Αναρωτιέστε αν μεγαλώνετε καλά; Οι ειδικοί αποκαλύπτουν 7 σημάδια που δείχνουν ότι η υγεία, η ενέργεια και η διάθεσή σας είναι καλύτερες από το 90% των ανθρώπων στην ηλικία σας.
Julianne Moore: Τι της συνέβη και άλλαξε τον τρόπο που βλέπει τη ζωή – Η νόσος που φοβάται
7 σημάδια ότι μεγαλώνετε καλύτερα από τους άλλους
Ο όρος «υγιής γήρανση», σύμφωνα με το επιστημονικό περιοδικό Age and Aging, περιγράφει τη διαδικασία διατήρησης και ανάπτυξης της λειτουργικής ικανότητας που επιτρέπει στα ηλικιωμένα άτομα να διατηρούν την ευημερία τους, όχι μόνο μέσω της πρόληψης νοσημάτων ή αναπηρίας, αλλά μέσω της ενεργής προσαρμογής σε φυσικές, ψυχολογικές και κοινωνικές αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία. Η υγιής γήρανση εστιάζει στη διατήρηση της αυτονομίας, της κοινωνικής συμμετοχής και της καλής ποιότητας ζωής, ακόμη και στην παρουσία χρονολόγιων παθήσεων ή αναπηριών, ξεπερνώντας το στενό όριο της απουσίας νόσου ως μοναδικό κριτήριο ευζωίας.
Ασχολούμαστε υπερβολικά με τις ρυτίδες και τα γκρίζα μαλλιά και χάνουμε αυτό που έχει πραγματικά σημασία. Οι πραγματικοί δείκτες υγιούς γήρανσης δεν φαίνονται στον καθρέφτη του μπάνιου, αποκαλύπτονται στα σούπερ μάρκετ (φυσική κατάσταση), στις συζητήσεις και στις χίλιες μικρές διαπραγματεύσεις της καθημερινής ζωής. Αυτά τα σημάδια δεν έχουν καμία σχέση με το να δείχνετε νεότεροι και τα πάντα να κάνετε με το να παραμένετε ολοκληρωτικά ζωντανοί.
1. Μπορείτε να σηκωθείτε από το πάτωμα χωρίς να χρησιμοποιήσετε τα χέρια σας
Δοκιμάστε το: καθίστε σταυροπόδι στο πάτωμα και μετά σηκωθείτε. Χωρίς χέρια, χωρίς γόνατα, χωρίς βοήθεια από έπιπλα. Απλώς σηκωθείτε. Αυτή η απλή κίνηση, που ονομάζεται «sit-rise test», προβλέπει τη μακροζωία καλύτερα από τις περισσότερες ιατρικές εξετάσεις.
Δεν πρόκειται μόνο για ευλυγισία ή δύναμη, πρόκειται για συντονισμό, ισορροπία και κάτι που οι ερευνητές αποκαλούν «λειτουργικό απόθεμα». Όσοι μπορούν να το κάνουν αυτό μετά τα 50, έχουν διατηρήσει την πολύπλοκη ενοποίηση συστημάτων που οι περισσότεροι χάνουν σταδιακά και μετά ξαφνικά. Σημαίνει ότι το σώμα σας εξακολουθεί να λειτουργεί ως σύνολο και όχι ως μια συλλογή από δυσλειτουργικά μέρη.
2. Εξακολουθείτε να αλλάζετε γνώμη για σημαντικά θέματα
Πότε ήταν η τελευταία φορά που οι γονείς σας παραδέχθηκαν ότι έκαναν λάθος για κάτι σημαντικό; Η πραγματική γνωστική ευελιξία, όχι απλώς το να μαθαίνεις νέες εφαρμογές στο κινητό αλλά το να αναθεωρείς βασικές πεποιθήσεις, είναι ένας από τους ισχυρότερους δείκτες υγιούς γήρανσης του εγκεφάλου.
Το «προεπιλεγμένο» του γηρασμένου εγκεφάλου είναι να κρυσταλλώνει, να υπερασπίζεται θέσεις αντί να τις εξετάζει. Αν έχετε αλλάξει άποψη για κάτι σημαντικό μέσα στον τελευταίο χρόνο, πολιτική, σχέσεις, επαγγελματικές προτεραιότητες, τότε ο εγκέφαλός σας διατηρεί την πλαστικότητά του. Δεν μαθαίνετε απλώς, εξακολουθείτε να είστε ικανοί να ξαναμαθαίνετε, κάτι πολύ πιο δύσκολο.
11 κοινά φάρμακα που μπορεί να επιταχύνουν τη γήρανση – Τι πρέπει να ξέρετε
3. Οι φίλοι σας καλύπτουν πολλές δεκαετίες
Δείτε με ποιους περνάτε χρόνο. Αν ο κοινωνικός σας κύκλος περιλαμβάνει άτομα 20 χρόνια νεότερα και μεγαλύτερα, τότε νικάτε μία από τις πιο ύπουλες απειλές της γήρανσης: τη γενεακή απομόνωση. Οι περισσότεροι άνθρωποι χωρίς να το καταλαβαίνουν, συγχρωτίζονται με συνομήλικους, γλιστρώντας μέσα σε δημογραφικές «φούσκες» που ενισχύουν την αίσθηση της παρωχημένης ύπαρξης.
Οι διαγενεακές φιλίες σας κάνουν πολιτισμικά δίγλωσσους. Δεν προσπαθείτε να είστε νέοι ούτε αποδέχεστε ότι γερνάτε, απλώς είστε παρόντες σε όλο το φάσμα της ζωής. Ο 30χρονος που ζητά τη συμβουλή σας και ο 80χρονος που σας κάνει να γελάτε, σας κρατούν και οι δύο ζωντανούς, με διαφορετικούς τρόπους.
4. Είστε ακόμα κακοί σε κάποια πράγματα
Πότε ήταν η τελευταία φορά που νιώσατε εντελώς αρχάριοι; Όχι απογοητευμένοι από την τεχνολογία, αλλά επιλέξατε συνειδητά να είστε χάλια σε κάτι καινούριο, την κεραμική, τις ξένες γλώσσες κ.ά. Η προθυμία να είστε δημόσια ανίκανοι είναι μια υπερδύναμη που οι περισσότεροι εγκαταλείπουν μετά τα 40.
Η έρευνα για τη νευροπλαστικότητα δείχνει ότι οι νέες προκλήσεις δημιουργούν νέες νευρωνικές διαδρομές σε οποιαδήποτε ηλικία. Αλλά εδώ είναι το ζουμί: το όφελος προκύπτει από τη δυσκολία, όχι από την επιτυχία. Ο εγκέφαλός σας χρειάζεται την ταπείνωση του να είστε κακοί σε κάτι. Όσοι γερνάνε καλύτερα δεν σταματούν ποτέ να «δηλώνουν αρχάριοι».
Τα 5 απαραίτητα βήματα για υγιές έντερο μετά τα 50
5. Κοιμάστε ολόκληρη τη νύχτα χωρίς φάρμακα
Όχι κάθε βράδυ, αλλά τις περισσότερες νύχτες. Χωρίς φάρμακα, χωρίς κρίσεις άγχους στις 3 τα ξημερώματα. Απλώς ύπνος, ο τύπος που πραγματικά επιδιορθώνει τον εγκέφαλο και το σώμα σας.
Δεν πρόκειται για αρετή, πρόκειται για αρμονία του συστήματος. Ο καλός ύπνος μετά τα 50 σημαίνει ότι οι κιρκάδιος ρυθμός, τα επίπεδα ορμονών και οι αντιδράσεις στο στρες παραμένουν συγχρονισμένα. Ενώ οι συνομήλικοί σας παίρνουν μελατονίνη και σερφάρουν στις 2 τα ξημερώματα, εσείς απολαμβάνετε την κυτταρική ανανέωση που κρατά τα πάντα σε λειτουργία.
6. Μπορείτε να ακούσετε συζητήσεις σε εστιατόρια
Όχι τέλεια, αλλά μπορείτε να παρακολουθείτε τον διάλογο σε έναν θορυβώδη χώρο χωρίς να εξαντλείστε. Δεν αφορά μόνο την υγεία των αυτιών, αφορά κάτι που ονομάζεται «γνωστική εφεδρική ικανότητα». Ο εγκέφαλός σας μπορεί ακόμα να φιλτράρει, να επεξεργάζεται και να κατανοεί σύνθετα ηχητικά περιβάλλοντα.
Οι περισσότεροι δεν συνειδητοποιούν πόσο πολύ η γήρανση συμβαίνει στους «διαδρόμους» μεταξύ αισθήσεων και επεξεργασίας. Όταν μια συζήτηση σε εστιατόριο γίνεται κουραστική, η κοινωνική ζωή συρρικνώνεται. Όσοι μπορούν ακόμη να συμμετέχουν σε χαοτικά ηχητικά περιβάλλοντα διατηρούν τη σύνδεση με τον θορυβώδη, ακατάστατο, ζωντανό κόσμο.
7. Κάνετε σχέδια για τα επόμενα πέντε χρόνια
Όχι απλώς όνειρα, ούτε ελπίδες, πραγματικά σχέδια. Ένα ταξίδι, ένα πρότζεκτ, μια μετακόμιση. Κάτι που υποθέτει ότι θα είστε ικανοί και ενθουσιώδεις στο μέλλον. Αυτός ο ψυχολογικός χρονικός ορίζοντας, που οι ερευνητές αποκαλούν «προοπτική μελλοντικού χρόνου», διαχωρίζει την ευημερία από την επιβίωση.
Οι περισσότεροι άνθρωποι, χωρίς να το καταλαβαίνουν, συρρικνώνουν τους χρονικούς τους ορίζοντες καθώς μεγαλώνουν, σχεδιάζοντας μόνο για τους επόμενους μήνες αντί για τα επόμενα χρόνια. Όμως όσοι γερνούν καλύτερα συνεχίζουν να φυτεύουν δέντρα κάτω από τα οποία σκοπεύουν να καθίσουν, να ξεκινούν σειρές βιβλίων που θα ολοκληρώσουν, να κάνουν σχέδια που υποθέτουν ζωτικότητα στο μέλλον. Δεν αρνούνται τον θάνατο, απλώς αρνούνται να κάνουν πρόβες για αυτόν.
Το μυστικό της καλής γήρανσης: δεν είναι να νικήσετε τον χρόνο, αλλά να συνεχίσετε να ενδιαφέρεστε γι’ αυτόν. Κάθε δείκτης που προαναφέρθηκε μοιράζεται το ίδιο χαρακτηριστικό, συμμετοχή αντί απόσυρσης, περιέργεια αντί βεβαιότητας, σύνδεση αντί απομόνωσης.
Γερνάτε καλά όταν το μέλλον αξίζει να προετοιμάζεστε γι’ αυτό, όταν το σώμα σας παραμένει όχημα κι όχι προδοσία, όταν μπορείτε ακόμα να εκπλήσσεστε από τις ίδιες σας τις απόψεις. Αυτά δεν είναι απλώς θέμα τύχης ή γονιδίων, είναι επιλογές, συσσωρευμένες καθημερινά, για να παραμένετε στο παιχνίδι.
Το «θαυματουργό» λίπος που καίει θερμίδες και προάγει τη μακροζωία
Ο καθρέφτης λέει ψέματα. Αυτά τα σημάδια, όχι. Και ίσως το μεγαλύτερο σημάδι ότι γερνάτε καλά είναι το εξής: σας ενδιαφέρει περισσότερο αυτό που γίνεστε παρά αυτό που χάνετε.