Όταν ένα αιχμηρό τσίμπημα στην κοιλιά σας δεν φεύγει, είναι εύκολο να το αποδώσετε σε δυσπεψία—αλλά μερικές φορές, αυτός ο ενοχλητικός πόνος είναι σημάδι για κάτι πολύ πιο επείγον. Η σκωληκοειδίτιδα συχνά μεταμφιέζεται ως μια απλή ενόχληση πριν επικεντρωθεί στη κάτω δεξιά πλευρά της κοιλιάς σας και απαιτήσει ιατρική φροντίδα. Σε αντίθεση με τις κράμπες της τροφικής δηλητηρίασης ή τις απότομες εξάρσεις του κολικού νεφρού από πέτρες, η σκωληκοειδίτιδα ακολουθεί ένα μοναδικό μοτίβο πόνου, πυρετού και άλλων συγκεκριμένων συμπτωμάτων.
Πώς η αφαίρεση της σκωληκοειδίτιδας μπορεί να μειώσει 47% τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου
Βρετανίδα δημοσιογράφος βρέθηκε από τη μια στιγμή στην άλλη στο χειρουργείο –
Πώς να ξεχωρίζετε τη σκωληκοειδίτιδα από άλλες παθήσεις του γαστρεντερικού
Όταν η Βρετανίδα δημοσιογράφος Ranvir Singh ένιωσε ξαφνικά έναν καυστικό πόνο στο κάτω δεξί τμήμα της κοιλιάς της, αρχικά τον απέδωσε σε απλή δυσπεψία. Όμως, λίγες ώρες αργότερα, διάγνωσαν ρήξη σκωληκοειδούς απόφυσης και χρειάστηκε να υποβληθεί σε επείγουσα σκωληκοειδεκτομή.
Σε αντίθεση με έναν κοινό ιό του γαστρεντερικού ή κράμπες από νεφρόλιθους, ο πόνος της σκωληκοειδίτιδας μετακινείται χαρακτηριστικά από το κέντρο γύρω από τον αφαλό προς τα κάτω δεξιά στην κοιλιά, συνοδεύεται από ναυτία, ήπιο πυρετό και τοπική ευαισθησία στην πίεση. Η έγκαιρη αναγνώριση αυτών των συμπτωμάτων – όπως απέδειξε και η περίπτωση της Ranvir Singh – μπορεί να αποτρέψει σοβαρές επιπλοκές και να εξασφαλίσει ταχύτερη ανάρρωση.
Σκωληκοειδίτιδα: Τι είναι, ποια τα συμπτώματα και πότε να ζητήσετε ιατρική βοήθεια
Η σκωληκοειδίτιδα είναι φλεγμονή του μικρού σάκου ο οποίος είναι σε σχήμα δακτύλου (σκωληκοειδής απόφυση) που είναι προσκολλημένος στο παχύ έντερο. Το NHS εξηγεί ότι ο πόνος συχνά ξεκινά στο κέντρο της κοιλιάς, γύρω από τον αφαλό, πριν μετακινηθεί—συνήθως σε λίγες ώρες—προς την κάτω δεξιά πλευρά της κοιλιάς, όπου και εντείνεται. Η κίνηση, ο βήχας ή η πίεση στην περιοχή επιδεινώνουν την ενόχληση, αν και το να φέρετε τα γόνατα προς το στήθος μπορεί να προσφέρει κάποια μικρή ανακούφιση.
Παράλληλα με αυτό το χαρακτηριστικό μοτίβο πόνου, οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν γαστρεντερικά και άλλα σημάδια—συμπεριλαμβανομένων της ναυτίας, του εμετού, της απώλειας όρεξης, του πυρετού και αλλαγών στις συνήθειες ούρησης και κένωσης—που βοηθούν στη διάκριση της σκωληκοειδίτιδας από άλλες αιτίες κοιλιακού πόνου. Επειδή η εμφάνιση μπορεί να διαφέρει, ειδικά σε μικρά παιδιά, εγκύους και ηλικιωμένους, η άμεση ιατρική αξιολόγηση είναι απαραίτητη για την πρόληψη ρήξης της σκωληκοειδούς απόφυσης και σοβαρών επιπλοκών, σύμφωνα με το nhs.uk.
- Χαρακτηριστικά πόνου: Ξεκινά γύρω από τον αφαλό (περιομφαλικά) πριν εντοπιστεί στην κοιλιά, κάτω δεξιά. Γίνεται αιχμηρός, συνεχής και επιδεινώνεται με την κίνηση, τον βήχα ή την πίεση. Μπορεί να ανακουφίζεται ελαφρώς όταν φέρνετε τα γόνατα προς το στήθος.
- Γαστρεντερικά συμπτώματα: Αίσθημα ναυτίας ή εμετού και απώλεια όρεξης. Δυσκοιλιότητα ή διάρροια, φούσκωμα ή αδυναμία αποβολής αερίων.
- Συστηματικά και ουρολογικά συμπτώματα: Υψηλή θερμοκρασία (πυρετός) και γενική κακουχία. Αυξημένη συχνότητα ή επιτακτική ανάγκη ούρησης. Ξαφνική σύγχυση ή αλλαγή πνευματικής κατάστασης (ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους).
- Άτυπες ή μεταβαλλόμενες εμφανίσεις:
◦ Παιδιά: Ο πόνος μπορεί να είναι διάχυτος, με ευερεθιστότητα, σφίξιμο της κοιλιάς ή άρνηση τροφής
◦ Έγκυες: Η διευρυμένη μήτρα μετατοπίζει τη σκωληκοειδή απόφυση προς τα πάνω, έτσι ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί πιο ψηλά στην κοιλιά
◦ Ηλικιωμένοι: Συχνά εμφανίζουν λιγότερο έντονο πόνο και λιγότερα κλασικά σημάδια, κάτι που καθυστερεί τη διάγνωση και αυξάνει τον κίνδυνο ρήξης - Πότε να ζητήσετε άμεση βοήθεια: Ξαφνικός κοιλιακός πόνος ή πόνος που επιδεινώνεται—ειδικά στο κάτω δεξί τεταρτημόριο της κοιλιάς—σε συνδυασμό με ναυτία, εμετό, πυρετό ή αδυναμία αποβολής αερίων. Οποιοσδήποτε ανησυχητικός συνδυασμός αυτών των συμπτωμάτων απαιτεί άμεση ιατρική αξιολόγηση για να αποκλειστεί η σκωληκοειδίτιδα και να προληφθεί η ρήξη.
Πώς να ξεχωρίσετε τον πόνο της σκωληκοειδίτιδας από άλλο πόνο στην κοιλιά;
Όταν προσπαθείτε να ξεχωρίσετε τη σκωληκοειδίτιδα από άλλες αιτίες κοιλιακού πόνου, όλα καταλήγουν σε μερικά βασικά στοιχεία: ο πόνος της σκωληκοειδίτιδας συνήθως ξεκινά γύρω από τον αφαλό και στη συνέχεια μετακινείται προς την κάτω δεξιά πλευρά, και γίνεται πολύ πιο έντονος με κάθε κίνηση, βήχα ή πίεση. Άλλες παθήσεις συχνά προκαλούν πόνο που παραμένει στο ίδιο σημείο ή κινείται διαφορετικά. Η ναυτία και ο εμετός σχεδόν πάντα ακολουθούν τον πόνο στη σκωληκοειδίτιδα, ενώ σε στομαχικά μικρόβια ή τροφική δηλητηρίαση αυτά εμφανίζονται πρώτα και συχνά συνοδεύονται από έντονη διάρροια.
Ένας ήπιος πυρετός και αυξημένοι δείκτες φλεγμονής (λευκά αιμοσφαίρια ή CRP) δείχνουν περισσότερο φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης, απ’ ό,τι πέτρες στα νεφρά ή φλεγμονή λιπώδους ιστού (που συνήθως δεν προκαλούν πυρετό). Οι γιατροί χρησιμοποιούν επίσης απλές λίστες ελέγχου (βαθμολογίες Alvarado ή AIR) και απεικόνιση—υπέρηχο για παιδιά και εγκύους, αξονική τομογραφία για ενήλικες—για να επιβεβαιώσουν τη σκωληκοειδίτιδα και να αποκλείσουν παρόμοιες παθήσεις.
- Τοποθεσία και μετακίνηση πόνου: Μετακινείται προς τα κάτω δεξιά και επιδεινώνεται με ανατάραξη, σε αντίθεση με τον σταθερό ή διάχυτο πόνο από γαστρεντερίτιδα ή πέτρες στα νεφρά.
- Σειρά συμπτωμάτων: Πρώτα εμφανίζεται ο πόνος, μετά ναυτία/εμετός στη σκωληκοειδίτιδα. Η σειρά στις περισσότερες λοιμώξεις είναι αντίθετη.
- Πυρετός & αιματολογικές εξετάσεις: Ήπιος πυρετός και αυξημένοι φλεγμονώδεις δείκτες δείχνουν σκωληκοειδίτιδα. Aπουσιάζουν στη φλεγμονή επιπλοϊκών αποφύσεων ή πέτρες στα νεφρά.
- Βαθμολογίες & απεικόνιση: Υψηλή βαθμολογία σε απλά συστήματα πόντων και χρήση υπερήχου/αξονικής βοηθούν στην επιβεβαίωση της σκωληκοειδίτιδας και αποκλεισμό άλλων αιτιών όπως εκκολπωματίτιδα, ωοθηκικά προβλήματα, μεσεντερική λεμφαδενίτιδα.
Έντονος ξαφνικός πόνος: Τα βασικά προειδοποιητικά σημάδια που δείχνουν ρήξη σκωληκοειδούς απόφυσης
Η Βρετανίδα παρουσιάστρια Ranvir Singh μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο για επείγουσα επέμβαση λόγω ρήξης σκωληκοειδούς απόφυσης – αυτά είναι τα σημάδια στα οποία πρέπει να δώσουν προσοχή όσοι υποπτεύονται ότι μπορεί να έχουν σκωληκοειδίτιδα, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές.
Η κα Singh, 47 ετών, γνωστή από την παρουσίασή της στο Good Morning Britain του ITV, μοιράστηκε μια ενημέρωση στο Instagram που περιλάμβανε φωτογραφίες πριν και μετά το χειρουργείο. Η ιστορία της στο Instagram συνεχίστηκε με μια σοκαριστική αποκάλυψη: «Δεν βγήκα στον αέρα – όλα καλά – στις 10:30 π.μ. νιώθω ξαφνικά έναν πόνο στο στομάχι. Μένω στο κρεβάτι όλη μέρα. Αποδείχθηκε ότι είχα ρήξη σκωληκοειδούς και έκανα επείγουσα επέμβαση τα μεσάνυχτα της Πέμπτης!», δήλωσε σύμφωνα με το Mirror.
«Ξύπνησα στις 5 π.μ. την Παρασκευή το πρωί, ζαλισμένη από την αναισθησία και σίγουρη ότι μπορούσα να πάω στη δουλειά να παρουσιάσω κανονικά την εκπομπή».
«Είμαι γαστρεντερολόγος: Το ένα πράγμα που δεν θα έκανα ποτέ αν είχα πόνο στο στομάχι»
«Πολύ δύσκολες μέρες, τα βακτήρια είχαν εξαπλωθεί και είχαν μολύνει το αίμα μου κ.λπ. και μου είπαν να μείνω σπίτι αυτήν την εβδομάδα. Είμαι πρησμένη και περπατάω με δυσκολία, δεν μπορώ να οδηγήσω για μια εβδομάδα, και καμία άσκηση για 4 εβδομάδες οπότε στην ουσία, η πλήξη θα με σκοτώσει! Υ.Γ. Έχει κανείς άλλος αυτόν τον φρικτό πόνο στον ώμο μετά; Είναι τρελό έτσι δεν είναι!»
Πολλοί συνάδελφοι και τηλεθεατές ευχήθηκαν ταχεία ανάρρωση στην κα Singh μετά την περιπέτειά της. Τα συμπτώματα της σκωληκοειδίτιδας προκαλούν συνήθως πόνο στο κάτω δεξί μέρος της κοιλιάς και χρειάζονται επείγουσα επίσκεψη στο νοσοκομείο, σύμφωνα με το NHS.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι αν δεν αντιμετωπιστεί η σκωληκοειδίτιδα;
Αν η σκωληκοειδίτιδα δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε ρήξη της σκωληκοειδούς απόφυσης, κάτι που θεωρείται έκτακτο ιατρικό περιστατικό. «Μεταφέρει βακτήρια από το εσωτερικό του εντέρου σας σε όλη την κοιλιακή κοιλότητα», ανέφερε η Cleveland Clinic με έδρα τις ΗΠΑ.
«Αυτή η λοίμωξη (περιτονίτιδα) μπορεί στη συνέχεια να περάσει στο αίμα σας, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές (σήψη). Λόγω αυτού του κινδύνου, η συνήθης θεραπεία για τη σκωληκοειδίτιδα είναι η αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης (σκωληκοειδεκτομή). Η σκωληκοειδής απόφυση δεν είναι ένα απαραίτητο όργανο και δεν θα σας λείψει».
Τι προκαλεί τη σκωληκοειδίτιδα;
Σύμφωνα με τη Cleveland Clinic, το μέγεθος και η θέση της σκωληκοειδούς απόφυσης την καθιστούν ευάλωτη στο να φράξει και να μολυνθεί. Το παχύ έντερο φιλοξενεί πολλά βακτήρια και αυτά μπορούν να παγιδευτούν στη σκωληκοειδή απόφυση.
Μερικές φορές η σκωληκοειδίτιδα ξεκινά με μια λοίμωξη και ένα οίδημα μπορεί να μειώσει ή να κλείσει το άνοιγμα και να παγιδεύσει περισσότερα βακτήρια στο εσωτερικό. Συνηθισμένες αιτίες φλεγμονής, οιδήματος, απόφραξης και λοίμωξης της σκωληκοειδούς απόφυσης μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Σκληρά κόπρανα
- Υπερπλασία λεμφοειδούς ιστού
- Κολίτιδα
Ποιες θεραπείες είναι διαθέσιμες για τη σκωληκοειδίτιδα;
Το NHS δήλωσε ότι η σκωληκοειδίτιδα συνήθως αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση για να αφαιρεθεί η σκωληκοειδής απόφυση. Αν χρειάζεται να γίνει επέμβαση, πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν πιο σύντομα, αν και μπορεί να χρειαστεί αναμονή μερικών ωρών. Το χειρουργείο διαρκεί περίπου μία ώρα.
Τα βήματα μιας επέμβασης σκωληκοειδεκτομής είναι:
- Δίδεται γενική αναισθησία, οπότε θα είστε σε ύπνο και δεν θα αισθανθείτε πόνο.
- Ο χειρουργός κάνει μικρές τομές στην κοιλιά και χρησιμοποιεί έναν λεπτό σωλήνα με κάμερα για να δει τη σκωληκοειδή απόφυση (λαπαροσκοπική επέμβαση). Μερικές φορές χρειάζεται να γίνει μεγαλύτερη τομή στο κάτω δεξί μέρος της κοιλιάς (ανοιχτή επέμβαση).
- Ο χειρουργός αφαιρεί τη σκωληκοειδή απόφυση κόβοντας στο σημείο που συνδέεται με το έντερο. Αν η απόφυση έχει σπάσει, η περιοχή θα καθαριστεί.
- Η κοιλιά κλείνεται με ράμματα, κλιπ ή κόλλα.
Σκωληκοειδίτιδα: Το απλό τεστ που μπορείτε να κάνετε για να καταλάβετε αμέσως αν έχετε πρόβλημα
Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις όπου είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί η σκωληκοειδίτιδα με αντιβιοτικά αντί για επέμβαση, σύμφωνα με το NHS. Αυτό μπορεί να προταθεί αν η λοίμωξη δεν έχει εξαπλωθεί και η χειρουργική επέμβαση θεωρείται υψηλού κινδύνου.
Πηγές: Mirror, NIH, ScienceDirect, MedScape, AFP, Mayo Clinic, NIH (2), NIH (3), Cleveland Clinic