Νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να ξεκινά χρόνια πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα. Το εύρημα αυτό αλλάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την εξέλιξη και την έγκαιρη αναγνώριση της πάθησης.
Η πάθηση που οδήγησε τον Liam Gallagher σε χειρουργείο – Ποια είναι τα συμπτώματα που πολλοί αγνοούν
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα ξεκινά πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια χρόνια αυτοάνοση φλεγμονώδης πάθηση που κυρίως επηρεάζει τις αρθρώσεις, προκαλώντας συμμετρική φλεγμονή, πόνο και σταδιακή παραμόρφωση. Προκαλεί καταστροφή του οστού, του χόνδρου και των τενόντων γύρω από τις αρθρώσεις, οδηγώντας σε μόνιμες βλάβες και δυσκαμψία. Σύμφωνα με το Lancet (Matteo et al, 2023), επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες σε αναλογία περίπου 2-4 φορές περισσότερες από τους άνδρες και η εμφάνισή της είναι συχνότερη μετά τα 40-50 έτη, αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η ακριβής αιτία παραμένει άγνωστη, αλλά εμπλέκονται γενετικοί, ανοσολογικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες που προκαλούν την ανοσολογική επίθεση στις αρθρώσεις.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν τώρα δραματικές αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα που συμβαίνουν χρόνια πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα ξεκινά σιωπηλά, με το ανοσοποιητικό σύστημα να μεταβαίνει σε «κατάσταση επίθεσης» χρόνια πριν εμφανιστούν συμπτώματα.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η ρευματοειδής αρθρίτιδα (RA) ξεκινά πολύ πριν εμφανιστούν οι πρώτοι πόνοι ή η δυσκαμψία. Αντί να αρχίζει όταν γίνεται αντιληπτός ο πόνος στις αρθρώσεις, η ασθένεια χτίζεται αθόρυβα μέσα σε πολλά χρόνια. Η RA είναι μια χρόνια αυτοάνοση διαταραχή που οδηγεί σε φλεγμονή και βλάβη των αρθρώσεων.
Σύμφωνα με νέα έρευνα, άτομα που έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης RA, παρουσιάζουν σημαντικές αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα πολύ πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα. Τα σώματά τους ήδη συμμετέχουν σε μια αόρατη αυτοάνοση μάχη κατά την πρώιμη αυτή και σιωπηλή περίοδο.
Αντίστροφα εμβόλια: Η νέα προσέγγιση που μπορεί να φέρει επανάσταση στη θεραπεία των αυτοάνοσων
Πολυϊδρυματική μελέτη χαρτογραφεί την κρυφή πρώιμη φάση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
Ερευνητές από τα Allen Institute, CU Anschutz, University of California San Diego και Benaroya Research Institute συνεργάστηκαν για να αποκαλύψουν αυτές τις πρώιμες ανοσολογικές αλλαγές. Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύτηκαν στο Science Translational Medicine, προσφέρουν την πιο λεπτομερή εικόνα μέχρι σήμερα για το πώς διαμορφώνεται η RA. Χαρτογραφώντας τη δραστηριότητα του ανοσοποιητικού σε άτομα υψηλού κινδύνου, η ομάδα έδειξε ότι η διαδικασία της ασθένειας βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη πολύ πριν εμφανιστούν προβλήματα στις αρθρώσεις. Αυτές οι γνώσεις μπορεί να βοηθήσουν στον έγκαιρο εντοπισμό και ενδεχομένως στην πρόληψη της έναρξης της νόσου.
«Συνολικά, ελπίζουμε αυτή η μελέτη να ευαισθητοποιήσει ότι η ρευματοειδής αρθρίτιδα ξεκινά πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι πιστεύαμε έως τώρα, και να επιτρέψει στους ερευνητές να λαμβάνουν αποφάσεις βάσει δεδομένων για στρατηγικές που μπορούν να διακόψουν την ανάπτυξη της νόσου», δήλωσε ο Mark Gillespie, Ph.D., βοηθός ερευνητής στο Allen Institute και συν-συγγραφέας με τον Kevin Deane (CU Anschutz), M.D./Ph.D., τον Adam Savage (Allen Institute), Ph.D., τον Troy Torgerson (Allen Institute), M.D./Ph.D. και τον Gary S. Firestein (UC San Diego), M.D.
Η έρευνα παρακολούθησε άτομα με αντισώματα ACPA για επτά χρόνια. Αυτά τα αντισώματα είναι γνωστοί βιοδείκτες για άτομα με αυξημένο κίνδυνο για ρευματοειδή αρθρίτιδα. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, η ομάδα εντόπισε νέους, μέχρι πρότινος άγνωστους παράγοντες που συμβάλλουν στην εξέλιξη της νόσου, όπως εκτεταμένη φλεγμονή, δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού και αλλαγές στη λειτουργία συγκεκριμένων ανοσοκυττάρων.
«Αναμένουμε ότι τα ευρήματα αυτής της μελέτης θα υποστηρίξουν μελλοντικές έρευνες για την καλύτερη πρόβλεψη του ποιοι θα αναπτύξουν RA, τον εντοπισμό βιολογικών στόχων για την πρόληψη της νόσου, καθώς και τρόπους βελτίωσης των θεραπειών για τα άτομα που ήδη έχουν RA», ανέφερε ο Kevin Deane, M.D./Ph.D.
Ρευματοειδής Αρθρίτιδα: Όταν η έξαρση ανατρέπει τα πάντα – Πώς να την αντιμετωπίσετε
Κύρια ευρήματα της μελέτης
Ας δούμε πιο συγκεκριμένα τα ευρήματα της έρευνας.
Εκτεταμένη φλεγμονή
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι άτομα με κίνδυνο εμφάνισης RA εμφάνιζαν ήδη σημάδια συστηματικής φλεγμονής σε όλο το σώμα. Αυτή η φλεγμονή δεν περιοριζόταν μόνο στις αρθρώσεις. Αντίθετα, έμοιαζε με το φλεγμονώδες πρότυπο που παρατηρείται συνήθως σε άτομα με ενεργή ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Δυσλειτουργία ανοσοκυττάρων
Πολλοί τύποι ανοσοκυττάρων παρουσίαζαν ασυνήθιστη συμπεριφορά.
Τα Β κύτταρα, που συνήθως παράγουν προστατευτικά αντισώματα, βρέθηκαν σε μια έντονα προ-φλεγμονώδη κατάσταση.
Τα T βοηθητικά κύτταρα, ειδικά εκείνα που μοιάζουν με τα Tfh17 κύτταρα, είχαν πολλαπλασιαστεί πέρα από τα φυσιολογικά επίπεδα. Αυτά τα κύτταρα βοηθούν στον συντονισμό των ανοσολογικών αντιδράσεων, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής αυτοαντισωμάτων (αντισώματα που επιτίθενται στους ίδιους τους ιστούς του σώματος). Η διεύρυνση αυτών των κυττάρων βοηθά στην εξήγηση του γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα ξεκινά να στοχοποιεί υγιείς ιστούς.
Αρθρίτιδα: Πώς συνδέεται με το μικροβίωμα του εντέρου – Ανατρεπτική μελέτη για την πρόληψη
Επαναπρογραμματισμός κυττάρων
Μία από τις πιο εντυπωσιακές ανακαλύψεις ήταν ότι ακόμη και τα «αφελή» Τ κύτταρα, τα οποία δεν είχαν ακόμη έρθει σε επαφή με παθογόνα, εμφάνιζαν επιγενετικές αλλαγές. Παρότι η αλληλουχία του DNA τους παρέμενε ανέπαφη, η ρύθμιση των γονιδίων τους είχε αλλάξει. Αυτή η μεταβολή στη γονιδιακή δραστηριότητα δείχνει ότι αυτά τα κύτταρα υποβάλλονταν σε επαναπρογραμματισμό πριν έρθουν σε επαφή με οποιαδήποτε απειλή.
Φλεγμονή παρόμοια με αυτήν των αρθρώσεων εντοπίστηκε στο αίμα
Η ομάδα βρήκε επίσης ότι τα μονοκύτταρα (ένας τύπος λευκών αιμοσφαιρίων) που κυκλοφορούσαν στην κυκλοφορία του αίματος, παρήγαγαν μεγάλες ποσότητες φλεγμονωδών μορίων. Εντυπωσιακά, αυτά τα κύτταρα έμοιαζαν πολύ με τα μακροφάγα που βρίσκονται συνήθως στις φλεγμονώδεις αρθρώσεις ασθενών με RA, γεγονός που δείχνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα είχε ήδη αρχίσει να προετοιμάζεται για φλεγμονή στις αρθρώσεις.
Προς έγκαιρη ανίχνευση και προληπτική θεραπεία
Τα ευρήματα αναδεικνύουν νέους προειδοποιητικούς δείκτες (βιοδείκτες και ανοσολογικά προφίλ) που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους γιατρούς να καθορίσουν ποια άτομα με αυξημένο κίνδυνο είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν RA. Ο εντοπισμός της νόσου σε αυτήν την «κρυφή» φάση μπορεί να καταστήσει δυνατή την πιο στενή παρακολούθηση των ασθενών και την έναρξη θεραπείας νωρίτερα.
Χαμηλό ανοσοποιητικό: Τα 11 συμπτώματα που δείχνουν ότι μπορεί να έχετε πρόβλημα
Εάν αυτή η διαδικασία εντοπιστεί εγκαίρως, η RA μπορεί να προληφθεί πριν ξεκινήσει η βλάβη στις αρθρώσεις, ενδεχομένως σώζοντας τους ασθενείς από χρόνιο πόνο και αναπηρία. Η έρευνα στηρίζει μια στροφή από την αντίδραση μετά την εμφάνιση της βλάβης, στην πρόληψη της RA από τα πρώτα της στάδια.