Τι θα γινόταν αν ο μεγαλύτερος προγνωστικός παράγοντας της υγείας σας στα 80 δεν ήταν τα επίπεδα της χοληστερίνης σας, τα γονίδια ή κάποιος άλλος δείκτης εξετάσεων; Μελέτη του Harvard αποκάλυψε ότι μία βασική συνήθεια στη μέση ηλικία μπορεί να είναι πολύ ισχυρότερος δείκτης για τη μακροζωία από οποιαδήποτε άλλη ιατρική εξέταση.
Η Νο1 συμβουλή του Αϊνστάιν για ευτυχία και βαθιά ικανοποίηση – Το γράμμα που άφησε στον γιο του
Μελέτη του Harvard: Η ευτυχία είναι δείκτης για μακροζωία και καλή υγεία σε βάθος χρόνου
Πρωτοποριακό νέο βιβλίο από τον ψυχίατρο του Harvard University, Dr Robert Waldinger, αποκαλύπτει ότι η ευτυχία είναι ισχυρότερος προγνωστικός δείκτης μακροζωίας από ό,τι τα επίπεδα χοληστερίνης. Βασισμένοι σε δεδομένα 100 ετών από τη θρυλική Harvard Adult Development Study—τη μελέτη με τη μεγαλύτερη διάρκεια στον κόσμο σχετικά με την υγεία και την ευτυχία των ενηλίκων—ο Waldinger και ο συγγραφέας Marc Schulz, PhD, αναλύουν την εκπληκτική επιστήμη στο «The Good Life».
Η μελέτη ξεκίνησε το 1938 με 724 άντρες και πλέον παρακολουθεί 1.300 από τα παιδιά τους, χρησιμοποιώντας εκτενή ιατρικά αρχεία, συνεντεύξεις και ερωτηματολόγια για να αποκαλύψει τι πραγματικά οδηγεί στην ευημερία.
«Οι ευτυχισμένοι ζουν περισσότερο από τους ανικανοποίητους – και είναι πιο πιθανό να υγιείς αυτά τα επιπλέον χρόνια ζωής», λέει ο Waldinger, ο οποίος εργάζεται επίσης ως ψυχίατρος στο Massachusetts General Hospital και είναι καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Harvard. Σύμφωνα με το The Healthy, σε συνέντευξή του, μοιράστηκε και το εύρημα που τον εξέπληξε περισσότερο.
Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της ψυχολογίας για τη συνολική υγεία, τη μακροζωία και την εμφάνιση ασθενειών
Η ψυχολογία παίζει τεράστιο ρόλο στην υγεία και τη μακροζωία μας – εξίσου σημαντικό με τη διατροφή, την άσκηση ή την ιατρική φροντίδα.
Σύμφωνα με έρευνα του 2023 με τίτλο «Happy people live longer because they are healthy people», ηλικιωμένοι στη Σιγκαπούρη που δήλωσαν πιο ευτυχισμένοι στην αρχή της μελέτης είχαν μικρότερη πιθανότητα να πεθάνουν τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτό συνέβαινε κυρίως επειδή οι ευτυχισμένοι άνθρωποι είχαν επίσης καλύτερη ψυχική υγεία, σωματική υγεία και τρόπο ζωής – έτσι, όταν ελήφθησαν υπόψη αυτοί οι παράγοντες, η ίδια η ευτυχία δεν αποτελούσε πλέον ανεξάρτητο δείκτη μακροζωίας.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η ψυχική στάση, τα συναισθήματα και οι κοινωνικές σχέσεις μπορούν να μας προστατέψουν άμεσα από ασθένειες και ακόμη και να μας βοηθήσουν να ζήσουμε περισσότερο.
- Ανθεκτικότητα: συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία
- Σκοπός στη ζωή: μειώνει τα προβλήματα ύπνου, αυξάνει τη δραστηριότητα, μειώνει τη θνησιμότητα
- Αισιοδοξία: ενισχύει την ανθεκτικότητα στο στρες και τη συνολική ευημερία
- Θετικά συναισθήματα: ενισχύουν την ανοσία και στηρίζουν τη μακροζωία
- Κοινωνικοί δεσμοί και εμπιστοσύνη: προστατεύουν από το στρες, τη φλεγμονή, τις καρδιακές παθήσεις
- Μοναξιά και διακρίσεις: αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, διαβήτη και πρόωρου θανάτου
Πώς να γίνετε ευτυχισμένοι μέσα σε μία μόνο εβδομάδα – Το «μυστικό» του Big Joy Project
Το πιο εκπληκτικό εύρημα για την ευτυχία
«Αναλύοντας όλα αυτά τα δεδομένα, το στοιχείο που με εξέπληξε περισσότερο ήταν η διαπίστωση ότι οι σχέσεις μας είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας στην ευτυχία, και ότι το πόσο ευτυχισμένοι είμαστε στις σχέσεις μας έχει ισχυρή επίδραση στην υγεία μας», λέει. «Το μέγεθος του αποτελέσματος ήταν τεράστιο! Όσοι ήταν πιο ικανοποιημένοι από τις σχέσεις τους στα 50 ήταν οι πιο υγιείς στα 80».
Οι άνθρωποι που είχαν ποικιλία στενών σχέσεων – συντρόφους, οικογένεια, φίλους ή συναδέλφους – ήταν πιο ευτυχισμένοι και πιο υγιείς. Αυτό που είχε σημασία, λέει ο Dr Waldinger, δεν ήταν η φύση της σχέσης, ούτε ο αριθμός των σχέσεων, αλλά η ποιότητά τους.
«Διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι χρειάζονται άσκηση, διατροφή και ένα αίσθημα σκοπού – αλλά πάνω απ’ όλα, χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον», λέει. «Το να φροντίζετε το σώμα σας είναι σημαντικό, αλλά το να φροντίζετε τις σχέσεις σας είναι επίσης μια μορφή αυτοφροντίδας. Αυτό είναι αποκαλυπτικό».
Οφέλη υγείας από τις στενές και ποιοτικές σχέσεις
Το νούμερο ένα πράγμα που μπορείτε να κάνετε για την υγεία σας είναι να βρείτε, να καλλιεργήσετε και να διατηρήσετε στενές σχέσεις. Μια συσχέτιση που βρήκαν οι ερευνητές ήταν ότι η αναφερόμενη ικανοποίηση από τις σχέσεις στην ηλικία των 50 ήταν καλύτερος δείκτης σωματικής υγείας από τα επίπεδα χοληστερίνης. Στην πραγματικότητα, η ύπαρξη στενών σχέσεων ήταν ισχυρότερος δείκτης συνολικής υγείας από τον δείκτη νοημοσύνης (IQ), την κοινωνική τάξη, τον πλούτο ή τα γονίδια.
Μερικά μόνο από τα οφέλη υγείας των σχέσεων που διαπιστώθηκαν:
- Λιγότερος κίνδυνος για καρδιοπάθειες ή καρδιακές προσβολές
- Χαμηλότερη αρτηριακή πίεση
- Μειωμένος κίνδυνος για χρόνιες ιατρικές παθήσεις όπως ο διαβήτης τύπου ΙΙ
- Μικρότερη γνωστική έκπτωση με την πάροδο της ηλικίας
- Βελτιωμένη μνήμη
- Ισχυρότερο ανοσοποιητικό σύστημα
- Ταχύτερη ανάρρωση
- Λιγότερες ψυχικές ασθένειες, όπως κατάθλιψη και άγχος
Το κλειδί είναι ότι οι σχέσεις βοηθούν στην αποτελεσματική διαχείριση του στρες – και όταν μειώνονται οι ορμόνες του στρες, μειώνεται η φλεγμονή στο σώμα, που προκαλεί πληθώρα προβλημάτων, εξηγεί.
Τι κάνει ο ερευνητής για να είναι ο ίδιος ευτυχισμένος
Το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου επικεντρώνεται στις σχέσεις και ο Dr Waldinger μοιράστηκε τις δικές του συνήθειες.
- Περπάτημα τρία με πέντε χιλιόμετρα κάθε πρωί σε εξωτερικό χώρο.
- Προπόνηση με βάρη δύο φορές την εβδομάδα.
- Διατάσεις τρεις φορές την εβδομάδα.
- Καθημερινός διαλογισμός.
- Περιορισμένος χρόνος στα social media, με χρήση για αλληλεπίδραση και όχι για σκρόλαρισμα.
- Υιοθεσία κατοικιδίων (ο ίδιος και η σύζυγός του λατρεύουν τα πουλιά).
- Εστιασμένη προσοχή και καθόλου multitasking – «Δεν αποδίδει ούτως ή άλλως, δεν είστε πιο παραγωγικοί συνολικά», είπε.
- Καθημερινή επικοινωνία με κάποιον.
Είναι πολύ αργά για να γίνει κάποιος ευτυχισμένος;
«Όταν οι άνθρωποι ακούν για την έρευνά μας, πολλοί ρωτούν “Είναι πολύ αργά για μένα να γίνω ευτυχισμένος;” και η απάντηση είναι ένα ηχηρό “Όχι!”», λέει. «Διαπιστώσαμε ότι περίπου το 40% της ευτυχίας σας είναι υπό τον άμεσο έλεγχό σας. Ποτέ δεν είναι αργά για να επιλέξετε την ευτυχία».
Η επιλογή είναι το κλειδί – το να περιμένετε απλώς να σας συμβεί κάτι που θα σας κάνει ευτυχισμένους είναι δρόμος προς την απογοήτευση. Η ευτυχία δεν εξαρτάται από το τι σας συμβαίνει, αλλά από τον τρόπο που το διαχειρίζεστε. «Η καλή ζωή διαμορφώνεται ακριβώς μέσα από τα πράγματα που την κάνουν δύσκολη», καταλήγει.
Και ένα μεγάλο μέρος του πώς διαχειρίζεστε αυτά τα δύσκολα πράγματα, είναι μέσα από το χτίσιμο σχέσεων. «Το να ζείτε μέσα σε θερμές σχέσεις προστατεύει τόσο το μυαλό όσο και το σώμα».
Η ερώτηση που πρέπει να κάνουμε στον εαυτό μας για να αποκτήσουμε επιτυχία και ευτυχία
Έτσι, αν είναι να κάνετε ένα μόνο πράγμα για την υγεία σας σήμερα, ο ίδιος προτείνει το τελευταίο σημείο της προσωπικής του λίστας: σκεφτείτε κάποιον – οποιονδήποτε – και επικοινωνήστε μαζί του. Κατά προτίμηση από κοντά, αλλά και ένα τηλεφώνημα ή ακόμη και ένα μήνυμα είναι αρκετό.
Πηγές: The Healthy, BMC Public Health, The MIT Press Reader, American Psychological Association, American Psychological Association, BMC Geriatrics