Το τι μας ωθεί να αναζητήσουμε μια ρομαντική σχέση διαφέρει σημαντικά από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά δεν οδηγούν όλες οι προθέσεις στα ίδια αποτελέσματα. Νέα έρευνα αποκαλύπτει εκπληκτικές αλήθειες για τους προσωπικούς λόγους αναζήτησης της «αληθινής αγάπης».
Ο «κανόνας της Σταχτοπούτας»: Η viral τεχνική που αναζωπυρώνει την ερωτική ζωή στη σχέση
Ποιο είναι το μεγαλύτερο κίνητρο πίσω από την επιτυχία σε μια ρομαντική σχέση
Οι ρομαντικές σχέσεις θεωρούνται ευρέως ως ένα βασικό ορόσημο στη ζωή, που πολλοί άνθρωποι νιώθουν ότι πρέπει να βιώσουν κάποια στιγμή. Για κάποιους, η επιδίωξη αυτών των σχέσεων λειτουργεί ως ισχυρό κίνητρο, ενώ για άλλους μπορεί να δημιουργήσει περιττή πίεση. Ωστόσο, δεν επιδιώκουν όλοι τις ρομαντικές σχέσεις για αυτούς τους παραδοσιακούς λόγους. Αυξανόμενος είναι ο αριθμός όσων επιλέγουν να μην επιδιώξουν καθόλου ρομαντική εμπλοκή.
Αυτή η ποικιλία στα κίνητρα ενέπνευσε τον Καναδό ψυχολόγο και ερευνητή Geoff MacDonald και την ομάδα του να εξετάσουν ποιοι είναι παράγοντες που σχετίζονται με μεγαλύτερη και ταχύτερη επιτυχία στη δημιουργία ρομαντικών σχέσεων, σε μελέτη που δημοσιεύτηκε φέτος.
Γιατί θέλουμε να είμαστε σε μια ρομαντική σχέση;
Σύμφωνα με μελέτη του 2023 με τίτλο The psychology of romantic relationships: motivations and mate preferences, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι επιδιώκουν σχέσεις για τέσσερις βασικούς λόγους:
- αγάπη και φροντίδα
- οικογένεια και παιδιά
- κύρος και πόροι
- σεξ και περιπέτεια
Αυτά τα κίνητρα σχετίζονται στενά με προσωπικές αξίες και βοηθούν στην πρόβλεψη των χαρακτηριστικών που αναζητούν οι άνθρωποι σε έναν σύντροφο.
Άλλες πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι επιδιώκουμε ρομαντικές σχέσεις κυρίως για εσωτερικούς και αξιακούς λόγους που υποστηρίζουν την προσωπική ανάπτυξη, τη συναισθηματική σύνδεση και τους στόχους ζωής. Αντί να αναζητούμε σχέσεις από φόβο, πίεση ή ανασφάλεια, όσοι κινούμαστε από γνήσιο ενδιαφέρον για συντροφικότητα και νόημα τείνουν να έχουν μεγαλύτερη επιτυχία και ικανοποίηση. Βασικά κίνητρα περιλαμβάνουν:
- Συναισθηματική πληρότητα και σύνδεση (συνάφεια, αγάπη, οικειότητα)
- Προσωπική ανάπτυξη και αυτοδιεύρυνση μέσω κοινών εμπειριών
- Ευθυγράμμιση με στόχους ζωής και αξίες (π.χ. οικογένεια, δέσμευση)
- Ψυχολογική ευημερία και υποστήριξη από έναν ασφαλή σύντροφο
- Σεξουαλική και περιπετειώδης εξερεύνηση
- Κοινωνική ένταξη και αποδοχή, ως μέρος των ανθρώπινων αναγκών σύνδεσης
Όσοι προσεγγίζουν τις σχέσεις με αυτά τα αυτόνομα και αξιακά κίνητρα είναι πιο πιθανό να δημιουργήσουν μακροχρόνιες, ικανοποιητικές σχέσεις.
Τα κίνητρα για την επιδίωξη ρομαντικών σχέσεων, κατηγοριοποιημένα από τον MacDonald
Για να αξιολογήσει τι παρακινεί τον κόσμο στην αναζήτησή του για σχέση, ο MacDonald ανέπτυξε ένα ερωτηματολόγιο 24 ερωτήσεων. Συνολικά, το εργαλείο αξιολογεί έξι βασικές κατηγορίες κινήτρων, όλες βασισμένες στη θεωρία αυτοκαθορισμού (Self-Determination Theory).
Στην αρχική μελέτη με πάνω από 1.200 ενήλικες που ήταν ελεύθεροι, ο MacDonald και η ομάδα του μπόρεσαν να συσχετίσουν αυτά τα διαφορετικά κίνητρα με ένα σύνολο χαρακτηριστικών προσωπικότητας:
Μήπως θέλει να σας χωρίσει; Μελέτη αποκαλύπτει τους 3 πιο κοινούς τρόπους χωρισμού
- Εσωτερικό κίνητρο – Επιδίωξη σχέσης επειδή είναι ευχάριστη και ικανοποιητική. Αυτοί εκτιμούν τη γνήσια σύνδεση, εμφανίζουν ασφαλή στυλ προσκόλλησης, ισχυρούς κοινωνικούς στόχους και προτιμούν δεσμευμένες σχέσεις.
- Ταυτοποιημένο κίνητρο – Επιδίωξη σχέσης επειδή ευθυγραμμίζεται με στόχους και αξίες ζωής. Εκτιμούν τη συντροφικότητα και την οικογένεια και παρουσιάζουν παρόμοια χαρακτηριστικά με εκείνους που έχουν εσωτερικό κίνητρο.
- Θετικό ενδοπροσαρμοσμένο κίνητρο – Επιδίωξη σχέσης για να νιώσει κανείς περήφανος, επιβεβαιωμένος ή να τον θαυμάζουν. Συνδέεται με αγχώδη προσκόλληση και φόβο μοναξιάς.
- Αρνητικό ενδοπροσαρμοσμένο κίνητρο – Επιδίωξη σχέσης για να αποφευχθεί η ενοχή, η ντροπή ή η ανεπάρκεια. Αυτά τα άτομα φοβούνται την κριτική και τη μοναξιά και συχνά παρουσιάζουν αγχώδη προσκόλληση.
- Εξωτερικό κίνητρο – Επιδίωξη σχέσης λόγω κοινωνικής πίεσης ή ανταμοιβών όπως η οικονομική ή κοινωνική ασφάλεια. Συνδέεται με αγχώδη στυλ προσκόλλησης και φόβο να για μοναξιά.
- Χωρίς κίνητρο (Amotivation) – Χωρίς σαφή λόγο για την επιδίωξη σχέσης. Όσοι δεν έχουν κίνητρο είναι αδιάφοροι, συχνά βγαίνουν ραντεβού χωρίς σκοπό και τείνουν να έχουν αποφευκτική προσκόλληση και χαμηλό ενδιαφέρον για δέσμευση.
«Η Θεωρία Αυτοκαθορισμού ήταν χρήσιμη επειδή εστιάζει σε πολλούς και διαφορετικούς λόγους που οι άνθρωποι επιδιώκουν στόχους», εξήγησε ο MacDonald σε συνέντευξή του στο PsyPost. «Και νομίζω ότι οι περισσότεροι ξέρουν πως υπάρχει ένα μείγμα από αυτά σε λειτουργία όταν σκέφτονται το ραντεβού».
Βασισμένοι σε αυτό το εξαμερές πλαίσιο, ο MacDonald και η ερευνητική του ομάδα αξιολόγησαν τον βαθμό στον οποίο αυτά τα κίνητρα επηρέαζαν την επιθυμία των συμμετεχόντων να βρουν σύντροφο. Έτσι κατάφεραν να προβλέψουν ποια από αυτά τα κίνητρα – ή ποιος ο συνδυασμός τους – οδήγησαν σε επιτυχία στη δημιουργία ρομαντικής σχέσης.
Ποια από τα κίνητρα οδήγησαν σε ρομαντική επιτυχία
Στο δεύτερο μέρος της μελέτης του 2025, ο MacDonald και οι συνεργάτες του διεξήγαγαν έρευνα σε πάνω από 3.000 ελεύθερους ενήλικες σχετικά με τα κίνητρά τους για σχέσεις, χρησιμοποιώντας την καινούρια κλίμακα των 24 ερωτήσεων. Έξι μήνες αργότερα, έκαναν επανεξέταση για να δουν ποιοι είχαν βρει σύντροφο.
Όσοι είχαν εσωτερικά ή ταυτοποιημένα κίνητρα – που έβλεπαν τις σχέσεις ως ευχάριστες ή προσωπικά σημαντικές – ήταν σημαντικά πιο πιθανό να βρίσκονται πλέον σε σχέση. Όπως σημείωσε ο MacDonald, τα άτομα που ήταν έτοιμα για σχέση και είχαν ως κίνητρο την απόλαυση ή τους στόχους ζωής είχαν τη μεγαλύτερη επιτυχία.
Αντιθέτως, όσοι παρακινούνταν από την αποφυγή αρνητικών συναισθημάτων ήταν οι λιγότερο πιθανό να βρουν σύντροφο.
Ποιο είναι το δικό σας κίνητρο;
Αν δεν έχετε βρει ακόμα τον άνθρωπό σας, ίσως είναι καιρός να αναλογιστείτε ποιο είναι το δικό σας κίνητρο.
Συχνά μας μαθαίνουν ότι η αγάπη είναι ένα ορόσημο συνδεδεμένο με την ωριμότητα, την ασφάλεια και την επιτυχία. Όμως, η επιδίωξη μιας σχέσης για αυτούς τους λόγους ίσως να μη σας ωφελήσει μακροπρόθεσμα.
Αναρωτηθείτε:
- Θέλετε μια σχέση για να νιώσετε πιο άξιοι, επιτυχημένοι ή αγαπητοί;
- Θα σας έκανε η σχέση να νιώσετε επιβεβαίωση ή σαν να τα «καταφέρατε»;
- Νιώθετε ντροπή που είστε μόνοι, σαν αυτό να αντικατοπτρίζει την αξία σας;
- Αναζητάτε μια σχέση για να ευχαριστήσετε την οικογένειά σας, να νιώσετε ότι ανήκετε σε ένα σύνολο ή να αποκτήσετε ασφάλεια;
Αν κάτι από αυτά σας αγγίζει, δεν υπάρχει λόγος να ντρέπεστε – αλλά αξίζει να κάνετε μια παύση πριν πάρετε την τελική σας απόφαση. Οι ουσιαστικές σχέσεις δεν προκύπτουν συνήθως από πίεση, φόβο ή εγωισμό.
Όπως λέει ο MacDonald, «Πρέπει πρώτα να τα έχετε καλά με τον εαυτό σας». Όταν μια σχέση είναι από μόνη της ευχάριστη και έχει νόημα – και δεν δημιουργείται ως μέσο επιβεβαίωσης – τότε είναι πιθανό να είστε έτοιμοι.
Γιατί είναι περισσότερα τα διαζύγια το καλοκαίρι; Πώς θα προστατεύσετε τη σχέση σας
Η αγάπη δεν είναι τίτλος που κατακτάται. Είναι κάτι στο οποίο εξελισσόμαστε. Όσο πιο ειλικρινείς είστε με το «γιατί» θέλετε να μπείτε σε μία σχέση, τόσο πιο γρήγορα θα βρείτε κάποιον που να θέλει πραγματικά να μοιραστεί τη ζωή του μαζί σας.
Πηγές: Forbes, Sage Journals, ResearchGate, ScienceDirect, PMC, PMC, ARXIV, WILEY, ResearchGate