Οι περισσότεροι θεωρούν ότι οι ψεύτες αποκαλύπτονται μέσα από νευρική γλώσσα του σώματος, όμως οι ειδικοί λένε ότι οι πραγματικές ενδείξεις προέρχονται συχνά από τις λέξεις που επιλέγουν. Ειδικός εξηγεί ότι οι ψεύτες τείνουν να βασίζονται σε ακραία γλώσσα και ότι μια συγκεκριμένη λέξη είναι ένα από τα πιο ισχυρά σημάδια ότι κάποιος κρύβει την αλήθεια.
10 σημάδια που δείχνουν ότι κάποιος λέει ψέματα
Ποια είναι η λέξη που μπορεί να προδώσει έναν ψεύτη
Οι περισσότεροι από εμάς πιστεύουμε ότι μπορούμε να εντοπίσουμε έναν ψεύτη παρατηρώντας τη γλώσσα του σώματός του – νευρικό βλέμμα, ανήσυχα χέρια ή αγχωμένη ενέργεια. Ωστόσο, δικηγόρος λέει ότι η πραγματική ένδειξη δεν είναι το πώς κινείται κάποιος, αλλά οι λέξεις που επιλέγει. Ο Jefferson Fisher, δικηγόρος και coach επικοινωνίας με έδρα το Τέξας, εξηγεί ότι όσοι λένε ψέματα συχνά βασίζονται σε ακραία γλώσσα και ειδικά σε μία συγκεκριμένη λέξη.
Είπε στο podcast The Diary of a CEO ότι αυτή η λέξη είναι ένα σημαντικό προειδοποιητικό σημάδι. «Το “ποτέ” είναι ακραίο. Τα άκρα είναι μια προφανής ένδειξη ότι συνήθως δεν λένε την αλήθεια». Έφερε ένα παράδειγμα από την αίθουσα του δικαστηρίου όπου κάποιος μπορεί να πει, «όχι, δεν στέλνω ποτέ μηνύματα όταν οδηγώ», μια απάντηση που ακούγεται ασυνήθιστα σίγουρη. «Όλοι θα στειλουν ένα μήνυμα κάποια στιγμή ενώ οδηγούν. Γι’ αυτό και ξεχωρίζει αυτή η λέξη», είπε σύμφωνα με το Vice.
Συμπεριφορές που μπορεί να δείχνουν ότι κάποιος λέει ψέματα
Οι άνθρωποι συχνά υποθέτουν ότι οι ψεύτες δίνουν προφανή σημάδια, όμως πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι οι ενδείξεις εξαπάτησης είναι λεπτές και εξαρτώνται από το πλαίσιο. Σύμφωνα με άρθρο του 2025 με τίτλο «An Analysis of Tactics Implemented While Lying», οι άνθρωποι που λένε ψέματα τείνουν να διαχειρίζονται τη συμπεριφορά τους, να δημιουργούν πιστευτές ιστορίες και να ελέγχουν πόσες λεπτομέρειες αποκαλύπτουν.
Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι αυτές οι στρατηγικές χρησιμοποιούνται συχνά, κάτι που επιβεβαιώθηκε από μια δεύτερη ομάδα που αξιολόγησε πόσο συχνά βασίζεται στις ίδιες τακτικές όταν λέει ψέματα. Άλλες μελέτες βρίσκουν μικρά μοτίβα στην κίνηση του σώματος ή την ομιλία, ενώ άλλες δείχνουν ότι οι συνηθισμένες αντιλήψεις (όπως η αποφυγή οπτικής επαφής) δεν είναι αξιόπιστες. Συνολικά, οι πιο χρήσιμες ενδείξεις προέρχονται από αυτά που λένε οι άνθρωποι και όχι από τις κινήσεις που κάνουν.
Γλώσσα του σώματος: Τι σημαίνει όταν κάποιος τρίβει τη μύτη του; Τι σκέφτεται πραγματικά για εσάς
- Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι μικρά μοτίβα κίνησης του σώματος μπορεί να διαφέρουν όταν οι άνθρωποι λένε ψέματα
- Τα σήματα εξαπάτησης μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον πολιτισμό, όπως φαίνεται σε νεότερες μελέτες
- Οι ψεύτες μπορεί να δίνουν λιγότερες λεπτομέρειες ή να διστάζουν επειδή το ψέμα είναι νοητικά πιο δύσκολο
- Οι ειδικοί λένε ότι το περιεχόμενο της ομιλίας (λεπτομέρειες, συνέπεια, ποιότητα ιστορίας) είναι πιο αξιόπιστο από τη γλώσσα του σώματος
- Πολλά τυπικά «σημάδια ψεύδους» (όπως το παίξιμο με τα χέρια ή οι αλλαγές στο βλέμμα) δεν προβλέπουν το ψέμα με αξιοπιστία
Αυτή η λέξη «κάνει μπαμ» ότι κάποιος λέει ψέματα
Δεν είναι μόνο το τι λέγεται, αλλά και το πώς λέγεται. Οι ψεύτες, λέει ο Fisher, συχνά απαντούν αμέσως χωρίς να σταματήσουν να σκεφτούν – επειδή δεν ανακαλούν πραγματική μνήμη. Μεταπηδούν κατευθείαν σε μια προβλεπόμενη εκδοχή της αλήθειας. «Απάντησα πολύ γρήγορα. Δεν πήρα ανάσα, δεν το σκέφτηκα, δεν προσπάθησα να θυμηθώ», εξήγησε κατά τη διάρκεια του podcast. Λοιπόν, πώς το επισημαίνετε χωρίς να κλιμακώσετε την κατάσταση;
Ο Fisher προτείνει να επαναλάβετε αργά και προσεκτικά την ακραία λέξη πίσω στο άτομο: «Ποτέ δεν στέλνεις μηνύματα ενώ οδηγείς;» Αυτή η μία πρόταση, αν ειπωθεί ήρεμα, μπορεί να κάνει ένα ψέμα να καταρρεύσει. «Αυτό που θα κάνουν πιο συχνά είναι να πουν: “Ντάξει, εννοώ, μερικές φορές το κάνω”» είπε ο Fisher. «Τώρα ξέρουν ότι η λέξη “ποτέ” είναι επικίνδυνη». Αυτή η στιγμή υπαναχώρησης είναι το σημάδι. Και είναι ακριβώς η στιγμή που δεν θέλετε να επιτεθείτε. Αντίθετα, ο Fisher λέει, «Δώστε τους μια διέξοδο». Το να πείτε κάτι σαν «Αν έστελνες μήνυμα, δεν θα υπήρχε πρόβλημα» μπορεί να μειώσει την πίεση και να ανοίξει τον δρόμο προς την ειλικρίνεια.
Μια άλλη στρατηγική; Η σιωπή. «Η σιωπή είναι ο απόλυτος εχθρός όσων λένε ψέματα», είπε. «Δημιουργούν διαλόγους στο μυαλό τους για εσάς». Μια παύση – ακόμη και μόνο πέντε δευτερόλεπτα – μπορεί να κάνει κάποιον να νιώσει τόσο άβολα έτσι ώστε να αρχίσει να δίνει εξηγήσεις χωρίς καν να του ζητηθεί.
14 ψέματα που λέμε στο γιατρό μας και κάνουμε κακό στην υγεία μας
Αλλά ο Fisher δεν ενδιαφέρεται μόνο για την ανίχνευση ψεμάτων – δίνει μεγαλύτερη έμφαση στο πώς να διαχειριζόμαστε τη σύγκρουση γενικά. Το να μετατρέπουμε κάθε διαφωνία σε κάτι που πρέπει να «κερδίσουμε», λέει, συνήθως έχει κόστος. «Όταν προσπαθεί κάποιος να κερδίσει μια διαφωνία, συχνά χάνει τη σχέση», εξήγησε. Έτσι, όταν κάποιος επιμένει ότι δεν έκανε κάτι ποτέ, μην βιαστείτε να τον αντικρούσετε. Κάντε μια μικρή παύσει. Αφήστε τη σιωπή να κάνει τη δουλειά. Μπορεί να εκπλαγείτε από το τι θα πουν στη συνέχεια.
Πηγές: Vice, Springer Nature Link, Frontiers, ResearchGate, SageJouranls, Routledge, ResearchGate