Το μυρωδικό που ξορκίζει όλα τα κακά είναι ένα λαχανικό που χρησιμοποιείται και ως μπαχαρικό. Φαίνεται να ενισχύει την υγεία της καρδιάς, το ανοσοποιητικό και τη λειτουργία του εγκεφάλου και να προάγει τη μακροζωία, μεταξύ άλλων.
Το ιερό λαχανικό του Min που είναι πλούσιο σε βιταμίνες και μπορεί να βοηθήσει με την απώλεια βάρους
Ποιο είναι το μυρωδικό που ξορκίζει όλα τα κακά και ποια τα οφέλη του για την υγεία
«Ας είναι η τροφή σου το φάρμακό σου και το φάρμακό σου η τροφή σου». Η φράση αυτή αποδίδεται στον αρχαίο Έλληνα ιατρό Ιπποκράτη, τον πατέρα της δυτικής ιατρικής, και αποτυπώνει μια αλήθεια που παραμένει επίκαιρη μέχρι σήμερα. Ανάμεσα στα φυσικά μέσα που υποστήριζε βρισκόταν και το σκόρδο, το οποίο συνταγογραφούσε για μια σειρά παθήσεων – οφέλη που η σύγχρονη επιστημονική έρευνα επιβεβαιώνει ολοένα και περισσότερο.
Εκχυλίσματα σκόρδου και τοπικές φαρμακευτικές εφαρμογές
Σύμφωνα με μελέτη του 2025 με τίτλο «Biofilm battles: confronting stubborn resistance in dental healthcare by harnessing the antimicrobial potential of South African medicinal plants», αρκετά νοτιοαφρικανικά φαρμακευτικά φυτά έδειξαν ισχυρή ικανότητα να αναστέλλουν βακτήρια και να διασπούν βιοφίλμ που συνδέονται με οδοντικές λοιμώξεις. Η μελέτη αναφέρει ότι αυτά τα φυτικά εκχυλίσματα μπορούν να παρεμβαίνουν στον σχηματισμό και τη διατήρηση των βιοφίλμ, αναδεικνύοντας τον πιθανό ρόλο τους στη βελτίωση του ελέγχου των στοματικών λοιμώξεων.
Άλλες πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι τα τοπικά εκχυλίσματα σκόρδου μπορεί να υποστηρίζουν την επούλωση του δέρματος και να προστατεύουν από λοιμώξεις όταν εφαρμόζονται απευθείας στο δέρμα. Μελέτες των τελευταίων ετών δείχνουν ότι κρέμες, τζελ και επιθέματα τραυμάτων με βάση το σκόρδο μπορούν να επιταχύνουν την επούλωση, να μειώσουν την ερυθρότητα και να καταπολεμήσουν επιβλαβή μικρόβια, ιδιαίτερα σε τραύματα και στη μετεγχειρητική φροντίδα του δέρματος.
Τι δείχνουν οι πρόσφατες μελέτες:
- Ταχύτερη επούλωση τραυμάτων: Κρέμες με εκχύλισμα σκόρδου βελτίωσαν το κλείσιμο των τραυμάτων και την αποκατάσταση των ιστών σε ζωικά μοντέλα και μικρές κλινικές μελέτες.
- Αντιμικροβιακή προστασία: Τοπικά υλικά με βάση το σκόρδο έδειξαν δράση έναντι κοινών βακτηρίων του δέρματος όπως το Staphylococcus aureus και το E. coli.
- Καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα: Ασθενείς που χρησιμοποίησαν αλοιφές με σκόρδο ανέφεραν λιγότερη ερυθρότητα και καλύτερη εμφάνιση ουλών σε σύγκριση με τις συνήθεις αλοιφές.
- Νέες μορφές χορήγησης: Πρόσφατη έρευνα εξετάζει εκχυλίσματα σκόρδου σε νανοτζελ και ινώδη επιθέματα τραυμάτων για τη βελτίωση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας.
- Βιολογική υποστήριξη: Ανασκοπήσεις εξηγούν ότι οι ενώσεις του σκόρδου έχουν φυσικές αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες που μπορεί να υποστηρίζουν την αποκατάσταση του δέρματος.
Σκόρδο: Οφέλη για την υγεία
1. Περιέχει ενώσεις με ισχυρές φαρμακευτικές ιδιότητες
Κατά την αρχαιότητα, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν ευρέως το σκόρδο για τις θεραπευτικές και ιατρικές του ιδιότητες. Οι επιστήμονες γνωρίζουν πλέον ότι τα περισσότερα οφέλη του σκόρδου για την υγεία οφείλονται στον σχηματισμό ενώσεων θείου όταν κόβετε, συνθλίβετε ή μασάτε μια σκελίδα σκόρδου. Η πιο γνωστή ένωση είναι η αλισίνη. Ωστόσο, η αλισίνη είναι ασταθής και υπάρχει μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα στο φρέσκο σκόρδο μετά το κόψιμο ή το λιώσιμο. Άλλες ενώσεις που μπορεί να παίζουν ρόλο στα οφέλη του σκόρδου για την υγεία περιλαμβάνουν το diallyl disulfideκαι την S-allyl cysteine. Οι ενώσεις θείου του σκόρδου εισέρχονται στον οργανισμό μέσω του πεπτικού συστήματος και στη συνέχεια διαχέονται σε όλο το σώμα, ασκώντας ισχυρές βιολογικές δράσεις.
2. Έχει πολύ λίγες θερμίδες
Αναλογικά με τις θερμίδες του, το σκόρδο είναι εξαιρετικά θρεπτικό.
Μία σκελίδα (περίπου 3 γραμμάρια) περιέχει
- 4,5 θερμίδες,
- 0,2 γραμμάρια πρωτεΐνη και
- 1 γραμμάριο υδατάνθρακες.
Το σκόρδο αποτελεί καλή πηγή:
- μαγγανίου
- βιταμίνης B6
- βιταμίνης C
- σεληνίου
- φυτικών ινών
Περιέχει επίσης μικρές ποσότητες και άλλων θρεπτικών συστατικών.
Η αγαπημένη λιχουδιά των πόνι που μπορεί να ενισχύσει όραση, εγκέφαλο και ανοσοποιητικό
3. Μπορεί ναπροστατύσει από ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του κρυολογήματος
Έρευνα του 2016 υποδεικνύει ότι το παλαιωμένο εκχύλισμα σκόρδου μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα. Η μελέτη διαπίστωσε ότι άτομα που έλαβαν συμπληρώματα παλαιωμένου εκχυλίσματος σκόρδου για 3 μήνες κατά την περίοδο κρυολογημάτων και γρίπης παρουσίασαν ηπιότερα συμπτώματα και λιγότερες ημέρες απουσίας από το σχολείο ή την εργασία. Άλλες έρευνες δείχνουν ότι οι ενώσεις του σκόρδου μπορεί να έχουν αντιιικές ιδιότητες. Εκτός από την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, μπορεί να βοηθούν στην αποτροπή της εισόδου ιών στα κύτταρα ή στον περιορισμό του πολλαπλασιασμού τους.
4. Μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως το έμφραγμα και το εγκεφαλικό, ευθύνονται για περισσότερους θανάτους από σχεδόν κάθε άλλη πάθηση. Η υψηλή αρτηριακή πίεση αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου. Ανασκόπηση μελετών του 2020 διαπίστωσε ότι τα συμπληρώματα σκόρδου μειώνουν την αρτηριακή πίεση σε άτομα με υπέρταση, γεγονός που συνδέθηκε με 16% έως 40% χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβάντων.
Η ανάλυση σημείωσε ότι η δράση του σκόρδου ήταν παρόμοια με ορισμένα φάρμακα για την πίεση, αλλά με λιγότερες παρενέργειες. Ανασκόπηση του 2019 αναφέρει ότι η αλισίνη μπορεί να περιορίζει την παραγωγή αγγειοτενσίνης II, μιας ορμόνης που αυξάνει την αρτηριακή πίεση, και να χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία.
5. Βελτιώνει τα επίπεδα χοληστερόλης και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας
Ανασκόπηση ερευνών του 2018 δείχνει ότι το σκόρδο μπορεί να μειώσει την ολική και την LDL χοληστερόλη. Έρευνα του 2016 έδειξε ότι η λήψη συμπληρωμάτων σκόρδου για πάνω από 2 μήνες μπορεί να μειώσει την LDL έως και 10%. Ωστόσο, το σκόρδο δεν φαίνεται να επηρεάζει τα τριγλυκερίδια ούτε την HDL χοληστερόλη.
6. Μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του Αλτσχάιμερ και της άνοιας
Η οξειδωτική βλάβη συμβάλλει στη γήρανση και στη γνωστική έκπτωση. Το σκόρδο περιέχει αντιοξειδωτικά που υποστηρίζουν τους αμυντικούς μηχανισμούς του οργανισμού. Έρευνα του 2016 δείχνει ότι μπορεί να μειώνουν το οξειδωτικό στρες και να περιορίζουν τον κίνδυνο νόσου Αλτσχάιμερ. Μελέτες σε ζώα υποδεικνύουν ότι η αλισίνη μπορεί να προστατεύει από τη γνωστική έκπτωση, ωστόσο απαιτείται περισσότερη έρευνα σε ανθρώπους.
7. Μπορεί να χαρίσει μακροζωία
Οι επιδράσεις του σκόρδου στη μακροζωία είναι δύσκολο να αποδειχθούν άμεσα. Ωστόσο, μελέτη του 2019 στην Κίνα έδειξε ότι ηλικιωμένοι που κατανάλωναν σκόρδο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα ζούσαν περισσότερο από όσους το κατανάλωναν πιο σπάνια.
8. Μπορεί να ενισχύσει την αθλητική απόδοση
Το σκόρδο υπήρξε ένα από τα πρώτα «ενισχυτικά απόδοσης». Παρότι μελέτες σε ζώα δείχνουν βελτίωση της αντοχής, μελέτη του 2023 σε ποδηλάτες δεν έδειξε βελτίωση της απόδοσης, αλλά κατέγραψε μείωση του οξειδωτικού στρες και της μυϊκής βλάβης.
9. Μπορεί να βοηθήσει στην αποτοξίνωση από βαρέα μέταλλα
Σε υψηλές δόσεις, οι ενώσεις θείου του σκόρδου προστατεύουν από βλάβες οργάνων λόγω τοξικότητας βαρέων μετάλλων. Μελέτη του 2012 έδειξε ότι το σκόρδο μείωσε τα επίπεδα μολύβδου στο αίμα κατά 19%.
10. Μπορεί να ενισχύσει τα οστά
Κλινική δοκιμή του 2017 έδειξε ότι το σκόρδο μπορεί να μειώσει το οξειδωτικό στρες που οδηγεί σε οστεοπόρωση. Άλλη μελέτη του 2018 έδειξε μείωση πόνου σε γυναίκες με οστεοαρθρίτιδα γόνατος.
11. Το σκόρδο είναι εύκολο να ενταχθεί στη διατροφή και προσθέτει γεύση
Το σκόρδο ενισχύει τη γεύση των φαγητών και διατίθεται σε πολλές μορφές, από φρέσκες σκελίδες έως εκχυλίσματα και έλαια.
Παρενέργειες του σκόρδου
Το σκόρδο μπορεί να προκαλέσει κακοσμία στόματος. Επίσης, μπορεί να επηρεάσει την πήξη του αίματος. Άτομα με αιμορραγικές διαταραχές ή που λαμβάνουν αντιπηκτικά πρέπει να συμβουλεύονται γιατρό.
Πηγές: Healthline, PubMed, ResearchGate, SRCE, Frontiers, Springer Nature