Ειδικοί επισημαίνουν ότι η μύτη μπορεί να γίνει ένδειξη για την υγεία του σώματος αλλά και του εγκεφάλου. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι αλλαγές στο χρώμα, την υφή και τη σύσταση της βλέννας μπορεί να αποτελούν πρώιμα σημάδια Πάρκινσον, Αλτσχάιμερ ή χρόνιας πνευμονικής νόσου. Τι πρέπει να προσέχουμε;
Γιατί βουλώνει μόνο το ένα ρουθούνι; Πώς επηρεάζεται η αναπνοή και πώς να το αντιμετωπίσετε
Τι αποκαλύπτουν οι βλέννες από τη μύτη για την υγεία – Πότε γίνονται ένδειξη Πάρκινσον και Αλτσχάιμερ
Πολλοί πετούν τα χαρτομάντηλα χωρίς να κοιτάξουν γιατί δεν σκέφτονται τιη βλέννη ως δείκτη υγείας. Ωστόσο, οι επιστήμονες τονίζουν ότι το χρώμα της βλέννας από τη μύτη μπορεί να μας δίνει σημαντικά στοιχεία για την υγεία μας. Το ανθρώπινο σώμα παράγει περίπου 100 χιλιοστόλιτρα βλέννας καθημερινά — περίπου 6,5 κουταλιές της σούπας — εκ των οποίων η περισσότερη καταπίνεται, ενώ ένα μέρος αποβάλλεται από τη μύτη.
Οι ειδικοί έχουν κατατάξει τη βλέννα σε κατηγορίες, καθεμία από τις οποίες μπορεί να δείχνει λοιμώξεις, αλλεργίες ή ακόμη και έκθεση σε μολυσμένο αέρα. «Αν η βλέννα σας αλλάζει χρώμα, πρέπει να δείτε τι άλλο συμβαίνει», εξηγεί ο αμερικανός Dr. Raj Sindwani, ωτορινολαρυγγολόγος στην Cleveland Clinic, σύμφωνα με το Daily Mail. «Eίναι η ιδέα ότι όλα πήγαιναν καλά, τίποτα δεν σας ενοχλούσε, και μετά κάτι άλλαξε. Θα θέλετε να σκεφτείτε τι άλλο μπορεί να έχει αλλάξει», προσθέτει.
Η βλέννα ως δείκτης υγείας
Σύμφωνα με άρθρο του 2016 με τίτλο «Validation of the Nasal Mucus Index, a Novel Measurement of Acute Respiratory Infection Severity», οι συγγραφείς εισήγαγαν ένα απλό σύστημα βαθμολόγησης 0–3 για τη βλέννα σε ρινικές πλύσεις και διαπίστωσαν ότι συνδέεται έντονα με δείκτες φλεγμονής της ίδιας ημέρας (όπως η IL‑8 και τα ουδετερόφιλα), καθώς και με τα αναφερόμενα συμπτώματα των ασθενών, δείχνοντας ότι η βαθμολογία αντικατοπτρίζει με ακρίβεια τη σοβαρότητα του κρυολογήματος ή της γρίπης.
Επιπλέον, διαπίστωσαν ότι ενώ η βαθμολογία δείχνει αποτελεσματικά τη σοβαρότητα της τρέχουσας ασθένειας, δεν προβλέπει πόσο θα διαρκέσει η λοίμωξη ή πόσο σοβαρή θα γίνει.
Η βλέννα αποκαλύπτει βασικές ενδείξεις υγείας σε διαφορετικά σημεία του σώματος:
- Αναπνευστικό (άσθμα και ΧΑΠ): Οι αξονικές τομογραφίες καταμετρούν τις βλέννες που φράζουν τους αεραγωγούς. Περισσότερες φραγές σημαίνουν δυσκολότερη αναπνοή και υψηλότερη φλεγμονή – κάτι που βοηθά στην πρόβλεψη της ανταπόκρισης σε θεραπείες όπως τα βιολογικά φάρμακα.
- Έντερο και μικροβίωμα: Το «καλό» μικρόβιο του εντέρου Akkermansia muciniphila καταναλώνει σάκχαρα από τη βλέννα με πάνω από 60 ένζυμα – και η παρουσία του συνδέεται με καλύτερο μεταβολισμό και μειωμένη φλεγμονή.
- Ρινική και παραρρινική υγεία: Σε άτομα με χρόνια ιγμορίτιδα, η βλέννα (και όχι το αίμα) περιέχει πρωτεΐνες όπως η periostin και η IgE που αντιστοιχούν στη σοβαρότητα της πάθησης – καθιστώντας τη βλέννα πιο ισχυρό άμεσο τεστ από το αίμα.
Τα χρώματα βλέννας δείχνουν διαφορετικά πράγματα
Συνολικά, οι ειδικοί ανέφεραν ότι η βλέννα πρέπει να είναι διαυγής — κάτι που δείχνει ότι όλα λειτουργούν φυσιολογικά. Αν όμως αυτή η εμφάνιση αλλάξει ή η βλέννα αρχίσει να παράγεται σε μεγαλύτερες ποσότητες, αυτό θα μπορούσε να είναι ένδειξη υποκείμενης πάθησης. Η βλέννα στη μύτη εξυπηρετεί ζωτική λειτουργία στο να διατηρεί τους αεραγωγούς ανοιχτούς, παγιδεύοντας σκόνη και παθογόνους οργανισμούς, βοηθώντας κάποιον να συνεχίσει να αναπνέει φυσιολογικά.
Ενισχύει επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς η βλέννα περιέχει αντισώματα που μπορούν να επιτεθούν σε παθογόνους οργανισμούς, ενώ υγραίνει τον εισπνεόμενο αέρα, αποτρέποντας τους αεραγωγούς από το να ξηραίνονται και να ερεθίζονται. Από τα χρώματα για τα οποία πρέπει να ανησυχούμε, οι γιατροί λένε ότι η λευκή, υπόλευκη ή ανοιχτοκίτρινη βλέννα υποδηλώνει ότι το σώμα καταπολεμά ένα κρυολόγημα ή άλλη ιογενή λοίμωξη, καθώς το λευκό προκαλείται από τα λευκά αιμοσφαίρια που μάχονται τους εισβολείς.
Αλτσχάιμερ: Πώς να προστατεύσετε τη μύτη σας για να μειώσετε τον κίνδυνο
Όταν η βλέννα γίνεται πιο πυκνή και κιτρινοπράσινη, αυτό σημαίνει ότι το σώμα καταπολεμά βακτηριακή λοίμωξη ή φλεγμονή στους κόλπους. Η βλέννα με κοκκινωπή ή ροζ απόχρωση μπορεί να υποδεικνύει ότι κάποιο μικρό αιμοφόρο αγγείο στη μύτη έσπασε κάποια στιγμή και το αίμα έχει τώρα ξεραθεί. Εκτός από αυτό, η καφέ βλέννα μπορεί επίσης να είναι ένδειξη υπερβολικής έκθεσης σε ατμοσφαιρικούς ρύπους ή έντονο κάπνισμα, ενώ η μαύρη βλέννα μπορεί να δείχνει ότι το σώμα καταπολεμά μια σοβαρή μυκητιασική λοίμωξη.
Οι ερευνητές λένε επίσης ότι η ποσότητα ρινικής βλέννας που παράγεται μπορεί να αποτελεί προειδοποιητικό σημάδι μιας κρυφής επιπλοκής. Αν η μύτη κάποιου παράγει μεγάλη ποσότητα βλέννας, αυτό μπορεί να είναι ένδειξη βακτηριακής λοίμωξης ή αλλεργικής αντίδρασης στη γύρη – η οποία μπορεί να προκαλέσει υπερβολική παραγωγή βλέννας από τη μύτη. Σε σπάνιες περιπτώσεις, οι ειδικοί λένε ότι μπορεί επίσης να είναι ένα πολύ πρώιμο προειδοποιητικό σημάδι της νόσου Πάρκινσον.
Τι σημαίνει το χρώμα της βλέννας
- Διαυγής: Υγιής βλέννα. Οι αλλεργίες και οι ερεθιστικοί παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν υπερβολική ποσότητα διαφανούς βλέννας.
- Λευκή ή ανοιχτοκίτρινη και κρεμώδης: Καταπολεμάτε μια λοίμωξη, όπως κρυολόγημα.
- Έντονο ή σκούρο κίτρινο ή πράσινο: Καταπολεμάτε μια λοίμωξη. Ανάλογα με τα υπόλοιπα συμπτώματα, μπορεί να έχετε βακτηριακή λοίμωξη.
- Κοκκινωπή ή με ροζ απόχρωση: Αίμα από ξηρές, ερεθισμένες ρινικές διόδους.
- Καφέ: Ατμοσφαιρική ρύπανση, κάπνισμα, λοίμωξη.
- Μαύρη: Μπορεί να είναι ένδειξη σοβαρής μυκητιασικής λοίμωξης.
Η βλέννα ως πρώιμος δείκτης Πάρκινσον, Αλτσχάιμερ και παθήσεων στους πνεύμονες
Ένα από τα πρώτα σημάδια που έχουν οι ασθενείς με Πάρκινσον είναι η δυσκολία στη χρήση των μυών της μύτης και του λαιμού – προκαλώντας τη συσσώρευση σάλιου και βλέννας στις ρινικές διόδους, σύμφωνα με το Parkinson’s Foundation. Η ανάλυση της βλέννας ενός ατόμου μπορεί επίσης να προσφέρει ενδείξεις για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Έρευνες έχουν δείξει επίσης ότι η παρουσία υπερβολικών ποσοτήτων πρωτεϊνών αμυλοειδούς στη ρινική βλέννα μπορεί να δείχνει ότι κάποιος πάσχει από τη νόσο Αλτσχάιμερ. Η νόσος Αλτσχάιμερ θεωρείται ότι προκαλείται από τη δημιουργία πλακών αμυλοειδούς και ινιδίων ταυ στον εγκέφαλο – τα οποία καταστρέφουν και σκοτώνουν τα κύτταρα.
Τα μόρια πρωτεΐνης αμυλοειδούς ενώνονται μέσα στα εγκεφαλικά κύτταρα, σχηματίζοντας συσσωματώματα που λέγονται πλάκες. Οι πρωτεΐνες ταυ περιστρέφονται μεταξύ τους σχηματίζοντας ινώδεις δεσμίδες που λέγονται ινίδια. Οι πλάκες και τα ινίδια εμποδίζουν τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου να στέλνουν ηλεκτρικά και χημικά σήματα μπρος-πίσω.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η διακοπή προκαλεί μόνιμη βλάβη στον εγκέφαλο που οδηγεί στη νόσο Αλτσχάιμερ. Αν και παραμένει ασαφές το πώς και πότε αυξάνεται η ποσότητα των πρωτεϊνών αμυλοειδούς στη βλέννα των ασθενών, μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η παρουσία των πρωτεϊνών αυτών στη ρινική βλέννα αποτελεί σαφή βιοδείκτη για τη νόσο Αλτσχάιμερ στον εγκέφαλο.
Ως αποτέλεσμα, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η ανάλυση της ρινικής βλέννας από νωρίς, για τον εντοπισμό συγκεκριμένων πρωτεϊνών, μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου μέσω έγκαιρης έναρξης θεραπείας. Επιπλέον, νέα έρευνα συμπεραίνει ότι η ανάλυση της κολλώδους βλέννας μπορεί επίσης να δείξει αν κάποιο άτομο διατρέχει κίνδυνο εμφάνισης χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) – μιας φλεγμονώδους πνευμονικής πάθησης.
Ρινορραγία: Το λάθος που κάνουμε όταν μας συμβαίνει – Που οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται
Μελέτη του 2025 που δημοσιεύθηκε στο Journal of Allergy and Clinical Immunology διαπίστωσε ότι οι χρόνιοι καπνιστές με υψηλά επίπεδα της πρωτεΐνης IL-26 στη βλέννα τους είχαν τις περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ΧΑΠ. Σουηδοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα υψηλά επίπεδα της πρωτεΐνης στους πνεύμονες και στη βλέννα των καπνιστών αποτελούσαν σαφή ένδειξη αδύναμης πνευμονικής λειτουργίας και χαμηλής αναπνευστικής ικανότητας.
Πηγές: Daily Mail, JACI, News Medical, JACI, BMC, Nature, Nature, PubMed, ACS Publications, Sage Journals