση για διατήρηση μεγαλοπρεπούς εικόνας
- Χειριστική γλώσσα: Χρήση ενοχής, κολακείας ή εξαναγκασμού για έλεγχο των αλληλεπιδράσεων
- Χαμηλή ενσυναίσθηση: Αδυναμία επικύρωσης των συναισθημάτων ή οπτικής των άλλων
- Online αυτοπροβολή: Υπερβολική χρήση των social media για θαυμασμό
- Προβληματική ψηφιακή συμπεριφορά: Περιλαμβάνει εθιστική χρήση πλατφορμών και τρολάρισμα
Μήπως είστε εσείς το δύσκολο άτομο; 8 σημάδια που ίσως αγνοείτε
Ο εθισμός στα social media μπορεί να αποκαλύψει ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά, σύμφωνα με μελέτη
Οι ψυχολόγοι προειδοποιούν ότι η καταναγκαστική χρήση του Instagram, του TikTok και παρόμοιων πλατφορμών μπορεί να σηματοδοτεί ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά — όπως εγωκεντρισμός, μεγαλοπρεπής αυτοεικόνα, έλλειψη ενσυναίσθησης και ανάγκη για θαυμασμό. Οι μελέτες δείχνουν ότι όσοι εμφανίζουν ναρκισσιστικές τάσεις είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν προβλήματα ψυχικής υγείας, να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στις σχέσεις και να παλέψουν με εξάρτηση από ουσίες.
Πρόσφατη μελέτη από το University of Gdańsk στην Πολωνία διαπίστωσε ότι η καταναγκαστική χρήση των social media και η δυσκολία διακοπής τους μπορεί να υποδεικνύει εθισμό — κάτι που συνδέεται έντονα με τον ναρκισσισμό. Οι ερευνητές μελέτησαν 665 χρήστες δύο φορές μέσα σε οκτώ μήνες και διαπίστωσαν ότι χαρακτηριστικά όπως «ηρωισμός» (ανάγκη για θαυμασμό), «ανταγωνιστικότητα» και «θαυμασμός» ήταν σταθερά υψηλά μεταξύ των εθισμένων χρηστών.
Ταυτόχρονα, χαρακτηριστικά όπως «εχθρότητα» και «απομόνωση» αυξάνονταν με τη χρήση, υποδηλώνοντας ότι αυτά μπορεί να είναι συνέπειες του εθισμού. Η σύνδεση πιθανόν πηγάζει από την έντονη εστίαση των ναρκισσιστών στην εικόνα και στην αντίληψη των άλλων για αυτούς, κάτι που τα κοινωνικά μέσα ενισχύουν.
Εθισμός και απομόνωση: Ευρύτεροι οι κίνδυνοι των social media σε έναν ναρκισσιστή
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι ο εθισμός στα social media συνδέεται με σοβαρές συνέπειες όπως μειωμένη δια ζώσης επικοινωνία, κακός ύπνος και πτώση της απόδοσης στο σχολείο ή στη δουλειά. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν «καταναγκαστικό τσεκάρισμα», συναισθηματική εξάρτηση από την online αλληλεπίδραση και αδυναμία μείωσης της χρήσης παρά τις συνέπειες.
Σύμφωνα με το Journal of Research in Personality, όσοι διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο βιώνουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, μοναξιά και φόβο απώλειας εμπειριών. Η μελέτη εξέτασε έξι τύπους ναρκισσισμού — θαυμασμός, ανταγωνιστικότητα, εχθρότητα, απομόνωση, ηρωισμός και ιερότητα — και διαπίστωσε ότι όλοι εκτός από την «ιερότητα» (αυτοπροβολή) σχετίζονται με τον εθισμό στα social media.
Ξεχωριστή μελέτη του 2024 από το University of Cambridge αναφέρει ότι σχεδόν οι μισοί έφηβοι στη Βρετανία νιώθουν εθισμένοι στα social media, ενώ περίπου 1 στους 8 ενήλικες αντιμετωπίζει εθιστικές συμπεριφορές, όπως υπερβολική χρήση του διαδικτύου. Παρόλο που μόνο 1 στους 20 ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο διαγιγνώσκονται με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας, πολλοί περισσότεροι πιθανότατα εμφανίζουν ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά.
Οι 9 παράγοντες της προβληματικής χρήσης των social media από τους εφήβους
Οι ναρκισσιστές περιγράφονται συχνά ως «χειριστικοί, ελεγκτικοί, ευέξαπτοι και συναισθηματικά κακοποιητικοί», και μπορεί να παραμελούν συναισθηματικά τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Παραδόξως, μελέτη από το Frontiers in Psychology συνέδεσε επίσης τον ναρκισσισμό με την κατανάλωση κρέατος, ιδιαίτερα όταν αυτή δικαιολογείται με «ιεραρχικό» σκεπτικό όπως «οι άνθρωποι είναι στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας» — άποψη που οι ερευνητές συνέδεσαν με χαρακτηριστικά της «σκοτεινής τριάδας» και αρνητικές στάσεις απέναντι στα ζώα.
Πηγές: Daily Mail, PMC, OJAD, Frontiers