Η εφηβεία είναι μια περίοδος έντασης, αναζήτησης ταυτότητας και σύγκρουσης με τον κόσμο αλλά πόσο επικίνδυνα μπορεί να γίνουν τα πράγματα όταν αυτή η ένταση μεταφράζεται σε βία; Η νέα ταινία του Netflix «Εφηβεία» που προκαλέσει έντονες συζητήσεις και έχει τραβήξει το ενδιαφέρον του κοινού, ανοίγει μια αναγκαία συζήτηση: τι ωθεί έναν νέο άνθρωπο να ξεσπάσει με τρόπο καταστροφικό;
Σχολικός εκφοβισμός και γονείς: Τι μπορείτε να κάνετε και πού να απευθυνθείτε
Γιατί έχει αυξηθεί η βία στην εφηβεία και τους νέους ενήλικες
Το φαινόμενο της βίας στους νέους δεν είναι απλώς μια παραβατικότητα είναι μια κραυγή που κανείς δεν άκουσε εγκαίρως. Η βία των νέων αφορά την βία στις ηλικίες από 12 έως 25 ετών. Άλλοτε γνωρίζονται μεταξύ τους, άλλοτε όχι. Συνήθως λαμβάνει χώρα εκτός σπιτιού και σπανιότερα εντός. Μπορεί να ξεκινήσει από εκφοβισμό, διαδικτυακό ή διά ζώσης και να κορυφωθεί σε σωματική βία, ή και πιο σοβαρές σεξουαλικές ή σωματικές βλάβες, με ή χωρίς όπλα, μαχαίρια κλπ.
Μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιες αναπηρίες, μακροχρόνια προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας και ασφαλώς και θανάτου. Πολύ συχνά συνδέεται με απουσίες από το σχολείο, κακή επίδοση, ελλειμματική νοητική ανάπτυξη. Αποτελεί τον τρίτο λόγο θανάτου για αυτές τις ηλικίες.
Παγκοσμίως 176.000 θάνατοι συμβαίνουν κάθε χρόνο, λόγω της βίας των νέων, το οποίο αποτελεί το 37 % των ανθρωποκτονιών παγκοσμίως κάθε χρόνο. Πάνω από 20.000 Ευρωπαίοι ηλικίας 15- 29 ετών χάνουν τη ζωή τους λόγω της βίας κάθε χρόνο.
Στην κεντρική Αμερική η βία αφορά το 23% και στην υποσαχάρια Αφρική το 48,2%. Το 2022 καταγράφηκαν περισσότερες γυναίκες θύματα της βίας από άντρες. Η Ισλανδία θεωρείται η πιο ασφαλής χώρα, όσον αφορά την βία και η Σερβία πιο επικίνδυνη.
Στις χώρες με υψηλό βιοτικό επίπεδο η βία είναι λιγότερη, ενώ σε χώρες με μεσαίο ή χαμηλό βιοτικό επίπεδο η βία είναι περισσότερη. Η σεξουαλική βία, επίσης, αποτελεί σημαντικό ποσοστό. 1 στα 8 νέα άτομα αναφέρει σεξουαλική βία.
Η βία στους εφήβους
Μία μελέτη σε 40 αναπτυσσόμενες χώρες έδειξε ότι ένα ποσοστό 42% των αγοριών και ένα ποσοστό 37% των κοριτσιών είχαν εκτεθεί σε εκφοβισμό. Τα προβλήματα στους εφήβους που έχουν υποστεί βία είναι και σε ψυχολογικό και σωματικό και κοινωνικό επίπεδο και μπορεί να έχουν μακρόχρονη επίδραση στη ζωή ενός ατόμου.
Σοκάρουν τα στοιχεία για την εφηβική παραβατικότητα-Αύξηση 46% το 2024
Ασφαλώς, δεν επηρεάζονται μόνο τα άτομα, αλλά και οι οικογένειές τους, οι φίλοι τους και η ευρύτερη κοινότητα στην οποία ανήκουν. Συγχρόνως, απασχολείται η δικαιοσύνη, τα συστήματα υγείας και ασφαλώς όλα αυτά μειώνουν την παραγωγικότητα και την προώθηση της ψυχικής και σωματικής υγείας μιας κοινωνίας.
Παράγοντες κινδύνου
Παράγοντες κινδύνου για να αναπτύξει ένα άτομο βία είναι οι εξής:
- διαταραχές προσοχής/υπερκινητικότητας,
- διαταραχές συμπεριφοράς,
- πρώιμη εμπλοκή με αλκοόλ, ναρκωτικά και τσιγάρο,
- χαμηλή νοημοσύνη και χαμηλοί εκπαιδευτικοί στόχοι,
- μειωμένη επένδυση στο σχολείο,
- σχολική αποτυχία,
- ανεργία,
- έκθεση στη βία στην οικογένεια.
Επίσης παράγοντες κινδύνου στην οικογένεια:
- μειωμένη επίβλεψη των παιδιών από τους γονείς,
- μη σταθεροί κανόνες πειθαρχίας,
- χαμηλά επίπεδα σύνδεσης γονιών και παιδιών,
- μειωμένη εμπλοκή των γονιών στις δραστηριότητες των παιδιών,
- εγκληματικότητα, ή χρήση ουσιών των γονέων,
- κατάθλιψη των γονιών χαμηλό βιοτικό επίπεδο,
- ανεργία στην οικογένεια που συνδέεται με παραβατικότητα.
Τέλος υπάρχουν παράγοντες κινδύνου στο κοινωνικό πλαίσιο που ζει το άτομο:
- πρόσβαση και κατάχρηση στο αλκοόλ,
- πρόσβαση και κατάχρηση όπλων,
- πρόσβαση σε παράνομες ουσίες,
- κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες,
- φτώχεια,
- ο βαθμός στον οποίο μία χώρα τηρεί τους νόμους, αλλά συγχρόνως και ο βαθμός στον οποίο έχει στρατηγικές, όσον αφορά την εκπαίδευση και την κοινωνική πρόνοια και προστασία.
Πώς θα προλάβουμε τέτοια φαινόμενα
Απαιτείται πρόληψη και ανάπτυξη δεξιοτήτων, καθώς και προγράμματα κοινωνικής ανάπτυξης, έτσι, ώστε να βοηθηθούν τα παιδιά και οι έφηβοι να διαχειρίζονται το θυμό, να επιλύουν συγκρούσεις και να αναπτύσσουν δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.
Challenge στο TikTok-Η νέα επικίνδυνη πρόκληση που οδήγησε μαθήτρια Γυμνασίου στο νοσοκομείο
Επίσης, εκπαίδευση στα σχολεία, όσον αφορά την πρόληψη της βίας. Ακόμα:
- προγράμματα που υποστηρίζουν γονείς και διδάσκουν θετικές γονεϊκές δεξιότητες,
- προσχολικά προγράμματα που παρέχουν στα παιδιά δεξιότητες ανάλογα με την ηλικία,
- θεραπευτικές προσεγγίσεις για νέους που βρίσκονται σε ομάδες υψηλού κινδύνου,
- μείωση της πρόσβασης στο αλκοόλ,
- παρεμβάσεις και εκπαίδευση για τις αρνητικές συνέπειες των ναρκωτικών,
- απαγόρευση άδειας για κατοχή όπλων,
- βελτίωση του αστικού τοπίου,
- πρόληψη της φτώχειας και των μεγάλων κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων,
- πρόσβαση στους φορείς υγείας.