Οι περισσότεροι κυνηγούν την επιτυχία με κόπο, με το να βάζουν υψηλούς στόχους και να προσπαθούν να κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να τους φτάσουν. Ωστόσο, οι πιο επιτυχημένοι στον κόσμο ακολουθούν τον κανόνα 80/20. Ποιος είναι και γιατί αλλάζει τα πάντα;
Τι είναι ο κανόνας 80/20 και πώς μπορεί να φέρει την επιτυχία
Σε έναν κομψό ουρανοξύστη στο Σαν Φρανσίσκο, κατά τη διάρκεια μιας παρουσίασης γεμάτης διαγράμματα, σχέδια και δείκτες μετατροπής, ένας διευθυντής διέκοψε με μια απλή ερώτηση. «Ποιο είναι το 20% εδώ;». Αυτή η ερώτηση έφερε τη σιωπή στον χώρο. Αποκάλυψε πόσο εύκολο είναι να μπερδεύει κανείς την προσπάθεια με τον αντίκτυπο – να εστιάζει στο 80% που φαίνεται εντυπωσιακό αλλά δεν έχει πραγματικό αποτέλεσμα.
Ο κανόνας 80/20, ή αλλιώς η αρχή Pareto, συχνά αναφέρεται σε συσκέψεις και ομιλίες για την παραγωγικότητα, αλλά σπάνια εφαρμόζεται στην πράξη. Η εφαρμογή του δεν έχει να κάνει με το να είναι κανείς πιο αποδοτικός – έχει να κάνει με την αποδοχή της άβολης αλήθειας – ότι οι περισσότερες εργασίες είναι χωρίς σημασία, οι περισσότερες συναντήσεις είναι τελετουργικές και πολλές συνήθειες δεν είναι τίποτα παραπάνω από περισπασμούς μεταμφιεσμένους σε πειθαρχία. Στην ουσία του, ο κανόνας 80/20 είναι συναισθηματικός, όχι μηχανικός. Δεν αφορά τη βελτιστοποίηση, αλλά τη μάθηση να αφήνει πίσω του κανείς τα όσα τού είναι αχρείαστα.
Συμπεριφορές που μπορεί να οδηγήσουν στην επιτυχία
Σύμφωνα με εργασία του 2022 με τίτλο «Exploring Behavioral Patterns for Data-Driven Modeling of Learners’ Individual Differences», οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι μαθητές εμφάνιζαν ξεκάθαρα μοτίβα συμπεριφοράς κατά την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, τα οποία δεν μπορούσαν να εξηγηθούν από παραδοσιακά χαρακτηριστικά όπως το φύλο ή η αυτοεκτίμηση. Η μελέτη έδειξε επίσης ότι η χρήση αυτών των συμπεριφορών βοηθούσε στην πρόβλεψη της επιτυχίας και της συμμετοχής στη μάθηση καλύτερα από τα τυπικά ερωτηματολόγια.
Άλλες πρόσφατες έρευνες αναδεικνύουν βασικές συμπεριφορές και στάσεις που οδηγούν στην επιτυχία με συνέπεια, είτε πρόκειται για τη μάθηση, την εργασία ή τη ζωή γενικότερα. Η επιτυχία δεν εξαρτάται μόνο από το ταλέντο – έχει να κάνει με τον τρόπο που οι άνθρωποι διαχειρίζονται τον χρόνο τους, σκέφτονται την εξέλιξή τους, διαμορφώνουν συνήθειες και παραμένουν αφοσιωμένοι. Οι μελέτες δείχνουν ότι:
- Διαχείριση χρόνου και αυτοέλεγχος: Η οργάνωση και η διαχείριση παρορμήσεων ενισχύει τη μάθηση και την παραγωγικότητα.
- Διαμόρφωση συνηθειών: Η καθημερινή επανάληψη θετικών πράξεων δημιουργεί διαρκείς συνήθειες που στηρίζουν μακροπρόθεσμους στόχους.
- Αναπτυξιακή νοοτροπία: Η πίστη ότι μπορεί κάποιος να βελτιωθεί μέσω της προσπάθειας οδηγεί σε καλύτερες στρατηγικές μάθησης και απόδοση.
- Συμμετοχή και υπευθυνότητα: Η ενεργή στάση και η ανάληψη ευθύνης στο σχολείο ή στην εργασία προβλέπει την επιτυχία αργότερα στη ζωή, ανεξαρτήτως IQ ή κοινωνικού υπόβαθρου.
- Συνήθειες μάθησης και εσωτερικά κίνητρα: Η ισχυρή μελέτη, η επιμονή και τα εσωτερικά κίνητρα καθοδηγούν την επίτευξη στόχων.
Ο δισεκατομμυριούχος Mark Cuban αποκαλύπτει το μυστικό της επιτυχίας του
Κανόνας 80/20: Γιατί το να κάνετε λιγότερα μπορεί να οδηγήσει πιο αποτελεσματικά στην επιτυχία
Κατά τη διάρκεια ενός ελέγχου καμπάνιας για μια τεχνολογική εταιρεία της λίστας Fortune 500, τα δεδομένα αποκάλυψαν μια εντυπωσιακή αλήθεια: πάνω από το 70% της διαφημιστικής δαπάνης παρήγαγε λιγότερο από το 5% της αλληλεπίδρασης. Κι όμως, κανείς δεν ήθελε να σταματήσει αυτές τις καμπάνιες. Καθεμία από αυτές έφερε επάνω της το όνομα κάποιου, το «εγώ» του ή τον τριμηνιαίο του στόχο. Δεν είχε να κάνει με τα δεδομένα – είχε να κάνει με την ταυτότητα.
Αυτό αποτυπώνει τη βαθύτερη πρόκληση του κανόνα 80/20. Απαιτεί την εγκατάλειψη της ψευδαίσθησης του ελέγχου και την ταπεινότητα να παραδεχτεί κανείς ότι τα αποτελέσματα προκύπτουν μόνο μέσα από δοκιμές, αποτυχίες και εστίαση σε αυτό που πραγματικά αποδίδει.
Ο θόρυβος γύρω από την επιτυχία μπορεί να είναι εκκωφαντικός. Τα κοινωνικά δίκτυα ξεχειλίζουν από περίτεχνες πρωινές ρουτίνες, ιστορίες 100ωρης εβδομαδιαίας εργασίας και influencers που παρουσιάζουν την εξουθένωση ως ένδειξη δύναμης. Κάπου στην πορεία, η επιτυχία μπλέχτηκε με την προσπάθεια – αλλά και την προσπάθεια με τον σκοπό. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι επιτυχημένοι άνθρωποι δεν κάνουν περισσότερα – απλώς κάνουν λιγότερα από αυτά που δεν έχουν σημασία. Αλλά αυτό το μήνυμα τις περισσότερες φορές δεν περνάει, γιατί η ησυχία δεν μπορεί να γίνει τάση της μόδας το ίδιο εύκολα.
Σε πολιτισμικό επίπεδο, τα συστήματα ανταμείβουν το αντίθετο της σκέψης 80/20. Τα σχολεία διδάσκουν στους μαθητές να αριστεύουν σε κάθε μάθημα, οι χώροι εργασίας επιβραβεύουν την πολυάσχολη παρουσία και την ορατότητα, και η κοινωνία εξισώνει τη συνεχή προσπάθεια με την αρετή. Κανένα από αυτά όμως δεν διδάσκει την πιο πολύτιμη ικανότητα: να ξέρει κανείς τι να αγνοεί.
Ακόμη και σε τομείς που βασίζονται στα δεδομένα, όπως το μάρκετινγκ, εμφανίζεται το ίδιο μοτίβο. Οι ομάδες κυνηγούν την απήχηση αντί για τη συνάφεια, τις εντυπώσεις αντί για τον αντίκτυπο. Οι εταιρείες ξοδεύουν εκατομμύρια βελτιστοποιώντας δείκτες που δεν επηρεάζουν σχεδόν καθόλου την απόφαση του πελάτη. Το να κάνει κανείς κάτι, οτιδήποτε, φαίνεται πιο ασφαλές από το να επικεντρωθεί σε αυτό που έχει σημασία και να αναλάβει την ευθύνη αν αποτύχει.
Προσπαθήστε στοχευμένα
Η επιτυχία σπάνια έχει να κάνει με το να κάνει κανείς περισσότερα. Έχει να κάνει με το να είναι ειλικρινής με το τι πραγματικά έχει σημασία – και να κάνει λιγότερα από αυτά που δεν έχουν αρκετή σημασία. Η εφαρμογή του κανόνα 80/20 στη ζωή ακούγεται απλή:
- φτιάξε λίστες,
- κόψε υποχρεώσεις,
- κατέγραψε πού πηγαίνει ο χρόνος.
Αλλά η πραγματική πρόοδος έρχεται όταν τεθεί μια βαθύτερη ερώτηση – τι μπορούμε να αποφύγουμε μέσα από τη συνεχή απασχόληση; Η απάντηση, για πολλούς, είναι η σαφήνεια. Η αληθινή σαφήνεια απαιτεί θυσίες – και οι θυσίες απειλούν την εικόνα του ασταμάτητα ικανού ατόμου – του πολυπράγμονα, του υπερδραστήριου, εκείνου που μπορεί να τα διαχειριστεί όλα. Όμως το «να τα κάνει κανείς όλα» είναι ένας μύθος. Μόλις ξεθωριάσει αυτή η ψευδαίσθηση, τότε το ουσιαστικό αρχίζει να ξεχωρίζει μέσα στον θόρυβο.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει συχνά να λέμε όχι: σε ευκαιρίες που φαίνονται καλές στα χαρτιά αλλά δεν είναι ευθυγραμμισμένες με τα θέλω μας, σε δουλειές και υποχρεώσεις που αρμόζουν καλύτερα σε άλλους, στην αδιάκοπη αχρείαστη προσπάθεια που μεταμφιέζεται σε πρόοδο. Ίσως να μη φαίνεται παραγωγικό τη δεδομένη στιγμή, αλλά με την πάροδο του χρόνου, αυτού του είδους η εγκράτεια αποκαλύπτει μια βαθύτερη μορφή παραγωγικότητας – μια παραγωγικότητα βασισμένη στην πρόθεση, όχι στην άσκοπη μηχανική δραστηριότητα.
Δεν αξίζουν όλες οι εργασίες, οι στόχοι ή οι ευκαιρίες την ίδια προσπάθεια. Κάποια πράγματα έχουν πολύ μεγαλύτερη σημασία, ενώ άλλα δεν έχουν καθόλου. Κι όμως, οι άνθρωποι προσκολλώνται στο 80% γιατί είναι γνώριμο και ασφαλές – φαίνεται πιο εύκολο να είναι κανείς «κάπως επιτυχημένος» σε πολλά πράγματα, παρά να ρισκάρει την αποτυχία στο ένα πράγμα που μετράει πραγματικά. Ο κανόνας 80/20, λοιπόν, δεν είναι απλώς μια τακτική παραγωγικότητας. Είναι ένα lifestyle που αποκαλύπτει ποιος είναι κανείς όταν σταματήσει να παίζει ρόλους και αρχίσει να βάζει προτεραιότητες.
Η ερώτηση είναι μία: Τι θέλετε να κάνετε πραγματικά;
Ο πραγματικός αγώνας δεν βρίσκεται ανάμεσα στην επιτυχία και την αποτυχία, αλλά ανάμεσα στον θόρυβο και την εστίαση – ανάμεσα στην εκδοχή του εαυτού που θέλει να φαίνεται επιτυχημένη και στην εκδοχή που είναι έτοιμη να γίνει επιτυχημένη. Όταν νιώθετε καταβεβλημένοι ή χωρίς κίνητρο, η καλύτερη ερώτηση δεν είναι «τι άλλο πρέπει να κάνω;», αλλά «τι πρέπει να σταματήσω να κάνω;». Η απάντηση μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα αλλά και να φέρει ελευθερία.
Η έξυπνη «ματιά» που σας κάνει να παίρνετε αυτό που θέλετε χωρίς να το ζητήσετε, σύμφωνα με ειδικούς
Γιατί η σαφήνεια δεν είναι το να ξέρει κανείς τα πάντα. Είναι το να ξέρει τι μπορεί, επιτέλους, να αγνοήσει.
Πηγές: DMN News, PMC, PMC, OVID, BMC Medical Education, ARXIV, Frontiers