Εκατομμύρια παίρνουν σε καθημερινή βάση συμπληρώματα διατροφής για να ενισχύσουν τον οργανισμό τους — ωστόσο, ακόμη και οι «υγιεινές» βιταμίνες μπορεί να γίνουν επιβλαβείς σε υψηλές δόσεις. Νευρολόγος προειδοποιεί ότι τρία κοινά συμπληρώματα ενδέχεται να προκαλέσουν βλάβη στον εγκέφαλο και τα νεύρα όταν γίνεται κατάχρηση και λαμβάνονται σε υψηλές δοσολογίες. Για ποια προειδοποιεί;
Κοινά συμπληρώματα μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στο νευρικό σύστημα, σύμφωνα με ειδικό – Για ποια μάς προειδοποιεί
Τα συμπληρώματα διατροφής έχουν γίνει καθημερινή συνήθεια για εκατομμύρια που προσπαθούν να ενισχύσουν τον οργανισμό τους, όμως δεν είναι όλες οι βιταμίνες και τα μέταλλα ασφαλή – ειδικά στις υψηλότερες δοσολογίες. Σύμφωνα με το Council for Responsible Nutrition (CRN), στοιχεία του 2022 δείχνουν ότι το 75% των Αμερικανών χρησιμοποιούν συμπληρώματα διατροφής για λόγους που κυμαίνονται από το «να διατηρώ την υγεία μου» έως το «να ζήσω πιο υγιεινά ή να υιοθετήσω πιο υγιεινές συνήθειες».
Αν και η μέτρια χρήση μπορεί να είναι ωφέλιμη, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η υπερβολική πρόσληψη μπορεί να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Ο νευρολόγος Dr Bing ανέδειξε πρόσφατα «3 συμπληρώματα που μπορεί να είναι τοξικά για τον εγκέφαλο και το νευρικό σας σύστημα αν τα παίρνετε σε υπερβολική ποσότητα», σε βίντεο στο Instagram — υπενθυμίζοντάς μας ότι ακόμη και τα πιο δημοφιλή trends υγείας μπορεί να έρχονται με κινδύνους.
Συμπληρώματα που μπορεί να έχουν νευροτοξικές επιδράσεις
Σύμφωνα με άρθρο του 2025 με τίτλο «Toxic Effects of Excess Vitamins A, B6, and Folic Acid», η υπερβολική λήψη βιταμίνης B6 μπορεί να βλάψει τα νεύρα, προκαλώντας μούδιασμα, μυρμήγκιασμα και προβλήματα ισορροπίας. Η ίδια μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι η πολύ υψηλή πρόσληψη φυλλικού οξέος μπορεί να κρύψει ή να επιδεινώσει τη νευρική βλάβη σε άτομα που έχουν έλλειψη βιταμίνης B1.
Άλλες πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένα δημοφιλή συμπληρώματα μπορούν να βλάψουν το νευρικό σύστημα όταν λαμβάνονται σε μεγάλες δόσεις ή για μεγάλες χρονικές περιόδους. Οι βασικοί ένοχοι περιλαμβάνουν μερικές κοινές βιταμίνες και μέταλλα — συνήθως όταν τα άτομα ξεπερνούν τα ασφαλή επίπεδα χωρίς να το συνειδητοποιούν.
Συμπληρώματα που έχουν συνδεθεί με πιθανές νευροτοξικές επιδράσεις, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες είναι τα:
- Βιταμίνη B6 – Η υπερβολική ποσότητα μπορεί να προκαλέσει νευρική βλάβη και μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα χέρια και τα πόδια.
- Βιταμίνη A – Οι υψηλές δόσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πίεση στον εγκέφαλο και προβλήματα όρασης ή συντονισμού.
- Ψευδάργυρος – Η υπερβολική ποσότητα μπορεί να εμποδίσει την απορρόφηση χαλκού, προκαλώντας αδυναμία, προβλήματα ισορροπίας και βλάβη των νεύρων.
- Φυλλικό οξύ (B9) – Οι μεγάλες ποσότητες μπορεί να καλύψουν την έλλειψη βιταμίνης B12 και να επιδεινώσουν τη νευρική βλάβη.
- Φυτικά/βοτανικά συμπληρώματα – Ορισμένα μπορεί να περιέχουν κρυφές νευροτοξικές ενώσεις ή επιμολυντές.
Ποια βιταμίνη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για άνοια κατά 49% – Τι λέει νέα μελέτη
3 συμπληρώματα που μπορεί να έχουν νευροτοξικές επιδράσεις, σύμφωνα με ειδικό
«Ορίστε τρία συμπληρώματα για τα οποία πρέπει να είστε προσεκτικοί όταν τα παίρνετε», είπε ο Dr Bing αναφερόμενος στα συμπληρώματα:
1. Ψευδάργυρος
Ο γιατρός εξήγησε ότι οι άνθρωποι συνήθως τον λαμβάνουν για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού ή για να καταπολεμήσουν τα κρυολογήματα. Υπάρχει σε πολυβιταμίνες, παστίλιες και ακόμη και σε ορισμένα σκευάσματα για το κοινό κρυολόγημα που διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή, πρόσθεσε. «Τώρα, ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητος για το σώμα μας και βρίσκεται σε πολλές διατροφικές πηγές – το πρόβλημα είναι όταν οι άνθρωποι παίρνουν συμπληρώματα καθημερινά για μήνες, μπορούν εύκολα να ξεπεράσουν το ασφαλές όριο».
Υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος έχουν συσχετιστεί με υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτη και καρδιακή νόσο – πρώιμα συμπτώματα που πρέπει να προσέξετε. Η υπερβολική πρόσληψη ψευδαργύρου μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση χαλκού και ο χαλκός είναι απαραίτητος για το νευρικό σύστημα.
Η χαμηλή περιεκτικότητα χαλκού στο σώμα μπορεί να προκαλέσει μυελονευροπάθεια, που είναι βλάβη στον νωτιαίο μυελό και τα περιφερικά νεύρα, οδηγώντας σε μούδιασμα, μυρμήγκιασμα και δυσκολία στο περπάτημα. «Έχω δει πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που εμφανίζουν προοδευτική αδυναμία και απώλεια αισθητικότητας λόγω έλλειψης χαλκού από μακροχρόνια υπερβολική λήψη ψευδαργύρου», εξήγησε ο Dr Bing.
2. Βιταμίνη A
Οι άνθρωποι λαμβάνουν συνήθως συμπληρώματα βιταμίνης A για την υγεία του δέρματος, την όραση ή την ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Υπάρχει σε πολλά συμπληρώματα, όπως το μουρουνέλαιο ή άλλα συμπληρώματα με βάση το συκώτι. «Σε αντίθεση με τις υδατοδιαλυτές βιταμίνες, η βιταμίνη A είναι λιποδιαλυτή, πράγμα που σημαίνει ότι αποθηκεύεται στο ήπαρ και μπορεί να συσσωρευτεί με τον καιρό».
Η υπερβολική λήψη αυτής της βιταμίνης μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση που ονομάζεται Pseudotumor Cerebri, δηλαδή αυξημένη πίεση στον εγκέφαλο που μιμείται έναν όγκο εγκεφάλου. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, προβλήματα όρασης και ακόμη και μόνιμη απώλεια όρασης.
3. Βιταμίνη D
Τα συμπληρώματα βιταμίνης D περιλαμβάνονται στη διατροφή για την υγεία των οστών και την υποστήριξη του ανοσοποιητικού. Συνιστώνται σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο έλλειψης βιταμίνης D, όπως τα βρέφη και όσοι είναι άνω των 50 ετών. «Ωστόσο, η λήψη πολύ υψηλών δόσεων βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει τη συσσώρευση ασβεστίου στο αίμα, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο, οδηγώντας σε σύγχυση, κόπωση, κατάθλιψη και μερικές φορές ακόμη και ψύχωση», εξήγησε ο γιατρός.
Βιταμίνη D: Το λάθος που κάνουμε στη λήψη της και μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό
«Έτσι, ενώ αυτές οι βιταμίνες και τα μέταλλα είναι απαραίτητα για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού μας, το “παν μέτρον άριστον” είναι το κλειδί. Όπως σχεδόν τα πάντα στη ζωή, το περισσότερο δεν είναι πάντα καλύτερο», κατέληξε.
Πηγές: Times of India, PMC, PMC, PMC, Neurology Journals, Taylor & Francis Online