Το βότανο της σελήνης είναι γνωστό για τις καταπραϋντικές και αναζωογονητικές του ιδιότητες που έχουν εκτιμηθεί εδώ και αιώνες. Η χρήση του μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του στρες και της κόπωσης. Υπάρχουν πολλοί εύκολοι και απολαυστικοί τρόποι να το εντάξετε στην καθημερινή σας διατροφή και ρουτίνα. Ποιο είναι και ποια τα οφέλη του για την υγεία;
Ποιο είναι το βότανο της σελήνης και ποια τα οφέλη του για την υγεία
Το βότανο της σελήνης έχει μακρά παράδοση στη φυσική φροντίδα της υγείας και της ευεξίας, προσφέροντας μια μοναδική αίσθηση ηρεμίας και αναζωογόνησης. Με τις ευεργετικές του ιδιότητες, αποτελεί μια πολύτιμη προσθήκη στην καθημερινή διατροφή, βοηθώντας στη χαλάρωση, τη βελτίωση της διάθεσης και την υποστήριξη του οργανισμού σε περιόδους στρες. Η ενσωμάτωσή του στη διατροφή μπορεί να γίνει με απλούς και γευστικούς τρόπους, που αναδεικνύουν τη φυσική του φρεσκάδα και το ευχάριστο άρωμά του.
Ποια τα οφέλη του για την υγεία
1. Ανακουφίζει από το άγχος και το στρες
Το μελισσόχορτο λέγεται ότι ανακουφίζει τα συμπτώματα του στρες και βοηθά στη χαλάρωση. Μπορεί να προάγει αισθήματα ηρεμίας. Ανασκόπηση του 2022 σημειώνει ότι οι ενώσεις του μελισσόχορτου μπορεί επίσης να έχουν χαλαρωτική ή καταπραϋντική δράση. Οι συγγραφείς συνοψίζουν παλαιότερες μελέτες όπου συμπυκνωμένες μορφές μελισσόχορτου βοήθησαν στη μείωση του άγχους σε άτομα που υποβλήθηκαν σε στρες.
Άλλη ανασκόπηση του 2022 επισημαίνει ότι το εκχύλισμα μελισσόχορτου περιέχει ενώσεις που μπορεί να μειώσουν το άγχος. Ωστόσο, μεγάλο μέρος της έρευνας βασίζεται σε μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες και σε ποντίκια. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να κατανοηθεί αν και πόσο αυτά τα οφέλη ισχύουν και στους ανθρώπους.
2. Βελτιώνει τη γνωστική λειτουργία
Το μελισσόχορτο μπορεί να έχει ευεργετικές νευρολογικές επιδράσεις. Παλαιότερη έρευνα, όπως αναφέρεται σε ανασκόπηση του 2022, υποδηλώνει ότι μπορεί να:
- βελτιώσει τη μνήμη
- βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία σε άτομα με και χωρίς νόσο Αλτσχάιμερ
Ωστόσο, οι περισσότερες μελέτες για αυτές τις επιδράσεις σε ανθρώπους ήταν μικρές και παλαιές.
Οι συγγραφείς μιας ανασκόπησης του 2021 για τις καρδιοπροστατευτικές επιδράσεις του μελισσόχορτου σε ποντίκια υποστηρίζουν ότι το μελισσόχορτο περιέχει ενώσεις που μπορεί να μειώσουν το οξειδωτικό στρες.
Το οξειδωτικό στρες μπορεί να επιδεινώσει ή να αυξήσει τον κίνδυνο ορισμένων παθήσεων, όπως:
- καρδιαγγειακές παθήσεις
- διαβήτη
- νευροεκφυλιστικές νόσους όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η νόσος Πάρκινσον
Πολλές μελέτες που αναφέρονται σε αυτήν την ανασκόπηση έγιναν σε ζώα, όχι σε ανθρώπους. Απαιτούνται ακόμα ποιοτικές μελέτες σε ανθρώπους για να υποστηριχθεί το όφελος του μελισσόχορτου στο οξειδωτικό στρες.
3. Αντιμετωπίζει την αϋπνία και βελτιώνει τον ύπνο
Παρότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα, οι καταπραϋντικές ιδιότητες του μελισσόχορτου μπορεί να βοηθήσουν στην προώθηση καλύτερου και πιο ποιοτικού ύπνου.
Μελέτη του 2019 σε 80 άτομα που υποβλήθηκαν σε εγχείρηση παράκαμψης στεφανιαίας αρτηρίας και έλαβαν 500 mg φύλλων μελισσόχορτου τρεις φορές την ημέρα για 7 ημέρες, διαπίστωσε ότι το 54% των συμμετεχόντων βελτίωσαν τον ύπνο τους και το 49% μείωσαν τα επίπεδα άγχους. Οι συγγραφείς τόνισαν ότι οι αλλαγές στην ποιότητα ύπνου ήταν σημαντικές σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
Άλλη μελέτη του 2019 σε παιδιά υποδηλώνει ότι το μελισσόχορτο μπορεί να ωφελήσει και στη θεραπεία του τριξίματος των δοντιών κατά τον ύπνο. Απαιτούνται επιπλέον μελέτες για να υποστηριχθεί η χρήση του μελισσόχορτου σε διαταραχές ύπνου.
4. Βοηθά στη θεραπεία του έρπητα
Το μελισσόχορτο έχει αντιιικές ιδιότητες που μπορεί να προστατεύουν από τον ιό του έρπητα απλού τύπου 1 (HSV-1), τον ιό που προκαλεί τον έρπη. Ανασκόπηση του 2023 υποδηλώνει ότι μπορεί να εμποδίζει τον ιό να προσκολληθεί στα κύτταρα του σώματος και να αναπαραχθεί. Μπορεί να είναι αποτελεσματικό ακόμη και για στελέχη HSV-1 ανθεκτικά σε ακυκλοβίρη ή σε άλλες αντιιικές θεραπείες.
Οι συγγραφείς σημείωσαν ότι η κρέμα μελισσόχορτου βοήθησε στην πρόληψη του πολλαπλασιασμού των ιικών κυττάρων. Ωστόσο, αυτή η έρευνα βασίζεται σε μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες, οπότε χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί αν το μελισσόχορτο είναι αποτελεσματικό κατά του HSV-1 στους ανθρώπους.
5. Ανακουφίζει από τη δυσπεψία
Οι άνθρωποι έχουν χρησιμοποιήσει παραδοσιακά το μελισσόχορτο ως θεραπεία για προβλήματα στο γαστρεντερικό. Μελέτη του 2023 που περιελάμβανε πειράματα σε δοκιμαστικούς σωλήνες και σε ζώα επιχείρησε να κατανοήσει τον λόγο για το πιθανό όφελος.
Η μελέτη τους σε αρουραίους υποδηλώνει ότι το αιθανολικό εκχύλισμα και οι φαινολικές ενώσεις του μελισσόχορτου μπορεί να έχουν γαστροπροστατευτικές ιδιότητες έναντι των ελκών που προκαλούνται από το αλκοόλ και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, αντίστοιχα. Η κατανάλωση μελισσόχορτου μπορεί να βοηθήσει στην προστασία από μελλοντικά έλκη που προκαλούνται από το αλκοόλ. Ωστόσο, απαιτούνται επιπλέον μελέτες σε ανθρώπους.
6. Ωφελεί το καρδιαγγειακό σύστημα
Το μελισσόχορτο μπορεί να έχει καρδιοπροστατευτικά οφέλη, σύμφωνα με ανασκόπηση ερευνών του 2021.
Μπορεί να μειώσει τα φτερουγίσματα και να ωφελήσει τα επίπεδα:
- της HDL χοληστερίνης (υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη)
- της LDL χοληστερίνης (χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη)
- των τριγλυκεριδίων
Οι συγγραφείς της ανασκόπησης του 2021 σημειώνουν ότι χρειάζεται επιπλέον έρευνα σε ανθρώπους για να καθοριστούν η δοσολογία, η ασφάλεια και η πιθανή καρδιοπροστατευτική δράση.
Άλλα πιθανά οφέλη
Οι ερευνητές διερευνούν αυτή τη στιγμή τις δυνατότητες του μελισσόχορτου για άλλες ιατρικές παθήσεις. Έχει αντιιικές ιδιότητες που μπορεί να στοχεύουν τη ιογενή δραστηριότητα του κορωνοϊού SARS-CoV-2 και του ιού HIV, αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα. Διαθέτει αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες, αλλά οι ερευνητές εξετάζουν ακόμα αν αυτά τα οφέλη μπορούν να βοηθήσουν συγκεκριμένες ιατρικές παθήσεις στους ανθρώπους.
Παρενέργειες και κίνδυνοι
Το μελισσόχορτο είναι πιθανό να είναι ασφαλές στις ποσότητες που καταναλώνονται μέσω τροφής ή τσαγιού. Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να αναφέρουν παρενέργειες από τη λήψη μελισσόχορτου ως συμπλήρωμα, καθώς αυτές οι δόσεις είναι συνήθως πολύ υψηλότερες.
Πιθανές παρενέργειες από την κατανάλωση μελισσόχορτου μπορεί να περιλαμβάνουν:
- μειωμένη εγρήγορση
- πονοκέφαλο
- ναυτία, έμετο ή διάρροια
- αλλεργική αντίδραση
Εάν χρησιμοποιηθεί τοπικά στο δέρμα, πιθανές παρενέργειες μπορεί να είναι:
- ερεθισμός δέρματος
- αποχρωματισμός
- αλλεργική αντίδραση
Η κατανάλωση μελισσόχορτου μαζί με το φαγητό μπορεί να μειώσει παρενέργειες όπως η δυσπεψία, αλλά χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
Το μελισσόχορτο θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για χρήση πέραν των 8 εβδομάδων. Σε μακροχρόνια χρήση μπορεί να εμφανιστούν επιπλέον ανεπιθύμητες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της τοξικότητας.
Πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν χρησιμοποιήσετε μελισσόχορτο αν παίρνετε:
- φάρμακα για γλαύκωμα
- φάρμακα για τον θυρεοειδή
- βαρβιτουρικά
- ηρεμιστικά
- φάρμακα που επηρεάζουν τη σεροτονίνη
Είναι καλύτερο να μιλήσετε με γιατρό πριν χρησιμοποιήσετε μελισσόχορτο αν:
- είστε έγκυος
- θηλάζετε
- είστε βρέφος ή παιδί κάτω των 12 ετών
- έχετε προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση
Πώς να το εντάξετε στη διατροφή σας;
Το μελισσόχορτο είναι ένα ευέλικτο βότανο που μπορεί εύκολα να ενσωματωθεί στη διατροφή σας για να απολαύσετε τη δροσερή λεμονάτη γεύση και τα οφέλη για την υγεία. Μπορείτε να το φτιάξετε ως καταπραϋντικό τσάι, να προσθέσετε φρέσκα ή αποξηραμένα φύλλα σε σαλάτες και φαγητά για μια νότα γεύσης ή να το συμπεριλάβετε σε ροφήματα που ενισχύουν το μεταβολισμό. Επιπλέον, το μελισσόχορτο διατίθεται σε συμπληρώματα και αιθέρια έλαια για πιο συγκεντρωμένη χρήση. Ακολουθούν πρακτικοί τρόποι για να το εντάξετε στην καθημερινότητά σας:
- Φτιάξτε τσάι με μελισσόχορτο βάζοντας τα φύλλα σε ζεστό νερό για 5-10 λεπτά.
- Προσθέστε ψιλοκομμένα φύλλα μελισσόχορτου σε σαλάτες, ψάρια, πουλερικά ή λαχανικά.
- Αναμείξτε το μελισσόχορτο με τζίντζερ και λεμόνι σε αποτοξινωτικά ροφήματα.
- Χρησιμοποιήστε συμπληρώματα ή αιθέρια έλαια με μελισσόχορτο για στοχευμένα οφέλη.
- Εφαρμόστε τοπικές κρέμες με μελισσόχορτο για ανακούφιση του δέρματος.
Συμβουλές για ασφαλή χρήση και παρακολούθηση
Παρότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για τα οφέλη του, το μελισσόχορτο δείχνει υποσχέσεις όταν χρησιμοποιείται μαζί με άλλες θεραπείες που συνταγογραφούνται από γιατρό για ορισμένες ιατρικές παθήσεις. Πριν χρησιμοποιήσετε μελισσόχορτο ή οποιοδήποτε άλλο φυτικό φάρμακο, είναι καλύτερο να συζητήσετε με τον γιατρό σας για τα πιθανά οφέλη και κινδύνους με βάση το ιατρικό σας ιστορικό.
Η καλλιέργεια μελισσόχορτου ή η χρήση αποξηραμένων φύλλων για τσάι πιθανότατα έχει μικρό κίνδυνο. Αν όμως παίρνετε κάψουλες, σκόνη ή άλλα σκευάσματα, είναι καλύτερο να επιλέγετε αξιόπιστες εταιρείες που υποβάλλουν τα προϊόντα τους σε τρίτους για έλεγχο.
Αν αρχίσετε να χρησιμοποιείτε μελισσόχορτο, μπορεί να σας βοηθήσει να κρατάτε ημερολόγιο όπου σημειώνετε τυχόν βελτιώσεις ή παρενέργειες. Επίσης, είναι χρήσιμο να καταγράφετε την ώρα, την ποσότητα και τον τρόπο που το λαμβάνετε.
Πηγές: Healthline, IMRPress, ScienceDirect, PMC, ScienceDirect, PMC, PMC, WebMD, Cymbiotika, OoohDelish