Η στάση μας απέναντι στα ζώα μπορεί να αποκαλύψει πολλά για τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ενσυναίσθηση και τη σύνδεση με άλλες μορφές ζωής. Νέα μελέτη δείχνει ότι το αν αγαπάμε τα ζώα μπορεί να αποκαλύψει βαθύτερα χαρακτηριστικά προσωπικότητας, όπως το αν έχουμε προδιάθεση για ψυχοπάθεια. Τι συμπεραίνει;
Η μελέτη αποκαλύπτει ανησυχητική σύνδεση μεταξύ ψυχοπαθητικών χαρακτηριστικών και σκληρότητας προς τα ζώα
Οι ψυχοπαθείς του κινηματογράφου όπως ο Patrick Bateman στο American Psycho και η Villanelle στο Killing Eve παρουσιάζονται συχνά να κακοποιούν ζώα — και τώρα, οι επιστήμονες λένε ότι αυτή η συμπεριφορά δεν περιορίζεται μόνο στη φαντασία. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου βρήκαν σαφή σύνδεση μεταξύ ψυχοπάθειας και της πεποίθησης ότι τα ζώα αξίζουν λιγότερο από ό,τι οι άνθρωποι.
Άτομα που εμφανίζουν ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά — όπως παρορμητικότητα, εμμονή με το ψέμα και «επιφανειακή γοητεία» — μπορεί να είναι πιο πιθανό να ταπεινώσουν ή να βλάψουν ζώα. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι όσοι μισούν τα ζώα είναι συχνά «σαδιστές», δηλαδή αντλούν ευχαρίστηση προκαλώντας πόνο, ταλαιπωρία ή ταπείνωση. Όπως γράφουν οι συγγραφείς, «τα σκοτεινά μυαλά δεν αγαπούν τα ζώα».
Προειδοποιούν επίσης ότι «η βία προς τα ζώα έχει συσχετιστεί με την ενδοοικογενειακή βία και τη δολοφονία», επισημαίνοντας πως «οποιοδήποτε περιστατικό βίας προς τα ζώα μπορεί να είναι σημαντικό για την κλινική αξιολόγηση αντικοινωνικών τάσεων σε παιδιά και ενήλικες».
Χαρακτηριστικά προσωπικότητας που σχετίζονται με τη συμπάθεια προς τα ζώα και τα κατοικίδια
Σύμφωνα με μελέτη του 2022 με τίτλο «Personality and Compassion for Animals», τα άτομα που είναι πιο ευγενικά, συμπονετικά και ανοιχτόμυαλα τείνουν να ενδιαφέρονται περισσότερο για τα ζώα. Η μελέτη διαπίστωσε ότι η φιλικότητα και η δεκτικότητα στις εμπειρίες είναι τα ισχυρότερα χαρακτηριστικά προσωπικότητας που συνδέονται με τη συμπόνια προς τα ζώα.
Άλλες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τόσο οι άνθρωποι όσο και τα ζώα είναι πιο αγαπητοί όταν εμφανίζουν χαρακτηριστικά που συνδέονται με τη ζεστασιά, τη φιλικότητα και τη σύνδεση. Στους ανθρώπους, ιδιότητες όπως η ευγένεια, η εξωστρέφεια και η καλοσύνη κάνουν τους άλλους να αισθάνονται πιο άνετα και θετικά απέναντί τους. Στα κατοικίδια, παρόμοιες ιδιότητες — ή η ανθρώπινη αντίληψη αυτών — ενισχύουν τη δέσμευση και την αγάπη. Η έρευνα διαπιστώνει επίσης ότι οι κηδεμόνες ζώων που είναι πιο συναισθηματικά ευαίσθητοι και υπεύθυνοι δημιουργούν βαθύτερους δεσμούς με τα κατοικίδιά τους.
Κύρια χαρακτηριστικά που συνδέονται με τη συμπάθεια και τους ισχυρούς δεσμούς:
- Ζεστασιά και φιλικότητα: Η καλοσύνη και η προσιτότητα αυξάνουν τη συμπάθεια τόσο σε ανθρώπους όσο και σε κατοικίδια.
- Φιλικότητα και εξωστρέφεια: Εξωστρεφείς, συνεργάσιμοι άνθρωποι είναι γενικά πιο αγαπητοί κοινωνικά.
- Ευσυνειδησία και ευαισθησία: Οι στοργικοί και συνεπείς κηδεμόνες ζώων σχηματίζουν ισχυρότερους δεσμούς με τα κατοικίδιά τους.
- Ομοιότητα αξιών: Οι άνθρωποι νιώθουν πιο κοντά στα ζώα που θεωρούν ότι μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά και αξίες.
- Ταύτιση με τα ζώα: Το αίσθημα σύνδεσης με τα ζώα ενισχύει την ενσυναίσθηση.
Σκοτεινά χαρακτηριστικά προσωπικότητας και η στάση των ανθρώπων προς τα ζώα
Ο ειδισμός (ή αλλιώς σπισισμός)— η πεποίθηση ότι οι άνθρωποι είναι ηθικά ανώτεροι από ό,τι τα υπόλοιπα ζώα — συχνά περιλαμβάνει «το να μην αντιλαμβάνονται το ότι μπορεί τα ζώα να υποφέρουν».
«Βρήκαμε ότι τα λεγόμενα χαρακτηριστικά της Σκοτεινής Τετράδας, ιδιαίτερα η ψυχοπάθεια και ο σαδισμός, σχετίζονται με αυξημένο ειδισμό», είπε σύμφωνα με το PsyPost η μοριακή βιολόγος και ερευνήτρια από τη Σερβία, Dr. Marija Branković.
Η μελέτη έδειξε ότι η ψυχοπάθεια και ο σαδισμός συνδέονται με μικρότερη πιθανότητα να βοηθήσει κανείς τα ζώα, ενώ ο μακιαβελισμός σχετιζόταν ελαφρώς μόνο με την κατανάλωση κρέατος και ο ναρκισσισμός δεν είχε σημαντικό ρόλο. «Ωστόσο, οι γενικότερες κοινωνικές στάσεις είναι ακόμη πιο σημαντικές για τη σχέση μας με τα ζώα», πρόσθεσε η ειδικός.
Ενσυναίσθηση και η σκοτεινή τετράδα
Άλλη μελέτη σε 234 συμμετέχοντες διαπίστωσε ότι τα άτομα με υψηλά επίπεδα ψυχοπάθειας τείνουν να πιστεύουν σε άκαμπτες κοινωνικές ιεραρχίες, τοποθετώντας τον εαυτό τους πάνω από τα ζώα σε αξία.
Αντίθετα, τα χαρακτηριστικά ενσυναίσθησης — όπως η κατανόηση των άλλων και η επιθυμία για βοήθεια — συνδέθηκαν με χαμηλότερο ειδισμό. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Current Psychology, καταλήγει ότι η Σκοτεινή Τετράδα της προσωπικότητας έχει «συστηματικές συσχετίσεις με τις στάσεις απέναντι στα ζώα».
5 σημάδια ότι έχετε ισχυρή προσωπικότητα αλλά οι άλλοι σας βρίσκουν απειλητικό
«Η χαρακτηριστική συναισθηματική ψυχρότητα, ο εγωκεντρισμός και το αίσθημα ανωτερότητας των χαρακτηριστικών της Σκοτεινής Τετράδας πάνε μαζί με μειωμένο ενδιαφέρον και ενσυναίσθηση προς τους άλλους. H ενσυναίσθηση έχει αποδειχθεί σημαντικός προγνωστικός παράγοντας για θετικές στάσεις απέναντι στα ζώα, καθώς και για τις στάσεις υπέρ της ευημερίας των ζώων», λένε οι συγγραφείς, σύμφωνα με το Daily Mail.
Πηγές: Daily Mail, WILEY Online Library, Frontiers, Nature Scientific Reports, ResearchGate