Ειδικός προειδοποιεί ότι μια κοινή νυχτερινή συνήθεια μπορεί να είναι πρώιμο σύμπτωμα του διαβήτη τύπου 2. Τα ύπουλα αυτά σημάδια, περνούν συχνά απαρατήρητα. Ποια είναι και πώς μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε. Τι συμβουλεύει ο ειδικός για τον διαβήτη;
Διαβήτης: Η ακριβής ώρα να περπατήσετε μετά το γεύμα για να μην αυξηθεί το σάκχαρο
Τα διακριτικά σημάδια του διαβήτη τύπου 2 – Το ένα εμφανίζεται πιο έντονα το βράδυ
Περίπου ένας στους εννιά ενήλικες στον κόσμο, 20-79 ετών, ζει με διαβήτη, σύμφωνα με το World Diabetes Federation — και πολλοί δεν συνειδητοποιούν καν ότι αντιμετωπίζουν έστω προειδοποιητικά συμπτώματα. Ταυτόχρονα, στην Ελλάδα καταγράφονται περίπου 48.954 άτομα με διαβήτη τύπου 1 και 1.082.027 άτομα με διαβήτη τύπου 2 για το έτος 2022. Ο διαβήτης τύπου 1 συνήθως εμφανίζεται σε νεαρότερη ηλικία και δεν μπορεί να προληφθεί ή να αντιστραφεί. Αντίθετα, ο διαβήτης τύπου 2 εμφανίζεται όλο και πιο συχνά σε ενήλικες — και τα πρώιμα συμπτώματά του μπορεί να είναι πιο δυσδιάκριτα ή διαφορετικά από ό,τι μπορεί να περιμένει κανείς.
Γιατί κάποια συμπτώματα εμφανίζονται τη μέρα και άλλα τη νύχτα
Το σώμα μας λειτουργεί με βιολογικό ρολόι (circadian rhythm), που ρυθμίζει τη θερμοκρασία, τις ορμόνες, τον ύπνο και το ανοσοποιητικό. Όταν αυτό το ρολόι διαταράσσεται — από άγχος, φως τη νύχτα ή ακανόνιστο ύπνο — ορισμένα συμπτώματα τείνουν να εμφανίζονται ή να χειροτερεύουν σε συγκεκριμένες ώρες.
- Ψυχική διάθεση: Μελέτη του 2024 έδειξε ότι η διάθεση και τα συμπτώματα άγχους αλλάζουν μέσα στην ημέρα, ανάλογα με τον «χρονότυπο» κάθε ανθρώπου.
- Καρδιά: Οι καρδιακές κρίσεις και οι αρρυθμίες είναι συχνότερες το πρωί λόγω της πρωινής ανόδου της κορτιζόλης και της πίεσης.
- Ορμόνες και ανοσοποιητικό: Η κορτιζόλη, η μελατονίνη και η δραστηριότητα του ανοσοποιητικού ακολουθούν φυσικούς κύκλους, που επηρεάζουν πότε νιώθουμε πόνο ή φλεγμονή.
- Ύπνος και ευαλωτότητα: Η νυχτερινή επιδείνωση κάποιων συμπτωμάτων, όπως το άσθμα ή το άγχος, σχετίζεται με την πτώση της θερμοκρασίας του σώματος και τη φυσική χαλάρωση του νευρικού συστήματος.
Τα 4 ύπουλα σημάδια του διαβήτη που μπορεί να αγνοήσουμε
Η Βρετανίδα φαρμακοποιός, Niamh McMillan, μας προτρέπει να προσέχουμε τέσσερα συγκεκριμένα συμπτώματα που μπορεί να είναι σήμα κινδύνου από τον οργανισμό:
- Δίψα
- Συχνουρία, ιδιαίτερα τη νύχτα
- Πείνα
- Κόπωση
Προδιαβήτης: Δεν χρειάζεται να χάσετε λίπος για να τον αντιστρέψετε – Αρκεί να το αλλάξετε θέση
«Τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 είναι πολύ παρόμοια, αν και αξίζει να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 1 τείνουν να εμφανίζονται πιο γρήγορα και είναι συνήθως πιο σοβαρά από του τύπου 2. Αυτά τα συμπτώματα είναι συνήθως πιο διακριτικά και αναπτύσσονται σταδιακά με τον χρόνο. Στην πραγματικότητα, πολλοί ζουν με διαβήτη τύπου 2 χωρίς καν να το γνωρίζουν, γι’ αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα σημάδια», αναφέρει, σύμφωνα με το Mirror.
«Συνηθισμένα σημάδια του διαβήτη είναι το να νιώθετε δίψα πιο συχνά από το συνηθισμένο. Συχνουρία, ιδιαίτερα τη νύχτα. Αίσθημα πείνας, ακόμα και μετά το φαγητό και αίσθημα κόπωσης. Άτομα με διαβήτη τύπου 1 μπορεί επίσης να παρουσιάζουν ανεξήγητη απώλεια βάρους».
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να σχετίζονται και με άλλες ιατρικές παθήσεις, επομένως η παρουσία μερικών δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχετε διαβήτη. Ωστόσο, για όσους ανησυχούν, η McMillan συνιστά να κάνουν διαγνωστικές εξετάσεις, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν εξετάσεις αίματος, ειδικές εξετάσεις για διαβήτη ή εκτιμήσεις από γιατρούς – κάποιες από αυτές προσφέρονται από τη Superdrug.
Ο διαβήτης εμφανίζεται όταν υπάρχει πρόβλημα με την παραγωγή ινσουλίνης από το σώμα. Αυτή η ορμόνη βοηθά στη διάσπαση των τροφών σε ζάχαρη, η οποία στη συνέχεια μετατρέπεται σε ενέργεια για να διατηρείται η λειτουργία του οργανισμού.
Ο διαβήτης τύπου 1 εμφανίζεται όταν το σώμα δεν μπορεί να παράγει αρκετή ινσουλίνη, συχνά λόγω βλάβης στο πάγκρεας – είτε από φυσική κάκωση είτε από αντίδραση του ανοσοποιητικού που επιτίθεται στα κύτταρα παραγωγής ινσουλίνης. Αντίθετα, ο διαβήτης τύπου 2 εμφανίζεται όταν το σώμα δεν παράγει επαρκή ποσότητα ινσουλίνης ή δεν τη χρησιμοποιεί σωστά και συνήθως προκύπτει από την κατάσταση του προδιαβήτη.
Η McMillan τόνισε ότι, ανεξαρτήτως τύπου, ο διαβήτης δεν έχει οριστική θεραπεία. Ωστόσο, άτομα με διαβήτη τύπου 2 ενδέχεται να μπουν σε ύφεση αν καταφέρουν να μειώσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους σε ασφαλή όρια χωρίς φαρμακευτική αγωγή.
«Η απώλεια βάρους, ειδικά στην περιοχή της κοιλιάς, είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μπει ο διαβήτης τύπου 2 σε ύφεση. Η υγιεινή διατροφή επίσης παίζει σημαντικό ρόλο. Προσπαθήστε να υιοθετήσετε ένα διατροφικό πρότυπο που βασίζεται σε τροφές ολικής αλέσεως και άλλα μη επεξεργασμένα τρόφιμα όπως λαχανικά, άπαχες πρωτεΐνες και δημητριακά ολικής άλεσης, που μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση του σακχάρου και στη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη. Ο περιορισμός των επεξεργασμένων τροφών και των ραφιναρισμένων σακχάρων είναι επίσης κρίσιμος για την αποφυγή απότομων αυξήσεων του σακχάρου», προτείνει σε όσους επιθυμούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.
«Η αύξηση της καθημερινής σωματικής δραστηριότητας μπορεί να υποστηρίξει την απώλεια βάρους και να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του προδιαβήτη και του διαβήτη τύπου 2. Στόχος να είναι τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα, δηλαδή 20–30 λεπτά την ημέρα», καταλήγει.
Πηγές: Mirror, Nature Translational Psychiatry, Nature NPJ Cardiovascular Health, ScienceDirect, PNAS, PMC, Γλυκός Πλανήτης